Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Kakgalhakgaxpatti Dios chu naʼakxilha la nakgantaxtu tuku malaknu

Kakgalhakgaxpatti Dios chu naʼakxilha la nakgantaxtu tuku malaknu

Kakgalhakgaxpatti Dios chu naʼakxilha la nakgantaxtu tuku malaknu

«Dios, [...] ni la[...] ntiliwililh ntamalaknun kxtukuwini achatum nti ntlakg tlanka nkgalhiy xlitliwakga pus wa nti akstu [...] ntiliwililh ntamalaknun.» (HEB. 6:13)

¿KATSIYA XTAKGALHTIN?

¿Tuku xlakata katsiyaw pi Dios namakgantaxti putum tuku malaknu pi natlawa?

¿Tuku malaknulh Dios pi xʼama tlawa akxni Adán chu Eva lakgalhinankgolh?

¿La kinkamakgtayayan tuku Dios malaknunilh Abrahán pi xʼama tlawa?

1. ¿Tuku tlawa pi ni akxtum tuku malaknu Dios natlawa chu tuku latamanin wankgo?

JEHOVÁ «Dios tiku wan tuku xaxlikana» (Sal. 31:5NM). Xlakata lakchixkuwin kgalhikgo talakgalhin, ni putum kilhtamaku tlan kalipawankan, pero «Dios nila akgsaninan» (Heb. 6:18; kalikgalhtawakga Números 23:19). Tuku wan pi natlawa xlakata tlan nakakitaxtuni latamanin putum kilhtamaku makgantaxti. Akgtum liʼakxilhtit, putum tuku wa pi xʼama tatlawa akxni tsukulh malakatsukinan «chuna lalh», chuna akxni xkgalhsputma xliʼakgchaxan kilhtamaku «akxilhli Dios putum tuku xtlawanit chu ¡kaʼakxilhti!, lu tlan paks tuku xtlawanit» (Gén. 1:6, 7, 30, 31).

2. ¿Tuku kilhchanima kilhtamaku nema Dios jaxma, chu tuku xlakata xasanto tlawalh?

2 Akxni akxilhli tuku xtlawanit, Jehová wa pi xʼama tsuku xliʼakgtujun kilhtamaku. Ni xlichuwinama akgtum kilhtamaku nema litakgatsi puxamatati hora, kaj xlichuwinama lhuwa kilhtamaku niku Jehová nialhtu xʼama malakatsuki unu kKatiyatni (Gén. 2:2). Chu uma «kilhtamaku» nina kgalhsputa (Heb. 4:9, 10). Biblia ni liwana wan tuku kilhtamaku tsukulh, pero tsukulh akxni xtlawakgonita Eva, xpuskat Adán, max liwaka akgchaxan mil kata. Kilakatinkan wi xTamapakgsin Jesucristo nema natawila Akgtum mil Kata nema namakgantaxti tuku Dios xlakaskin akxni tlawalh Katiyatni: akgtum Paraíso nawan niku latamanin nalatamakgo putum kilhtamaku chu nialh nakgalhikgo talakgalhin (Gén. 1:27, 28; Apoc. 20:6). ¿Liwana katsiyaw pi tlan nalatamayaw anta nialh makgas? Chuna xla, xlakata «Dios sikulunatlawalh xliʼakgtujun kilhtamaku chu xasanto tlawalh». Uma limasiyalh pi maski katuwa tuku xlalh, tuku Dios lakaskin natatlawa nakgantaxtu akxni nakgalhsputa xliʼakgtujun kilhtamaku nema jaxma (Gén. 2:3).

3. 1) ¿Tuku lalh akxni xtsukuma kilhtamaku akxni xjaxma Jehová? 2) ¿Tuku wa Jehová xlakata la xʼamaka masputukan tiku ni kgalhakgaxmatkgo?

