Skip to content

Skip to table of contents

Fakapotopoto e Iehova e Tau Tagata Fiafia Haana

Fakapotopoto e Iehova e Tau Tagata Fiafia Haana

“Kia fakapotopoto ai e koe e motu, ko e tau tane, mo e tau fifine, mo e tau tama ikiiki, katoa mo e tau tagata kehe ha ia koe.”—TEU. 31:12.

1, 2. Ko e heigoa e tau vala he tau fonoaga fakateokarasi kua aoga ma tautolu ke fakatutala ki ai?

 KO E tau fonoaga he lalolagi katoa mo e tau faahimotu ko e vala he fakamauaga tala he vahā foou nei he Tau Fakamoli a Iehova ne kua leva tigahau he manatu he laulahi ia tautolu. Tokologa ia tautolu ne fakalataha atu ke he loga he tau fonoaga fiafia nei, liga loga ai he tau hogofulu tau kua mole.

2 He totou afe he tau tau kua mole, ne fakahoko foki he tau tagata he Atua e tau fonoaga po ke tau fakapotopotoaga tapu. To liu manamanatu a tautolu ke he falu fakaholoaga faka-Tohi Tapu ma e tau fonoaga he vahā foou nei, mailoga e fetataiaki he tau vala i tuai mo e tau vala foou he tau toloaga nei, mo e hagaaki ke he tau mena aoga kua moua mai he fakalataha atu ki ai.—Sala. 44:1; Roma 15:4.

TAU FONOAGA AOGA LAHI, I TUAI MO E VAHĀ FOOU NEI

3. (a) Ko e heigoa ne fakamailoga aki e fonoaga fakamua he tau tagata ha Iehova ne moua e tautolu he fakamauaga? (e) Ui atu fēfē ke he tau Isaraela ke fakapotopoto auloa?

3 Ko e fakapotopotoaga i kelekele he Mouga ko Sinai ko e toloaga lahi fakamua he tau tagata he Atua ma e fakaakoaga fakaagaaga ne fakamau hifo. Ko e mena tupu aoga lahi mooli e mena ia ne hoko he fakamauaga tala tuai he tapuakiaga mooli. He magaaho ofoofogia ia, ne nakai nimo e lautolu ne fakalataha ki ai, ne fakakite e Iehova e malolō haana ke he tau Isaraela he magaaho ne foaki age e ia ki a lautolu e Fakatufono haana. (Esoto 19:2-9, 16-19; totou Esoto 20:18; Teutaronome 4:9, 10.) Ko e mena ia ne tupu ko e matapatu he tau fehagaiaga he Atua mo Isaraela he magaaho fakamui. Nakai leva he mole, ne fakatū e Iehova e puhala ke ui atu ke he tau tagata haana. Ne poaki e ia a Mose ke taute ua e pū ario ke fakaaoga mo ui atu ke he “fakapotopotoaga oti” ke fakapotopoto atu ke he “gutuhala he fale uta fano he tutuutaga.” (Nume. 10:1-4) Lali ke manamanatu ke he olioli he tau magaaho pihia!

4, 5. Ko e ha e tau fakapotopotoaga ne taute e Mose mo Iosua kua uho pauaki?

4 Ke he matahiku he fenoga ha Isaraela he tutakale ke he 40 e tau, ko e magaaho uho lahi he fakamauaga tala he motu foou ia, ne fakapotopoto e Mose haana tau matakainaga Isaraela. Ne amanaki a lautolu ke huhū atu ke he Motu he Maveheaga. Ko e magaaho mitaki anei ma Mose ke fakamanatu ke he tau matakainaga haana hagaao ke he tau gahua oti ha Iehova ne kua taute ma lautolu mo e to taute ma lautolu.—Teu. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.

