1. Ano an kaibahan han mga saad ni Jehova ha mga saad han makakasala nga mga tawo?

HI Jehova an “Dios han kamatuoran.” (Sal. 31:5) An makasasala nga mga tawo diri pirme masasarigan, kondi ‘an Dios diri makakagbuwa.’ (Heb. 6:18; basaha an Numeros 23:19.) Pirme gintutuman han Dios an iya katuyoan para ha kapulsanan han katawohan. Pananglitan, ha tinikangan han tagsa nga adlaw han paglarang, gin-unabi han Dios an iya hihimoon, ngan natuman ito ngatanan. Salit, ha kataposan han ikaunom nga adlaw han paglarang, “an Dios nakakita han ngatanan nga iya ginhimo, ngan iini, ito duro hin kaopay.”—Gen. 1:6, 7, 30, 31.

2. Ano an adlaw han pagpahuway han Dios, ngan kay ano nga iya “ginpakabaraan ito”?

² Katapos magsiring an Dios nga an iya mga ginlarang maopay hinduro, iya iginpahibaro an pagtikang han ikapito nga adlaw. Ito an adlaw han pagpahuway han Dios. Diri ito adlaw nga 24 oras, kondi usa nga maiha nga peryodo han panahon nga durante hito pinahuway hiya ha paglarang dinhi ha tuna. (Gen. 2:2) Diri pa tapos an adlaw han pagpahuway han Dios. (Heb. 4:9, 10) Waray isumat han Biblia kon san-o gud ito nagtikang. Kondi maaram kita nga nagtikang ito pipira ka panahon katapos nga ginlarang an asawa ni Adan nga hi Eva, mga 6,000 ka tuig na an naglabay. Diri mag-iiha magtitikang na an Usa ka Yukot ka Tuig nga Pagmando ni Jesu-Kristo, ngan hito nga panahon tutumanon han Dios an iya katuyoan nga an tuna magin paraiso nga uukyan han hingpit nga mga tawo ha waray kataposan. (Gen. 1:27, 28; Pah. 20:6) Makakasiguro ka ba nga magkakaada ka sugad hito kamalipayon nga tidaraon? Oo! Kay “ginbendisyonan han Dios an ikapito nga adlaw, ngan ginpakabaraan ito.” Garantiya ito nga anoman nga problema an umabot, an katuyoan han Dios sigurado nga  matutuman ha kataposan han iya adlaw han pagpahuway.—Gen. 2:3.

3. (a) Ano an nahitabo katapos magtikang an adlaw han pagpahuway han Dios? (b) Paonan-o iginsaysay ni Jehova an iya bubuhaton ha pagtapos han pagrebelde?

³ Kondi katapos magtikang an adlaw han pagpahuway han Dios, may maraot nga nahitabo. Hi Satanas, usa nga anghel han Dios, nangalimbasog nga kombinsihon an iba nga singbahon hiya imbes nga an Dios. Iya ginyakan an siyahan nga buwa ngan ginlimbongan hi Eva salit nagtalapas hi Eva kan Jehova. (1 Tim. 2:14) Katapos hito, naaghat ni Eva an iya bana nga magrebelde liwat ha Dios. (Gen. 3:1-6) Bisan hiton pinakamakuri nga panahon ha kasaysayan han uniberso han gin-akusaran hi Jehova hin pagin diri tangkod, waray hiya maghunahuna nga kinahanglan hiya manumpa basi pamatud-an nga matutuman la gihap an iya katuyoan. Lugod, pinaagi hin mga pulong nga masasabtan pag-abot han iya itinanda nga panahon, iginsumat la niya kon paonan-o tatapuson an pagrebelde: “Igbubutang ko in away ha butnga nimo [Satanas] ngan han babaye, ngan ha butnga han imo katulinan ngan han iya katulinan: ngan ini [an iginsaad nga katulinan o Binhi] magtutultog han imo ulo, ngan hi ikaw magtutultog han iya tikod.”—Gen. 3:15; Pah. 12:9.