3 Pero akxni aku xtsukunit ama kilhtamaku wi tuku nitlan lalh. Satanás, chatum xʼángel Dios, tatlankanilh la chatum dios tiku lakatayalh Jehová akxni wanilh Eva xapulana taʼakgsanin chu tlawalh pi nialh xkgalhakgaxmatli xMalakatsukina (1 Tim. 2:14). Chu Eva tlawalh pi xchixku na xtlawalh tuku nitlan (Gén. 3:1-6). Akxni lalh uma tuku ni tlan chu masiyaputunka pi ni xlikana tuku Dios wan, Jehová ni akxilhli pi xtalakaskin wi tuku xmalaknulh xlakata xkanajlaka pi nakgantaxtu xtalakaskin. Wata lichuwinalh, pi xʼamaka malakgsputukan tiku ni kgalhakgaxmatkgo. Wanika Satanás: «Naktlawa pi wix chu puskat ni nalaʼakxilhputunatit, chu minkamanan chu xkamanan puskat ni nalaʼakxilhputunkgo. Xla [Tiku wankanit pi namin] naʼaktayamiyan chu wix natsankxkitiya» (Gén. 3:15; Apoc. 12:9).

AKXNI WI TUKU MALAKNUKAN, MAKGTAYANAN XLAKATIN AMAKGAPITSIN

4, 5. Milh kilhtamaku, ¿tuku limaklakaskilh Abrahán?

4 Akxni lakatsukukgolh latamanin, ni talakaskilh wi tuku xmalaknukgolh. Tiku ni xkgalhikgo talakgalhin chu xpaxkikgo Dios xtlawakgo tuku xla tlawa, ni xtalakaskin wi tuku namalaknukgo xlakata putum kilhtamaku xwankgo tuku xaxlikana chu xlalipawankgo. Pero putum talakgpalilh akxni latamanin lakgalhinankgolh. Titaxtulh kilhtamaku lakchixkuwin xwankgo lhuwa taʼakgsanin, wa xlakata xtalakaskin wi tuku xmalaknukgolh xlakata xkakanajlanika pi wi tuku lu xlakaskinka xʼamakgolh tlawakgo.

5 Abrahán max makgtutu limaklakaskilh uma (Gén. 21:22-24; 24:2-4, 9). Pulaktum wa akxni aku xkatlajanita mapakgsina Elam chu tiku xtatayakgo. Biblia wan pi mapakgsinanin xalak Salem chu Sodoma ankgolh lakgapaxtokgkgo. Xapulana tiku xwanikan Melquisedec, na «xsacerdote Dios xala Talhman» xwanit, chu xlakata uma sikulunatlawalh Abrahán chu malankilh Dios xlakata xmakgtayanit uma pulalina nakatlaja xtalatlawanakan (Gén. 14:17-20). Chu akxni mapakgsina xalak Sodoma wi tuku maxkiputulh xlakata xlakgmaxtunit xkachikin, Abrahán wanilh: «Xlikana kchaxa kimakan chu wi tuku kmalaknu xlakatin Jehová Dios xala Talhman, Tiku tlawalh akgapun chu katiyatni, chu kwaniyan pi ni para kgantum hilo asta akgtum correa xla tuxuwa naktiya, xlakata ni nawana: “Akit tiku kmaxkilh Abrán tuku kgalhi”» (Gén. 14:21-23).

TUKU JEHOVÁ MALAKNUNILH ABRAHÁN PI XʼAMA TLAWA

6. 1) ¿Tuku lu tlan liʼakxilhtit kinkawilinin Abrahán? 2) ¿La nalitamakgtayayaw xlakata Abrahán kgalhakgaxmatninalh?

6 Xlakata nalipawanaw Jehová na malaknulh pi wi tuku natlawa akxni wa: «Xlakata akit klama, wan Tiku lakgchan namapakgsinan Malana Jehová» (Ezeq. 17:16). Biblia liwaka tipuxum tatsokgtawilinit akxni Jehová wi tuku malaknulh natlawa, chu max nema tlakg lakgapaskan wa tuku wanilh Abrahán. Akglhuwa kata wi tuku xmalaknunit pi xʼama tlawa xlakata Kam nema xwankanit pi namin, xʼama taxtu kxfamilia xkgawasa Isaac (Gén. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12). Wa xlakata Jehová lu tuwa tuku liʼakxilhli, wanilh pi xmakamaxkilh xkgawasa tiku lu xpaxki. Abrahán tunkun kgalhakgaxmatli, chu akxni xʼamaja makgni xkgawasa, chatum ángel ni maxkilh talakaskin chuna xtlawalh. Chu Dios wa uma tuku wanilh: «Akit xlikana kwaniyan [...] xlakata tlawanita uma chu xkimakamaxkipat minkgawasa, akit xlikana naksikulunatlawayan chu xlikana naktlawa pi mifamilia nalhuwan xtachuna la staku kʼakgapun chu muntsiya nema wi xkilhtun pupunu; chu minkamanan natiyakgo tuku lakgchanan kxmalakcha mintalatlawana. Chu xlakata minkamanan xlikana natasikulunatlawakgo putum kachikinin kkatiyatni xlakata kgaxpatti kintachuwin» (Gén. 22:1-3, 9-12, 15-18).

