1-3. 1) ¿Ti ijxpajtënë mbäät mëët njaygyujkëm diˈibë Jesus myaytyak? 2) ¿Tijaty yajtëˈëwën yaˈˈatsoojëmbitäämp?

OKWINMAY ko tuˈugë jäˈäy diˈib mëj ijtp mˈanëˈëmxëty ets xymyënëjkxët mgarroty mä yaˈˈawixy. Per mnijäˈäp ko kyaj ti mgasolinë, ta mtsoony jantsy pëyeˈegyë parë nëjkx xyjuyaˈany. Ja jäˈäy ta mjantsy awixyëty ets yˈijxëdity kyoojëdity aber näˈä mˈokjäˈty, kom kyaj mjäˈty, ta tˈanëëmë wiink jäˈäy ets myënëjkxëdët. Ok, ko mjajäjnë të ja jäˈäy nyëjkxnë. ¿Wiˈix mnayjawëdët?

² Per okwinmayë net ko mijtsë tadë jäˈäy diˈib mëj ijtp ets të xywyinˈixy tëgëëgë jäˈäy diˈib mdukjotkujkˈäjtypy ets të xytyuknipëky tijaty jëjpˈam yajtunäämp. Të xytyukmëtmaytyaˈaky tijaty tyundëp, ets ta nidëgëëk tkupëktë tsojkˈam. Per ko mjëmbity, ta xynyijawë ko nimajtsk të yajxon ttundë diˈib mduknipëjk, per ja myëdëgëëkpë, jeˈeyë nyaygyugajpxyëty ets kyaj ti të ttuny. ¿Wiˈix mnayjawëdët?

³ Jesus ojts dyajtunyë duˈumbë ijxpajn ko tmaytyaky ja toˈoxyˈënäˈk diˈib këjx ja yˈaseitë ets ja tëgëëkpë yetyëjk diˈib yajtukëdëjkëdë ja meeny. Mëdë tyäˈädë ijxpajn tnimaytyaky ko Dios mëduumbë diˈib nëjkxandëp tsäjpotm jaˈˈatäämbë diˈib itandëp wijy ets tyunäˈändë yajxon ets jaˈˈatäämp diˈib kyaj (Mat. 25:1-30). * Jesus ojts jatëgok jyënaˈany: “Wijy mˈittët, mët ko kyaj xynyijawëdë ti xëë ti oorë nminäˈänyëts”. Duˈun ojts tnigajpxy ko ja yˈëxpëjkpëty kyaj tnijawëyäˈändë näˈä Dios dyajminäˈänyë kutëgoˈoyën (Mat. 25:13). Ëtsäjtëm nan tsojkëp nˈijtëm “wijy”. ¿Wixaty ndukˈoyˈäjtëm ko nduˈunëm extëmë Jesus jyënany? ¿Pënaty të dyaˈixëdë ko nayaˈijtëdëp wijy? ¿Ets ti mbäät nduˈunëm parë nnayaˈijtëm wijy?

4. ¿Tiko kyaj jyëjpˈamëty ets “janäämëty nˈijxëm ti oorë tyam” parë nnayaˈijtëm wijy?

⁴ Taaˈäjtpë tuunk mä tsyekyëty ets nwintsëˈkëmë oorë,  extëm ko muum nmëduˈunëm, nmëdäjtëmë sitë mä doktoor o ko ntsoonäˈänëm karroty. Per taa wiinkpë tuunk mä kyaj yˈoyëty yaˈixëdë oorë, extëmë bombeerë tyuunk o pënatyë jäˈäy pyudëjkëp ko yˈayoˈonbäättë, pes mbäät wiinktsoo jyot wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë o axtë ja jäˈäy yˈooktë. Mä duˈumbë tuunk, jëjpˈam ets ja wyinmäˈäny tpëjtäˈäktët mä ti jam tyuundëp, ets kyaj tˈixtët janäämëty ja oorë. Nanduˈun jyaty mët ëtsäjtëm, ko niˈigyë wyingony ja kutëgoˈoyën, ta mas niˈigyë jyëjpˈamëty ets ngäjpxwäˈkxëm tijatyë Jyobaa të ttuny parë jäˈäy nyitsoˈogët. Kyaj jyëjpˈamëty ets “janäämëty nˈijxëm ti oorë tyam” parë nnayaˈijtëm wijy. Nˈokˈijxëm mëgoxk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm ti xëë ets ti oorë jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën.

5. Ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä myinäˈänyë kutëgoˈoyën, ¿wiˈix nyajnigëxëˈkëm ti nmëdäjtëm mä jot korasoon?

⁵ Tuk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën, yëˈë parë nyaˈijxëm ti nmëdäjtëm mä jot korasoon. Jyobaa xywyintsëˈkëm, pääty tnasˈixë ets ëtsäjtëm këˈëm nwinmäˈäyëm pën nmëdunäˈänëm o pën kyaj. Niˈamukë njanaxäˈänëm juuky mä ja kutëgoˈoyën, per kyaj nmëduˈunëmë Jyobaa mët ko njukyˈatäˈänëm winë xëë, yëˈë duˈun mët ko ntsojkëm (käjpxë Salmo 37:4). * Njantsy tyunäˈänëm tijaty xytyukˈanaˈamëm ets ndukˈoyˈäjtëm tijaty xytyukniˈˈijxëm (Is. 48:17). Kyaj njäˈäwëm extëmë tsemy këˈëy tijaty xytyukˈanaˈamëm (1 Fwank 5:3).

6. Ko nmëduˈunëmë Jyobaa mët ko ntsojkëm, ¿wiˈix nyayjawëty, ets tiko?

⁶ Myëmajtsk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën, yëˈë parë nyajxondakëmë Jyobaa kyorasoon. Ko nmëduˈunëm mët ko ntsojkëm ets kyaj mët ko jeˈeyë nwinmäˈäyëm ja kumäˈäyën o ja xëë oorë näˈä jyäˈtäˈäny, ta nbudëjkëmë Jyobaa parë ttukˈixëdë Satanás ko kyaj tyëyˈäjtënëty extëm nyiwäämbety (Job 2:4, 5; käjpxë Proverbios 27:11). * Ko nnijäˈäwëm ko Satanás yëˈë yajjaˈäjtypy mëjwiin kajaa ayoˈon etsë jäj jëmuˈumën, ta njëjpkudijëm, ets nbuwäˈkëmë Jyobaa diˈib myëdäjtypyë madakënë parë yˈanaˈamët.

7. ¿Tiko mijts xyajtunäˈänyë mjukyˈäjtën parë xymyëdunëdë Dios ets xypyudëkëdë wiink jäˈäy?

⁷ Myëdëgëk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën, yëˈë parë kyaj këˈëm nnaymyëmäˈäy nnaymyëdäjëm, ets nyajtuˈunëmë jukyˈäjtën mä Diosë tyuunk ets nbudëjkëmë jäˈäy. Ta jäˈäy diˈib kyaj tmëbëktë Dios, per myëbëjktëp ko wingoomp tuˈugë kutëgoˈoyën. Pääty jyënäˈändë: “Nˈokkäˈäy nˈokˈukëm jeˈeyë. Ayä bom nˈoˈkëm” (1 Kor. 15:32). Per ëtsäjtëm, kyaj ntsëˈkëm ets kyaj jeˈeyë këˈëm nnaymyëmäˈäy nnaymyëdäjëm (Prov. 18:1). Niˈigyë namayˈäjtën nyajtuˈunëmë xëë tiempë, jot mëjää ets tijaty nmëdäjtëm parë ngäjpxwäˈkxëm ja oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypyë Diosë Kyutujkën (Mat. 16:24). Njantsy tsyojkënyëˈäjtëm nmëdunäˈänëmë Dios ets nbudëkëyäˈänëmë jäˈäy parë yˈixyˈatëdët.