4, 5. Ano nga legal nga pamaagi an gin-gamit ni Abraham?

⁴ Ha tinikangan han kasaysayan han tawo, baga hin diri kinahanglanon an pagpanumpa nga tinuod an usa nga butang. An hingpit nga mga linarang nga nahigugma ha Dios ngan nagsusubad ha iya diri kinahanglan manumpa; pirme hira nagsusumat han kamatuoran ngan bug-os nga nasarig ha usa kag usa. Kondi han nakasala an tawo ngan nagin diri hingpit, nagbag-o an kahimtang. Ha urhi, han nagin komon na ha mga tawo an pagbuwa ngan panlimbong, ginkinahanglan na nga manumpa hira basi ipakita nga tinuod an importante nga mga butang nga ginsiring.

⁵ An pagpanumpa usa nga legal nga pamaagi nga gin-gamit ni Abraham ha diri maminos tulo nga higayon. (Gen. 21:22-24; 24:2-4, 9) Pananglitan, ginhimo ito ni Abraham han binalik hiya katapos pirdihon an hadi han Elam ngan an iya mga kaalyansa. An hadi han Salem ngan han Sodoma tinapo kan Abraham. Hi Melkisedek, an hadi han Salem, usa liwat nga “saserdote han Gihitaasi nga Dios.” Iya ginbendisyonan hi Abraham ngan gindayaw an Dios ha kadaogan ni Abraham ha iya mga kaaway. (Gen. 14:17-20) Katapos, han an hadi han Sodoma naruyag paghatag hin balos kan Abraham kay iya ginluwas an katawohan han hadi ha nasulong nga mga kasundalohan, hi Abraham nanumpa: “Nagsusumpa ako ha atubangan han Ginoo nga Gihahataasi nga Dyos, nga Maghirimo han langit ug tuna, nga diri ako magtitipig hin bisan ano nga imo, diri bisan inulang o sintas hin sapatos. Niyan diri ka gud makakasiring, ‘Ako an nagpariko kan Abram.’”—Gen. 14:21-23, Maopay nga Sumat.

6. (a) Ano nga susbaranan an iginpakita ha aton ni Abraham? (b) Paonan-o kita makakapahimulos ha pagkamasinugtanon ni Abraham?

⁶ Para ha kapulsanan han makasasala nga katawohan, hi Jehova nanumpa liwat pinaagi ha paggamit hin mga pulong pariho han “Sugad nga ako buhi, nasiring an Ginoo nga hi Jehova.” (Esek. 17:16) An Biblia nag-unabi hin sobra 40 ka beses nga nanumpa hi Jehova nga Dios. Bangin an pinakapamilyar hito amo an iya iginpanumpa kan Abraham. Ha iba-iba nga panahon han kinabuhi ni Abraham, hi Jehova naghimo hin pipira nga saad ha iya. Kon pagtatarampuhon, iginpapakita hito nga an iginsaad nga Binhi magtitikang kan Abraham pinaagi han iya anak nga hi Isaak. (Gen. 12:1-3, 7;  13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Katapos hi Jehova naghatag kan Abraham hin makuri hinduro nga pagsari. Ginsugo ni Jehova hi Abraham nga ihalad an iya hinigugma nga anak. Sinugot dayon hi Abraham, ngan han ihahalad na niya hi Isaak, ginpugngan hiya han usa nga anghel han Dios. Katapos iginpanumpa ini han Dios: “Ha akon kalugaringon ako nanumpa . . . kay ikaw nagbuhat hini nga bagay, ngan waray mo igdumiri an imo anak, an imo anak nga bugtong, nga ha pagbendisyon ako magbibendisyon ha imo, ngan ha pagpadamu ako magpapadamu han imo katulinan sugad han mga bitoon ha mga langit, ngan sugad han baras nga aada ha baybayon; ngan an imo katulinan magkakatin han ganghaan han iya mga kaaway; ngan ha imo katulinan an mga nasud ha kalibotan pagbabaraanon; kay ikaw nagtuman han akon tingog.”—Gen. 22:1-3, 9-12, 15-18.