5 Liga he fakapotopotoaga ia, ne hagaao a Mose ke he fakaholoaga tumau ke fakapotopoto mo e fakaako e tau tagata he Atua. He tau tau he Sapati he magahala he Galue he Tau Fale Api, ko e tau taane, tau fifine, tau fanau, mo e tau tagata kehe he tau Isaraela ne lata ke fakapotopoto he matakavi ne fifili e Iehova ke ‘fanogonogo ai a lautolu, mo e ako ai e lautolu, mo e matakutaku ai a lautolu kia Iehova mo e taofi e lautolu ke eke ai e tau kupu oti ni he fakatufono nai.’ (Totou Teutaronome 31:1, 10-12.) Ti ko e kamataaga nei he fakamauaga tuai he tau tagata he Atua, ne maaliali ai kua lata ia lautolu ke fakapotopoto tumau ke fakatutala ke he kupu mo e tau finagalo ha Iehova. Magaaho ne kautū e tau Isaraela ke he Motu he Maveheaga ka e takatakai agaia he tau motu pouliuli, ne fakapotopoto mai e Iosua e motu katoa ha Isaraela mo e foliaga ke fakamalolō e mauokafua ha lautolu ke fakatumau e fakamooli ki a Iehova. Ko e tali, ne omonuo e tau tagata ke fekafekau ke he Atua.—Iosua 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.

6, 7. Ko e ha kua maeke ke talahau ko e tau fonoaga he vahā foou nei he tau tagata ha Iehova ko e tau lakaaga aoga?

6 He fakamauaga he vahā foou nei he tau tagata ha Iehova, kua ha ha foki e tau fonoaga aoga lahi—tau mena ne fakamailoga e tau mena tutupu lalahi he tau matagahua fakateokarasi po ke maamaaga ke he Tohi Tapu. (Fakatai 4:18) Ko e fonoaga lahi fakamua ne taute he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ne fakahoko ai he mole e Felakutaki I he Lalolagi he 1919 i Cedar Point, Ohio i U.S.A. Ko e fakapotopotoaga ia ne fakalataha atu ai e kavi ke he 7,000 ne fakamailoga aki e matagahua fakamatala he lalolagi katoa. He 1922, he fonoaga ne hiva e aho he matakavi taha ia ni, ne lahi e fakamalolō ha Joseph F. Rutherford ke taute e gahua nei, ne omoi e toloaga haana ne fanogonogo: “Kia tua fakamooli mo e fakamatala fakamooli ma e Iki. O ki mua he tauaga ke moumou oti e tau vala ha Papelonia. Fakapuloa e fekau fakamamao mo e tata. Kua lata e lalolagi ke iloa ko Iehova e Atua mo e ko Iesu Keriso ko e Patuiki he tau patuiki mo e Iki he tau iki. Ko e aho ni anei he tau aho oti. Kitiala, kua pule e Patuiki! Ko mutolu haana tau hukui kua kitia. Ko e mena ia kia fakapuloa, fakapuloa, fakapuloa, e Patuiki mo e haana kautu.” Ko lautolu ne fakalataha atu ai, ko e tau tagata he Atua he lalolagi katoa, ne talia fiafia e tomatomaaga ia.

7 I Columbus, Ohio, he 1931, ko e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ne fiafia mooli ke talia e higoa Tau Fakamoli a Iehova. He 1935 mogoia i Washington, D.C., ne fakamaama he Matakainaga Rutherford e “moto tagata tokologa,” ne fakakite he Fakakiteaga kua “tutu mai a lautolu ki mua he nofoaiki, ki mua foki he Punua mamoe.” (Fakakite. 7:9-17) He 1942, he uhouho e Felakutaki II he Lalolagi, ne taute e Nathan H. Knorr e lauga ofoofogia “Mafola—Maeke Nakai ke Tumau?” Ne kua fakamaama e ia e “manu favale kula” he Fakakiteaga 17 mo e fakakite kua lahi mahaki agaia e gahua fakamatala ke taute ka mole e felakutaki.

Fonoaga faahimotu he 1950 i New York City

8, 9. Ko e ha e falu fonoaga pauaki ne aamotia lahi ai?