8. ¿Ti ijxpajtënë Biiblyë myaytyakypy diˈib xytyukniˈˈijxëm ko jëjpˈam ndukˈijxpajtëmë Jyobaa etsë yˈAyuk?

⁸ Myëmäjtaxk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën, yëˈë parë niˈigyë ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets nmëmëdoˈojëmë yˈAyuk. ¿Tiko? Yëˈko pokyjyaˈay nyajpatëm ets mbäät këˈëm nnaytyukˈijxpajtëm. Päätyë apostëlë Pablo ojts tˈanëëmë niˈamukë Dios mëduumbë: “Diˈibë nayjyäˈäp yajxon yˈity mëdë Dios, naygyuentˈatëdëp këdiibë pyekykyäˈät”. Yëˈë ojts tmaytyaˈaky ko 23,000 israelitë ojts yˈooktë mët ko tkamëmëdoodë Jyobaa mä nety tyim tëkëyanëdë mä ja Naxwinyëdë diˈib Yajtukwinwäˈänëdë. Pablo jyënany: “Tëgekyë tyäˈädë [...]  yajpëjtaky jääybyety mä Diosë jyaaybyajtën extëm tuˈugë ijxpajtën, es nnaytyukˈëwij nnaytyukkäjxwijëm, ëtsäjtëm diˈibaty jikyˈäjtëm mä yëˈë Nintsënˈäjtëm Jesukristë tyimminannë” (1 Kor. 10:8, 11, 12).

9. ¿Wiˈix mbäädë jotmay xyajwindooywyatsëm ets xytyukmëwingoˈonëmë Dios?

⁹ Myëmëgoxk pëky wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën, yëˈë parë xyajwindooywyatsëm ko nbatëmë jotmay (käjpxë Salmo 119:71). * Mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë tsip ets “ayoˈon mëët yˈak[naxy]” (2 Tim. 3:1-5). Mayë Satanásë jyaˈay diˈib xyˈaxëkˈijxëm ets mbäät xytyukmëtsipˈäjtëm ja mëbëjkën (Fwank 15:19; 16:2). Per pën ijtëm yujy tudaˈaky ets nˈamdoˈojëmë Diosë nyaybyudëkë, ta tyäˈädë jotmay dyajwindooywyäˈätsët ja mëbëjkën duˈun extëm ko jëën ti dyajwindooywyaˈatsy. Kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm, niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa extëm ninäˈänëm duˈun ngatuˈunëm (Sant. 1:2-4; 4:8).

10. ¿Tiko näˈäty tsojkˈam nyaxyë tiempë?

¹⁰ Xëë tiempë jantsy pojënë nyaxy. Ko njantsy tyuˈunëm ets kyaj nˈijxëmë oorë, tsojkˈamë tiempë nyaxy. Nanduˈun jyaty pën ja jot winmäˈäny jam nbëjtakëm mä ja tuunk diˈibë Jyobaa të xytyuknipëjkëm, mbäät axtë kyaj nbëjkëmë kuentë ko të jyaˈty ja xëë ets ja oorë. Mayë Dios mëduumbë diˈib nëjkxandëp tsäjpotm duˈun të dyaktë ijxpajtën. Min nˈoknimaytyakëm waanë ti tuun jäjtë ko netyë Jesus të tyëkë Rey mä jëmëjt 1914. Nˈixäˈänëm ko tam diˈibë nety yajpattëp listë ets tam diˈib kyaj.

