A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Chuan A Mi Hlim Takte A Hruai Khâwm

Jehova Chuan A Mi Hlim Takte A Hruai Khâwm

Jehova Chuan A Mi Hlim Takte A Hruai Khâwm

“Mipuiho ahmei apa, in fanau tê tê te, in awmpui ram dang mi te, . . . ko khâwm rawh u.”— DEUT. 31:12, 13.

ENGTIN NGE KAN CHHAN ANG?

Engvângin nge Jehova mite chanchinah hian inkhâwmpuite hi thil thleng pawimawh tak a ni kan tih theih?

Hmân lai Israel mi tam tak chuan kût hmang tûra Jerusalem-a kal tûrin eng ang taka inpêkna nge an neih ngai?

Engvângin nge inkhâwmpui chu i pelh loh vang?

1, 2. He thuziakah hian inkhâwmpui chungchâng eng nge kan zir ang?

INTERNATIONAL leh district inkhâwmpuite chu kan zînga a tam zâwkte’n kan hriat theih chin aṭang tawhin tûn laia Jehova Thuhretute chhinchhiahna a ni a. Kan zînga tam tam tak chu hêng hun hlimawm takahte hian kum engemaw zât chhûng an lo tel tawh a ni.

2 Kum sâng tam tak kaltaa Pathian mite pawh khân inkhawmpui thianghlim an lo hmang ṭhîn a. Chûng inkhawmpuite chungchânga Bible ṭanchhan an thiltih ṭhenkhat kan ennawn ang a, hmân lai leh tûn laia tihdân inannate lo chhinchhiahin, chûng inkhâwmpuia tel a hlâwknate chu hriat lo tum ang che.—Sâm 44:1; Rom 15:4.

BIBLE HUN LAI LEH TUNLAIA INKHAWMPUI PAWIMAWHTE

3. (a) Bible-a chhinchhiah Jehova mite inkhâwmpui hmasa berah khân eng thil nge thleng? (b) Engtin nge Israelte chu inkhâwm tûra koh khâwm an nih?

3 Sinai Tlâng bula inkhâwmna neih kha thlarau lam zirtîrna dawng tûra Pathian mite an kal khâwmna lian tham hmasa ber a ni a. Hmân laia biakna dik atâna thil thleng pawimawh a ni tak zet a ni. Chu hun hlimawm takah chuan Jehova’n a Dân pein, Israelte hnênah a thiltihtheihna a lantîr a, chu mi nî chu an theihnghilh thei ngai lo vang. (Ex. 19:2-9, 16-19; Exodus 20:18; Deuteronomy 4:9, 10 chhiar rawh.) Chu thilthleng chu a hnua Pathianin Israelte a dâwr dân thlâk danglamtu a ni ta a ni. Chu mi hnu rei vak lovah Jehova chuan a mite kohkhâwm dân tûr ruahmanna a siam a. Mosia hnênah chuan “mipui zawng zawng” chu ‘puan in kawngka bula rawn inkhâwm vek’ tûra koh khâwm nân tangkaraw tawtawrâwt pahnih siam tûrin a hrilh a ni. (Num. 10:1-4) Chutih lai hun hlimawm dân tûr chu mitthla han tum teh!

4, 5. Engvângin nge Mosia leh Josua huaihawt inkhâwmpuite chu a pawimawh bîk êm êm?

4 Chu Israel hnam la upa lo tak tâna hun khirh lai tak, thlalêra kum 40 chhûng an zin tâwp dâwn lamah chuan Mosia chuan a unau Israelte chu a kokhâwm a. Chutih lai chuan Ram Tiamah an lût ṭêp tawh a. Mosia tân chuan a unaute hnêna Jehova’n thil a tihsak zawng zawngte leh a la tih leh tûrte chungchâng hriatnawntîrna hun ṭha tak a ni.—Deut. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.