8 Kitia maaliali pauaki he 1946 “Tau Motu Fiafia” he Toloaga Fakateokarasi i Cleveland, Ohio, he lauga he Matakainaga Knorr “Ko e Tau Lekua he Liu Tālaga mo e Fakalaulahi.” He logona e fiafia ne lagā mai he lauga ia, taha e tagata ne fakalataha atu ne tohi: “Fiafia lahi au he haia i tua haana i luga he fata he toloaga he afiafi ia, ti ko e magaaho ne talahau e ia e gahua mo e fakakite mai e tau palana ke fakalaulahi e kaina Peteli mo e fale gahua i Brooklyn, ko e patipati he toloaga lahi ia kua tamai e logonaaga omoomoi foou. Pete he nakai maeke ha tagata ke kitia maali e tau foliga i mua, ne mukamuka ke mailoga e fiafia ha lautolu.” He fonoaga he lalolagi katoa i New York City he 1950, ne fiafia e toloaga ke moua e New World Translation of the Christian Greek Scriptures, ko e vala fakamua he Tohi Tapu ke he vagahau he vahā foou nei ne kua liuaki e higoa he Atua ke he tokaaga tonuhia i loto he haana Kupu.—Iere. 16:21.

9 Ko e tau fonoaga ne fakapotopoto e Iehova haana a Tau Fakamoli tua fakamooli he mole e favale ki ai po ke pā kua aamotia lahi mahaki foki. Ne omonuo a Adolf Hitler ke moumou e Tau Fakamoli a Iehova i Sihamani, ka kua 107,000 ia lautolu kua fakapuke e tau fonua foleni fakamua haana i Nuremberg he fonoaga he 1955. Tokologa ia lautolu i ai kua nakai maeke ke taofi ha lautolu a tau hihina mata he fiafia! He toko 166,518 he tau tagata ne fakalataha atu ke he tolu e fonoaga “Mahani Atua Fakamooli” ne fakahoko i Polani he 1989 nukua tokologa he tau matakainaga mai he Kautaha Soviete mo Sekolovakia he magahala ia, mo e mai he falu motu i Europa Uta. Ma e falu, ko e magaaho fakamua anei ne fakalataha atu a lautolu ke he fakapotopotoaga ne molea e 15 po ke 20 e tagata he Atua. Ti manamanatu la ke he olioli he 1993 “Fakaakoaga Faka-Atua” he Fonoaga he Lalolagi Katoa i Kiev, Ukaraine, ne 7,402 ne fakauku—ko e papatisoaga ne mua atu e tokologa he Tau Fakamoli a Iehova ne fakamau hifo.—Isaia 60:22; Hakai 2:7.

10. He manatu e koe, ko e tau fonoaga fe ne kua uho lahi ki a koe, ti ko e ha?

10 Liga kua fai fonoaga faahimotu po ke fonoaga he lalolagi katoa ne kua mahuiga ke he loto haau. Manatu nakai e koe e fonoaga fakamua haau po ke fonoaga ne liga papatiso ai a koe? Ko e tau mena aoga anei he tau mena tutupu fakaagaaga ki a koe. Kia tokiofa e tau manatu ia!—Sala. 42:4.

TAU FAKALATAHAAGA TUMAU KE FIAFIA

11. Ko e heigoa e fakaholoaga ne fakatū he Atua ke lata mo e tau galue ne taute tumau i Isaraela i tuai?

11 Ko e manako ha Iehova ma e tau Isaraela ke fakapotopoto i Ierusalema ma e tolu e galue he tau magahala kehekehe he tau tau takitaha—ko e Galue he Tau Areto Nakai Fakaea, ko e Galue he Tau Vahatapu (ne fakahigoa fakamui ko e Penetekoso), mo e Galue he Tau Fale Api. Hagaao ke he tau mena nei, ne poaki he Atua: “Taki lagatolu ke he tau tau ke kitia ai e tau tane oti ha ia koe ki mua he Iki, ko Iehova.” (Esoto 23:14-17) He mailoga e aoga lahi fakaagaaga he tau galue nei, tokologa e tau ulu magafaoa ne fakalataha atu mo e tau magafaoa katoa ha lautolu.—1 Samu. 1:1-7; Luka 2:41, 42.

12, 13. Ko e heigoa e mena kua lata ke taute he tokologa he tau Isaraela ke o atu ke he tau galue ne taute lagataha he tau?