11. Ko nyajxyë jëmëjt 1914, ¿tiko nääk wyinmääytyë ko Jesus wëˈëmëp?

¹¹ Nˈokjamyajtsëm ja ijxpajtënë diˈibë Jesus myaytyak. Koxyëp ja toˈoxyˈënäˈk tnijäˈäwëdë näˈä myinäˈäny ja noobyë ets ja tuumbëtëjk näˈä myinäˈäny ja Wyintsën, kyajxyëp tiko ojts nyayaˈitëdë wijy. Per kom kyaj tnijäˈäwëdë, jëjpˈamë nety nyayaˈitëdët wijy. Pënaty nëjkxandëp tsäjpotm nyijäˈäwëdëbë nety ko mä jëmëjt 1914 ja ti tyunäˈäny jyatäˈänyëty, jeˈeyë ko kyaj yajxon tjaygyujkëdë ti tunan jatanëp. Ko ttukjäjtyë tyäˈädë jëmëjt ets kyaj tyuun jyäjtë diˈibë nety yˈawijxtëp, ta nääk wyinmääytyë ko Jesus wëˈëmëp. Ok, ta tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm jyënany: “Nˈawijxtëbëts nety niduˈuk nimajtsk kojëts nnëjkxäˈändë tsäjpotm mä myëduk sëmäänbë oktuubrë [mä jëmëjt 1914]”.

12. Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, ¿wiˈix dyaˈijxëdë ko listë ojts yajpäättë ets myëdunandëbë nety ja Wyintsën?

¹² Nˈokwinmäˈäyëm wiˈix nyayjäˈäwëdë ko kyaj jyajty ja kutëgoˈoyën näˈä nety tˈawixtë. Nan pyattë jotmay ko yajpajëdijtsondaktë mä tsyondakyë primera guerra mundial, ta yajpattë extëmxyëp tuk tiempë myanäjxtääytyë. Per mä jëmëjt 1919, ta ojts jyotwijtë. Të netyë Jesus myiny parë tˈixäˈäny pënaty jantsy panëjkxëp, per nääk kyaj yajpattë listë, pääty kyaj nyekytyuundë mëdë Wyintsën (Mat. 25:16). Kyaj yajpattë listë duˈun extëm ja toˈoxyˈënäˈkëty diˈib tsuu ets kyaj kom tmëdäjttë ja yˈaseitë. Ets extëm ja tuumbë diˈib nuux, kyaj ojts tniduungëyäˈändë ja Diosë tyuunk. Per mayë Dios mëduumbë diˈibë nety nëjkxandëp tsäjpotm ninäˈä kyaˈëxtëkëwäˈktë, ojts dyajnigëxëˈëktë ko jyantsy myëdunandëp ja Wyintsën, axtë mä oˈktëy jyäjt kyëbajttë ko ja tsip tyuunë.

13. ¿Wiˈix ja tuumbë dyaˈijxëdë wyinmäˈäny ko nyajxyë jëmëjt 1914, ets wiˈix tyam dyaˈixëdë?

¹³ Mä jëmëjt 1916, mä tyäˈädë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm, jyënany: “Mëguˈuktëjkëty, ëëtsëty diˈibëts nmëdäjttëp oy ja jot winmäˈäny parë mëdë Dios, kyajts axëëk xyajnayjawëdë mä wiˈixë Dios tijaty ttunäˈäny. Kyajtsë nety ndunäˈändë tijatyëts ëëtsëty ntsojktëp; pääty kojëts nbëjktë kuentë ko kyajtëm duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyëty extëmëts nety nˈawixtë oktuubrë poˈo mä  jëmëjt 1914, jotkujkëts nnayjäˈäwëdë ko nWintsënˈäjtëm kyaj twijtstëgäjtsy diˈib yëˈë tyuknibëjtakëp extëmtsë nety njaˈˈawixtë. Kyajtsë nety ntsoktë ets duˈun ttunët. Diˈibëts jeˈeyë ntsojktëp, yëˈë etsëts njaygyukëyäˈändë tijaty tyukniwinmäˈäyëp ets tijaty tyuknibëjtakëp”. Mä tyäˈädë tiempë, pënaty nëjkxandëp tsäjpotm duˈunyëm dyaˈixëdë yujyˈat tudaˈakyˈat ets ko tyunandëp tijatyë Dios tsyejpy. Yëˈëjëty yˈëxkäjptëp ko tëgooytyëp, per pyëjtaktëbë jyot myëjää parë tkuentˈatäˈändë tijatyë nWintsënˈäjtëm të tyuknipëkëdë yä Naxwiiny. Nan taaˈäjtpë “tëgoy [myayjyaˈay]”, ja wiinkpë borreegëty diˈib jukyˈatandëp winë xëë yä Naxwiiny, diˈib pyanëjkxtëbë yˈijxpajtën mä wiˈix tyundë ets nyayaˈitëdë wijy (Diˈibʉ Jat. 7:9; Fwank 10:16).

