“Mukumanya Cara Zuŵa Nesi Ora”

“Ntheura, muŵenge maso, cifukwa mukumanya cara zuŵa nesi ora.”—MAT. 25:13.

KASI MUNGAZGORA WULI?

Kasi tikusanga vyandulo wuli cifukwa cakuti tikumanya yayi zuŵa na ora ilo umaliro wizirenge?

Kasi ŵakuphakazgika ŵalutilira wuli kuŵa maso?

Kasi tingalongora wuli kuti tili ŵakunozgeka kuti Yesu wize?

1-3. (a) Kasi ni vyakucitika wuli ivyo vikulongosora makora ntharika ziŵiri za Yesu? (b) Kasi tizgorenge mafumbo wuli?

 YELEZGERANI kuti mulara wakumanyikwa wa boma wamupemphani kuti mukamulinde pa galimoto ku ungano unyake wakuzirwa. Ndipouli, maminiti ghacoko waka pambere mundanyamuke kukatora bwana uyu, mukusanga kuti mafuta ngacoko mu galimoto. Ntheura mukuwona kuti nchiwemi kuti mukagure mafuta ghanyake. Imwe fumepo waka, mbwenu mulara wa boma nayo buli! Wakuwodira na kusanga kuti imwe palije. Bwana uyu wakutondeka kulindilira, ntheura wakupempha munthu munyake kuti ndiyo wakamulinde. Mwati mwawerako mukusanga kuti mulara wa boma yura waluta. Kasi mungajipulika wuli?

² Sono yelezgerani kuti imwe ndimwe mulara wa boma ndipo mwasora ŵanthu ŵatatu kuti ŵacite mulimo unyake wakuzirwa. Mukuŵalongosolera mulimo uwu ndipo wose ŵatatu ŵakuwuzomera. Kweni mwati mwawerako uko mwanguluta mukusanga kuti ŵaŵiri pera ndiwo ŵacita mulimo wawo. Kweniso uyo wandaciteko wakumuphalirani vifukwa vya kujigowokera. Nakuti wanguyezga na kuyezga wuwo yayi kuti wacite mulimo uwo. Kasi imwe mungajipulika wuli?

³ Mu ntharika yake ya ŵamwali na ya matalente, Yesu wakayowoya vyakucitika vyakuyana na ivi kuti walongosore cifukwa ico mu nyengo yaumaliro Ŵakhristu ŵanji ŵakuphakazgika ŵazamuŵira ŵakugomezgeka na ŵakucenjera, kweni ŵanji ndimo ŵazamuŵira yayi. a (Mat. 25:1-30) Wakadidimizga fundo iyi mwa kuyowoya kuti: “Ntheura, muŵenge maso, cifukwa mukumanya cara zuŵa nesi ora,” kung’anamura apo Yesu wazamupelekera ceruzgo ca Ciuta pa caru ca Satana. (Mat. 25:13) Mazuŵa ghano nase tingalondezga ulongozgi uwu. Kasi tingasanga wuli candulo cifukwa  ca kuŵa maso nga umo Yesu wakaticiskira? Mbanjani awo ŵalongora kuti mbakunozgeka kuponoskeka? Ndipo, kasi tingacita vici sono kuti tilutilire kuŵa maso?

VYANDULO VYA KULUTILIRA KUŴA MASO

4. Cifukwa wuli ‘kuŵa maso’ cikung’anamura kulaŵiska pa nyengo yayi?

⁴ Vinthu vinyake, nga nkhugwira nchito ku fakitare, kukawonana na dokotala, panji kukwera basi, vikukhumbikwira kusunga nyengo. Ndipouli, pa milimo yinyake nga nkhuzimwa moto panji kuponoska ŵanthu para kwacitika soka, kuwona pa nyengo kungacedweska comene. Pa vyakucitika nga ni ivi, nchakuzirwa comene kulimbikira kugwira nchito m’malo mwa kusuŵilira kuwona pa nyengo. Apo umaliro wa mgonezi uwu ukusendelera comene, mulimo wa kovwira ŵanthu kuti ŵamanye ivyo Yehova wanozga kuti waŵaponoske ndiwo ngwakuzirwa comene. Kuŵa maso pakuŵa Ŵakhristu cikung’anamura kuwona pa nyengo yayi. Nakuti tikusanga vyandulo vinkhondi cifukwa ca kuleka kumanya zuŵa leneco na ora ilo umaliro wizirenge.

