Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Sak-y Wẽnnaam, n paam n dɩ a pʋlemsã nafa

Sak-y Wẽnnaam, n paam n dɩ a pʋlemsã nafa

Sak-y Wẽnnaam, n paam n dɩ a pʋlemsã nafa

“Bũmb ka be sẽn yɩɩd [Wẽnnaam] ye. Woto, bãmb wẽena ne b menga.”—HEB. 6:13.

BAO-Y SOGS-KÃENSÃ LEOORE:

Bõe yĩng tɩ d kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam raabã na n pidsame?

A Ãdem ne a Hawa beegrã poore, bõe la Wẽnnaam pʋlm-yã?

Wãn to la bũmb nins Wẽnnaam sẽn pʋlem a Abrahaamã nafd tõndo?

1. Bõe n kɩt t’a Zeova pʋlemsã yaa toor ne ninsaalbã rẽnda?

A ZEOVA yaa “Wẽnnaam sẽn so sɩda.” (Yɩɩl 31:6) Ãdem-biisã sẽn pa zems zãngã yĩnga, pa wakat fãa la ninsaal tõe n teeg a to ye. La ‘Wẽnnaam ka tõe n yag ziri ye.’ (Heb. 6:18; karm-y Sõdb 23:19.) A sã n pʋlem bũmb ninsaalbã neer yĩnga, a pidsdame. Wala makre, a naana tẽng zug bũmbã fãa rasem a yoob pʋgẽ. Bũmb ning a sẽn yeel daar fãa sɩngrẽ t’a na n maaname wã sɩd “yɩɩ woto.” Rasem a yoob-n-soabã baasgẽ, “Wẽnnaam yãa bũmb nins fãa bãmb sẽn naanã, la gese, a yaa sõma wʋsgo.”—Sɩng. 1:6, 7, 30, 31.

2. Wẽnnaam vʋʋsg raarã yaa bõe, la bõe yĩng t’a welg-a toore?

2 A Zeova sẽn wa n ges bũmb nins a sẽn naanã fãa n mik tɩ yaa sõma wã, wilgame tɩ rasem a yopoe soabã sɩngame. Ra-kãng la Wẽnnaam vʋʋsg daarã. Pa raar sɩd-sɩd ye. Yaa wakat a sẽn vʋʋs n pa le naan bũmb tẽngã zug ye. (Sɩng. 2:2) Wẽnnaam vʋʋsg daarã ket n nan pa sa ye. (Heb. 4:9, 10) La Biiblã pa wilg a sẽn sɩng wakat ningã takɩ ye. Yɩ a sẽn naan a Ãdem pag a Hawa wã poore, rat n yeel tɩ sẽn na maan yʋʋm 6000. Yaa Kiristã naam sẽn na n kaoos yʋʋm tusrã sasa la Wẽnnaam na n pids a raabã. A na n kɩtame tɩ tẽngã lebg arzãn tɩ ninsaalb sẽn zems zãng vɩɩmd a zug wakat sẽn kõn sa. (Sɩng. 1:27, 28; Wil. 20:6) Y tõe n kɩsa sɩd tɩ y na n paam n vɩɩmda arzãnã pʋgẽ. Bala, “Wẽnnaam ninga rasem a yopoe wã raar barka, n welg-a ne dasem a taabã.” Woto wilgdame tɩ baa sẽn wa n yaa a soaba, ka la vʋʋsg raarã saabo, Wẽnnaam na n pidsa a raabã.—Sɩng. 2:3.

3. a) Wẽnnaam vʋʋsg daarã sɩngr poore, bõe n maane? b) Wãn to la a Zeova wilg a sẽn na n welg yellã to-to?

3 La Wẽnnaam vʋʋsg raarã sɩngr poore, yel-beed n maane. Malɛk sẽn da be ne Wẽnnaam saasẽ n kɩɩs-a n lebg a Sʋɩtãana. A tʋlgame tɩ malɛgsã la ninsaalbã bas Wẽnnaam waoogr n waoog yẽ. Yẽ n sɩng ziri yagbo, n belg a Hawa t’a kɩɩs a Zeova. (1 Tɩm. 2:14) A Hawa me tõogame t’a sɩdã kɩɩs Wẽnnaam. (Sɩng. 3:1-6) Yel-beed a woto ra zɩ n zĩnd ye. La baa a Sʋɩtãan sẽn yeel t’a Zeova pa togs sɩdã, a Zeova pa ges t’a segd n wẽename n wilg tɩ raab ning a sẽn tar ne tẽngã na n pidsame ye. A togsa gomd b sẽn da na n wa wʋm a võore, n wilg a sẽn na n welg yellã to-to. A yeelame t’a na n ninga “beem” a Sʋɩtãan ne pagã sʋka, la a Sʋɩtãan yageng ne pagã yageng sʋka, la tɩ pagã yageng na n pogla a Sʋɩtãan “zugu,” t’a Sʋɩtãan pogl a “na-kãsenkãare.”—Sɩng. 3:15; Wil. 12:9.

