1-3. (a) Eaa te nga turanga te akatutu maira i te manako no runga i te nga parapore a Iesu? (e) Eaa te au uianga ta tatou ka inangaro kia pauia?

AKAMANAKO ana e kua pati mai tetai opita rongonui kia apai koe iaia ki tetai uipaanga puapinga tikai. Inara, i mua ake ka aere ei koe ka tiki iaia no te uipaanga, kua kite mai koe e kare e rava ana te penitini i roto i toou motoka. Kua akaoro viviki atu koe i te oko mai i te reira. Ia koe e aere ra, kua tae mai te opita. Kua akara aere aia, kare koe i reira. Kare e rauka iaia i te tiaki, no reira kua pati aia i tetai tangata ke kia apai iaia. Toou oki mai anga i kite ei koe e kua akaruke te opita. Eaa ra toou manako no runga i te reira?

² Akamanako ana i teianei e ko koe te opita e kua iki koe e toru tangata tukatau kia akono i tetai angaanga puapinga. Kua akamarama koe kia ratou eaa te angaanga, e kua ariki pouroa mai ratou toko toru i te rave i te reira. Inara, te oki mai anga koe i tetai tuatau i muri mai, kua kite mai koe e e rua rai tangata tei rave i ta raua angaanga. E kua maani kotoe mai tetai mai tangata kare i rave ana i tana angaanga. Te tikaanga, kare rava aia i tauta ana. Eaa ra toou manako no runga i te reira?

³ I roto i tana nga parapore no te au paretenia e te au tareni, kua taangaanga a Iesu i tetai nga turanga aiteite ei akatutu mai i te tumu ka riro ei tetai au Kerititiano akatainuia ei aronga akono meitaki e te pakari i te tuatau openga, e kare ra tetai pae. * (Mata. 25:1-30) Kua akakite pakari mai aia i tona manako na te tuatua anga e: “Kia matakite ia kotou, kare kotou i kite i te rā, e te ora”​—koia oki, me tuku mai a Iesu i ta te Atua akavaanga ki runga i to Satani ao. (Mata. 25:13) Ka rauka ia tatou i te aru i taua akoanga ra i teia tuatau. Akapeea tatou e puapingaia ai na te vai matakite anga, mei ta Iesu rai i akamaroiroi mai kia rave tatou? Koai ma te akapapu ra e kua papa ratou no te ora? E eaa ta tatou ka rave i teianei kia vai matakite ua rai?

4. Eaa ra te vai ara ua anga kare i te aiteanga e ka akara ua tatou i te ora?

⁴ E mea puapinga kia kite tatou i te ora i tetai taime, no te aere anga ki te angaanga, te atoro anga i te taote, me kore te aru anga i tetai bus me kore rerue, e kia tae tatou ki reira i te ora tei akanooia. Ko tetai au angaanga ra, mei te tamateanga i te ai me kore akaora anga i tetai tangata i muri ake i tetai tumatetenga, kare i te mea meitaki i te akara ua i te ora. I roto i teia au turanga, e puapinga atu kia akamanako i te angaanga e raveia ra i to te akara ua anga i te ora. E puapinga maata tikai teia angaanga akaoraanga a Iehova i teianei no te mea te vaitata maira te openga o teia akatereanga. Kare te aiteanga o te vai ara ua anga e ka akara ua te au Kerititiano i te ora. Te tikaanga, e rima mataara te akaari maira e mea meitaki e kare tatou i kite i te ra e te ora tikai e tae mai ei te openga.

5. Akapeea te kore anga i kite i te ra e te ora te tauturu anga ia tatou kia akaari mai e eaa tikai to roto i to tatou ngakau?

⁵ Mea mua, i te mea e kare tatou i kite e aea te openga e tae mai ei, te akatika ra te reira ia tatou kia akaari e eaa tikai to roto i to tatou ngakau. Te tikaanga, te akaari maira a Iehova i te tu akangateitei kia tatou na te akatika anga ia tatou kia akaari puareinga i to tatou tu tiratiratu kiaia. Noatu e te inangaro ra tatou kia ora mai i te openga o teia akatereanga, te tavini nei tatou ia Iehova no to tatou inangaro iaia, kare e kia rauka ua mai te ora. (E tatau ia Salamo 37:4.) E mataora ana tatou me rave tatou i tona anoano, e te kite ra tatou e te apii maira te Atua ia tatou kia puapingaia tatou. (Isa. 48:17) Kare tatou e manako ana e e mea teiaa tana au akauenga.​—1 Ioa. 5:3.

