Ir al contenido

Ir al índice

Arí nisqaykichejta juntʼaychejpuni

Arí nisqaykichejta juntʼaychejpuni

“Parlayniykichejqa kay jina kachun: Arí, arí, nispa; chayrí: Mana, mana, nispa.” (MAT. 5:37.)

1. ¿Imatá Jesús juraymanta nerqa, imaraykutaj?

CHEQA cristianos ujllata parlasqankuta rikuchinankupaj juranankoqa manakajlla kanman. Imaraykuchus paykunaqa Jesusta kasukunku, pichus nerqa: “Parlayniykichejqa kay jina kachun: Arí, arí”, nispa. Jesusqa nisqanchejta juntʼaymanta parlasharqa. Niraj chayta nishaspataj kayta nerqa: “Amapuni jurankichejchu”, nispa. Chayta nispaqa qhasillata jurayman yachasqa kajkunata juchachasharqa. Cristianosqa ujllata parlananchej tiyan, arí nispa chayri mana nispa. “Chaymanta aswan” kurajta parlajqa mana atienekunapaj jinachu kasqanta, “sajramanta” jamusqantataj rikuchin (Mateo 5:33-37 leey).

2. ¿Imaraykutaj juray mana juchapunichu? Sutʼinchay.

2 ¿Juray juchapuni kasqantachu Jesús nisharqa? Mana. Ñaupaj yachaqanapi yachakorqanchej jina, Jehovawan kamachin Abrahamwanqa jatuchaj imaspaj juramentosta ruwarqanku. Chantapis, Diospa Leynin nisqanman jinaqa chʼampaykunata allinchanapaj jurakunan karqa (Éxo. 22:10, 11; Núm. 5:20-22). Chayrayku, uj cristiano mana yapasqatachu parlasqanta rikuchinanpaj, ichapis uj juzgadopi juranan kanqa. Wakin kutitaj, imatapis ruwanantapuni rikuchinanpaj chayri uj chʼampayta allinchananpaj juranan kanqa. Jesusqa, kuraj kaj sacerdote jurananta nejtin, judiospa Jatun Juntankupi mana llullakuspa parlarqa (Mat. 26:63, 64). Payqa cheqatapuni parlasqanrayku mana ni imapajpis jurananchu karqa. Jinapis, nisqan cheqa kasqanta rikuchinanpaj kayta nej: “Cheqamanta cheqamanta niykichej”, nispa (Juan 1:51, Qheshwa Biblia; Juan 13:16, 20, 21, 38). Jesús, Pablo, wajkuna ima, arí nisqankuta juntʼajpuni kanku. ¿Imatá paykunamanta yachakusunman?

JESUSMANTA MAYTA YACHAKUSUNMAN

Jesusqa bautizakusqanmantapacha wañupunankama imatachus Tatanman nisqanta juntʼarqa

3. ¿Imatataj Jesús Tatanman nerqa, Tatanrí imatá nimorqa?

3 “Kaypi kashani Diosníy, munayniykita ruwaj jamuni.” (Heb. 10:7.) Jesusqa Diospa ñaupaqenpi chayta nerqa, suyasqa Miraymanta imatachus nikusqanta juntʼananpaj, Satanás “chaki talonninmanta” khaninan kajtinpis (Gén. 3:15). Jesuslla chay jina jatun ruwayta juntʼananpaj qokorqa. Jehovataj janaj pachamantapacha Churinpa nisqanpi atienekusqanta nimorqa, nitaj juntʼananpaj juracherqachu (Luc. 3:21, 22).

4. ¿Maykamataj Jesús arí nisqanta juntʼarqa?

4 Jesusqa ruwasqanwan runasta yachacherqa, chayrayku arí nisqanta juntʼarqapuni. Payqa Tatanpa nisqanta juntʼananpaj ni ima pantachinanta saqerqachu. Arí, Reinomanta sumaj willaykunata willarqa, Dios pusamusqan runasmantaj yachacherqa (Juan 6:44). ¿Maykamataj Jesús nisqanta juntʼarqa? Biblia nin: “Dios qoyta munawasqanchejtaj Cristo Jesuspi arí kashan, paynejtataj noqanchejpis, ajina kachun, nispa ninchej” (2 Cor. 1:20). Chayrayku, Jesús Tatanman nisqanta juntʼasqanmanta mayta yachakusunman. Kunanqa, Jesús jinallataj nisqanta juntʼaj runamanta parlarina.