5 Mosia’n inkhâwmpui neih ziah a nih tûr thu leh Pathian mite inzirna chungchâng a sawi pawh kha he mi ṭum vêk hi a nih hmêl hle. Sabbath kumtea Bâwkte Kût chhûng chuan ahmei apa, fanau tê tê te, awmpui ram danga mi te chu ‘an ngaihthlâk a, an zir a, LALPA an Pathian chu an ṭih a, a dân thu zawng zawng chu fîmkhur taka an zawm theih nân’ Pathian Jehova hmun ruatah an inkhâwm ṭhîn tûr a ni. (Deuteronomy 31:1, 10-12 chhiar rawh.) Chuvângin, Pathian Jehova mite chu a thu leh a thiltumte zir tûra an inkhâwm ziah a ngai tih a chiang hle. Israelte’n Ram Tiam an lâk hnua milem be hnamte’n an la hual reng lai pawh khân Josua chuan Jehova laka rinawm an tumna tihnghehsak nân Israel mi zawng zawng chu a ko khâwm a. Mipuiho chuan chhâng lêtin, Pathian rawng bâwl tûrin chhia an chham a ni.—Jos. 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.

6, 7. Engtin nge tûn laia Jehova mite inkhâwmpuite chu thu pawimawh tak tak târ lanna a ni kan tih theih?

6 Tûn laia Jehova mite chanchinah pawh hian, theocratic thiltih emaw, Bible thu hriat thiamna emaw chungchânga hmasâwnna lian tak tak thlengte târ lanna inkhâwmpui pawimawh tak tak a awm a. (Thuf. 4:18) Khawvêl Indopui I-na hnua Bible Zirlaite inkhâwmpui lian neih hmasak ber chu kum 1919 khân a ni a, Cedar Point, Ohia, U.S.A. ah neih a ni. Chutah chuan mi 7,000 vêl an inkhâwm a. Chu inkhâwmpuiah chuan Pathian mite’n khawvêl puma thu hrilh tûra beihpui thlâk an tum thu puan a ni. Kum 1922 chuan chu mi hmun vêkah chuan ni kaw chhûng awh inkhâwmpui neih a ni leh a. Chu mi ṭum chuan Joseph F. Rutherford chuan thu hril chungchânga fuihna pawimawh tak hetiang hian a pe a ni: “Lalpa tâna mi rinawm leh thuhretu dik ni la. Babulon tihchhiat ṭhak a nih thlengin ṭan la ang che. Pathian thuchah chu khawvêl pumah puang chhuak rawh. Khawvêl hian Jehova chu Pathian a nihzia leh Isua Krista chu lalte Lal leh hotute Hotu a nihzia an hriat a ngai a ni. Tûn hi hun zawng zawnga hun pawimawh ber a ni. Ngai rawh, Lalin ro a rêl e! Nang hi chu mi puang chhuaktu tûr chu i ni. Chuvângin, Lal leh a lalram chanchin chu puang chhuak rawh, puang chhuak rawh, puang chhuak rawh,” tiin. Inkhâwmpuia tel zawng zawngte, leh khawvêl puma Pathian mite chuan chu fuihna chu lâwm takin an pawm a ni.

7 Kum 1931-a Columbus, Ohio inkhâwmpuiah chuan Bible Zirlaite chuan Jehova Thuhretute tih hming chu lâwm takin an pawm a. Kum 1935 chuan, Washington, D.C.-a inkhâwmpuiah Unau Rutherford-a chuan Thu Puan buin “lalṭhutphah hmaah leh Berâm No hmaa ding” anga a sawi “mipui tam tak” chu tute nge an nih a rawn sawifiah a ni. (Thup. 7:9-17) Kum 1942-a Khawvêl Indopui II-na vânglai tak chuan Nathan H. Knorr-a chuan thusawi phûrawm tak “Remna—Rei A Daih Thei Em?” tih chu a sawi a. Chutah chuan, Thu Puan 17-a “sakawlh sen tak” nihna chu hrilhfiahin, chu indopui zawhah pawh chuan thu hrilh zêl a la nih tûr thu a sawi a ni.

8, 9. Engvângin nge inkhâwmpui ṭhenkhat chuan rilru a khawih bîk riau?