6. Me tavini tatou i te Atua ma te aroa, eaa ra tona manako, e no teaa ra?

⁶ Te rua o te tumu i kore ei tatou i kite i te ra e te ora, no te mea te oronga maira te reira i te atianga kia tatou kia akarekareka i to Iehova ngakau. Me tavini tatou iaia ma te aroa​—kare no te vaitata maira te openga me kore kia tutakiia mai​—te turuturu ra tatou ia Iehova i te akakore atu i te au akaapa anga pikikaa a tona enemi, ko Satani. (Iobu 2:4, 5; e tatau ia Maseli 27:11.) Te akamanako pouroa anga i te mamae e te mii ta te Tiaporo i akatupu mai, ka turuturu mataora tatou i to Iehova turanga ngateitei e ka kopae i ta Satani tutaraanga kino.

7. Eaa ra koe i manako ei e e mea tau i te aruaru i tetai oraanga akaatinga anga?

⁷ Te toru, te tavini anga tatou ma te kore e manako atu eaa tikai te ra e tae mai ei te openga, ka akamaroiroi ia tatou kia aruaru i tetai oraanga akaatinga anga. Te irinaki katoa ra tetai pae kare i kite i te Atua i teia tuatau, e kare e roa atu ka ope teianei ao. No te mataku e ka tupu mai tetai tumatetenga te manako nei ratou e: “E kai tatou, e e inu oki; apopo oki tatou e mate ei.” (1 Kori. 15:32) Inara kare tatou e mataku ana. Kare tatou e akatakake ana ia tatou uaorai no te akamareka anga i to tatou uaorai au anoano tika kore. (Mase. 18:1, NW) Mari ra, kua akaruke tatou i to tatou uaorai au anoano e te oronga puareinga nei i to tatou taime, maroiroi, e tetai au apinga i te akakite aere i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki tetai ke. (E tatau ia Mataio 16:24.) E mataora ana tatou i te tavini i te Atua, te tauturu tikai anga i tetai ke kia kite iaia.

8. Eaa te akaraanga Pipiria tei akaari mai i te tumu ka irinaki pu tikai ei tatou ia Iehova e tana Tuatua?

⁸ Te a o te tumu i kore ei tatou i kite i te ra e te ora, koia oki te tauturu ra te reira ia tatou kia irinaki pu tikai ia Iehova e kia taangaanga maroiroi i tana Tuatua i roto i to tatou oraanga. No to tatou tu apa ua, mama ua ia tatou i te irinaki ki runga ia tatou uaorai. No reira a Paulo i akamatakite mai ei i te au Kerititiano ravarai e: “Ko te manako ra e te tu ra aia, kia matakite aia ko te inga aea.” E 23,000 tangata tei ngere i ta Iehova akaperepereanga i mua ua ake ka arataki ei a Iosua i te iti tangata o te Atua ki roto i te Enua Taputouia. “E taua au mea katoa ra,” i karanga ai a Paulo, ‘kua tataia, ei ako mai ia tatou, te aronga i rokoia mai i te openga o te au tuatau nei.’​—1 Kori. 10:8, 11, 12.

9. Akapeea te au timataanga te akaketaketa anga ia tatou, e kia akavaitata atu ki te Atua?

⁹ Te rima o te tumu i kore ei tatou i kite e aea te openga e tae mai ei, koia oki kia riro te au timataanga ei akaketaketa i to tatou akarongo. (E tatau ia Salamo 119:71.) E “kino maata” tikai te tuatau openga o teia akatereanga. (2 Timo. 3:1-5) Te riri ra te maataanga o te au tangata i roto i to Satani ao ia tatou, no reira ka takinokinoia tatou no to tatou akarongo. (Ioa. 15:19; 16:2) Mei tetai ai rai te tama ra i te paka auri, ka akaketaketa te au timataanga i to tatou akarongo. Me e tu akaaka to tatou e me aru tatou i ta Iehova aratakianga, kare te au timataanga e arai ia tatou mei te tavini anga iaia. Mari ra, ka akavaitata atu tatou kia Iehova na roto i te tu kare rava tatou i manako ana.​—Iako. 1:2-4; 4:8.

10. Eaa te akatupu ana i te ora kia pati viviki?

¹⁰ I te akaraanga, e viviki me kore e marie te aere anga o te ora. Me maata ra te angaanga, kare tatou e akara putuputu i te ora, ka pati viviki te reira. Pera katoa, me akapou tatou i te taime i te rave i te angaanga mataora ta Iehova i oronga mai, penei ka tae mai taua ra ra e te ora i mua ake ka kite mai ei tatou. Kapiti mai ki teia, kua akanoo te maataanga o te aronga akatainuia i te akaraanga meitaki. Ka akara poto ana tatou i tei tupu i muri ake te riro mai anga a Iesu ei Ariki i te mataiti 1914, e akapeea tetai ia ratou te akapapu anga e kua papa ratou, e kare tetai pae i papa.