7, 8. 1) ¿Tuku xlakata Dios malaknunilh Abrahán pi wi tuku xʼama tlawa? 2) ¿La litamakgtayakgo «amakgapitsi borregos» tuku Dios malaknunit?

7 ¿Tuku xlakata Dios malaknunilh Abrahán pi xʼama tlawa tuku xwaninit? Xlakata xtatliwakglhli xtakanajla tiku natamapakgsinankgo Cristo, latamanin tiku xlitaxtukgo «xkaman» (kalikgalhtawakga Hebreos 6:13-18; Gál. 3:29). Chuna la wa Pablo, Jehová malaknulh «lakimpi wa yuma ntipatuy ntu ni la ntalakgpaliy [wantu malaknu chu tuku wan pi xlikana natlawa], wa cha ntu luwa ni lay naliʼakgsaninan Dios [...], tlan nakgalhkgalhitiyaw ntakgalhkgalhitin ntu nkinkamalaknuninitan».

8 Kstalaninanin Cristo tiku kalaksakkanit ni xʼakstukan litamakgtayakgo uma tuku malaknukan. Jehová wa pi xpalakata «[x]kamanan» Abrahán xʼama sikulunatlawakan latamanin xla «putum kachikinin kkatiyatni» (Gén. 22:18). Anta na makgtanukgo «amakgapitsi borregos» xla Cristo tiku kgalhakgaxmatnankgo, chu kgalhkgalhimakgolh nalatamakgo xliputum kilhtamaku kKatiyatni akxni akgtum paraíso nawan (Juan 10:16NM). Komo kgalhkgalhimaw nalatamayaw kʼakgapun o kKatiyatni, talakaskin «nalitamakgtayayaw», o nakgalhakgaxmataw Dios xliputum kilatamatkan (kalikgalhtawakga Hebreos 6:11, 12).

TUKU DIOS MALAKNUNIT NATLAWA NA KILHCHANI TUKU WANILH ABRAHÁN

9. ¿Tuku malaknulh Dios pi xʼama tlawa akxni xkamanan Abrahán skujnin egipcios xwankgonit?

9 Lhuwa siglo alistalh, atanu tuku malaknupa Jehová pi xʼama tlawa nema lichuwinawa, akxni malakgachalh Moisés nakatachuwinan xkamanan Abrahán, tiku ama kilhtamaku xlakskujnin egipcios xlitaxtukgo (Éx. 6:6-8). Dios lichuwinalh xlakata uma: «Kilhtamaku akxni klaksakli Israel [...] kchaxli kimakan xlakata nakmalaknu pi xlikana xakama kamaxtu kxtiyat Egipto chu xakkalilh kʼakgtum tiyat nema xakskgalanit, nema masta leche chu sakgsi» (Ezeq. 20:5, 6).

10. ¿Tuku kawanilh Dios israelitas akxni kalakgmaxtulh kʼEgipto?

10 Akxni kalakgmaxtulh israelitas xmakan Egipto, uma tuku malaknulh Jehová: «Komo wixin liwana nakgalhakgaxpatatit kintachuwin chu namakgantaxtiyatit tuku kkatalakkaxlan, akit nakintapakgsiniyatit nixawa la makgapitsi kachikinin, xlakata akit kintapakgsini putum katiyatni. Chu wixin nalitaxtuyatit akgtum tamapakgsin xla sacerdotes chu akgtum xasanto kachikin» (Éx. 19:5, 6). ¡Lu lanka talakgalhaman! Komo xkgalhakgaxmatkgolh, lhuwa tiku xtapakgsinikgolh uma kachikin tlan xkgalhkgalhikgolh pi Dios xkalimaklakaskilh la sacerdotes xlakata xsikulunatlawakgolh latamanin. Alistalh, akxni kawanilh tuku xtlawanit xpalakatakan, Jehová kawanilh: «Chu [...] lu xlikana tuku nakwaniyan chu wi tuku naktalakkaxlayan» (Ezeq. 16:8).

