Álleasochisi Kot me Kúna Feiéch Seni An Kewe Pwon
Álleasochisi Kot me Kúna Feiéch Seni An Kewe Pwon
“Pokiten esap wor eman mi tekia seni püsin i [Kot], a akapelü püsin itan.”—IPRU 6:13.
PPII IKA KA TONGENI PÉLÚWENI:
Pwata sia tongeni lúkúlúk pwe minne Kot a tipeni seni lóóm epwe pwénútá?
Menni pwon Kot a féri mwirin án Atam me Efa tipis?
Ifa usun sia kúna feiéch seni án Kot we pwon fán akkapél ngeni Apraham?
1. Ifa usun án Jiowa kewe pwon ra sókko seni án aramas kewe pwon?
JIOWA, I ewe “Kot mi allükülük.” (Kölf. 31:5) Pokiten aramas ra tipis, sise tongeni unusen lúkúlúk wóón met ra apasa. Nge “esap tufich pwe Kot epwe tongeni chofona.” (Ipr. 6:18; álleani Numperis 23:19.) Kot a chék apwénúetá iteiten mettóch meinisin a pwonei ngeni aramas. Áwewe chék, Kot a fératá mettóch meinisin wóón fénúfan lón ekkewe wonu kinikinin fansoun, ra iteni ránin fférútáán mettóch. Lepoputáán iteiten rán, Kot a affata met epwe féri, iwe mwirin a apwénúetá minne chék a apasa an epwe féri. Ina minne, lesópwólóón ewe awonuen rán, “Kot a nengeni meinisin mine a föri o küna pwe a fokun öch.”—Ken. 1:6, 7, 30, 31.
2. Ifa án Kot we ránin asésé, me pwata a “apini”?
2 Mwirin án Jiowa Kot apasa pwe meinisin férian kewe ra fókkun múrinné, iwe, a apasawu poputáán ewe efisuen rán. Ina án Kot we ránin asésé, úkúkún ttaman esap chék 24 awa, nge a eú fansoun mi langattam kapachelong ewe atun a asésé seni an fératá pwal ekkóch mettóch wóón fénúfan. (Ken. 2:2) Án Kot we ránin asésé a chúen sópwósópwóló. (Ipr. 4:9, 10) Ewe Paipel ese tichiki ineet atun a poputá, nge sia silei pwe a poputá mwirin án Kot fératá Efa, pwúlúwen Atam we, 6,000 som ier lóóm. Án Kraist nemenem úkúkún engeréú ier epwele poputá, me lón ena atun, Kot epwe apwénúetá minne a tipeni fán iten fénúfan. Kot a mochen ei fénúfan epwe eú paratis, ikewe ia aramas mi unuséch repwe manaw ie tori feilfeiló chék. (Ken. 1:27, 28; Pwär. 20:6) Ka tongeni lúkúlúk pwe kopwe kúna ena sókkun manaw mi apwapwa lón mwachkkan! “Kot a afeiöchü o apini ewe afisuen rän.” Iei eú pwon pwe Kot epwe apwénúetáéchú minne a tipeni mwen epwe muchúló an we ránin asésé, ese lifilifil met epwe fis.—Ken. 2:3.
3. (a) Met a fis mwirin poputáán án Kot ránin asésé? (b) Ifa usun Jiowa a áweweei an epwe pwákini ewe osukosuk?
3 Nge mwirin poputáán án Kot ránin asésé, ekkóch me lein férian kewe ra ú ngeni i. Satan, emén chónláng, a sótun etipetipa ekkóch ar repwe fel ngeni i nge esap Kot. A eáni ewe áeúin kapas chofona me otupu Efa pwe epwe álleasolapa Jiowa. (1 Tim. 2:14) Mwirin ena, Efa a pwal etipetipa pwúlúwan we an epwe pwal álleasolap. (Ken. 3:1-6) Ena féfférún ú ngeni, ina eú mettóch mi fókkun ngaw seni meinisin. Inaamwo ika Satan a tipimwáál ngeni Jiowa pwe i emén mi chofona, nge Jiowa ese meefi lamoten an epwe pwon fán akkapél le ánnetatá pwe minne a tipeni wóón fénúfan epwe chúen pwénútá. Nge lón och itiitin kapas, a eáni eú pwon epwe pwákini ena osukosuk, nge aramas repwap weweéchúti mwirin. A erá pwe epwe wor koput lefilen Satan me ewe fefin, pwal lefilen mwirimwirin Satan me mwirimwirin ewe fefin. Ewe Mwirimwir mi pwonetiw epwe puri ‘möküren’ Satan, me Satan epwe “küw apilipilin pechen.”—Ken. 3:15; Pwär. 12:9.