11. Muri ake i te mataiti 1914, eaa ra tetai o te aronga akatainuia i manako ei e kua taroaroa a Iesu?

¹¹ Akamanako ana i ta Iesu nga parapore o te au paretenia e te au tareni. Naringa e kua kite te au paretenia me kore te au tavini i roto i taua nga parapore ra e aea te tane akaipoipo me kore te pu e tae mai ei, kare ratou e anoanoia kia vai matakite ua. Inara kare ratou i kite, no reira te anoanoia ra ratou kia papa ua. No tetai au mataiti kua kite te aronga akataniuia e e mataiti puapinga tikai te mataiti 1914, inara kare ratou i marama ana e eaa te ka tupu mai. No te mea e kare te reira au mea i tupu mai mei ta ratou i tapapa ana, te akaraanga e kua taroaroa te Tane akaipoipo. Kua akakite mai tetai taeake i muri mai e: “Kua manako tikai tetai ia matou e ka aere matou ki te rangi i te epetoma mua o Okotopa [mataiti 1914].”

12. Akapeea te aronga akatainuia te akapapu anga e e aronga akono meitaki e te pakari ratou?

¹² Akamanako ana i te tu maroamaroa te tapapa atu anga i te openga e kare te reira i tupu mai ana! Pera katoa, kua aro atu te au taeake i te patoianga te tupu mai anga te Tamaki I o te Ao. Kua na roto ratou i tetai tuatau kare ratou i angaanga ana, mei te mea rai e kua moe ratou. Inara i te mataiti 1919, kua tae mai tetai kapiki anga i te akaara mai ia ratou! Kua tae mai a Iesu ki te iero pae vaerua o te Atua, e kua tae mai te tuatau no te tutaka anga. Inara, kare tetai pae i tau ana te tutakaia mai anga, no reira kua ngere ratou i te tikaanga ngateitei no te rave i te angaanga a te Ariki. (Mata. 25:16) Mei te mea rai e kare ratou i akaki meitaki ana i ta ratou vairanga inu pae vaerua, mei te au paretenia neneva rai. E mei te tavini kope rai, kare ratou i rave ana i te au akaatinga anga no te Patireia. Inara, kua akaari mai te maataanga o te aronga akatainuia i te tu tiratiratu e te inangaro tikai i te tavini i to ratou Pu i taua au tuatau ngata ra o te tamaki.

13. Eaa ra te tu o te pupu tavini i muri ake i te mataiti 1914 e i teia tuatau?

¹³ Muri ake i te mataiti 1914, kua akamarama mai Te Punanga Tiaki i teia akakiteanga puapinga e: “E te au taeake, ko tetai ia tatou te tau ra te manako i te Atua, kare tatou e mareka kore i tetai ua atu o Tana au akanoonooanga. Kare tatou e inangaro kia akatupuia to tatou uaorai anoano; no reira te kite mai anga tatou e e mea tarevake ta tatou i tapapa atu ana i roto ia Okotopa, mataiti 1914, mataora tikai tatou i te kite mai e kare te Atu i taui i Tana Parani kia tau kia tatou. Kare rai tatou e inangaro kia rave Aia i te reira. Te inangaro ra tatou kia marama i Tana au parani e te au akakoroanga.” Te akaari nei rai te aronga akatainuia teia tu akaaka e te inangaro maata i te rave i to te Atua anoano. Kare ratou i karanga ana e kua akauruia ratou, inara te inangaro ra ratou i te rave i te angaanga a te Atu i te enua nei. Te aru katoa nei “te aronga maata rava” o te “mamoe ke atu,” e au Kerititiano e manakonakoanga to ratou no te enua nei, i to ratou tu matakite e te maroiroi.​—Apo. 7:9; Ioa. 10:16.

14. Akapeea tatou e paruruia ai me aru vaitata tatou i te mataara ta te Atua i iki no te oronga mai anga i te kai pae vaerua?

¹⁴ Mei te au Kerititiano akatainuia rai, te aru vaitata ra te au mema matakite o te aronga maata rava i te mataara ta te Atua i iki no te oronga mai anga i te kai pae vaerua. Tei tupu mai, mei te mea rai e te akaki katoa ra ratou i ta ratou au ramepa ki te inu pae vaerua mei roto mai i te Tuatua e te vaerua o te Atua. (E tatau ia Salamo 119:130; Ioane 16:13.) No tei akamaroiroiia, kua rauka katoa ia ratou i te akapapu mai e kua papa ratou me oki mai a Karaiti, te rave maroiroi anga i te angaanga i raro ake i te au timataaanga pakari. Ei akaraanga, i roto i tetai puakapa are auri o te Nazi, i te akamataanga e tai ua rai kopi o te Pipiria a te au taeake. No reira kua pure ratou kia maata mai te au kai pae vaerua. Muri poto ua ake i te reira, kua akarongo ratou e kua apai mai tetai taeake tei tukuia mai ki te puakapa i tetai au itiu ou o Te Punanga Tiaki, na te uuna anga i te reira ki roto i tona vaevae rakau. I roto i te aronga tei ora mai, ko tetai taeake akatainuia ko Ernst Wauer, tei akakite mai i muri mai e: “Kua tauturu mai a Iehova ia matou na roto i tetai tu umere kia tamou ngakau matou i te au manako akamaroiroianga i roto i te au atikara.” Kua karanga katoa aia e: “I teia tuatau, mama ua me rauka mai te kai pae vaerua, inara te ariki rekareka ra ainei tatou i te reira? Papu iaku e e maata ta Iehova au akameitakianga no te aronga te irinaki ra iaia, te vai tiratiratu ra, e te kaikai ra i ko i tana kaingakai.”

