1. Jehovap neriorsuutai inuil­lu neriorsuutaat qanoq as­sigiin­ngis­suteqar­pat?

JEHOVA Guutiuvoq “un­neq­qaris­soq”. (Tus­siaat 31:6) Inuit naam­mal­luin­nan­ngitsuugamik tatiginar­tuujuaan­nan­ngil­lat. ‘Guutili sal­lusuitsuuvoq.’ (Titusi 1:2; atuaruk 4 Mosesi 23:19). Guutip inun­nut neriorsuutai piviusun­ngor­tuaan­nar­put. As­sersuutigalugu pin­ngor­titsineq eq­qarsaatigeriar­tigu. Pif­fis­sat pin­ngor­titsif­fiusut aal­lar­tin­ngin­neran­ni Jehovap suniar­nini nalunaarutigisar­paa, ‘taamaalisar­porlu’. Ul­lut pin­ngor­titsif­fiusut arfer­nata naanerani Guutip “pin­ngor­titani tamaasa isigai, takuaalu ajun­ngingaar­tut”. — 1 Mosesi 1:6, 7, 30, 31.

2. Ul­loq Guutip qasuersaarfia suua, aam­ma sooq il­ler­nar­tip­paa?

² Jehovap pin­ngor­titani isigeriarlugit ul­lut arfineq-aap­paan­ni qasuersaaler­poq — ul­loq qasuersaarfik taman­na nalunaaqut­tap-akun­neranik 24-nik sivisus­suseqar­nani pif­fis­saavoq sivisooq Jehovap nunarsuarmut tun­ngatil­lugu pin­ngor­titsinermini qasuersaarfia. (1 Mosesi 2:2) Ul­loq qasuersaarfik taman­na suli naan­ngilaq. (Hebræerit 4:9, 10) Biibilimi al­las­siman­ngilaq qangar­piaq aal­lar­tin­nersoq. Nalun­ngilar­pul­li Adamip nuliata, Evap, pin­ngor­tin­neqar­nerata kingor­na, ukiut 6000-it mis­saasa matuma sior­na, aal­lar­tit­toq. Kristusip ukiuni 1000-ini naalak­kersuinera aal­lar­tingajaler­poq taas­sumalu naalak­kersuinerata nalaani Guutip nunarsuarmut siuner­tani piviusun­ngor­tis­savaa. Guutip kis­saatigaa nunarsuaq paratiisius­sasoq inuit naam­mal­luin­nar­tut naas­saan­ngitsumik inuuf­figisas­saat. (1 Mosesi 1:27, 28; Saq­qum­mersitat 20:6) Siunis­sar­put taama nuan­ner­tigisin­naasoq up­peril­luin­narsin­naavar­put? Ilaana! “Guutip ul­lut arfineq-aap­paat pil­luaq­quaa il­ler­nar­til­lugulu.” Taman­na neriorsuineruvoq susoqaraluar­pal­luun­niit ul­lut arfineq-aap­paata naanerani Guutip siuner­tami piviusun­ngor­tin­nis­saanut. — 1 Mosesi 2:3.

3. (a) Ul­loq Guutip qasuersaarfia aal­lar­tereersoq qanoq pisoqar­pa? (b) Jehovap pikitsitsisunik sequmisitsinis­sani qanoq nas­suiar­paa?