7, 8. (a) Kay ano nga nanumpa an Dios kan Abraham? (b) Paonan-o magpapahimulos an ‘iba nga mga karnero’ ni Jesus ha iginpanumpa han Dios kan Abraham?

⁷ Kay ano nga nanumpa an Dios kan Abraham nga matutuman an Iya mga saad? Basi pasarigon an mga magigin igkasi-manurunod ni Kristo, an magkukompwesto han ikaduha nga bahin han iginsaad nga “katulinan” o binhi, ngan parig-unon an ira pagtoo. (Basaha an Hebreo 6:13-18; Gal. 3:29) Sugad han iginsaysay ni apostol Pablo, hi Jehova “sinumpay hin pagsumpa; basi nga ha duha nga mga bagay nga diri sadang mabalhin [an iya saad ngan panumpa], nga hini nga mga bagay diri sadang an Dios makapagbuwa, may maada kita unta marig-on nga pagsarig . . . ha pagkapot han paglaom nga iginbutang ha aton atubangan.”

⁸ Diri la an dinihogan nga mga Kristiano an magpapahimulos ha iginpanumpa han Dios kan Abraham. Pinaagi han binhi ni Abraham, hi Jehova nanumpa nga an katawohan han “mga nasud ha kalibotan” magbibendisyon ha ira kalugaringon. (Gen. 22:18) Upod hito nga katawohan an masinugtanon nga ‘iba nga mga karnero’ ni Kristo, nga may paglaom nga mabuhi ha waray kataposan ha paraiso nga tuna. (Juan 10:16) Ha langit man o ha tuna an imo paglaom, ‘kapti’ ito pinaagi ha padayon nga pagin masinugtanon ha Dios.—Basaha an Hebreo 6:11, 12.

9. Ano an iginpanumpa han Dios han an mga katulinan ni Abraham mga uripon ha Ehipto?

⁹ Paglabay hin mga siglo, nanumpa utro hi Jehova may kalabotan ha iya mga saad kan Abraham han ginsugo niya hi Moises nga makiistorya ha mga katulinan ni Abraham, nga mga uripon ha Ehipto hito nga panahon. (Eks. 6:6-8) May kalabotan hito, an Dios nagsiring: “Ha adlaw  han akon pagpili han Israel, . . . ako nagsumpa ha ira, ha pagdara ha ira tikang ha tuna ha Ehipto ngadto ha tuna nga akon ginsusi para ha ira, nga nag-aawas hin gatas ngan hin dugos.”—Esek. 20:5, 6.

10. Ano an iginsaad han Dios ha Israel katapos hira talwason tikang ha Ehipto?

¹⁰ Katapos talwason an mga Israelita tikang ha Ehipto, hi Jehova may-ada na liwat iginpanumpa nga saad ha ira: “Kon masugot kamo ha akon tingog hin ungod, ngan pagbantayan niyo an akon kauyonan, dida hito maaakon kamo kalugaringon labaw ha ngatanan nga katawohan: kay akon an bug-os nga tuna: ngan ha akon magiginhadian kamo han mga saserdote, ngan baraan nga nasud.” (Eks. 19:5, 6) Espesyal gud nga pribilehiyo an igintanyag han Dios ha Israel! Nangahulogan ito nga kon magigin masinugtanon hira, magtitikang ha ira an mga gagamiton ni Jehova basi magin ginhadian han mga saserdote nga magbibendisyon ha ngatanan nga katawohan. Ha urhi, ha paghulagway han iya ginbuhat para ha Israel hito nga higayon, hi Jehova nagsiring: “Ako nagsumpa ha imo, ngan sinulod ngadto hin usa nga kauyonan ha imo.”—Esek. 16:8.