WẼENEG WILGDAME TƖ GOMD YAA SƖDA

4, 5. Bõe la a Abrahaam da mi n maane?

4 Hal n tãag wakat kãnga, ra pa tɩlae tɩ ned wẽen sẽn na yɩl tɩ b tẽ t’a gomd yaa sɩd ye. Wẽeneg ra pa tɩlae, bala rẽ tɩ ninsaalbã zemsa zãng la b nong Wẽnnaam n dɩkd a togs-n-taare. B fãa ra togsda sɩda, tɩ b ned kam fãa ra tõe n bas a yam ne a to. La d yaab a Ãdem ne a Hawa sẽn beeg n lebg neb sẽn pa zems zãngã tɛka, yɛlã toeemame. Ziri yagb wa n lebga bũmb sẽn wae, tɩ wakat ninga, f sã n dat tɩ b tẽ f gomd bɩ f segd n wẽene.

5 A Abrahaam da mi n wẽename n wilg t’a gomd yaa sɩda, wall a kɩt tɩ ned wẽene. Biiblã goma rẽ yell naoor a tãabo. (Sɩng. 21:22-24; 24:2-4, 9) Ad makre: A Abrahaam sẽn da wa n tɩ zab ne Elam rĩmã ne rĩm-dãmb a taab n tõog-b n lebg n watẽ wã, Salɛm ne Sodom rĩm-dãmbã yi n seg-a lame. A Melkisedɛk sẽn yaa Salɛm rĩmã ra yaa “Wẽnnaam sẽn-ka-to maan-kʋʋd” me. A ninga a Abrahaam barka, la a pẽg Wẽnnaam a sẽn sõng-a t’a tõog a bɛɛbã. (Sɩng. 14:17-20) Rẽ poore, Sodom rĩmã tʋlgame n na n kõ a Abrahaam kũun a sẽn fãag a nin-buiidã b bɛɛbã nugẽ wã. La a Abrahaam wẽename n yeel woto: “Mam zẽka m nug Zusoabã sẽn yaa Wẽnnaam sẽn-ka-to n yaa yĩngr la dũniyã naandã taoor tɩ mam ka na n tall yãmb bũmb baa fɩ ye. Mam ka na n dɩk yãmb bũmb baa bilf ye, tɩ yãmb da wa yeel tɩ yaa yãmb n kɩt tɩ maam a Abram paam arzɛk ye.”—Sɩng. 14:21-23.

A ZEOVA SẼN PƲLEM A ABRAHAAM BŨMB NINGÃ

6. a) Mak-sõng bʋg la a Abrahaam kõ-do? b) Wãn to la bũmb ning a Abrahaam sẽn maanã na n naf tõndo?

6 Wẽnnaam a Zeova sã n pʋlem ninsaalbã sẽn pa zems zãngã bũmbu, a mi n wẽename, sẽn na yɩl tɩ b bas b yam tɩ na n pidsame. Wala makre, Ezekɩɛll 17:16 yeelame tɩ “Zusoab a Wẽnnaam wẽena ne b menga.” Biiblã pʋgẽ, sẽn yɩɩd naoor 40 la b gom a Zeova sẽn wẽen yelle. Nebã wʋsg sẽn mi yaa Wẽnnaam sẽn pʋlem a Abrahaam bũmb ning n wẽenã. A Zeova maana kaool toor-toor ne a Abrahaam. Kaool kãens kɩtame t’a Abrahaam bãng tɩ yageng ning a Zeova sẽn pʋlmã na n yii yẽ yagensã sʋka, la tɩ na n tũu ne a biig a Izaak. (Sɩng. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) A Zeova wa n maka a Abrahaam tẽebã, n yeel t’a rɩk a bi-nongrã n maan maoong n kõ yẽ. A Abrahaam sakame. La a sẽn wa n dat n kʋ a Izaakã, Wẽnnaam tʋma malɛk t’a yeel-a t’a ra kʋ-a ye. Rẽ poore, Wẽnnaam yeel-a-la woto: “Mam wẽenda ne m meng tɩ fo sẽn maan woto n ka mong maam f biigã sẽn yaa f bi-yendã, mam na n ninga f zug bark wʋsgo. La mam na n paasa f yagensã tɩ b yɩ wʋsg wa ãds sẽn be saasẽ, la wa bĩisr sẽn be ko-kãsengã noore. La fo yagensã na n tõoga b bɛɛbã tẽnse. La yaa fo yagensã yĩng la dũniyã buud fãa na n paam barka, fo sẽn sak mam noorã yĩnga.”—Sɩng. 22:1-3, 9-12, 15-18.