 ³ Guutil­li qasuersaarfia aal­lar­tereersoq pin­ngor­titat ilaat taas­sumun­nga pikitsitsip­put. Saatani, qilam­mi in­ngiliusoq, al­lanit pal­lorfigineqarusuler­poq. Sal­lu siul­leq oqaatigalugu Eva Jehovamut naalan­ngitsin­niarlugu nakutip­paa. (1 Timotheusi 2:14) Taava Evap uini Jehovamut naalan­ngitsip­paa. (1 Mosesi 3:1-6) Pikitsitsineq taman­na pisimasut ajor­ner­paar­taraat. Jehovap un­neq­qaris­suunini apeq­quser­neqaraluar­toq nunarsuarmut siuner­tami piviusun­ngor­nis­saanik up­per­narsaanis­sani pisariaqar­tin­ngilaa. Kingusin­nerusuk­kul­li aatsaat paasineqar­tus­samik pikitsitsisut qanoq sequmisis­sal­lugit ima siulit­tuivoq: “Akerariis­sik­kumaar­pas­si il­lit [Saatani] ar­narlu, il­lit kinguaas­sat taas­sumalu kinguaas­saa. Taas­suma [kinguaas­sap neriorsuutigisap] niaq­qut aseror­tis­savaa, il­lil­lu taas­suma kim­mia aseror­tis­savat.” — 1 Mosesi 3:15, NW; Saq­qum­mersitat 12:9.

4, 5. Ilaan­nik­kut Aaperaat inatsisitigut atorsin­naasumik qanoq ilior­tarsimava?

⁴ Siusin­nerusuk­kut arlaan­nik ilumoor­neraal­luni up­per­narsaanis­saq pisariaqar­tarsimagunan­ngilaq. Inuit naam­mal­luin­nar­tut Guutimik asan­nil­lutil­lu taas­suma pis­susiinik ilaarsisut up­per­narsaasariaqan­ngil­lat; tamatigut ilumoor­tumik oqalut­tar­put aam­ma tatigeqatigiil­luin­nar­put. Aap­pariil­li siul­liit ajor­tulior­nerisa naam­mal­luin­nar­tuujun­naar­nerisalu kingor­na sal­lu nalingin­naaler­poq. Taamaat­tumik pingaaruteqar­tunut tun­ngatil­lugu oqaaserisat ilumoor­nerarlugit up­per­narsaanis­saq pisariaqar­taler­poq.

⁵ Aaperaat ikin­ner­paamik pingasoriarluni up­per­narsaavoq. (1 Mosesi 21:22-24; 24:2-4, 9) As­sersuutigalugu Elamip kun­ngia taas­sumalu il­lersor­tai ajugaaf­figereerlugit uterami up­per­narsaavoq. Salemip Sodomal­lu kun­ngiisa Aaperaat naapigiar­paat. Melkisedekip, Salemimut kun­ngiuutigaluni “Guutip Qutsin­nerus­saar­tup palasiata” Aaperaat pil­luaq­quaa Guutilu Aaperaamik ajugaatitsisoq un­nersiutigalugu. (1 Mosesi 14:17-20) Sodomap kun­ngiata in­nut­tai sak­kutuunit saas­sus­sisunit Aaperaamit an­naan­neqar­put, taman­nalu pil­lugu akiler­nialermani Aaperaat ima up­per­narsaavoq: “As­saga qul­lar­para Naalak­kamut Guutimut Qutsin­nerus­saar­tumut, qilam­mik nunamil­lu pin­ngor­titsisumut. Il­lit pigisan­nit ujalus­siamil­luun­niit singis­samil­luun­niit pis­san­ngilanga. Oqarsin­naas­san­ngilatit: Abrami pisuun­ngor­tis­simavara.” — 1 Mosesi 14:21-23.

6. (a) Aaperaat qanoq maligas­saal­luar­pa? (b) Aaperaap naalan­nera qanoq iluaqutigis­savar­put?