8 Kum 1946-a Cleveland, Ohio-a neih “Hnam Hlimte” Theocratic Assembly-a chhinchhiah tlâk êm êm mai chu, “Siamṭhat Lehna Leh Punna Chungchânga Buaina” tih thupui hmanga Unau Knorr-a thusawi chu a ni. Chu thusawiin mite a tihphûrzia chungchângah inkhâwmnaa tel ve pakhat chuan heti hian a ziak a: “Kha mi tlai khân platform-ah unau Knorr-a hnunga din theihna chanvo ka nei a, hnathawh tûr chungchâng a han sawi a, Brooklyn Bethel leh factory tihzauh tum a nih thu a han sawi chuan, ngaithlatu mipui tam takte kut bêng chu a tâwp hlei thei lo va. Platform aṭang chuan mi mal hmêl chu hmu fiah thei lo mah ila, an hlimzia erawh a hriat theih a ni,” tiin. New York Khawpuia neih international inkhâwmpuiah chuan inkhâwma lo tel zawng zawngte chuan New World Translation of the Christian Greek Sciptures chu lâwm takin an dawng a. Chu chu tûn lai ṭawngkama lehlin Bible a niin, Pathian hming pawh a awmna tûr dik takah dah thlap a ni.—Jer. 16:21.

9 Tûn hmaa Jehova Thuhretute tihduhdahna leh khuahkhirhna ṭhin ram ṭhenkhata inkhâwmpui neihte pawh chuan rilru a khawih hle a. Entîr nân, Adolf Hitler-a chuan German rama Jehova Thuhretute tihmang vek tumin chhia a chham a; mahse, kum 1955-ah chuan Thuhretute’n inkhâwmpui neiin, mi 1,07,000 lai chuan Nuremberg-a Hitler-a leh a lam ṭangte lo kalkhâwmna ṭhin lâmmual ngei mai chu an luah khat ta zâwk a. Chu inkhâwmpuia tel mi tam takte chu an hlim avângin an mittui a tla hial a ni! Kum 1989-a Poland ram hmun thuma neih, “Pathian Ngaihsak” inkhâwmpuia kal khâwm mi 1,66,518-te zîngah chuan Soviet Union leh Czechoslovakia, leh Europe Khaw Chhak Lam ram dang dang aṭangtein mi tam tak an rawn tel a. Mi ṭhenkhat tân chuan Pathian mite 15 emaw, 20 emaw aia tam inkhâwmnaa an tel vawikhatna a ni. Kum 1993-a Kiev, Ukraine rama neih, “Pathian Zirtîrna” International Inkhâwmpui-ah chuan mi 7,402 laiin baptisma an chang a—Jehova Thuhretute baptisma chan tam ber ṭum a ni.—Is. 60:22; Hag. 2:7.

10. Eng inkhâwmpuite nge i tâna chhinchhiah tlâk lehzual a, engvângin nge?

10 District inkhâwmpui emaw, international inkhâwmpui eng ber emaw i rilrua rawn lang pawh a awm mai thei a. Inkhâwmpui i tel hmasak berna emaw, baptisma i channa emaw chu i la hria em? Chûngte chu i tâna thlarau lam thil thleng pawimawh tak a ni a, ngaihlu hle ang che!—Sâm 42:4.

HLIMNA HUN

11. Pathianin hmân lai Israelte chu eng kûtte nge kum tina hmang tûra a phût?

11 Jehova chuan Israel mite chu kût chi thum—Chhang Dawidim Telh Loh Kût te, Chawlhkâr Kût (a hnua Pentikost nî tia koh tâk) te, leh Bâwkte Kût te—hmang tûra kum tin Jerusalem-a kal tûrin a ti a. Chu mi chungchângah Pathian chuan heti hian thu a pe a ni: “Kum khatah vawi thum i mipate zawng zawng chu LALPA Pathian hmaah an rawn inlan ṭhîn tûr a ni,” tiin. (Ex. 23:14-17) Chûng kûtte thlarau lama a hlutzia hriain, chhûngkaw lû tam tak chuan an nupui fanaute pawh an hruai ṭhîn a ni.—1 Sam. 1:1-7; Lk 2:41, 42.

12, 13. Israel mi tam tak chuan kum tina kûtte hmang tûrin eng nge an tih ngai?

