Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

Okuti Wakaka Umwe?

Okuti Wakaka Umwe?

Ounkhembi

Okuti Wakaka Umwe?

“Onthue tuundapela omutumini umwe potyilongo tyetu. Apeho tukevela onohanyi onombali ine ononthatu opo tufetwe onombongo mbetu. Mahi, mononthiki omu, omulume umwe nae uundapela omutumini, wanthelefonalela. Wapopia okuti matufetwa liwa inkha tumupolelako.”—JOHN. a

OKUTI noove walingiluale ngotyo? Hamwe etyi walingua katyelifuile notyo, mahi tyotyili hamwe wakembeluale.

Mo 2011 eongano Transparência Internacional lihoneka omanyina ovilongo okupolelela kuetyi tyina vali ovanthu vakemba, liapopia okuti, “ovilongo vilamba po 183 viapewa omuvalu walekesa okuti vena ovitateka ovinene konthele younkhembi.” Eongano olio liapopia okuti mo 2009, vanoñgonoka okuti ounkhembi ukahi kononthele ambuho mbouye. Liati: “Tyayandyuluka nawa okuti mouye mutupu otyilongo tyehena ovanthu vakemba.”

Pamwe ounkhembi upondola okueta ovitateka ovinene. Mongeleka, omukanda Time, wapopia okuti, “ounkhembi, nokuhena esuko novipuka,” tyaipaesa ovanthu ovanyingi etyi otyinimawe tyimwe otyinene tyamonekele mo Haiti mo 2010. Wayauisako okuti: “Onondyuo tyina mbutungwa kambutalwa novanongo, iya ovatumini pamwe vamona umwe okuti kambatungilwe nawa, mahi tyina vamapewa onombongo, kavapopi vali natyike.”

Okuti tyitavela okumanako ounkhembi? Opo tukumbulule epulo olio, tuesukisa okunoñgonoka omokonda yatyi ovanthu vakembela. Matulilongesa konthele yotyo, monthele ilandulako.

[Onondaka Poutoi]

a Omanyina apilululwa.

[Olutalatu pefo 3]

“Okuundapesa omapita outumini pala okufuninamo, ounkhembi. Otyo tyietela ononkhumbi haunene vana vetei kuvana vena outumini opo velitekule ine okukala nehambu.”—TRANSPARÊNCIA INTERNACIONAL