⁶ Inuit ajor­tiliusut eq­qarsaatigalugit Jehova Guuti aam­ma up­per­narsaasarsimavoq ima oqarluni: “Ilumut uumagama, oqar­poq Guuti.” (Ezekieli 17:16) Biibilimi oqalut­tuarineqar­poq min­ner­paamik Jehova 40-riarluni up­per­narsaasarsimasoq. Ilisimaneqarluar­ner­paaq tas­saagunar­poq Guutip Aaperaamut up­per­narsaanera. Jehovap arlaleriarluni Aaperaat angerfigeqatigaa, imaluun­niit neriorsuuteqarfigaa. Angerutsinit taak­kunan­nga Aaperaap paasivaa kinguaas­saq neriorsuutigisaq er­nermigut Iisaak­kut kinguaaris­sal­lugu. (1 Mosesi 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Taava Jehovap Aaperaat imaan­naan­ngitsumik misilil­lugu peq­quaa er­nini asasani pil­liutigis­sagaa, Aaperaal­lu nangaanani ingerlaan­naq naalal­luni Iisaaq pil­liutiginialeraa Guutip in­ngiliata unitsip­paa. Taava Guuti ima up­per­narsaavoq: “Ima oqar­poq Naalagaq: Im­minut naq­qis­sigalunga up­per­narsaavunga. Peq­qus­sutiga naalal­lugu ilioravit er­nituan­nil­lu erliguutin­ngin­nam­ma pil­luaq­qus­savak­kit,  kinguaas­satil­lu qilaap ul­loriaasut sioq­qatul­lu sis­samiit­tutut amerlisingaarumaar­pak­ka. Kinguaas­savil­lu akeq­qamik isaaf­fii tiguas­savaat. Il­lil­lu kinguaas­sak­kut nunarsuarmi inuiaat tamarmik pil­luaq­qunarsis­sap­put, naalak­kam­ma.” — 1 Mosesi 22:1-3, 9-12, 15-18.

7, 8. (a) Sooq Guuti Aaperaamut up­per­narsaava? (b) Kristusip ‘savaataasa al­lat’ Guutip Aaperaamut neriorsuutaa up­per­narsaaneralu qanoq iluaqutigis­savaat?

⁷ Sooq Guuti Aaperaamut up­per­narsaava neriorsuutini piviusun­ngorumaar­tut? Taamaalior­poq Kristusip kingor­nus­seqatis­sai ‘kinguaas­samul­lu’ neriorsuutigisamut pingaan­ngin­nerusutut ilaalerumaar­tut up­per­nik­kut nakus­satsin­niarlugit. (Atuakkit Hebræerit 6:13-18; Galatiamiut 3:29) Soorlu apustilip Paulusip nas­suiaraa Jehova ‘up­per­narsaatik­kut qular­naveeq­qusiivoq’. Taamaat­tumik al­lan­ngujuitsut marluk pis­sutigalugit tanitat ‘qular­naatsumik tup­pal­lersaatis­saqar­put neriugisamik siunermin­niit­tumik’ aalajangius­sinis­samin­nut. Taak­ku marluk tas­saap­put Guutip neriorsuinera aam­ma uppernarsaanera, taak­kunani ‘Guuti sal­lun­ngilaq’.

⁸ Guutip Aaperaamut up­per­narsaaneranik iluaqutigin­nit­tut tas­saagin­nan­ngil­lat tanitat. Jehovami up­per­narsaavoq Aaperaap ‘kinguaas­saagut nunarsuarmi inuiaat tamarmik’ pil­luaq­qunarsis­sasut. (1 Mosesi 22:18) Inuit ‘inuian­nit tamaneersut’ taak­ku ilaatigut tas­saap­put Kristusimut naalat­tut ‘savat al­lat’, nunami paratiisiusumi naas­saan­ngitsumik inuunis­samik neriugisal­lit. (Johan­nesi 10:16) Il­lit tanitanut savanul­luun­niit al­lanut ilaagaluaruit neriugisat aalajangiusimajuk sutigut tamatigut Guutimut naalal­lutit inuunik­kut. — Atuakkit Hebræerit 6:11, 12.

9. Guutip suna neriorsuutigaa Aaperaap kinguaavi Egyptenimi inus­siaatil­lugit?

⁹ Ukiut hundredelik­kuutaat tamatuma kingor­na Jehova up­per­narsaaq­qip­poq neriorsuutinut sam­meriik­katsin­nut at­tuumas­suteqar­tumik Mosesi Aaperaap kinguaavinut, Egyptenimi inus­siaataasunut, aal­lar­tik­kamiuk. (2 Mosesi 6:6-8) Tamatumun­nga tun­ngatil­lugu Guuti ima oqar­poq: “Taamani Israeli qinerak­ku . . . as­saga qul­larlugu uppernarsaaffigaakka Egyptenimit anisik­kumal­lugit pisik­kumal­lugil­lu nunas­saat­tut qinik­kan­nut — nunamut im­mum­mik tungusun­nitsuum­mil­lu kuut­tumut, nunat alianaan­nersaan­nut.” — Ezekieli 20:5, 6.