5. Kasi kuleka kumanya zuŵa na ora kukovwira wuli kuti tivumbure ivyo vili mu mitima yithu?

⁵ Candulo cakwamba nchakuti tikuvumbura ivyo vili mu mitima yithu cifukwa ca kuleka kumanya apo umaliro wizirenge. Nakuti, cifukwa ca kuleka kumanya apo umaliro wizirenge tikuzirwa, tikuŵa na wanangwa wa kusankha kugomezgeka kwa Yehova panji yayi. Nangauli tikulindilira mwakunweka kuti tizakaponoskeke para mgonezi uwu ukuparanyika, kweni tikuteŵetera Yehova cifukwa cakuti tikumutemwa, kuti cifukwa cakuti tikukhumba umoyo pera yayi. (Ŵazgani Salmo 37:4.) Tikukondwa kucita khumbo lake, ndipo tikumanya kuti Ciuta wakutisambizga kuti tisange candulo. (Yes. 48:17) Tikuwona kuti malango gha Ciuta ngazito cara.—1 Yoh. 5:3.

6. Para tikuteŵetera Ciuta cifukwa cakuti tikumutemwa, kasi wakujipulika wuli, ndipo cifukwa wuli?

⁶ Candulo caciŵiri ico tikusanga cifukwa ca kuleka kumanya zuŵa panji ora nchakuti tikuŵa na mwaŵi wa kukondweska mtima wa Yehova. Para tikumuteŵetera cifukwa ca citemwa, kuti cifukwa ca kumanya deti panji njombe yayi, tikovwira Yehova kuzgora mautesi agho Satana, mulwani wake, wakumuyowoyera. (Job 2:4, 5; ŵazgani Zintharika 27:11.) Pakuwona vyakuŵinya na vitima ivyo Dyabulosi watipa, tikukondwa kukhozgera muwuso wa Yehova na kukana muwuso uheni wa Satana.

7. Cifukwa wuli mukughanaghana kuti nchiwemi kuŵa ŵakujipata?

⁷ Candulo cacitatu nchakuti tikuciskika kuti tiŵenge ŵakujipata cifukwa ca kuleka kumanya deti ilo umaliro wizirenge. Ŵanthu ŵanyake mazuŵa ghano awo ŵakumumanya yayi Ciuta nawoso ŵakugomezga kuti caru ici cilutilirenge yayi kuŵapo. Cifukwa ca kopa vinthu vyakofya ivyo vili pafupi kucitika, ŵali na mzimu wakuti: “Tiyeni tirye na kumwa, cifukwa macero tifwenge.” (1 Kor. 15:32) Kweni ise tikopa yayi. Tikukana kujipatura kuti tikhorweske makhumbiro ghithu. (Zinth. 18:1) M’malo mwake tikujipata na kugwiliskira nchito nyengo yithu, nkhongono na vinthu vinyake kuti tipharazge makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta ku ŵanji. (Ŵazgani Mateyu 16:24.) Tikukondwa para tikuteŵetera Ciuta, comenecomene mwa kovwira ŵanji kuti ŵamumanye.

8. Kasi nchiyelezgero wuli ca mu Baibolo ico cikulongora cifukwa ico tikwenera kugomezgera comene Yehova na Mazgu ghake?

⁸ Candulo cacinayi ca kuleka kumanya zuŵa nesi ora, nchakuti tikuthemba comene Yehova ndipo tikufwilirapo kulondezga Mazgu ghake mu umoyo withu. Cifukwa cakuti tili ŵambura kufikapo nchipusu kujithemba. Paulosi wakacenjezga kuti: “Uyo wakughanaghana kuti wakwima wacenjere kuti waleke kuwa.” Ŵanthu 23,000 ŵakagalukira Yehova ndipo ŵakafwa kukati kwakhala nyengo yicoko waka kuti Joshua wambe kulongozga ŵanthu ŵa Ciuta kuluta mu Caru ca Layizgano. Paulosi wakati: “Vinthu ivi . . . vikalembeka kuŵa cenjezgo kwa ise,  taŵeneise maumaliro gha migonezi ghatizira.”—1 Kor. 10:8, 11, 12.

