1-3. a) ¿Jesuspa igualatsikïninkunachö pasakunqankunata imakunawantaq igualatsishwan? b) ¿Ima tapukïkunatataq contestanantsik precisan?

PENSARI juk alläpa reqishqa nunaman, pëmi rogakushunki juk precisaq reunionninman cärrïkiwan o cärroykiwan apëkunëkipaq. Apaq yarqunëkipaq këkarnam, cärropa gasolïnan pishinqanta cuentata qokurinki, tsënam ranteq raslla ëwanki. Tsëkamayaqqa, tsë nunaqa shuyaräshurnikim wakpa këpa rikachakurnin këkan. Y shamoqta mana rikäshurnikinam, juk nunata apanampaq rogakurir ëwakun. Chärinëkipaqqa, manam pipis kannatsu. ¿Imanöraq sientekunkiman?

² Kananna pensari tsë alläpa reqishqa nuna qam kanqëkita, y precisaq rurëkunata rurayänampaq kimaq reqinakushqëkikunata akranqëkita. Imata rurayänampaq kaqtam alleq entiendetsinki, y rasllam kushishqa awnikuriyan. Tsënö kaptimpis, kutinëki junaqqa musyarinki mandakunqëkikunata ishkëlla rurayanqanta. Y jukninqa qallananllapis mana qallanqanta, y más piñëpaqqa mana ruranqampita tukïnöpa tsapäkunqanmi. ¿Imataraq rurankiman?

³ Shipashkunapaq y qellëkunapaq parlanqan igualatsikïninchömi, Jesusqa rikärinqantsik pasakunqankunatanö utilizarqan. Kë igualatsikïkunawanqa Jesus entiendetsikurqan, ushanan junaq witsankunachö ciëlopaq wakin akrashqakuna alli markäkïyoq o yärakuyyoq y alli juicioyoq kayanampaq kaqtam, y wakinkuna mana tsënö kayänampaq kaqta (Mat. 25:1-30). * Tsëmi claro entiendeyänampaq këta nirqan: “¡Alcäbu wiyag wiyag caycäyanqui [...]! ¡Manam musyayanquitsu ni imay öra ni imay junag [...] cangantapis!”, tsëtaqa parlëkarqan, Satanaspa makinchö këkaq mundota Diosnintsik ushakätsinan junaqpaqmi (Mat. 25:13, NTCN). Rasumpam, ninqankunaqa kanan witsankunachöpis yanapamantsikmi. ¿Imanötaq yanapamantsik Jesusta cäsokunqantsik y wiyaq wiyaqlla këkanqantsik? ¿Pikunataq  salvakuyänampaq listo këkäyanqanta rikätsikuyashqa? ¿Imatataq ruranantsik wiyaq wiyaqlla imëpis këkänantsikpaq?

4. ¿Imanirtaq cristiano kaqkunaqa wiyaq wiyaqlla këkänantsikpaq “hörata rikarëta” necesitantsiktsu?

⁴ Juk fabricaman trabajaq ëwanantsik kaptin, mëdicoman ëwanantsik kaptin y cärrowan viajanantsik kaptinqa, alläpam precisan hörata respetanantsik. Pero ninata upitseq bombërokunapaq o ima desgraciapis pasakuptin yanapakoqkunapaqqa hörallata rikarëqa, rurëninkunachömi pantaratsinman o hasta nunakunapa kawënintapis oqraratsinmanmi. Tsë nunakunapa rurëninkunachöqa, manam hörata rikarë precisantsu, sinöqa rurëninkunachö wiyaq wiyaqlla këkäyänanmi. Tsënöllam, kë mundopa ushakënin këllachöna këkaptinqa alläpa precisan salvamänantsikrëkur Jehová tukïta ruranqankunapita musyatsikunantsik. Cristiano kaqkunaqa manam wiyaq wiyaqlla këkänantsikpaq “hörata rikarëta” necesitantsiktsu. Awmi, imë junaq y imë hora kë mundopa ushakënin chämunanta mana musyanqantsikqa, yanapamantsik pitsqa cösaskunachömi.

5. ¿Imanirtaq imë junaq y imë hora ushakë kanampaq kaqta mana musyëqa yanapamantsik shonquntsikchö ima kanqanta rikätsikunapaq?