10. Guutip Israelik­kut Egyptenimit aniguisereerlugit qanoq neriorsor­pai?

¹⁰ Jehovap Israelik­kut Egyptenimit aniguisereerlugit aam­ma ima neriorsor­pai:   “Naalak­kus­singa angeruseralu aalajangiul­lugu inuiaqatigiin­nit tamanit im­mik­koor­til­lusi pigisas­sarsiariumaar­pas­si, nunarsuaq tamaat uanga pigigak­ku. Uan­nut tas­saalis­saasi kun­ngeqarfik palaseqatigiin­nik in­nut­talik inuiaqatigiil­lu il­ler­nar­tut.” (2 Mosesi 19:5, 6) Guutip Israelik­kun­nik periarfis­siinera nuan­nis­susia! Taman­na isumaqar­poq Jehovamut naalak­kunik neriuutigilersin­naagaat kun­ngeqarfit­tut palaseqatigiin­nik in­nut­talit­tut inuit sin­nerinut pil­luaq­qus­sutaasutut ator­neqar­nis­sar­tik. Kingusin­nerusuk­kut Israelik­kun­nut iliuuseqarfigin­nin­nini pil­lugu Jehova ima nalunaar­poq: “Uppernarsaaffigaakkit angerfigeqatigalutil­lu.” — Ezekieli 16:8.

11. Israelik­kut Guutimit angerfigeqatigineqarumaner­tik qanoq periaaseqarfigaat?

¹¹ Jehovap Israelik­kut ima piumaf­figin­ngilai: Naalat­tuarumal­lusi up­per­narsaagitsi. Im­mik­kul­lu neqeroorutiminik pin­ngitsaalil­lugit akuersitin­ngilai. Nam­min­nerli piumas­sutsimin­nik ima oqar­put: “Naalak­kap oqaasii tamaasa malil­lugit iliorumavugut.” (2 Mosesi 19:8) Ul­lut pingasut tamatuma kingor­na Jehovap Guutip Israelik­kut oqalut­tuup­pai inuiaqatigiit­tut toq­qak­kamisut qanoq piumaf­figis­sanerlugit. Siul­lermik, Inatsisit Qulit taak­kunun­nga tusarliun­neqareermata Mosesip peq­qus­sutit al­lat taak­kunun­nga oqalut­tuarai. Peq­qus­sutil­lu taak­ku Mosesimik al­lak­kat aap­paat 20:22-miit 23:33-mut al­las­simap­put. Israelik­kut tamak­ku tusareerlugit qanoq oqar­pat? ‘Inuit tamarmik isumaqatigiil­lutik oqar­put: “Naalak­kap peq­qus­sutai tamaasa maleruarumavavut.”’ (2 Mosesi 24:3) Taava Mosesip inatsisit ‘angerutsip al­las­simaf­fianut’ al­lap­pai tusaaq­qin­nias­sam­matigil­lu Israelik­kut tamaasa taak­kunin­nga nipituumik atuf­fal­lugit. Taava pingajus­saanik inuit ima neriorsuip­put: “Naalagaq naalal­lugu peq­qus­sutai tamaasa maleruarumaar­pavut.” — 2 Mosesi 24:4, 7, 8.