EKKEWE AKKAPÉL, IIR MINEN ALÚKÚLÚK
4, 5. Met Apraham a féri pwe epwe lúkúlúk an kewe pwon?
4 Lón ena atun lepoputáán uruwoon aramas, eli ese pwal lamot án emén epwe pwon fán akkapél pwe minne a apasa a enlet. Ese lamot ngeni férien Kot kewe mi unuséch, iir kewe mi tongei me áppirú Kot ar repwe pwon fán akkapél, pún minne ra apasa iteitan a enlet, me ra tongeni lúkúlúkfengen. Nge mwirin án ewe pean pwúpwúlú tipis me rese chúen unuséch, aramas ra poputá le kapas chofona. Iwe, ló, ló, ló, a lamot aramas repwe pwon fán akkapél pwe ina eú minen alúkúlúk pwe minne ra apasa a enlet, nge ika rese apwénúetá repwe kapwúng me ren ar kewe allúk.
5 Apraham a pwon fán akkapél fán úlúngát, are fen lap seni. (Ken. 21:22-24; 24:2-4, 9) Áwewe chék, a akkapél atun an we a liwin seni an akkufu ewe kingen Elam me meinisin chienan kewe king mi maun ngeni i. Ekkewe kingen Salem me Sotom ra ló chuuri Apraham. Melkisetek, ewe kingen Salem, i pwal emén “souasor nöün ewe Kot mi Unusen Tekia,” a efeiéchú Apraham me mwareiti Kot ren an álisi Apraham le akkufu chón koputan kewe. (Ken. 14:17-20) Mwirin, lupwen ewe kingen Sotom a mochen liffang ngeni Apraham ren an seláni néún kewe aramas seni ekkewe mwichen sounfiu mi mauner, Apraham a pwon fán akkapél: “Ua akapel ngeni ewe Samol mi Lapalap, ewe Kot mi Unusen Tekia, a föri läng me fanüfan, üsap angei och seni mine ka eäni, üsap pwal mwo nge angei emwü terech are efoch ririn sus, pwe kete üra pwe en ka awöüü Apram.”—Ken. 14:21-23.
ÁN JIOWA PWON FÁN AKKAPÉL NGENI APRAHAM
6. (a) Ifa ewe leenien áppirú Apraham a isetiw fán itach? (b) Ifa usun sipwe kúna feiéch seni minne Apraham a féri?
6 Ren án ekkewe aramas rese unuséch repwe lúkúlúk wóón án Jiowa kewe pwon, i a pwal pwon fán akkapél ren an áeá ekkeei esin itiitin kapas “Mwo manauei, ngang Kot ewe Samol mi Lapalap üa apasa.” (Is. 17:16) Ewe Paipel a pwóróus usun án Jiowa pwon fán akkapél lap seni fán 40. Nge eli án Jiowa pwon fán akkapél ngeni Apraham ina met chómmóng aramas ra kon silei. Jiowa a eáni chómmóng pwonen etipeeú lón ánein manawen Apraham. Seni ekkena pwonen etipeeú, Apraham a silei pwe ewe Mwirimwir mi pwonetiw epwe feito seni an we famili me ren néún we Isaak. (Ken. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Mwirin, Jiowa a sótuni Apraham ren eú sóssót mi áweires. A ereni epwe eáni asor néún we mi áchengicheng. Apraham a mwittir apwénúetá minne Jiowa a ereni. Nge mwen chék an epwe asoresini néún we Isaak, emén chónláng a eppeti. Iwe, Kot a eáni ei pwon fán akkapél, a apasa: “Üa akapelüei. Pokiten ka föri ei pwe kosap achika noum aleman, ngang üpwe fokun afeiöchuk, üpwe pwal achomongala mwirimwirum kana pwe repwe usun chök chomongun ekewe fün läng, pwal usun pien aroset. Iwe, mwirimwirum kana repwe nemeni fanüen ekewe chon oputeer. Chon ekewe mwü won unusen fanüfan repwe feiöch me ren mwirimwirum kana, pun en ka aleasochis ngeni ai kapas.”—Ken. 22:1-3, 9-12, 15-18.