PABLOQA NISQANTA JUNTʼARQAPUNI

5. ¿Imatataj Pablomanta yachakusunman?

5 “Imatataj ruwasajri?” (Hech. 22:10.) Jatunchasqa Jesucristo mosqoypi jina rikhurejtin chayta Pablo nerqa, pichus Saulo sutiwan rejsisqa karqa. Chay kutipi, Jesusqa amaña discipulosninta qhatiykachananta kamacherqa. Saulotaj ruwasqasninmanta pesachikorqa, bautizakorqa, Jesusmanta nacionespi willananta kamachisqantataj kasukorqa. Sauloqa Jallpʼapi kausaynin tukukunankama Jesusta kasukorqa, “Señor” nispallapunitaj nerqa (Hech. 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8). Sauloqa mana wajkuna jinachu karqa, pikunamantachus Jesús nerqa: “Imaraykutaj: Señor, Señor, nispa nillawankichej, manataj nisqayta ruwankichejchu?”, nispa (Luc. 6:46). Rikunchej jina, Jesusqa payta Señorninkuta jina qhawajkuna nisqankuta juntʼanankuta munan, apóstol Pablo jina.

6, 7. a) ¿Imaraykutaj Pablo Corintoman kutinanta qheparicherqa? b) ¿Imaraykutaj Pablo mana atienekunapaj jinachu kasqanta nisqanku llulla karqa? c) ¿Imaynatataj ñaupajman apajkunata qhawananchej tiyan?

6 Pabloqa Asia Menorpi, Europaj wakin lugaresninpiwan Reinomanta sumaj willaykunata sonqo kʼajaywan willarqa. Ashkha qotuchakuykunata sayaricherqa, waturejtaj kuterqa. Wakin kuteqa, qhelqasqan cheqapuni kasqanta rikuchinanpaj jurarqa (Gál. 1:20). Corintomanta wakinkuna mana atienekunapaj jinachu kasqanta nejtinku, jinata nerqa: “Astawanqa Dios yachan: Parlasqaykoqa qankunapaj mana qhasichu karqa, arí, nispa; chantá, mana”, nispa (2 Cor. 1:18). Pabloqa chay kutipi, Efesomanta llojsimuspa Macedonianejta Corintoman risharqa. Niraj Efesomanta llojsimushaspaqa, cheqanta Corintoman kutiyta munarqa, mana Macedonianejtachu (2 Cor. 1:15, 16). Chaywanpis, imaynatachus kay tiempopi waturejkuna qotuchakuykunaman rinankuta wakin kuti qheparichinku, ajinata Pablopis Corintoman rinanta qheparicherqa. Chaytaj mana allinninta maskʼasqanraykuchu karqa, manaqa qotuchakuypa allinninpaj. ¿Imaraykú? Chayta qhawarina.

7 Pabloqa, maykunamanchus rinanta nisqanmanta qhepaman, Corinto qotuchakuypi mana ujchasqachu kasqankuta, khuchi kausay kananta saqellasqankuta ima yacharqa (1 Cor. 1:11; 5:1). Chay allinchakunanpajtaj, ñaupaj kaj cartanta paykunaman qhelqarqa. Chantataj Efesomanta Corintoman cheqanta rinanmantaqa, yuyaychasqanta kasukunankupaj tiempo pasananta saqerqa, rejtintaj astawan kallpachayta atinman karqa. Iskay kaj cartanpitaj, chayrayku mana riyta atisqanta sutʼinchaspa, jinata qhelqarqa: “Astawanqa Diosta wajyakuni almaymanta testigo kanampaj: Qankunata khuyayta munasqayrayku, manaraj Corintoman jamunichu”, nispa (2 Cor. 1:23). Ni jaykʼaj Pablopaj rimaj runas jinaqa kanachu, astawanqa ñaupajman apajkunata jatunpaj qhawana. Arí, Pablo jina kana, pichus Cristo jina ruwarqa (1 Cor. 11:1; Heb. 13:7).