12 Manamanatu la ke he mena kua lata ke taute he magafaoa Isaraela ke o atu he fenoga ia. Ma e fakatai, ko Iosefa mo Maria ne o atu he fenoga ne kavi ke he 100 e kilomita mai i Nasareta ki Ierusalema. Fiha la e leva haau he manatu e koe ke fina atu he fenoga pihia, he ō hui mo e tau fanau ikiiki? Ko e tala ki a Iesu he ahiahi atu ki Ierusalema he vahā tama tote ne fakakite mai kua liga o atu e tau magafaoa mo e tau kapitiga ko e matakau he tau fenoga ia. Liga ko e gahua lahi ma lautolu ke o atu he fenoga mo e tunu auloa he tau mena kai mo e fakatokatoka e tau mena hagahaga mitaki ke momohe ai he tau matakavi ne nakai mahani ki ai. Ka kua haohao mitaki e tau tuaga ke maeke e tama ne 12 e tau he moui, tuga a Iesu, ke fai atāina. Manamanatu la ko e mena ke nakai nimo a ia, mua atu ki a lautolu ne ikiiki!—Luka 2:44-46.

13 Magaaho ne nonofo fano e tau Isaraela i fafo he motu ha lautolu, ko lautolu ne ō ke he tau galue kua loga e motu ne o mai ai. He Penetekoso he tau 33 V.N., ko e tau Iutaia mo lautolu ne liliuina ne fenoga atu ki Ierusalema mai he tau motu tuga a Italia, Lipua, Kereta, Asia Tote, mo Mesopotamia.—Gahua 2:5-11; 20:16.

14. Aoga fēfē e tau Isaraela he fakalataha atu ke he tau galue ne taute lagataha he tau?

14 Ma e tau Isaraela tua fakamooli, ko e matapatu kakano mo e hagaaki he tau fenoga pihia ko e tuaga fakaagaaga—ha lautolu a fakamakai ke tapuaki ki a Iehova fakalataha mo e totou afe ia lautolu kua loto fakaaue ne o atu. Ko e heigoa e lauiaaga ki a lautolu ne o atu ki ai? Kua moua mai e tali he tau fakatonuaga ha Iehova ke he tau tagata haana hagaao ke he tau Galue he Tau Fale Api: “Fiafia ai a koe ke he hau a galue, ko koe, mo e hau a tama tane, mo e hau a tama fifine mo e hau a fekafekau tane, mo e hau a fekafekau fifine, mo e tagata Levi, mo e tagata kehe, mo ia kua nakai fai matua, mo e fifine takape ha ha he maga hau. Ko e tau aho ni ne fitu ke eke ai e koe e galue kia Iehova hau a Atua ke he mena ke fifili ai e Iehova; ha ko e mena to fakamonuina e Iehova hau a Atua a koe ke he tau mena oti ke moua mai e koe, mo e tau mena oti ke eke ai hau a tau lima, ti fiafia ai ni a koe.”—Teu. 16:14, 15; totou Luka 11:28.

KO E HA KUA LOTO FAKAAUE KE HE TAU FONOAGA HE VAHĀ FOOU NEI?

15, 16. Ko e heigoa e tau mena ne kua lata ia koe ke toka ke maeke ke fina atu ke he tau fonoaga? Ko e ha kua aoga mooli e laliaga?

15 Ko e tau fakafifitakiaga mitaki lahi mooli anei he tau toloaga i tuai ke lata mo e tau tagata he Atua he vahā nei! Pete kua loga e tau mena kua hikihiki he tau senetenari kua mole, ko e tau vala aoga he tau fonoaga kua nakai hiki. He tau vahā Tohi Tapu, ne lata e tau tagata he tau fonoaga ke toka e tau mena ke maeke ke o atu ki ai. Ti pihia foki e tokologa he vahā nei. Ka kua aoga lahi e tau laliaga ia. Ko e tau fonoaga nei he vahā fakamua—ti pihia agaia ni—ko e tau magaaho aoga fakaagaaga. Kua foaki mai ki a tautolu e tau vala tala mo e maamaaga kua uho ke fakatumau aki e fakafetuiaga tata ha tautolu mo e Atua. Kua fakalagalaga he tau fonoaga a tautolu ke fakagahua e tau mena kua ako e tautolu, lagomatai a tautolu ke kalo mai he tau lekua, mo e fakamalolō a tautolu ke hagaaki ke he tutuliaga mo e fiafia ke he tau mena ka fakahauhau a tautolu ka e nakai fakamamafa ki a tautolu.—Sala. 122:1-4.