11. ¿Tuku tlawakgolh israelitas akxni Jehová katalakkaxlalh la xkachikin?

11 Jehová ni tlawalh pi israelitas xafuerza xkgalhakgaxmatkgolh, chu xtalalinkgolh. Xakstukan wankgolh: «Putum tuku Jehová wanit namakgantaxtiyaw» (Éx. 19:8). Akgtutu kilhtamaku alistalh, Jehová kawanilh tuku xtalakaskin xtlawakgolh xlakata xkachikin xwankgonit. Pulana kamaxkilh Pulakkaw Limapakgsin, chu alistalh Moisés kamaxkipa amakgapitsi (Éx. 20:22–23:33). ¿Tuku tlawakgolh? «Putum kachikin akxtum wankgolh: “Putum tuku Jehová lichuwinanit namakgantaxtiyaw”.» (Éx. 24:3.) Alistalh Moisés tsokgwililh limapakgsin «klibro xla talakkaxlan» chu kalikgalhtawakganilh xlakata putum kachikin amakgtum xkgaxmatli. Tunkun kachikin xlimakgtutu wampa: «Putum tuku Jehová lichuwinanit namakgantaxtiyaw chu nakgalhakgaxmatnanaw» (Éx. 24:4, 7, 8).

12. ¿Tuku tlawakgolh Jehová chu kachikin nema xlaksaknit xlakata talakkaxlan nema xtlawakgonit?

12 Jehová tunkun tsukulh makgantaxti tuku xlakgchan natlawa la xwan Limapakgsin. ¿La chuna tlawalh? Akxni lakkaxwililh niku nakakninanikan chu wililh sacerdotes. Chuna latamanin tiku kgalhikgo talakgalhin tlan xtalakatsuwinikgolh. Pero israelitas ni kgalhakgaxmatkgolh Dios. Xlakata tuku tlawakgolh «xmakgalipuwankgo [...] Santo xalak Israel» (Sal. 78:41NM). Akgtum liʼakxilhtit akxni Moisés xmakgamakglhtinama limapakgsin ksipi xalak Sinaí, xlakan lakpuwankgolh pi xkaʼakgxtakgwilinit, wa xlakata tsukukgolh xlajwanankgo chu nialh kanajlanikgolh Dios. Xlakata uma, tlawakgolh tantum aktsu toro xla oro chu xwankgo: «Uma mi Dios, oh Israel tiku maxtuchan kʼEgipto» (Éx. 32:1, 4). Chu tsukukgolh tlawakgo tuku wanika «xpaskua Jehová», xtakilhputanikgo chu wi tuku xmakamastakgo xlakatin uma imagen. Akxni akxilhli uma, Jehová wanilh Moisés: «Lakapala tanu tiji tiyakgolh ni wa nema kkalimapakgsinit» (Éx. 32:5, 6, 8). Tuku nitlan lalh wa pi israelitas tsukukgolh lismanikgo wi tuku xmalaknukgo chu alistalh ni xtlawakgo (Núm. 30:2).

PULAKTIY TUKU MALAKNULH

13. ¿Tuku malaknunilh Dios mapakgsina David, chu la tamalakxtumi uma kam tiku xlichuwinankanit?

13 Akxni xmapakgsinama David, Jehová katatlawalh akgtiy talakkaxlan putum xlakskujnin tiku xkgalhakgaxmatkgo. Pulana malaknunilh David pi xlimapakgsin putum kilhtamaku xʼama tawila (Sal. 89:35, 36; 132:11, 12). Uma xkilhchanima pi kam tiku xlichuwinankgonit kxfamilia xma litaxtukgo, chu wa xlakata xʼama wanikan «xKam David» (Mat. 1:1; 21:9). Asta uma mapakgsina wa pi «xPuchina» o xMalana tiku aku xʼama min, chuna limasiyalh pi Cristo tlakg lanka xʼama wan (Mat. 22:42-44).

14. ¿Tuku malaknulh Jehová pi xʼama tlawa xpalakata kam nema xwanit pi xʼama min, chu la litamakgtayayaw uma?