7, 8. a) Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam wẽen t’a sẽn pʋlem a Abrahaamã na n pidsame? b) Wãn to la “piis a taabã” na n dɩ Wẽnnaam sẽn pʋlem a Abrahaam bũmb ningã nafa?

7 Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam wẽen t’a sẽn pʋlem a Abrahaamã na n pidsame? Yaa sẽn na yɩl tɩ wa keng yagengã yagen-taasã tẽebo, rat n yeel tɩ neb nins sẽn da na n wa naag Kiristã n dɩ naamã. (Karm-y Hebre dãmb 6:13-18; Gal. 3:29) Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “[A Zeova] wẽena ne bũmb a yiib sẽn ka tekd ye, [a pʋlengã ne a wẽenegã]. La Wẽnnaam sẽn ka tõe n yag ziri ne bõn-kãensã, . . . tõnd tara raood n tõe n gãd tẽeb ning b sẽn kõ tõndã kãn-kãe.”

8 Pa kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã bal n dɩt Wẽnnaam sẽn pʋlem a Abrahaam bũmb ningã nafa ye. A Zeova wẽename tɩ yaa a Abrahaam “yagensã yĩng la dũniyã buud fãa na n paam barka.” (Sɩng. 22:18) Kiristã sẽn boond-b rãmb t’a “piis a taabã” sẽn na n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã sẽn na n lebg arzãnã zugã naaga nin-kãense. (Zã 10:16) Y tẽebã yaa wa tɩ vɩɩmd saasẽ tɩ yaa tẽngã zug me, bɩ y mao n ‘gãd-a kãn-kãe.’—Karm-y Hebre dãmb 6:11, 12.

WẼNNAAM PƲLEMS A TAABA

9. A Abrahaam yagensã sẽn wa n be yembd Eziptã, Wẽnnaam wẽename tɩ bõe?

9 Yʋʋm kobs a Abrahaam kũumã poore, a Zeova le wẽename t’a na n pidsa a sẽn pʋlm-a bũmb ninsã. Yɩ a sẽn wa n tʋm a Moiiz t’a tɩ gom ne a Abrahaam yagensã sẽn da lebg yembs Eziptã. (Yik. 6:6-8) Wẽnnaam wa n goma rẽ yell n yeel woto: ‘Wakat ning mam sẽn da yãk Israyɛll nebã, mam wẽena ne a Zakoob yagensã n vẽneg m meng ne bãmb Ezipt. Mam wẽena ne bãmb n yeel tɩ m yaa b Zusoab a Wẽnnaam. Baraare, mam wẽena ne bãmb n yeel tɩ m na n yiisa bãmb Ezipt n tall bãmb n kẽng tẽng ning mam sẽn yãk b yĩngã pʋgẽ. Yaa tẽng sẽn tar bĩisim ne sɩɩd wʋsgo, n yaa neer n yɩɩd tẽnsã fãa.’—Eze. 20:5, 6.

10. Wẽnnaam sẽn yiis Israyɛll nebã yembdẽ wã poore, bõe la a pʋlm-ba?

10 A Zeova sẽn yiis Israyɛll nebã Eziptã poore, a pʋlm-b-la woto: “Yãmb sã n sak mam koɛɛgã la y sak mam kãabgã, yãmb na n lebga mam neb buudã fãa sʋka. Tɩ bõe, dũniyã fãa yaa maam n so. La yãmb buudã na n yɩɩ maan-kʋʋdba, la neb sẽn welg mam yĩnga.” (Yik. 19:5, 6) Ad pʋlen-kãngã yaa bõn-kãsenga! B sã n da kell n sak Wẽnnaam, b na n wa paamame t’a yãk b kẽer tɩ b yɩ rĩm-dãmb la maan-kʋʋdba, tɩ b yɩ sabab tɩ ãdem-biisã fãa paam barka. Kaoosg zugẽ, a Zeova bilga a sẽn maan bũmb ning n kõ Israyɛll buudã n yeel woto: ‘Mam wẽename tɩ m na n nonga foom wakat fãa.’—Eze. 16:8.