Korea Toga

16 Ne fiafia tumau e tau tagata he fonoaga. Ko e tala mai he fonoaga lahi he 1946 ne pehē: “Ko e mena ofoofogia ke kitia e tau afe he tau matakainaga kua hao mitaki i ai, ti mua atu foki e fiafia ke fanogonogo ke he matakau lahi ne tā leo kofe ne lafi ke he tau leo he tokologa ke taogo e olioli he tau lologo he Kautu he fakaheke ki a Iehova.” Ne lafi he tala ia: “Ko e Faahi Gahua Lagomatai Foaki Noa ne fakamau hifo e tau tagata gahua mai he tau tagata he fonoaga ke leveki e tau faahi gahua kehekehe, kua lagā mai hokoia ni he olioli ke fekafekau ke he tau matakainaga ha lautolu.” Kua logona nakai e koe e olioli pihia he tau fonoaga faahimotu po ke he tau fonoaga he lalolagi katoa?—Sala. 110:3; Isaia 42:10-12.

17. Ko e puhala fe ne kua hiki e fakatokatokaaga he tau fonoaga he tau vahā foou nei?

17 Kua hiki e falu mena ke he puhala ne fakatokatoka e tau fonoaga. Ma e fakatai, ne manatu agaia he falu tagata he Atua e tau fonoaga ne liga valu e aho! Ne ha ha i ai e tau fakaholoaga he magaaho pogipogi, pale laā, mo e he afiafi. Ko e gahua he fonua ko e vala ne taute tumau he fakaholoaga. Falu vala ne kamata he matahola hiva he pogipogi, ti fai fakaholoaga ne fa hoko atu ke he matahola hiva he pō. Ne gahua loa mo e malolō e tau tagata gahua foaki noa ke tunu e kai pogipogi, kai laā, mo e kai afiafi ma lautolu kua fakalataha atu ki ai. Ko e setulu he magaaho nei kua kūkū e tau aho he fonoaga, ti kua igatia ni e tagata mo e tau magafaoa ke taute tuai ha lautolu a tau mena kai ke fakaatā a lautolu ke hagaaki fakalahi ke he fakaholoaga fagai fakaagaaga.

Mosamipiki

18, 19. Ko e heigoa e tau vala he tau fonoaga kua amaamanaki lahi a koe ki ai, ti ko e ha?

18 Ko e tau vala he fonoaga ne kua leva e aga mau ke he fakaholoaga kua fa amaamanaki lahi ki ai. Ko e “tau mena kai [fakaagaaga] ke he tau magaaho,” kua foaki mai ki a tautolu e maamaaga mitaki ke he tau perofetaaga mo e tau fakaakoaga he Tohi Tapu, ne moua ai nakai ni mai he tau lauga ka e pihia foki ke he tau tohi foou ne moua mai he tau fonoaga. (Mata. 24:45) Ko e tau mena foou ia ne moua mai kua fa lagomatai e tau tagata kua fiafia ke he tau kupu mooli he Tohi Tapu. Ko e tau taute tala omoomoi ne fakavē ke he Tohi Tapu kua fakamalolō a lautolu ne ikiiki mo e momotua ke kumikumi e tau fatuakiloto ha lautolu mo e puipui mai he tau peehiaga he lalolagi nakai manamanatu faka-Atua. Ko e lauga papatiso kua tuku mai ki a tautolu oti e magaaho ke liu manamanatu ke he tau mena ha tautolu kua mua he moui mo e fiafia he kitia e falu kua fakamailoga ha lautolu a tukuleleaga ki a Iehova.

19 Ē, kua leva tigahau he eke ai mo vala he tapuakiaga mooli, ko e tau fonoaga ne kua fakaako e tau tagata fiafia ha Iehova ke fekafekau fakamitaki ki a ia he tau vahā uka. Ko e tau fonoaga pihia kua fakalagalaga fakaagaaga, moua e tau magaaho ke feleveia mo e tau kapitiga foou, lagomatai a tautolu ke loto fakaaue ke he kaufakalatahaaga he tau matakainaga, ti ko e tau matapatu puhala a ia kua fakamonuina mo e leveki e Iehova e tau tagata haana. Kua mooli, to igatia a tautolu mo e manako ke fakatokatoka e tau matagahua ha tautolu ke maeke ke fakalataha mo e aoga mai he tau fakaholoaga oti he tau fonoaga takitaha.—Fakatai 10:22.