12 Israel chhûngkuate’n kût hmanga zin tûra an tih ngaite chu han ngaihtuah teh. Entîr nân, Josefa leh Mari chu Nazareth aṭanga Jerusalem thleng tûr chuan mêl 60 (100 km) an kal a ngai a. Chutianga naupangte nêna zin chu ni ta la, engtia rei nge in kal i rin? Isua naupan laia Jerusalem a tlawh chungchâng thuziak chuan chhûngte leh hmêlhriatte chu a huhova an zin tlân a rinawm thu a târ lang a. Chutianga zin tlân a, chaw ei tûr ruahman tlân a, hriat ngai loh hmuna mutna tûr han ruahman vêlte chu a awlai lo hle ang. Mahse, kum 12 leka upa Isua tân pawh zalên taka awm theih tûrin dinhmun erawh a him tâwk a ni. Chûng hunte theihnghilh a har dân tûr chu han ngaihtuah teh! A bîk takin naupangte tân theihnghilh a har lehzual ngei ang.—Lk. 2:44-46.

13 Israelte mahni khaw chhuahsan a, hmun hrang hranga an han inzâr pharh chuan, kût hmang tûra lo kalte chu hnam hrang hrang aṭanga lo kal an lo ni hlawm a. 33 C.E. Pentikost nî chuan Pathian ruahmanna ngaihlutu Judate leh Juda saphunte chu Italy te, Libya te, Asia Minor te, leh Mesapotamia ram aṭangtein Jerusalem-ah an rawn zin a ni.—Tirh. 2:5-11; 20:16.

14. Engtin nge Israelte chuan kum tina kûtte hman chu an hlâwkpui?

14 Israel mi rinawmte tân chuan, chutianga zin a phurawm chhan ber chu thlarau lam thil vâng a ni a—Jehova hmangaihtu mi sâng tam takte nêna Amah chibai bûk an châk vang a ni. Chûng kûtte chuan a hmangtute chungah nghawng ṭha eng nge a neih? A chhânna chu Bâwkte Kût chungchânga Jehova’n a mite kaihhruaina a pêkah hian a hmuh theih a: “In kûtah chuan nangni nên, in fapa te, in fanu te, in bâwihpa te, in bâwihnu te, in awmnaa awm Levi-hote, ram dang mi te, pa nei lo te, hmeithaite nên hlim takin in awm tûr a ni. LALPAN hmun a la ruat tûrah chuan LALPA in Pathian tân ni sarih in kût tûr a ni; LALPA in Pathianin in thil haw zawng zawngah leh in kutkawih zawng zawngah te mal a sâwm ang che u a, lâwm tak hlîrin in awm dâwn nia.”—Deuteronomy 16:14, 15; Matthaia 5:3 chhiar rawh.

ENGVANGIN NGE TUN LAIA INKHAWMPUITE KAN NGAIHHLUT ANG?

15, 16. Inkhâwmpuinaa tel tûrin eng inpêkna nge i neih ngai? Engvângin nge chutianga inpêkna neih chu manhla tak a nih?

15 Hmân laia inkhâwmpuite chu tûn laia Pathian mite tân entawn tûr ṭha a va ni tak êm! Kum za têl a liam hnu chuan thil tam tak inthlâkthleng tawh mah se, inkhâwmpui nih phung pawimawhte chu a la inthlâk chuang lo a ni. Bible hun lai chuan, inkhâwmpui chhimtute chuan chuta tel tûr chuan inpêkna an neih a ngai ṭhîn a. Tûn laiah pawh chutiang bawk a ni. Mahse, a hlâwknate ngaihtuah chuan chutianga inpêkna neih chu a phu a ni. Chûng hunte chu thlarau lam hun pawimawh tak a ni ṭhîn a, tûnah pawh a la ni reng a ni. Chûng inkhâwmpuite chuan Pathian nêna inlaichînna kan vawn reng theih nâna thil pawimawh tak, kaihhruaina leh hriatthiamna te min pe a. Tin, kan thu zirte nunpui tûra min tihphûr bâkah, buainate pumpelh tûrin min ṭanpui a, min tichautu ni lo va min tiharhtu thilte ûm zâwk tûrin min fuih bawk.—Sâm 122:1-4.