11. Wẽnnaam sẽn yeel Israyɛll nebã t’a ratame tɩ b lebg buud a sẽn so wã, b manesem yɩɩ wãna?

11 Wakat kãnga, a Zeova pa modg Israyɛll nebã tɩ b pʋlem tɩ b na n sak-a lame ye. A pa modg-b me tɩ b sak n lebg a nin-buiid ye. Bãmb n yãk yam n yeel tɩ “bũmb nins fãa Zusoabã sẽn yeelã, [b] na n maaname.” (Yik. 19:8) B sẽn leok woto wã yɩ tɩ rab-tãtẽ, Wẽnnaam a Zeova wilg-b-la a sẽn dat tɩ b maan bũmb ningã. A kõ-b-la tõod piigã, la a kɩt t’a Moiiz togs-b tõod a taab me. Tõ-kãens bee Yikr 20:22 n tɩ ta sak 23:33 wã. Nin-buiidã manesem yɩɩ wãna? Kibarã yeta woto: “Nebã leoka ne koɛɛg a yembr n yeele: ‘Tõnd na n maana bũmb ning fãa Zusoabã sẽn yeelã.’” (Yik. 24:3) Rẽ poore, a Moiiz gʋlsa tõodã “kãabgã sebr” pʋgẽ, n zẽk a koɛɛg n karem tɩ nebã fãa le kelge. B sẽn kelgã, b yeela naoor a tãab-n-soab woto: “Tõnd na n sakame n maan bũmb ning fãa Zusoabã sẽn yeelã.”—Yik. 24:4, 7, 8.

12. A Zeova sẽn maan kaool ne Israyɛll nebã poore, bõe la a maan-yã, la Israyɛll nebã yẽ manesem yɩɩ wãna?

12 Sẽn pa yã n kaoose, a Zeova sɩnga a sẽn pʋlem bũmb ningã pidsgu. A wilgame tɩ b ti fu-roogo, la a yãk maan-kʋʋdb sẽn na n tʋmd be n sõngd nin-buiidã sẽn pa zems zãngã tɩ b ta a yam. La Israyɛll nebã yĩma kaoolã tao-tao, n “beeg Israyɛll Sõng-soabã.” (Yɩɩl 78:41) Wẽnnaam sẽn wa n yeel a Moiiz t’a rʋ Sinayi tãngã t’a kõ-a noy a taabã, nin-buiidã wa n getame t’a kaoosda waoongo, tɩ b tẽebã komse. B tagsame t’a Moiiz zoeeme n bas-ba. Woto yĩnga, b maana sãnem nag-bila, n yeel nin-buiidã woto: “Israyɛll neba, ad yãmb wẽnnaam sẽn yiis yãmb Ezipt tẽngã.” (Yik. 32:1, 4) Rẽ poore, b maana kibs n yeel tɩ yaa “kibs Zusoabã waoogr yĩnga.” B wõgemda bõn-naandgã taoore, la b kʋ maand n kõ-a. A Zeova sẽn yã rẽ wã, a yeela a Moiiz woto: “Bãmb basa sor ning mam sẽn wilg bãmbã tao-tao.” (Yik. 32:5, 6, 8) Bʋko, sẽn sɩng ne rẽ, Israyɛll nebã pʋlma naoor wʋsg tɩ b na n saka Wẽnnaam, la b wat n baas n kɩɩs-a lame.—Sõd. 30:3.

BŨMB A YIIB WẼNNAAM SẼN PƲLEM N PAASE

13. Bõe la Wẽnnaam pʋlem rĩm a Davɩɩde, la bõe n kɩt tɩ d miẽ tɩ rẽ gomda yagengã yelle?

13 Rĩm a Davɩɩd naamã wakate, a Zeova pʋlma bũmb a yiib sẽn na n naf sakdbã fãa. Pipi, a pʋlma a Davɩɩd t’a naamã geer na n kaoosa wakat fãa. (Yɩɩl 89:36, 37; 132:11, 12) Woto wilgame tɩ b na n boola yagengã t’a “Davɩɩd Biiga.” (Mat. 1:1; 21:9) A Davɩɩd sika a meng n bool yagen-kãng t’a “Zusoaba,” bala, Kiristã naam na n yɩɩga yẽ.—Mat. 22:42-44.