12. Jehova Israelik­kut inuiat­tut toq­qak­kamisut angerfigeqatigereerlugit qanoq ilior­pa, taak­kulu qanoq ilior­pat?

¹² Jehova Israelik­kun­nut Inatsisit tun­ngavigalugit angerutsini eq­quutitin­niarlugu ingerlaan­naq iliuuseqar­poq, palasinik tupermi naapeqatigiit­tarfim­mi kif­far­tor­tus­sanik toq­qaanermigut inuit naam­mal­luin­nan­ngitsut im­minut qanil­lisin­naan­ngor­tip­pai. Israelik­kut Guutimut tun­niul­luin­narsimagaluar­tik ingerlaan­naq naalan­ngiler­put. Neriorsuinermis­sut ilioruman­ngin­namik ‘ajual­latsip­paat Israelip Il­ler­nar­tua’. (Tus­siaat 78:41) As­sersuutigalugu Qaq­qami Sinajimi Jehovap ilitsersuutaanut amerlanerusunut Mosesi tusar­naar­til­lugu Israelik­kut erinitsap­put up­per­nikil­lil­lutil­lu. Isumaqar­put Mosesip qimas­simagaatik. Taamaat­tumik kuultimik nersuteeraasalior­put inun­nul­lu ima oqarlutik: “Tas­sa Guutit, Israeli, ilin­nik Egyptenimit anisitsisoq.” (2 Mosesi 32:1, 4) Taava nersuteeraasaliar­tik pal­lorfigaat pil­liivigalugulu, ul­lorlu taan­na ‘Jehovamut nal­lius­siviunerar­paat’. Jehovap takugamiuk nersuteeraasaliaq pal­lorfigigaat Mosesimut ima oqar­poq: “Aq­qum­mit atuaq­qusaraluan­nit niguler­torsimaqaat.” (2 Mosesi 32:5, 6, 8) Alianaraluar­tumik taamaner­niil­li Israelik­kut oqalut­tuarisaanerat Guutimut neriorsuutinik eq­qor­tin­ngisanik ulik­kaar­poq. — 4 Mosesi 30:3.

13. Jehova Daavimut qanoq up­per­narsaava, taman­nalu kinguaas­samut neriorsuutigisamut qanoq at­tuumas­suteqar­pa?

¹³ Daavi Israelik­kun­nut kun­ngiutil­lugu Jehova al­lanik marlun­nik up­per­narsaavoq im­minut naalat­tut tamarmik iluaqutis­saan­nik. Siul­lermik, Daavimut up­per­narsaavoq taas­suma is­siavis­saarsua naas­saan­ngitsumik atas­sasoq. (Tus­siaat 89:36, 37; 132:11, 12) Taman­na isumaqar­poq kinguaas­saq neriorsuutigisaq, imaluun­niit Kristusi, ‘Daavip er­neranik’ taaneqas­sasoq. (Mat­thæusi  1:1; 21:9) Daavip maniguul­luni kinguaas­saq neriorsuutigisaq ‘Naalak­kaminik’ taavaa Kristusi im­minik qutsin­nerum­mat. — Mat­thæusi 22:42-44.

14. Jehova kinguaas­samut neriorsuutigisamut tun­ngatil­lugu qanoq up­per­narsaava, taman­nalu qanoq iluaqutigaar­put?

¹⁴ Aap­pas­saanik, Jehovap Daavi siulit­tuisip­paa kinguaas­saq neriorsuutigisaq kun­ngiuin­narani aam­ma inuian­nut palasiunerus­sasoq. Taman­na im­mik­korluin­naq it­tuuvoq. Guutip Israelik­kun­nut inatsisai naaper­torlugit palasit naggueqatigiin­nit Levik­kun­neersuus­sap­put kun­ngil­lu naggueqatigiin­nit Judak­kun­neersuus­sal­lutik. Taamaat­tumik taamanik­kut kinaluun­niit kun­ngiul­lunilu palasiusin­naan­ngilaq. Daavil­li kun­ngin­ngor­tus­saq ima siulit­tuutigaa: “Naalagaq [Jehova, NW] naalak­kan­nut oqar­poq: ‘Taler­pim­ma tungaanut ingin­niarit akeq­qatit uan­nit tum­marfiliun­neqarserlugit il­lit isik­kan­nut!’ Naalagaq up­per­narsaavoq up­per­narsaaninilu uter­tis­sanagu: ‘Il­lit palasiuvutit naas­saan­ngitsumik Melkisedeki as­sigalugu.’” (Tus­siaat 110:1, 4) Daavip siulit­tuineratorluin­naq Jiisusi Kristusi, kinguaas­saq neriorsuutigisaq, maan­na qilam­mi kun­ngiuvoq. Aam­ma kif­far­tor­poq palasiuner­tut inuit peq­qis­simisut Guutimut ajun­ngitsumik at­taveqar­nis­saan­nut ikiorlugit. — Atuakkit Hebræerit 7:21, 25, 26.