⁵ Puntataqa, kë mundopa ushakënin imë kananta mana musyanqantsikqa yanapamantsik shonquntsikchö ima kanqanta rikätsikunapaqmi. Jehoväqa respetamantsikmi, tsëmi pëllapaq kanapaq o mana kanapaqpis akrakunapaq libre këta qomarquntsik. Rasunmi, llapantsikmi kë mundo ushakaptin salvakïta munantsik, tsënö karpis Jehovätaqa sirwintsik manam mana wanushpa kawakïta munarllatsu, sinöqa alläpa kuyarninmi (lei Salmo 37:4 *). Jehová mandakunqanta rurëqa alläpam gustamantsik, y yachatsimanqantsikkuna biennintsikpaq kanqantam alleq musyantsik (Is. 48:17). Mandakunqankunaqa manam aja o sasa cumplinantsu kayan (1 Juan 5:3).

6. Kuyarnin Jehoväta sirwishqaqa, ¿imanötaq pë sientekun, y imanir?

⁶ Ishkë kaqchöqa, kë mundopa ushakënin imë kananta mana musyanqantsikqa yanapamantsik Jehoväpa shonqunta kushitsinantsikpaqmi. Ushakë junaq imë kanampaq kaqman o imatapis qomänantsikpaq kaqman mana yarpararlla Jehoväta kuyarnin sirwirqa, yanapakïkantsik Diospaq y nunakunapaq Satanás mana rasun kaqta parlanqanta Diosnintsik contestanampaqmi (Job 2:4, 5; lei Proverbios 27:11 *). Tukï nanëkunata y sufrimientokunata Diablu causashqa kaptinmi, Jehoväpa autoridadninta kushishqa defendintsik y Satanaspa contran churakantsik.

7. ¿Imanir-raq Diospa kaqchö alli sinchi kanantsik precisan?

⁷ Kima kaqchönam, kë mundopa ushakënin imë kananta mana musyanqantsikqa yanapamantsik Diospa kaqta alli sinchi ruranapaq. Kanan witsankunaqa kanmi Diosman mana creeq nunakuna, tsënö karpis mantsayanmi kë Patsata ima karpis ushakäratsinanta. Tsëmi kënö niyan: “[¡]Tranquilu micucushun y upucushun, ware warätinmi wanucushun!” (1 Cor. 15:32). Pero noqantsikqa ima pasakunantapis manam mantsantsiktsu. Manam kë mundopita rakikäkurintsiktsu, ni manam mana alli munëninkunata rurantsiktsu (Prov. 18:1). Tsëpa rantinqa o trukanqa, tiempontsikta, kallpantsikta y tukï kapamanqantsiktam kushishqa utilizantsik Diospa Gobiernompita alli willakïkunata musyatsikunapaq (lei Mateo 16:24). Diosta sirwiqa y pëta reqiyänampaq nunakunata yanapëqa alläpam gustëkamantsik.

8. ¿Bibliachö ima willakïtaq yanapamantsik Jehoväman y Palabranman chipyëpa markäkunapaq?

⁸ Chusku kaqchönam, kë mundopa ushakënin imë kananta mana musyanqantsikqa yanapamantsik Jehoväman chipyëpa markäkunapaq o yärakunapaq y Palabran ninqannölla kawakunapaq. Jutsayoq kanqantsikpita juk mana alli rurëqa, kikintsikllaman alläpa markäkïmi. Llapan cristiänokunatam Pablu kënö consejarqan: “Tseno quecaptin paqtam ‘Noqaqa manam jutsallacushaqtsu’ nicayanquiman. Tseno nicar paqtam quiquiquicuna  ishquiriyanquiman”. Jehová Awnikunqan Patsaman israelïtakunata Josué yëkatsinampaq ichikllana pishikaptinmi, 23.000 israelïtakuna Jehoväpa favorninta oqrariyarqan. Pablum nirqan: “Tsecunam escribirëcan Diosnintsicpa palabrancho canan tiempu nunacuna Diosnintsicta cäsucurna cawacunantsicpaq” (1 Cor. 10:8, 11, 12).