9. Kasi masuzgo ghangatiyenga wuli na kutovwira kuti tisendelere kwa Ciuta?

⁹ Candulo cacinkhondi ca kuleka kumanya apo umaliro wizirenge nchakuti tikuyengeka para takumana na masuzgo. (Ŵazgani Salmo 119:71.) Mazuŵa ghaumaliro gha mgonezi uwu ni “nyengo zinonono na zakusuzga” nadi. (2 Tim. 3:1-5) Ŵanthu ŵanandi mu caru ca Satana ŵakutitinkha, ntheura nyengo zinyake tingatambuzgika cifukwa ca cipulikano cithu. (Yoh. 15:19; 16:2) Usange tikujiyuyura na kupenja ulongozgi wa Ciuta pa nyengo za viyezgo, cipulikano cithu cikwengeka panji kutozgeka nga ni para cajumpha mu moto. Tikuleka yayi unenesko. M’malo mwake, ndipo tikusendelera comene kwa Yehova kuluska umo taghanaghaniranga.—Yak. 1:2-4; 4:8.

10. Kasi nchivici cikupangiska kuti nyengo yiwonekenge kuti yikwenda mwaluŵiro?

¹⁰ Nyengo yingenda luŵiro panji mwakucedwa mwakuyana na umo ise tikuyiwonera. Para tili ŵakutangwanika na mulimo unyake m’malo mwa kulaŵiska waka pa nyengo, ndipo nyengo yikwenda luŵiro. Mwakuyana waka, usange tikutangwanika comene na mulimo wakukondweska uwo Yehova watipa, zuŵa ilo na ora vingafika luŵiro kuluska umo tikughanaghanira. Pa nkhani iyi ŵakuphakazgika ŵanandi ŵalongora ciyelezgero ciwemi comene. Tiyeni tiweleremo mwakudumura ivyo vikacitika pamanyuma pakuti Yesu wimikika kuŵa Themba mu 1914, na kuwona umo ŵanji ŵakalongolera kuti mbakunozgeka apo ŵanyake yayi.

ŴAKUPHAKAZGIKA ŴAKULONGORA KUTI MBAKUNOZGEKA

11. Caka ca 1914 cikati cajumpha, cifukwa wuli ŵakuphakazgika ŵanyake ŵakaghanaghananga kuti Fumu yikucedwa?

¹¹ Kumbukani ntharika ya Yesu ya ŵamwali na ya matalente. Usange ŵamwali panji ŵazga ŵa mu ntharika izi ŵamanyenge apo mwenenthengwa panji fumu yawo yizirenge, mphanyi ŵakakhumbikwiranga kuŵa maso yayi. Kweni ŵakamanya yayi, ntheura ŵakakhumbikwiranga kuŵa ŵakunozgeka. Nangauli ŵakuphakazgika kwa vyaka vinandi ŵakamanyanga kuti caka ca 1914 cizamuŵa capadera, kweni ŵakamanyanga makora yayi ico cizamucitika. Apo vinthu vikaleka kucitika umo iwo ŵakalindizgiranga, ŵakawona nga kuti Mwenenthengwa wakucedwa. Mubali munyake pamanyuma wakati: “Taŵanyake tikaghanaghananga kuti tilutenge kucanya mu sabata yakwamba ya Okutobala [1914].”

12. Kasi ŵakuphakazgika ŵakalongora wuli kuti mbakugomezgeka na ŵakucenjera?

¹² Ghanaghanirani waka umo cikatenge ciŵilenge cakukhuŵazga usange ŵaŵenge kuti ŵakalindiliranga umaliro ndipo watondeka kwiza. Kweniso ŵabali ŵakatambuzgika na ŵakususka mu nyengo ya Nkhondo Yakwamba ya Caru Cose. Mu nyengo iyi ŵakaleka kucita mulimo uliwose. Vikaŵa nga ni para ŵagona tulo. Kweni mu 1919, pakaŵa nchemo yakuti ŵawuke mu tulo. Yesu wakiza mu tempile lauzimu la Ciuta, ndipo nyengo ya kwendera yikakwana. Kweni, ŵanyake ŵakatondeka pa kwendera uku ndipo ŵakataya mwaŵi wawo wa kulutilira kucita “malonda” gha Themba. (Mat. 25:16) Vikaŵa nga ni para ŵakacedwa kuŵikamo mafuta ghauzimu mu nyali zawo, nga mbamwali ŵakupusa. Ndipo nga ni muzga mukata, ŵakakhumbanga yayi kujinora vinthu vinyake cifukwa ca Ufumu. Ndipouli, ŵakuphakazgika ŵanandi ŵakagomezgeka zanadi ndipo ŵakalongora kuti mbakukhumbisiska kuteŵetera Fumu yawo nanga ni mu vyaka vyakusuzga vya nkhondo.