7, 8. (a) Met popun Kot a pwon fán akkapél ngeni Apraham? (b) Ifa usun néún Kraist kewe ‘ekoch sip’ repwe feiéch seni minne Kot a pwon fán akkapél ngeni Apraham?
7 Met popun Kot a pwon fán akkapél ngeni Apraham pwe an kewe pwon repwe pwénútá? A féri ena pwe epwe apéchékkúla lúkúen chókkewe repwe wiliti oruuen kinikinin ewe ‘mwirimwir’ mi pwonetiw, me eti Kraist le nemenem. (Álleani Ipru 6:13-18; Kal. 3:29) Usun met ewe aposel Paulus a áweweei, Jiowa a “apacha an akapel ngeni mine a eäni pwon. Ikkei ekewe ruu mettoch resap tongeni siwil, pun esap tufich pwe Kot epwe tongeni chofona. Iei mine . . . sia fokun tipepwora lon ach kamwöchünük lon ewe apilükülüköch a anomu mwach.”
8 Esap chék ekkewe mi kepit repwe kúna feiéch seni minne Kot a akkapél ngeni Apraham. Jiowa a pwon fán akkapél pwe ren ‘mwirimwirin’ Apraham, aramas seni “ekewe mwü won unusen fanüfan repwe feiöch.” (Ken. 22:18) A kapachelong lein ekkena aramas seni “mwü won unusen fanüfan,” néún Kraist kewe ‘ekoch sip’ mi álleasochis, ekkewe ra eáni ápilúkúlúkún manaw lón Paratis wóón fénúfan. (Joh. 10:16) Ese lifilifil ika en emén me lein ekkewe chón kepit are ekkewe ekkóch siip, a lamot kopwe “kamwöchünük” wóón óm ápilúkúlúk. Weween kopwe angang weires pwe kopwe angei minne ka ápilúkúlúkú ren óm ákkálleasochisi Kot lón mettóch meinisin.—Álleani Ipru 6:11, 12.
PWAL EKKÓCH ÁN KOT PWON MI RIRI NGENI AN PWON NGENI APRAHAM
9. Met Kot a eáni pwon fán akkapél lupwen mwirimwirin Apraham kewe ra wiliti chón angang lón Isip?
9 Fitepúkú ier mwirin fansoun Apraham, Jiowa a pwal pwon sefál fán akkapél pwe epwe apwénúetá minne a pwonei ngeni Apraham. A fis ei mettóch lupwen a tiinaaló Moses an epwe fós ngeni mwirimwirin Apraham kewe, ekkewe ra wiliti chón angang lón Isip. (Eks. 6:6-8) Mwirin, Kot a fós usun ena fansoun ren an apasa: “Üa pwon fän akapel ngeniir, pwe üpwe emenirewu seni ewe fanü Isip o emwenirelong lon eu fanü üa fili fän iter, eu fanü mi mürina seni meinisin, eu fanü mi pwülüöch o fanüeräs.”—Is. 20:5, 6.
10. Menni pwon Kot a eáni ngeni chón Israel lupwen a angasereló seni Isip?
10 Mwirin án Jiowa angasaaló ewe mwúún Israel seni Isip, iei met a pwal pwon ngeniir: “Ika oupwe aleasochisi aloi o apwönüeta ai we pwon, mürin oupwe wesewesen nei aramas. Inamwo ika unusen fanüfan ai, nge üa filikemiitä me lein aramas meinisin, pwe oupwe eu mwichen souasor me eu mwu mi pin fan itei.” (Eks. 19:5, 6) Ina eú etiwetiw ngeni ewe mwúún Israel a fókkun kkóló aúchean! A wewe ngeni pwe ika ra álleasochisi Jiowa, lón mwachkkan epwe fératá seniir eú mwúún mwichen souasor, ewe epwe efeiéchú unusen fénúfan. Mwirin, Jiowa a áweweei pwe a “akapel” lupwen a eáni ena pwon.—Is. 16:8.