11. Ano an reaksyon han Israel han gintanyagan hira han Dios nga magin iya pinili nga katawohan?

¹¹ Hito nga panahon, waray obligara ni Jehova an mga Israelita nga manumpa nga magigin masinugtanon hira, ngan waray liwat niya hira pirita nga karawaton an pribilehiyo nga iya igintanyag. Lugod, kinaburut-on nga nagsiring hira: “An ngatanan nga iginyakan ni Jehova amon bubuhaton.” (Eks. 19:8) Paglabay hin tulo ka adlaw, iginpahibaro ni Jehova ha Israel kon ano an iya karuyag nga buhaton nira sugad nga iya pinili nga nasud. Siyahan iginhatag niya an Napulo nga Sugo, ngan katapos ginsugo niya hi Moises nga isumat ha ira an iba pa nga sugo nga nakarekord tikang ha Eksodo 20:22 tubtob Eksodo 23:33. Ano an reaksyon han Israel? “An bug-os nga katawohan binaton ha usa nga tingog, ngan siniring: Amon pagbubuhaton an ngatanan nga pulong nga iginyakan ni Jehova.” (Eks. 24:3) Katapos ginsurat ni Moises an mga balaud ha “basahon han kauyonan” ngan ginbasa ito ha daku nga tingog basi mabatian utro han bug-os nga nasud. Katapos hito, ha ikatulo nga higayon, an katawohan nanumpa: “An ngatanan nga iginyakan ni Jehova amon pagbubuhaton, ngan magmamasinugtanon kami.”—Eks. 24:4, 7, 8.

12. Ano an ginbuhat ni Jehova katapos niya magsaad nga himoon an Israel nga iya pinili nga katawohan? Ano an ginbuhat han Israel katapos nira manumpa ha Dios?

¹² Gintikangan dayon ni Jehova pagtuman an iya iginsaad ha iya kauyonan ha Israel. Naghikay hiya nga magkaada tolda para ha pagsingba ngan mga saserdote nga mabulig ha diri hingpit nga mga tawo nga magkaada relasyon ha iya. Ha luyo nga bahin, hinngalimtan dayon han Israel nga dedikado hira ha Dios ngan ira “ginpasina an Baraan ha Israel.” (Sal. 78:41) Pananglitan, han nakadto hi Moises ha Bukid Sinai ngan nakarawat hin dugang nga mga instruksyon tikang kan Jehova, an mga Israelita nauyam paghinulat ngan nawad-an hin pagtoo ha Dios. Naghunahuna hira nga ginbayaan na hira ni Moises. Salit naghimo hira hin bulawan nga imahen han nati nga baka ngan nagsiring: “Israel, amo ini an aton diyos nga nagdara ha aton tikang ha Ehipto!” (Eks. 32:1, 4, Maopay nga Sumat) Katapos nagselebrar hira han ira gintawag nga “piyesta kan Jehova” ngan nanyukbo ngan naghalad ha imahen nga ira ginhimo. Han nakita ito ni Jehova, ginsidngan niya hi Moises: “Ha madali nagpahirayo hira ha dalan nga akon iginsugo ha ira.” (Eks. 32:5, 6, 8) Makasurubo nga tikang hito nga panahon, nabatasan han mga Israelita nga manumpa ha Dios pero diri nira gintutuman.—Num. 30:2.

13. Ano an iginpanumpa han Dios kan Hadi David, ngan ano an kalabotan hito ha iginsaad nga Binhi?

¹³ Durante han pagmando ni Hadi David, hi Jehova naghimo hin duha pa nga panumpa  para ha kapulsanan han ngatanan nga nasugot ha iya. Siyahan, nanumpa Hiya kan David nga an iya katulinan magmamando ha iya trono ha waray kataposan. (Sal. 89:35, 36; 132:11, 12) Nangahulogan ito nga an iginsaad nga Binhi tatawagon nga “anak ni David.” (Mat. 1:1; 21:9) Mapainubsanon nga gintawag ni David an iginsaad nga Binhi nga iya “Ginoo” kay an Kristo mas labaw ha iya.—Mat. 22:42-44.