13. Kasi gulu la muzga likacita wuli caka ca 1914 cikati cajumpha, ndipo mazuŵa ghano likucita wuli?

¹³ Caka ca 1914 cikati cajumpha, Gongwe la Mulinda likayowoya fundo yakuzirwa iyi: “Ŵabali wose awo ŵali na maghanoghano ghawemi, ŵandakhuŵare na ndondomeko ya Ciuta. Tikakhumba yayi kuti khumbo lithu ndilo licitike, ntheura tikati tamanya kuti tikakhazganga vinthu vyakubudika mu Okutobala, 1914, tikakondwa kumanya kuti Fumu yikasintha yayi  Mapulani ghake kuti ghakolerane na maghanoghano ghithu. Tikakhumba yayi kuti yicite nthena. Tikwenera waka kupulikiska mapulani ghake na khumbo lake.” Ŵakuphakazgika ŵa Fumu ŵa mazuŵa ghano nawo ŵali na mukhaliro uwu wa kujiyuyura na wa kujipeleka. Ŵakuyowoyapo yayi kuti Ciuta wakucita kuŵaphalira vinthu ivyo ŵakuyowoya, kweni ŵakufwilirapo kucita “malonda” gha Fumu pa caru capasi. Ndipo sono “mzinda ukuru” wa “mberere zinyake,” ŵeneawo Mbakhristu awo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala pa caru capasi, ŵakuyezga ŵakuphakazgika pa nkhani ya kuŵa maso na mwamphu.—Uvu. 7:9; Yoh. 10:16.

UMO MUNGALONGOLERA KUTI MULI ŴAKUNOZGEKA

14. Kasi tikuvikilirika wuli para tikudemelera ku nthowa iyo Ciuta wakupelekera cakurya cauzimu?

¹⁴ Nga umo ŵakucitira Ŵakhristu ŵakuphakazgika, ŵa mzinda ukuru awo ŵali maso ŵakudemelera comene ku nthowa iyo Ciuta wakupelekera cakurya cauzimu. Vikuŵa nga ni para nawo ŵakuthira mafuta ghauzimu mu nyali zawo, gheneagho ghakufuma mu Mazgu gha Ciuta na mzimu. (Ŵazgani Salmo 119:130; Yohane 16:13.) Pakuti ŵakukhozgeka, nawoso ŵakulongora kuti mbakunozgekera kwizaso kwa Khristu. Ŵakuŵa maso nanga ni mu viyezgo vinonono. Mwaciyelezgero, mu msasa unyake wakulangirako ŵanthu wa Nazi, pakwamba ŵabali ŵakaŵa na Baibolo limoza pera. Ntheura ŵakalomba kuti ŵasange cakurya cakusazgikira cauzimu. Pakati pajumpha nyengo yicoko waka, mubali uyo wakakakika sonosono, wakiza na magazini ghacoko waka gha Gongwe la Mulinda mu jele gheneagho wakaghabisa mu lundi lake la thabwa. Yumoza mwa ŵanthu awo ŵakapona wakaŵa mubali wakuphakazgika Ernst Wauer, uyo nyengo yikati yajumphapo wakati: “Yehova wakatovwira mwakuzizwiska comene kuti tisunge pa mtima fundo zakukhozga.” Wakayowoyaso kuti: “Mazuŵa ghano nchipusu kusanga cakurya cauzimu, kweni kasi nyengo zose tikucizirwiska? Nili na cigomezgo cose kuti Yehova wasungira vitumbiko vinandi comene ŵanthu awo ŵakumuthemba, awo ŵakulutilira kugomezgeka, na kurya pa thebulu lake.”

15, 16. Kasi mbumba yinyake yikatumbikika wuli cifukwa ca kuŵa na mwamphu mu uteŵeti, ndipo tingasambirapo vici pa cakucitika ici?