15, 16. Akapeea tetai nga tokorua akaipoipo te akameitakiia anga no to raua tu maroiroi i roto i te angaanga orometua, e eaa taau ka kite mai mei taua au tupuanga ra?

¹⁵ E angaanga pakari katoa ana te mamoe ke atu i roto i te angaanga a te Atu, te turuturu anga i te au taeake o Karaiti. (Mata. 25:40) Kare ratou mei te tavini kino rai e te kope i roto i ta Iesu parapore, te inangaro ra ratou i te akaari i te tu akaatinga e te tuku anga i te anoano o te Patireia na mua. Ei akaraanga, te patiia anga a Jon raua ko Masako kia tauturu atu i te aronga reo Tinito i roto i te ngai tutuanga i Kenia, manga ekoko rai raua i te akamataanga. Inara i muri ake te akamanako anga i to raua turanga e te pure anga no runga i te reira, kua iki raua i te neke atu ki reira.

¹⁶ Kua akameitaki maataia mai raua no ta raua tauta anga. “E mea umere tikai te angaanga tutuanga i konei,” i karanga ai raua. Kua akamata raua e itu au apii Pipiria, e e maata katoa te au mea mataora i tupu mai. Kua akakite katoa mai raua e: “Te akameitaki nei maua ia Iehova i te au ra ravarai no te tuku mai anga ia maua ki konei.” E maata rai te au taeake e te au tuaine tei akaari mai e te inangaro ra ratou i te rave maroiroi i ta te Atua angaanga, noatu e eaa te tuatau e tae mai ei te openga. Akamanako ana i te au tauatini ua atu tei karatuati mai mei te Apii Gileada e te tavini ra ei au mitinari. Ka maata atu taau ka kite mai mei taua au angaanga mitinari ra na te tatau anga i te atikara “Kua Rave Matou i Tei Rauka Meitaki ia Matou!” i roto i Te Punanga Tiaki o Okotopa 15, 2001. Ia koe e tatau ra i taua atikara umere ra no runga i tetai ra i roto i te angaanga mitinari, akamanako ana i te au mataara ka rauka ia koe i te akamaata atu i taau angaanga ei akapaapaa anga i te Atua e kia maata atu toou rekareka.

17. Eaa i riro ei ei akameitakianga e kare tatou i kite i te ra e te ora?

¹⁷ Taka ua ra e e akameitakianga e kare tatou i kite i te ra e te ora tikai e ope ei teia akatereanga. Kare tatou e manamanata me kore e maromaroa no runga i te reira, no te mea me rave maroiroi tatou i tona anoano ka akapiri vaitata atu tatou kia Iehova, to tatou Metua aroa. Na te tuku anga i to tatou rima ki te arote, ei akatutu anga, e te kopae anga i te au tamanamanata anga, ka maata atu to tatou mataora i te rave i te angaanga a to tatou Pu.​—Luka 9:62.

18. Eaa ra tatou ka inangaro ei kia tavini tiratiratu i te Atua?

¹⁸ Te vaitata atu nei tatou ki te ra akavaanga a te Atua. Kare tatou e inangaro i te akamareka kore ia Iehova me kore ia Iesu. Kua oronga mai raua i tetai angaanga umere kia rave tatou i teia tuatau openga. Kia mataora tikai tatou e te irinaki maira raua ia tatou!​—E tatau ia 1 Timoteo 1:12.

19. Akapeea tatou me akapapu e kua papa tatou?

¹⁹ Me ko to tatou manakonakoanga e tei runga i te rangi me kore tei runga nei i te enua Parataito, kia akarongo ua rai tatou ki ta te Atua akauenga kia tutu aere e kia akariro i te tangata ei pipi. Kare ake rai tatou i kite i te ra e te ora tikai e tae mai ei te ra o Iehova, e ka anoanoia ainei tatou kia kite i te reira? Kia papa ua rai tatou no te reira ra. (Mata. 24:36, 44) Papu ia tatou e me irinaki ua rai tatou ia Iehova e me tuku tatou i tona Patireia na mua, kare tatou e maromaroa.​—Roma 10:11.