14. Bõe la a Zeova pʋlem yagengã, la wãn to la rẽ nafd tõndo?

14 Yiib-n-soaba, a Zeova vẽenega a Davɩɩd t’a togs tɩ yagengã pa na n yɩ rĩm bal ye, a na n yɩɩ maan-kʋʋdb kãsem me. La Israyɛlle, rĩm da pa tõe n yɩ maan-kʋʋda, la maan-kʋʋd me ra pa tõe n yɩ rĩm ye. B ra yãkda maan-kʋʋdbã Levi buudã neb sʋka, tɩ rĩm-dãmbã yaa Zida buudã neba. La a Davɩɩd goma rĩm ning sẽn watã yell n yeel woto: “Zusoabã koɛɛg mam Soaalã yĩnga: ‘Zĩnd mam dɩtg hal tɩ m kɩt tɩ f tab f bɛɛbã.’ Zusoabã wẽena wẽenego, la b ka na n tek yam ye, bãmb yeelame: ‘Yãmb yaa maan-kʋʋd wakat sẽn ka sɛta, wa a Melkisedɛk.’” (Yɩɩl 110:1, 4) Wa a Davɩɩd sẽn pĩnd n togsã, rũndã-rũndã, yagengã sẽn yaa a Zezi Kiristã rɩta naam saasẽ. A yaa maan-kʋʋdb kãsem ãdem-biisã fãa yĩnga, n sõngd ned ning fãa sẽn tek yam n kos sugr t’a paam n ta Wẽnnaam yam.—Karm-y Hebre dãmb 7:21, 25, 26.

ISRAYƐLL SẼN YAA WẼNNAAM DẼNDÃ

15, 16. a) Israyɛll-dãmb a yiib yell la b gomd Biiblã pʋgẽ. Yaa bʋse, la bʋg n tat Wẽnnaam yam rũndã-rũndã? b) No-bʋg la a Zezi kõ a karen-biisã wẽenegã wɛɛngẽ?

15 Israyɛll nin-buiidã sẽn pa sak n deeg t’a Zezi Kirist la Mesi wã, Wẽnnaam wa n tõdgame tɩ b kõn le yɩ a nin-buiidu, la tɩ b kõn yɩ rĩm-dãmb la maan-kʋʋdb buud ye. A Zezi yeel-b-la woto: “B na n deega Wẽnnaam soolmã yãmb nengẽ n kõ buud ning sẽn na n maan tʋʋm sẽn zemse.” (Mat. 21:43) B sɩnga bu-paal-kãng nebã yãkr yʋʋmd 33 Pãntekotã sasa. Yɩɩ wakat ning Wẽnnaam sẽn kõ a vʋʋsem sõngã a Zezi karen-biis 120 sẽn da tigim taab Zerizalɛmmã. B wa n boonda bu-kãng tɩ “Israyɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽnda.” Sẽn pa yã n kaoose, a nebã sõor wa n lebga tusa, n yit buud toɛy-toɛya.—Gal. 6:16.

16 Israyɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã pa wõnd pĩnd wẽndẽ Israyɛllã ye. Bala, a nebã sakda Wẽnnaam, n womd bi-sõma. B tũuda noor a Zezi sẽn kõ-b wẽenegã wɛɛngẽ. A Zezi wakatẽ wã, nebã ra wae n yagda ziri la b wẽendẽ, wall b wẽend yel-yaals poorẽ. (Mat. 23:16-22) La a Zezi yeela a karen-biisã tɩ b “ra wẽen lae-lae,” n paas woto: ‘Bɩ yãmb n-ye yɩ n-ye, tɩ y ayo yɩ ayo. Sã n yɩɩd a woto, sẽn paasã yita wẽng soabã nengẽ.’—Mat. 5:34, 37, Kãab-paalgã Koe-noogo.

17. Sogs-bʋs la sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoke?

17 Rẽ yĩnga woto rat n yeelame tɩ d pa tol n tõe n wẽen bɩ? La a Zezi sẽn yeel tɩ tõnd n-ye yɩ n-ye wã võor yaa bõe? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoka sogs-kãensã. Bɩ d bʋgs Biiblã sẽn yet bũmb ning rẽ zugã tɩ na n sõng-d lame tɩ d ket n sakd a Zeova. D sã n maan woto, d na n paama bark wakat fãa yĩng wa a sẽn pʋlmã.

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto seb-neng 27]

A Zeova pʋlemsã fãa pidsdame

[Foto seb-neng 25]

Ka la bilfu, a Abrahaam na n yãame t’a Zeova pʋlemsã pidsame