9. ¿Imanötaq pruëbakunapa pasanqantsik yanapamashwan alli cristiano kanapaq y Jehoväman más witinapaq?

⁹ Pitsqa kaqchönam, kë mundopa ushakënin imë kananta mana musyanqantsikqa yanapamantsik tukï problëmakunapa pasarnin más alli cristiano kanapaq (lei Salmo 119:71 *). Rasumpam kanan witsanqa “allapa sasa cawaqui tiempucuna” (2 Tim. 3:1-5). Satanaspa makinchö këkaq mëtsikaq nunakunam chikimantsik, y creenciantsikkunarëkurmi höraqa qatikachämantsik (Juan 15:19; 16:2). Pero humilde kashqa y Dios pushamänantsikta ashishqaqa, tsë pruëbakunaqa imëka metalta nina alliyäratseq cuentam markäkïnintsikta o yärakuynintsikta alliyäratsinqa. Pruëbakuna vencimänantsikta dejanapa rantinmi o trukanmi, Jehoväman imëpitapis más witishun (Sant. 1:2-4; 4:8).

10. ¿Imanirtaq höraqa tiempo raslla pasakun?

¹⁰ Manam llapantsikpaqtsu tiempoqa igual-lla pasan. Hörata mana rikarëkar trabajarnin imachöpis tukï rurëyoq kashqaqa, rasllam tiempo pasarin. Tsënöllam, Jehová mandamanqantsik obra rurëchö tukï rurëyoq karqa, imë junaq y imë hora ushakë chämunampaq kaqman alläpaqa yarpachakushuntsu. Tsënö kanqantam ciëlopaq akrashqa cristiänokuna rikätsikuyashqa. Yarpärishun 1914 watachö Jesus Gobernar qallanqampita ichik tiempo pasariptin ima pasakunqanta. Wakinkuna wiyaq wiyaqlla kayanqanta y wakinkuna tsënö mana kayanqantam rikäshun.

11. 1914 watapita ichik tiempo pasariptin, ¿imanirtaq ciëlopaq wakin akrashqakuna pensayarqan Patron alläpa tardeyëkämunqanta?

¹¹ Jesuspa igualatsikïninkunaman yapë yarpärishun. Shipashkuna o esclävokuna novio o Patron imë shamunampaq kaqta musyayaptinqa, manam precisanmantsu karqan wiyaq wiyaqlla këkäyänan. Pero mana musyarmi, alkäbu këkäyänan precisarqan. 1914 watapaq atska watakunaraq pishikaptinmi, ciëlopaq akrashqakunaqa ima pasakunampaq kaqta alleqlla mana entienderpis, musyayarqanna juk precisaq wata kanampaq kaqta. Tsë wata chäriptin y shuyaräyanqankuna mana cumplikaptinmi, wakinkunaqa pensayarqan Novioqa alläpa tardeyëkämunqanta. Tiempo pasariptinnam juk wawqi kënö willakurqan: “Wakinnïkunaqa shuyaräyarqä, [1914] wata octubre killapa qallanan semänanchö ciëlota ëwakïtam”.

12. ¿Imanötaq ciëlopaq akrashqakuna rikätsikuyarqan markäkïyoq y alli juicioyoq kayanqanta?

¹² Shuyaräyanqan watachö ushakë mana chämuptin imaraq llakikïkuyarqan. Jina más aja o sasaqa karqan punta kaq jatun guerra qallëkuptin qatikachäyanqanmi. Tsë tiempochöqa imëka punureqnömi kariyarqan, y manam juk tiempopa Diospa kaqta rurëta puëdeyarqantsu. Tsënö kaptimpis, 1919 watachöqa riyakuriyarqan o rikchapäkurirqanmi. Dios ruranqan templomanmi rikapakoq Jesus shamurqan. Wakinkunataqa mana alli këkaqtam tarirqan, tsëmi Reypaq mana trabajarna precisaq cargonkunata oqrariyarqan (Mat. 25:16). Mana alli juicioyoq shipashkunanömi, espirirual kaq aceitenkuna atska kanampaq alistakuyarqantsu. Y qela esclävonömi Diospa Gobiernompaq tukï rurëkunachö yanapakïta sinchikuyarqantsu. Pero ciëlopaq wakin kaq akrashqakunaqa Jehovällapaq kayanqantam y Patronninllata sirwita munayanqantam imëpis rikätsikuyarqan, jina tsëtaqa rurayarqan guerra kanqan watakunachö alläpa sasa o aja tsarakunan këkaptinmi.