16 Inkhâwmpui chhimtute chu an hlim thei hle a. Kum 1946-a inkhâwmpui lian tak pakhat chungchânga report chuan heti hian sawi a ni: “Thuhretu sâng tam tak nuam ti taka an awm khâwm hmuh chu a nuam a, rimawi rem sa nalh tak mai ruala mipui tam takin Jehova faka Lalram hla hlim taka an sa ri han hriat phei chu a nuam lehzual a ni,” tiin. Heti hian a sawi zawm a: “Volunteer Service Department-ah chuan inkhâwmpui chhimtute chu department hrang hranga ṭanpui tûrin an inpe a, an unaute rawngbâwl sak an châk vâng liau liauva inpe an ni,” tiin. District inkhâwmpui emaw, international inkhâwmpuiah emaw chutianga phurna chu i nei ve ngai em?—Sâm 110:3; Is. 42:10-12.

17. Engtin nge tûn hnaiah inkhâwmpuite huaihawt dân chungchânga tih dân ṭhenkhat thlâkthleng a nih?

17 Inkhâwmpuite huaihawt dân chungchânga tihdân ṭhenkhat chu thlâkthleng a ni a. Entîr nân, kan zînga ṭhenkhat chuan inkhâwmpui ni riat awh a nih lai kha an la hre reng awm e. Chutih lai chuan chawhma, chawhnu, leh zan lam inkhâwm a awm ṭhîn a. Thlawhhma rawngbâwlna pawh neih a ni ziah ṭhîn. Thusawi ṭhenkhat chu zîng dâr kua-ah ṭan a ni ṭhin a, zân dâr kua thlenga hun hman a ni fo ṭhîn. Mahni thua inpete chu inkhâwmpuia telte tâna zîng chaw, chhun chaw, leh tlai chaw buatsaihin an thawkrim hle ṭhîn a ni. Tûnah chuan inkhâwmpui neih hun chhûng chu tihtâwi a ni tawh a, ei tûr pawh chhûngkuain emaw, mi malin emaw an buatsaih mai a, chu chuan thlarau lam chawte ngaihven lehzual theihna hun a pe a ni.

18, 19. Inkhâwmpuinaa tel ziah eng thilte hi nge i nghahhlelh a, engvâng nge?

18 Inkhâwmpuiahte chuan inkhâwmpui apianga tel ziah, kan nghahhlelh êm êm ṭhin thilte pawh a awm a. Inkhâwmpuia thusawite leh thu leh hla chhuah tharte aṭanga kan hmuh “a hun apianga” thlarau lam chaw chuan Bible hrilhlâwknate leh zirtîrnate hriatthiam lehzualna min pe a ni. (Mt. 24:45) Chûng thu leh hla chhuahte chu Bible thutak mi dangte hnêna zirtîrna hmanrua atân kan hmang thei a. Bible ṭanchhan lemchan mi tiphûr thei takte chuan a pui a pangte chu an rilru put hmang inenfiah tûr leh Pathian ngaihsak lo khawvêl rilru put hmang thununna laka invêng tûrin a fuih a ni. Chutiang bawkin, baptisma chan thusawi pawhin kan nuna kan thil dah pawimawh ber endik tûr leh mi dangte Jehova hnêna an inpumpêk lai hmuhna aṭanga hlimna neih theihna hun remchâng min pe bawk.

19 Ni e, kum tam tak chhûng biakna dik pêng lo ni tawh inkhâwmpuite chuan Jehova mi hlim takte chu hun khirh tak kârah pawh a rawng bâwl tlat tûrin a thuam chak a. Chutiang inhmuhkhâwmna chuan thlarau lama phûrna min pein, ṭhian thar siamna hun ṭha min pe a, khawvêl pum huap kan inunauna ngaihlu tûra min ṭanpui bawk. Chu bâkah, inkhâwmpuite chu Jehova’n a mite malsâwm nân leh enkawl nâna a hmanraw hman bul ber a ni bawk a ni. Chuvângin, kan vai hian, inkhâwmpuia tel kim vek a, a hlâwkna kan têl ngei theih nân inruahman fel chu kan duh ngei ang.—Thuf. 10:22. (w12-E 09/15)

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 30-naa milem]

Kum 1950-a New York Khawpuia neih international inkhâwmpui

[Phêk 32-naa milem]

South Korea

[Phêk 32-naa milem]

Mozambique