11. Lupwen Kot a etiwa chón Israel ar repwe wiliti néún kewe aramas mi kkóló aúchear, met ra féri?
11 Jiowa ese eriáni chón Israel ar repwe akkapél ngeni pwe repwe álleasochis, are eriániir le etiwa an we etiwetiw ngeniir mi kkóló aúchean. Nge iir ra pwisin mochen akkapél pwe repwe álleasochis. Ra apasa: “Meinisin mine ewe Samol mi Lapalap a apasa aipwe föri.” (Eks. 19:8) Úlúngát rán mwirin, Jiowa Kot a ereniir met a mochen repwe féri usun an we mwú mi filitá. A ngeniir ekkewe Engol Allúk, mwirin Moses a pwal atoura ngeniir pwal ekkóch allúk mi mak lón Ekistos sópwun 20:22 ngeni 23:33. Ifa meefien chón Israel lupwen ra rongorong ekkeei allúk? Ra képékútá: “Meinisin mine ewe Samol mi Lapalap a apasa aipwe föri.” (Eks. 24:3) Iwe Moses a makketiw ekkewe allúk lón “ewe puken pwon” me álleani fán leúwommong pwe meinisin chón Israel repwe rongorong sefál. Mwirin ena, ra pwon fán aúlúngátin, ra erá: “Meinisin mine ewe Samol mi Lapalap a apasa aipwe aleasochisi o föri.”—Eks. 24:4, 7, 8.
12. Met Jiowa a féri mwirin an eáni pwon pwe Israel epwe eú mwú mi kkóló aúchean? Met ekkewe aramas ra féri mwirin ar eáni pwon ngeni Kot?
12 Jiowa a mwittir apwénúetá minne a eáni pwon lón an we etipeeú ngeni Israel. A filatá ekkewe souasor repwe angang lón ewe imwenfel mangaku. Ena mwichen souasor epwe álisi aramas rese unuséch pwe repwe ririéch ngeni Kot. Iwe nge, chón Israel ra mwittir atai ar we pwon pwe repwe tuppwél ngeni Kot me ra álleasolapa i. Iwe ra “asonga Ewe mi Pin me lon Israel.” (Kölf. 78:41) Áwewe chék, atun Moses a nóm wóón ewe Chuuk Sinai me angei pwal och emmwen seni Jiowa, ekkewe chón Israel ra meefi pwe a mmangeitiir me a poputá le apwangapwangoló ar lúkú Kot. Ra ekieki pwe Moses a likitiireló. Iwe, ra féri ululun kou seni kolt me ereni ekkewe aramas: “Iei i om we Kot, Israel, ewe mi emwenukowu seni lon ewe fanü Isip.” (Eks. 32:1, 4) Mwirin, ra poputá le chapetiw me asor ngeni ewe ululun, nge ra apasa pwe ra wesewesen fel ngeni Jiowa. Lupwen Jiowa a kúna ar fel ngeni ewe ululun, a ereni Moses, “Ra müttir aleasolap ngeni ekewe alllük üa ngeniir.” (Eks. 32:5, 6, 8) Iwe seni ena atun ra fen eáni chómmóng pwon fán akkapél ngeni Kot, nge mwirin ra pwal akkatai minne ra eáni pwon.—Num. 30:2.
PWAL RUU PWON FÁN AKKAPÉL
13. Met Jiowa a eáni pwon fán akkapél ngeni Tafit? Ifa usun sia silei pwe ena akkapél a weneiti ewe Mwirimwir mi pwonetiw?
13 Atun Tafit a wisen kingen Israel, Jiowa a pwal eáni ruu pwon fán akkapél repwe atoto feiéch ngeni iir kewe mi álleasochisi i. Áeúin, a akkapél ngeni Tafit pwe mwirimwirin kewe repwe wiseni ewe wis king tori feilfeiló chék. (Kölf. 89:35, 36; 132:11, 12) Ewe Mwirimwir mi pwonetiw, are ewe Kraist, epwe feito seni mwirimwirin Tafit me epwe iteni “Nöün Tafit.” (Mat. 1:1; 21:9) Fán tipetekison, Tafit a kér ngeni ewe Mwirimwir mi pwonetiw an “Samol,” pún ewe Kraist a tekia seni i.—Mat. 22:42-44.