14. ¿Tiko yˈoyëty ets nmëmëdoˈojëm tijaty xytyukniˈˈijxëmë tuumbë diˈib kuwijy?

¹⁴ Duˈun extëm wijy nyayaˈitëdë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm nanduˈun nyayaˈitëdë tëgoy mayjyaˈay ko tpanëjkxtë extëm tyuˈumoˈoyëdë tuumbë diˈib kuwijy diˈibë Jyobaa të ttuknipëky parë dyakëdë käˈäy ukën. Duˈun dyaˈixëdë ko myëdäjttëbë yˈaseitë mä ja lyamprë, jaˈa njënäˈänëm ja Diosë yˈAyuk etsë myëjää (käjpxë Salmo 119:130 * etsë Fwank 16:13). Duˈun nyayaˈitëdë mëk ets listë ko Kristë jyëmbitët, ets tyuunˈadëˈëtstë oy twinguwäˈägëdë mëkpë amay jotmay. Extëm nˈokpëjtakëm, näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib yajtsuumdë mä Hitler ojts yˈaneˈemy, jeˈeyë nety tmëdattë jap pujxndëgoty tuˈugë Biiblyë, ta ojts tmënuˈkxtäˈäktë Jyobaa ets myoˈoyëdët mas niˈigyë ja ëxpëjkpajn. Ko waanë yˈijty, ta tnijäˈäwëdë ko të nety tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yajtsumy, diˈibë nety pyuuyˈajtypyë kepy mä dyuˈtsy kanäägë rebistë jemyatypyë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm. Ernst Wauer diˈib tsokwëˈëm ets diˈibë nety nëjkxäämp tsäjpotm, duˈun tnimaytyaky ok: “Jyobaa yëˈëjëts xypyudëjkëdë parëts agëbajky njamyajtstë tijaty myaytyakypy kanääk ja artikulo”. Ta net jyënany: “Tyam kyaj tsyiptaˈaky nˈaxäjëmë tyäˈädë käˈäy ukën diˈibë Dios yajkypy, per ¿nmëjjäˈäwëm xëmë? Seguurëts nˈity ko Jyobaa mëjwiin kajaa tkunuˈkxy pënaty tukˈijxpajtëp, pënaty kyaj myastuˈutyëty ets pënaty kääy uktëp mä myeesë”.

15, 16. ¿Wiˈix ojts wyimbëtsëmy ko tuˈugë kasäädë jäˈäy tjotmooyë Diosë tyuunk, ets ti xytyukniˈˈijxëmë duˈumbë ijxpajtën?

¹⁵ Wiinkpë borreegë pyudëjkëdëp ja Kristë  myëguˈuk ko tjotmoˈoytyë ja tuunk diˈibë Wyintsën të tyuknipëkëdë (Mat. 25:40). Xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot ttundë oytyim tiijëty parë jëjpˈam tpëjtäˈäktë Diosë tyuunk, kyaj dyuˈunˈattë extëm ja tuumbë diˈib “nuux, [ets] axëkmëduumbë”, diˈibë Jesus myaytyak mä ja ijxpajtën. Extëm nˈokpëjtakëm, Jon mëdë Masako ojts yajwowdë parë nyëjkxtët Kenia ets jap tmëtmaytyäˈäktëdë jäˈäy diˈib kyäjpxtëbë chino. Ojts jawyiin tˈokjëjptsëˈëgëdë, per ko ojts nyuˈkxtäˈäktë ets tˈijxtë ko mbäät nyëjkxtë, ta tpëjtaktë wyinmäˈäny parë jap nyëjkxäˈändë.