15, 16. (a) Israelik­kut as­sigiin­ngitsut marluk kik­kut Biibilimi eq­qaaneqar­pat, taak­kualu arlaat kik­kut ul­lumik­kut Guutimit pil­luaq­quneqar­pat? (b) Up­per­narsaaneq pil­lugu Jiisusip ajoqersuk­kani qanoq inap­pai?

¹⁵ Israelik­kut inuiaqatigiit­tut Jiisusi Kristusi ajat­tormas­suk naggataatigut Jehovamit ajat­tor­neqar­put, periarfis­saraluar­til­lu tas­saaler­nis­samut “kun­ngeqarfik palaseqatigiin­nik in­nut­talik” an­naavaat. Jiisusi juutit up­perisarsior­nik­kut siut­tuinut ima oqar­poq: “Guutip naalagaaf­fia ilis­sin­nit peer­neqas­saaq tun­niun­neqas­sal­lunilu inuian­nut inerititaqar­titsisin­naasunut.” (Mat­thæusi 21:43) Inuiaat nutaat Jiisusip eq­qaasai ukiumi 33-mi piinsip ul­luani pilersin­neqar­put. Taamanik­kut Guutip anersaani Jiisusip ajoqersugaanut 120-t mis­saan­nut Jerusalemimi katersorsimasunut kuivaa. Taak­ku tas­saaler­put ‘inuiaat’ nutaat, ‘Israeli Guutip pigisaatut’ ilisimaneqalersut. Sivitsun­ngitsoq aam­ma inuit inuiaqatigiin­nit al­laneersut tusindil­lit Israeli Guutip pigisaanut ilaaler­put. — Galatiamiut 6:16.

¹⁶ Uinik­kut Israelik­kut naalan­ngitsut as­siginagit Israeli Guutip pigisaa nutaaq Guutimut naalat­tuar­poq. Inatsisit Israeli Guutip pigisaanut inatsisigitin­neqar­tut ilaat up­per­narsaanermut tun­ngas­suteqar­poq. Jiisusi nunarsuarmiik­kal­larmat ilumoor­tuun­ngitsut pingaaruteqan­ngitsul­lu pil­lugit up­per­narsaasoqar­tarsimavoq. (Mat­thæusi 23:16-22) Jiisusip ajoqersuk­kani ima oqarfigai: “Up­per­narsaas­san­ngil­luin­nar­pusi . . . Angernersi imaas­saaq: Aap, naaggaarnersilu: Naagga. Taak­kunun­nga ilan­ngun­neqar­tut ajor­tumit pip­put.” — Mat­thæusi 5:34, 37.

17. Al­laaserisami tul­liut­tumi apeq­qutit suut akineqar­pat?

¹⁷ Taman­na isumaqar­pa up­per­narsaaneq eq­qun­ngitsulior­nerujuaan­nar­toq? Pingaar­nerusumil­li angernerput aap­pius­sasoq qanoq paasisariaqar­pa? Taak­ku al­laaserisami tul­liut­tumi akineqar­put. Guutip oqaasianik eq­qarsaatigin­neq­qis­saar­tuar­ner­put Jehovamut naalat­tuar­nis­samut kajumis­sis­sutigis­savar­put. Taava up­per­narsaal­luni neriorsuinermisorluin­naq naas­saan­ngitsumik pil­luaq­qus­savaatigut.