14. Met Jiowa a eáni akkapél usun ewe Mwirimwir mi pwonetiw? Ifa usun sia kúna feiéch seni?
14 Oruuan, Jiowa a pwár ngeni Tafit pwe ewe Mwirimwir mi pwonetiw epwe wisepékú wisen King me Souasor mi Lap fán iten aramas meinisin. A kkóló aúchean ei mettóch. Me ren ewe Allúk Kot a ngeni Israel, ekkewe souasor repwe feito seni ewe einangen Lefi, nge ekkewe king repwe feito seni einangen Juta. Iwe, lón ena fansoun, esor emén a tongeni wisepékú ekkena ruu wis. Nge Tafit a oesini usun ewe King epwe feito, iei alón: “Ewe Samol mi Lapalap a kapas ngeni ai samol ewe king, ‘Kopwe mot lepelifichi tori üpwe anomu chon oputom pwe repwe lenien puun pecheöm.’ Ewe Samol mi Lapalap a pwon fän akapel, nge esap siwili an ekiek, ‘En eman souasor tori feilfeilachök lon kotun Melkisetek.’” (Kölf. 110:1, 4) Usun chék án Tafit oesini, Jesus Kraist, ewe Mwirimwir mi pwonetiw, iei a nemenem lón láng lón ewe wis King. A pwal wisen Souasor mi Lap fán iten aramas meinisin me ákkálisi aramas mi aier le ririéch ngeni Kot.—Álleani Ipru 7:21, 25, 26.
EWE MINEFÉÉN ISRAELIN KOT
15, 16. (a) Ikkefa ekkewe ruu mwúún Israel Paipel a fós usun? Menni leir a nóm fán án Kot we chen lón ach ei fansoun? (b) Menni allúk Jesus a ngeni néún kewe chón káé usun ar eáni akkapél?
15 Pokiten ewe mwúún Israel a tunaló Jesus Kraist, iwe, ló, ló, ló, Jiowa a pwal likitiireló me ese chúen suuk ngeniir ar repwe wiliti eú mwúún “mwichen souasor.” Jesus a ereni ekkewe néúwisin lamalamen Jus: “Kot epwe angei senikemi Mwün we o ngeni eu mwichen aramas mi awora ua ren ar föri föför mi pwüng.” (Mat. 21:43) Ena mineféén mwichen aramas Jesus a fós usun, a fférútá lón ewe Pentikost ier 33 lupwen Kot a ninatiw an we manaman mi fel wóón órun 120 néún Jesus chón káé mi chufengen lón Jerusalem. Iir ewe mineféén “mwichen aramas” mi iteni “Israelin Kot.” Ekiseló mwirin, fitengeréú aramas seni sókkópaten fénú ra pwal kapachelong lón ewe Israelin Kot.—Kal. 6:16, TF.
16 Ewe mwúún Israel lóóm a álleasolapa Kot, nge ewe mineféén Israelin Kot a ákkálleasochisi Kot tori ikenái. Eú me lein ekkewe allúk ewe Israelin Kot a angei, ina an ákkeáni pwon fán akkapél. Lupwen Jesus a nóm wóón fénúfan, aramas ra kan akkapél wóón ekkewe mettóch mi chofona are lamotmwáál. (Mat. 23:16-22) Jesus a ereni néún kewe chón káé ar resap eáni akkapél. A erá: “Kopwe chök apasa, ‘Ewer, ewer,’ ika ‘Apw, apw,’ pun mine a som seni a pop seni ewe mi Ngau.”—Mat. 5:34, 37.
17. Menni kapas eis epwe pélú lón ewe lesen mwirin ei?
17 Weween, a ngaw ach sipwe kan akkapél? Nge ewe kapas eis mi lamot seni ena, met weween ach apasa “Ewer” epwe chék Ewer? Ekkena kapas eis repwe pélú lón ewe lesen mwirin ei. Amwo ach ekkekilonei ewe Kapasen Kot epwe amwékútúkich le ákkálleasochisi Jiowa. Iwe, i epwe efeiéchúkich tori feilfeiló chék, usun met a fen eáni pwon fán akkapél ngenikich.
[Ekis Pwóróus lón pekin taropwe 27]
Án Jiowa kewe pwon ra pwénútá fansoun meinisin
[Sasing lon pekin taropwe 25]
Ekiseló chék, Apraham epwe kúna pwénútáán án Jiowa kewe pwon