14 Xliʼakgtiy, Jehová wanilh David pi xlichuwinalh pi uma Mapakgsina na xʼama litaxtu Xapuxku Sacerdote xpalakata latamanin. Anta kʼIsrael Mapakgsinanin chu sacerdotes tanu familia xminkgo. Sacerdotes xtaxtukgo xfamilia Leví chu mapakgsinanin kxfamilia Judá. Pero xlakata tiku xʼama lakgchan tuku xkgalhi, David wa: «Kintikukan Dios chune wanilh Kimapakgsina: “Juu kuruks katawila pakgan nak kimpakgkana xlakata nakintamapakgsinana, asta akxni nakkamakgatlajakgo ti tasitsiniyan y afuerza natatatsokgostaniyan nak mintujun”. Pues malaknulh Kintikukan Dios y ni ama laktlawa ixtachiwin. Chune waj: “Wix pimpat litanuya Rey y sacerdote kanikxniwaj, na chuna la ama xamakgan rey wanikan Melquisedec”» (Sal. 110:1, 4). Xlakata xkgantaxtulh uma tuku xlichuwinankanit, Jesucristo, Kam tiku xwankanit pi xʼama min, mapakgsinamaja kʼakgapun. Nachuna, Xapuxku Sacerdote xla latamanin, chu xlakata uma kamakgtaya tiku makgxtakgkgo tuku nitlan xtlawakgo chu natalakatsuwinikgo Dios (kalikgalhtawakga Hebreos 7:21, 25, 26).

XASASTI ISRAEL XLA DIOS

15, 16. 1) ¿Tukuya akgtiy kachikinin xala Israel lichuwinan Biblia, chu nema kgalhi la uku xtasikulunalin Dios? 2) ¿Tuku limapakgsin mastalh Jesús kstalaninanin xlakata akxni wi tuku namalaknukgo natlawakgo?

15 Akxni lakgmakgankgolh Jesucristo, kachikin xalak Israel nialh tlan talalinkgolh Dios chu nialh «akgtum tamapakgsin xla sacerdotes» xlitaxtukgo. Jesús kawanilh tiku xpulalinkgo judíos: «Xtapakgsin Dios, nakamakglhtikanatit, na wa namakamaxkikgokan nchixkuwin wa nti naliyankgoy xlatamatkan wa ntu mininiy», o mastakgo xtawakat (Mat. 21:43). Xasasti kachikin tsukulh tawila kPentecostés xla kata 33 kilhtamaku akxni xminita Cristo, akxni kamaxkika xʼespíritu santo Dios kliwaka akgtum ciento akgpuxam kstalaninanin Jesús tiku xwilakgo kJerusalén. Kalilakgapaska «Israel xla Dios», chu ni titaxtulh lhuwa kilhtamaku tsukukgolh talakatsuwinikgo lhuwa mil xalak putum kachikin nema xtalakgapasa kʼama kilhtamaku (Gál. 6:16).

16 Xasasti kachikin, Israel xla Dios, chuntiya mastama xatlan tawakat xlakata kgalhakgaxmatkgo Dios, xapulana Israel ni chuna tlawalh. Akgtum limapakgsin nema makgantaxtikgo uma xasasti kachikin wa xlakata tuku malaknukgo. Kxkilhtamaku Jesús, lhuwa latamanin wi tuku xmalaknukgo pi natlawakgo chu alistalh nitu xtlawakgo (Mat. 23:16-22). Pero Jesús kamasiyanilh kstalaninanin: «Ni kamalaknutit wi tuku natlawayatit [...]. Kajwatiya pi akxni nawanatit Tlan, Tlan chu akxni nawanatit Ni, Ni; xlakata komo atanu tuku nawanatit wa xla akgskgawini» (Mat. 5:34, 37NM).

17. ¿Tukuya takgalhskinin naʼakxilha kʼatanu artículo?

17 Xwamputun Jesús ¿pi nitlan wi tuku namalaknuyaw natlawayaw? Chu tuku tlakg xlakaskinka, ¿tuku kilhchani akxni wanaw tlan? Naʼakxilhaw uma akgtiy takgalhskinin kʼatanu artículo. Akxni lakapastakaw tuku wan Biblia natlawa pi nakgalhakgaxmataw Dios. Chu xla nakinkasikulunatlawayan putum kilhtamaku, xlakata lu xlakaskinka akxilha tuku malaknu pi natlawa.

[Takgalhskinin]

[Tuku wan página 26]

Tuku Dios malaknu natlawa xliputum kilhtamaku kgantaxtu

[Dibujo xla página 24]

Nialh makgas, Abrahán naʼakxilha la nakgantaxtu tuku Jehová malaknunilh pi xʼama tlawa