13. ¿Imanö shonquyoqta kayarqan 1914 wata pasariptin ciëlopaq akrashqa kaqkuna, y kanan witsankunapis imanötaq këkäyan?

¹³ 1916 watachömi kë revistachö kë willakï yarqamurqan: “Wawqikuna y panikuna, noqantsik alli shonquyoq kaqkunataqa, Diosnintsik rasumpa kaqta ninqankunaqa manam llakitsimantsiktsu. Manam munënintsikllatatsu rurëta munantsik, tsëmi pantarnin shuyaranqantsik 1914 wata octubre killachö pasakunampaq kaq mana cumplikänampaq  kaqta musyarir, kushikurqantsik shuyaranqantsik cumplikänanrëkur Señornintsik Pensanqanta mana cambianqampita. Manam munanqantsikta ruramunantatsu shuyarantsik. Pensanqankunata y munanqankunallatam entiendita munantsik”. Kanan witsampis, Señorpa akrashqankunaqa humilde këninkunata y pëllapaq kayanqantam rikätsikuyan. Manam Dios parlapanqantatsu niyan, tsëpa rantinqa o trukanqa mana dejëtam Diospa imëkankunata Patsachö alli cuidayan. Jinamampis kanan witsanqa kayanmi “mana yupetapis puedipaq” ‘mas üshacuna’ o Patsachö kawaqpaq kaqkuna, pëkunam ciëlopaq akrashqa kaqkuna rurayanqannölla rurëkäyan (Apoc. 7:9; Juan 10:16).

14. Diospa kaqchö mikïta rurayämunampaq Jehová churashqan cristiänokunata wiyakïqa, ¿imanötaq tsapämantsik?

¹⁴ Mana yupëtapis puëdepaq mëtsikaq cristiänokunam, Diospa kaqchö mikïta rurayänampaq Jehová churashqan cristiänokunata wiyakurnin imëpis wiyaq wiyaqlla këkäyan. Tsënö rurayanqampitam pëkunapis Diospa Palabrampita y espïritumpita imëka aceite cuentatanö atskata këkätsiyan (lei Salmo 119:130 * y Juan 16:13). Tsënöpam sinchi y listo këkäyan kë mundopa ushakënin chämunan hörapaq, y markäkïninkunarëkur o yärakuyninkunaraykur tukï pruëbakunapa pasarpis Diospa kaqchö rurëtaqa manam dejayantsu. Këllaman pensarishun, Nazi nishqankuna prësonkunata llawirätsiyanqanchömi, cristiano mayintsikkunapa jukllëlla Bibliankuna kayäpurqan, tsëmi Jehoväta mañakuyarqan más publicacionninkuna qoyänampaq. Tsëpita ichik tiempollatanam musyariyarqan tsëllaraq preso chärishqa wawqi, qepallataraq yarqamoq Täpakoq revistakunata qerupita rurashqa chankanman pakarkur yëkatsishqa kanqanta. Tsë carcelpita kawëkaq yarqoq ciëlopaq akrashqa Ernst Wauer jutiyoq wawqim watakuna pasariptin kënö willakurqan: “Tsë revistakunachö kallpata qokoq yachatsikïkunata de memoria yachakuyänäpaqmi Jehová yanapayämarqan”. Jina këtapis nirqanmi: “Kanan witsankuna Diospita yachatsikoq publicacionkunata tariqa fäcil-llam, pero ¿llapantaku alli provechëkantsik? Segürom këkä, Diosman markäkoqkunata, pëllapaq imëpis kaqkunata y yachatsikïninta chaskeqkunata Jehová bendicinampaq kaqta”.

15, 16. ¿Ima bendicionkunatataq chaskiyarqan Diospita yachatsikïchö juk casado cristiänokuna, y tsënö rurayanqampita imatataq yachakuntsik?