¹⁵ Kweniso ŵa mberere zinyake ŵakutokatoka mu mulimo wa Fumu. Ŵakukhozgera comene ŵabali ŵa Khristu. (Mat. 25:40) Mwakupambana na muzga muheni kweniso mukata wa mu ntharika ya Yesu, iwo mbakukhumbisiska  kusida vinyake na kufwilirapo na nkhongono zawo zose kuti ŵaŵike pakwamba vinthu vya Ufumu. Mwaciyelezgero, apo Jon na Masako ŵakapempheka kuti ŵakawovwire ŵanthu awo ŵakuyowoya Cichaina ku Kenya, pakwamba ŵakakayikiranga kuti ŵalute. Kweni ŵakati ŵalomba na kuwona umo vinthu vikaŵira pa umoyo wawo, ŵakadumura kuti ŵalute ku malo agha.

¹⁶ Ŵakatumbikika cifukwa ca kufwilirapo. Iwo ŵakati: “Upharazgi kuno ukunozga.” Ŵakambiska masambiro gha Baibolo ghankhondi na ghaŵiri. Vinthu vinandi vyakukondweska vikaŵacitikira. Ŵakayowoyaso kuti: “Tikuwonga Yehova zuŵa lililose cifukwa ca kutizomerezga kuti tiŵe kuno.” Kweniso, pali ŵabali na ŵadumbu ŵanandi awo kwizira mu ivyo ŵali kusankha ŵakulongora kuti ŵaŵikapo mtima kuti ŵaŵenge ŵakutangwanika na uteŵeti wa Ciuta mpaka umaliro wize. Ghanaghanirani waka ŵanthu masauzandi ghanandi awo ŵamalizga Sukulu ya Giliyadi ndipo ŵali kwamba kucita uteŵeti wa umishonale. Mwalekeraci kuŵazga vyakukhwaskana na uteŵeti wapadera uwu mu nkhani yakuti “Timachita Zonse Zomwe Tingathe!” mu Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Okutobala 15, 2001? Apo mukuwona nkhani yakukondweska iyi yakukhwaskana na umo mulimo wa umishonale ukwendera, ghanaghanirani vinthu ivyo mungacita kuti musazgireko uteŵeti winu kuti mulumbe Ciuta na kuŵa ŵacimwemwe.

NAMWE MUŴENGE MASO

17. Kasi kuleka kumanya zuŵa na ora ni thumbiko mu nthowa wuli?

¹⁷ Nadi kuleka kumanya zuŵa nesi ora leneco ilo mgonezi uwu umalirenge ni thumbiko. M’malo mwa kugongowa panji kukhuŵara, tikusendelera comene kwa Yehova, Ŵadada ŵithu ŵacitemwa, apo tikutangwanika comene pakucita khumbo lake. Mwakuyelezgera tikulutilira kukoleska cakulimira na kugega vyakutimbanizga, ndipo ivi vikutovwira kuti tiŵe na cimwemwe cikuru comene mu mulimo wa Fumu yithu.—Luka 9:62.

18. Cifukwa wuli tikwenera yayi kutaya cipulikano cithu?

¹⁸ Tikusendelera kufupi comene na zuŵa la Ciuta la ceruzgo. Palije uyo wakukhumba kukhuŵazga Yehova na Yesu. Ŵali kutipa mulimo wapadera comene mu mazuŵa ghaumaliro agha. Tikuwonga comene kuti ŵali kutipa mulimo uwu kulongora kuti ŵakutigomezga.—Ŵazgani 1 Timote 1:12.

19. Kasi tingalongora wuli kuti tili ŵakunozgeka?

¹⁹ Kwali cigomezgo cithu ncha umoyo wamuyirayira kucanya panji mu Paradiso pa caru capasi, tiyeni tose tiŵikepo mtima kuti tiŵe ŵakugomezgeka pakucita mulimo uwo Ciuta wali kutipa wa kupharazga na kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri. Mpaka pa nyengo yasono tikumanya yayi zuŵa nesi ora ilo zuŵa la Yehova lizirenge, nakuti tikukhumbikwira yayi kumanya. Tingaŵa ŵakunozgeka ndipo tilutilirenge kuŵa ŵakunozgeka. (Mat. 24:36, 44) Tili na cigomezgo cose kuti cikuru tikuthemba Yehova na kuŵika pakwamba Ufumu wake, tikhuŵarengepo yayi.—Rom. 10:11.

[Mazgu ghamusi]

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 23]

[Cithuzithuzi pa peji 26]

Nanga ni mu nyengo zakusuzga penjani cakurya cauzimu

[Cithuzithuzi pa peji 27]

Nyengo yikwenda luŵiro para tikuŵika mtima pa milimo Yacikhristu