14. Ano an iginpanumpa ni Jehova may kalabotan ha iginsaad nga Binhi, ngan paonan-o kita nagpapahimulos hito?

¹⁴ Ikaduha, gin-giyahan ni Jehova hi David nga magtagna nga an iginsaad nga Binhi diri la kay magigin Hadi kondi Hitaas nga Saserdote liwat han katawohan. Ha Israel waray puydi magin hadi ngan saserdote ha pariho nga panahon. An mga saserdote tikang ha tribo ni Lebi, ngan an mga hadi tikang ha tribo ni Juda. Kondi hi David nagtagna may kalabotan hinin tiarabot nga Hadi: “Hi Jehova siniring ngadto ha akon Ginoo: Lingkod ikaw dida ha akon too nga kamot, tubtob nga an imo mga kaaway magin paturumban han imo tiil. Hi Jehova nagsumpa, ngan diri magbabasol: Ikaw saserdote ha gihapon sumala ha katungdanan ni Melkisedek.” (Sal. 110:1, 4) Sugad nga katumanan hito nga tagna, hi Jesu-Kristo, an iginsaad nga Binhi, nagmamando na yana ha langit. Hiya liwat an Hitaas nga Saserdote han katawohan nga nabulig ha mga mabinasulon nga magkaada maopay nga relasyon ha Dios.—Basaha an Hebreo 7:21, 25, 26.

15, 16. (a) Ano an duha nga Israel nga gin-unabi ha Biblia, ngan hain hito an ginbibendisyonan han Dios yana? (b) Ano an iginsugo ni Jesus ha iya mga sumurunod may kalabotan ha pagpanumpa?

¹⁵ Tungod han pagsalikway kan Jesu-Kristo, ha kataposan nawara ha nasud han Israel an pag-uyon ni Jehova upod an oportunidad nga magin ‘ginhadian han mga saserdote.’ Sugad han ginsiring ni Jesus ha Judio nga mga lider: “An ginhadian han Dios kukuhaon ha iyo, ngan ihahatag ha usa nga nasud, nga mapabunga ha iya.” (Mat. 21:43) Ito nga bag-o nga nasud naestablisar han Pentekostes 33 C.E. han iginbubo an espiritu han Dios ha mga 120 nga disipulo ni Jesus nga nagkatirok ha Jerusalem. Gintawag ito nga ‘Israel han Dios,’ ngan waray pag-iha inabot ito hin pipira ka yukot nga ginkukompwesto hin mga tawo tikang ha ngatanan nga nasud hito nga panahon.—Gal. 6:16.

¹⁶ Diri pariho ha literal nga Israel, an bag-o nga espirituwal nga nasud han Dios padayon nga namumunga hin mag-opay nga bunga pinaagi ha padayon nga pagsunod ha Dios. An usa han mga sugo nga ginsusunod han mga membro hito amo an may kalabotan ha pagpanumpa. Han nakanhi hi Jesus ha tuna, an pagpanumpa ginagamit han mga tawo ha sayop nga paagi. Nanunumpa hira mahitungod ha mga butang nga diri tinuod o diri importante. (Mat. 23:16-22) Hi Jesus nagtutdo ha iya mga sumurunod: “Bisan ano nga paagi diri kamo manumpa . . . Kondi an imo pagyakan sugara hini: Oo, oo; diri, diri: kay an iba pa hini tikang ha karat-an.”—Mat. 5:34, 37.

17. Ano nga mga pakiana an aton hihisgotan ha sunod nga artikulo?

¹⁷ Karuyag ba sidngon nga sayop pirme an pagpanumpa? Labaw pa hito, ano an nahiuupod ha paghimo nga Oo han aton ginsiring nga Oo? Ini nga mga pakiana hihisgotan ha sunod nga artikulo. Samtang padayon nga ginpapamalandong naton an Pulong han Dios, hinaot mapagios kita nga padayon nga sumugot kan Jehova. Sugad nga balos, malilipay hiya pagbendisyon ha aton ha waray kataposan uyon ha iya iginpanumpa nga mga saad.