¹⁵ Wakin kaq üshakunapis llapan puëdeyanqanmannömi Cristupa wawqinkunata yanapayan  Jehoväpa rurëninkunachö yanapakurnin (Mat. 25:40). Igualatsikïninchö Jesus parlanqan “allapa qela mana alli ruraq” nunanö kayänampa rantinmi o trukanmi, kushishqa tukïta rurayan Diospa kaqta puntaman churayänampaq. Këllaman pensarishun. Jon y Masako jutiyoq casakushqakunatam chino idiömata parlaq nunakunata yachatsiyänampaq Kenia nacionta ëwayänampaq invitayarqan. Qallananllachöqa, manam segürotsu kayarqan imata rurayänampaq kaqta, pero Diosta mañakurirnin y imata rurayänampaq kaqta alleq pensëkurmi tsë nacionta ëwayänampaq churapakäyarqan.

¹⁶ Tsënö kallpachakuyanqampitam tukï bendicionkunata chaskiyashqa. Pëkunam kënö niyan: “¡Diospita këchö yachatsikïqa manam imawampis igualantsu!”. Qanchis nunakunatam Bibliapita yachatsir qallëkuyarqan y tukï kushikïpaq cösaskunatam pasayarqan. Imanö sientekuyanqantam kënö willakuyan: “Llapan junaqkunam Jehoväta agradecikuyä këchö kayanqäpita”. Rasumpam, mëtsikaq cristiänokunam rikätsikuyashqa Diospa piñakïnin junaq imë chämunampaq kaqta mana musyarpis, imëpis atska rurëyoq këta munayanqanta. Pensarishun Galaad Escuëlapita yarqamoq mëtsikaq cristiänokunaman, y tsëpita misionëronö yanapakuyanqanman. Misionërokunapa kawëninkuna imanö kanqanta musyëta munarqa, leiri “Hacemos todo lo que podemos” nishqan tïtuloyoq yachatsikïta, këqa këkan 2001 watapaq, La Atalaya 15 de octubre killachömi. Leinqëkimannö, Jehoväta alabanëkipaq y kikiki kushishqa kanëkipaq Diospaq rurëchö masta imanö ruranëkipaq kaqta tapukï.

17. ¿Imë junaq y imë hora ushakë kanampaq kaqta mana musyanqantsik imanötaq yanapamantsik?

¹⁷ Rikanqantsiknöpis, imë junaq y imë hora kë mundopa ushakënin kanampaq kaqta mana musyëqa tukïnöpam yanapamantsik. Munanqantsikkunata rurëta mana puëdenqantsikpita llakikur kanantsikpa rantinmi, Jehoväpa munëninta ruranapaq más yarparantsik y tsënöpam pë kaqman más witintsik. Imëka “yapyaquicaqno” ocupado karninmi imapis pantatsimänantsikta dejantsiktsu y tsënöpam Patronnintsikta sirwirnin alläpa kushishqa kantsik (Luc. 9:62).

18. ¿Imanirtaq markäkïnintsik o yärakuynintsik ushakänanta munantsiktsu?

¹⁸ Diosnintsikpa piñakïnin junaqqa alläpa rasllanam chëkämun, y manam Jehoväta ni Jesusta imanöpapis llakitsita munantsiktsu. Ishkankunam kë ushanan junaqkunachö shumaq rurëkunata ruranapaq encargamarquntsik. ¡Tsënö markäkamanqantsikpitam alläpa kushikuntsik! (Lei 1 Timoteu 1:12.)

19. ¿Imanötaq rikätsikuntsik listo këkanqantsikta?

¹⁹ Ciëlochö o Patsachö kawanantsik kaptimpis, alleq churapakäshun Diospita yachatsikunapaq y mana dejëta nunakunata yanapashun sirweqnin tikrayänampaq. Kanankamayaqpis manam musyantsiktsu imë junaq y imë hora ushakë junaq shamunampaq kaqta, pero ¿precisanku tsëta musyanantsik? Puëdentsikmi y rikätsikïkänantsikmi tsë junaqpaq listo këkanqantsikta (Mat. 24:36, 44). Jehoväman chipyëpa markäkushqa o yärakushqa y Gobiernonta más precisaqpaq churashqaqa, alleqmi musyantsik imëpis mana llakitsimänantsikpaq kaqta (Rom. 10:11).