¹⁶ Jantsy oy wyimbëtsëëmy ko tjotmooytyë Diosë tyuunk. Yëˈëjëty jyënäˈändë: “¡Yä jantsy oy ngäjpxwäˈkxëm!”. Ojts dyaˈëxpëjktsondäˈäktë nijëxtujkë jäˈäy ets kanäägë oyatypyë eksperiensyë tmëdäjttë. Yëˈëjëty jyënäˈändë: “Nmooytyëbëtsë dyoskujuyëmë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëë mët kojëts yä xyyaˈittë”. Taaˈäjtp mayë nmëguˈukˈäjtëm diˈibë jyot wyinmäˈäny yaˈijttëp mä Diosë tyuunk, oy näˈä ja kutëgoˈoyënë jyäˈtët. Nˈokwinmäˈäyëm mä milˈamë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të yˈotstë mä Escuela de Galaad ets të nyëjkxtë wiink paˈis Dios mëduumbë. Pën mnijawëyaampy wiˈix tuˈugë misioneerë tyuny tuk xëë, käjpxë La Atalaya 15 de octubre 2001, mä jyënaˈany: “Hacemos todo lo que podemos”. Mientrës xykyajpxy nayajtëwëdë wiˈix mijts mbäät xyajmëjwindëkë Diosë tyuunk parë xymyëjkumayëdë Jyobaa ets parë mˈitët agujk jotkujk.

17. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm ja xëë ets ja oorë?

¹⁷ Extëm të nˈijxëm, kanäk pëky xypyudëjkëm ko kyaj nnijäˈäwëm näˈä jyäˈtäˈäny ja kutëgoˈoyën. Ets kyaj axëëk nnayjäˈäwëm ko nganijäˈäwëm, niˈigyë nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä Jyobaa tyuunk ets mas wingon nnayaˈijtëm mä nDeetyˈäjtëm. Ko tëyë nbëjtakëmë ijxënë ets kyaj ti xyaˈijxëmbijtëm, ta agujk jotkujk njantsy nyayjäˈäwëm ko nmëduˈunëm ja nWintsënˈäjtëm (Luk. 9:62).

18. ¿Tiko xëmë ndunäˈänëmë Diosë tyuunk?

¹⁸ Niˈigyë wyingoonˈadëˈëtsy ja kutëgoˈoyën, ets kyaj axëëk nyajnayjawëyäˈänëmë Jyobaa mëdë Jesus. Pes yëˈëjëty të xytyuknipëjkëm parë nduˈunëmë tyäˈädë tuunk mä jyëjpkëxanë tyäˈädë tiempë. ¡Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa mëdë Jesus tyukjotkujkˈäjttëp ko ndunäˈänëmë tyäˈädë tuunk! (Käjpxë 1 Timotee 1:12.)

19. ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëm ko listë nyajpatëm?

¹⁹ Oy nˈawijxëmë jukyˈäjtënë yä Naxwiiny o jam tsäjpotm, nˈokpëjtakëmë winmäˈäny parë yajxon nduˈunëm ja tuunk diˈibë Dios të xytyuknipëjkëm: nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets nbudëjkëmë jäˈäy parë tyëkët ëxpëjkpë. Kyaj nnijäˈäwëm ti xëë ets ti oorë myinäˈäny ja kutëgoˈoyën. Per ¡tsojkëp xëmë nyajnigëxëˈkëm ko listë nyajpatëm! (Mat. 24:36, 44.) Pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets pën jëjpˈam nbëjtakëmë tyuunk, nëjkxëp nˈijxëm wiˈix tkuytyuny tijaty të twandaˈaky (Rom. 10:11).