WAJKUNAMANTAWAN YACHAKUNA

8. ¿Imatá Rebecamanta yachakusunman?

8 “Arí, rillasajña.” (Gén. 24:58.) Chaytaqa Rebeca mamanman, wauqenmanwan nerqa. Rebecaqa chay pʼunchaypacha wasinmanta ripuspa, 800 kilómetros kurajta mana rejsisqa runawan riyta munallarqa, Abrahampa wawan Isaacwan casarakunanpaj (Gén. 24:50-58). Rebecaqa arí nisqanta juntʼarqa, chayrayku Isaacpaj sumaj warmi karqa, Diosta manchachikoj warmitaj. Payqa Sumaj Jallpʼapi, toldosllapi forastera jina wañupunankama tiyakorqa. Ajina cheqa sonqo kasqanrayku tʼinkasqa karqa, imaraykuchus suyasqa Miray Jesucristo mirayninmanta jamorqa (Heb. 11:9, 13).

9. ¿Rut nisqanta juntʼarqachu?

9 “Mana. Noqayku qanwan llajtaykiman ripuyta munayku.” (Rut 1:9,10.) Chaytaqa Moabmanta Rutwan Orfawan pikunachus viudas karqanku, kutin kutita suegranku Noemiman nerqanku; pichus viudallataj karqa, Moabmantataj Belenman kutipusharqa. Noemiqa kutin kutita Moabpi qhepakunankuta nerqa, chayrayku Orfaqa llajtanman kutiporqa, chaywanpis Rutqa mana nisqanta juntʼarqa (Rut 1:16, 17 leey). Arí, Rutqa familianta, Moabmanta llulla religionta ima saqespa Noemiwan riporqa. Mana saykʼuspa Jehovata yupaychasqanraykutaj, tʼinkasqa karqa. Mateoqa, ima familiamantachus Cristo jamunanmanta parlashaspa phishqa warmisllamanta parlarqa, ujnintaj Rut karqa (Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16).

10. ¿Imaraykutaj Isaiasmanta mayta yachakusunman?

10 “Kaypi kani, noqata kachaway ari.” (Isa. 6:8.) Isaiasqa niraj chayta nishaspa Jehovata mosqoypi jina rikorqa kamachina tiyananpi tiyashajta. Chaypitaj Jehová jinata tapusqanta uyarerqa: “Pitataj kachasajri? Pitaj nisqaykuta willamonqari?”, nispa. Jehovaqa mana kasukoj Israel llajtanman nisqanta willamunanpaj Isaiasta wajyarisharqa. Isaiastaj arí nisqanta juntʼarqa. Payqa 46 wata kurajta profeta karqa, chay wataspitaj Dios castigota apamunanta, cheqa yupaychay watejmanta sayachisqa kananta ima willarqa.

11. a) ¿Imaraykutaj nisqanchejta juntʼananchejpuni tiyan? b) ¿Pikunataj nisqankuta mana juntʼarqankuchu?

11 ¿Imaraykutaj Jehová chay runaspa kausayninkumanta Palabranpi qhelqacherqa? ¿Imaraykutaj arí nisqanchejta juntʼananchejpuni tiyan? Bibliaqa “nisqankuta mana juntʼajkuna [...] wañunankupaj juchachasqa kasqankuta” sutʼita nin (Rom. 1:30-32). Arí nisqankuta mana juntʼajkunaqa Egiptomanta faraón, Judamanta rey Sedequías, Ananías, Safira ima karqanku. Mana juntʼasqankurayku ñakʼarisqankoqa, mana paykuna jina ruwanata yachachiwanchej (Éxo. 9:27, 28, 34, 35; Eze. 17:13-15, 19, 20; Hech. 5:1-10).

12. ¿Imataj nisqanchejta juntʼanapaj yanapawasun?

12 Kay “manchay sajra” pʼunchaykunapeqa “Diosta mana manchachikojkuna” chaupipi kausashanchej. Chay runasqa “Diosta yupaychajkunaman rijchʼakullanku, kawsasqankuwanrí, Diospa atiyninta qhesachanku” (2 Tim. 3:1-5). Chayrayku, paykunawan purinamantaqa arí nisqankuta juntʼajkunawan kʼiskimanta tantakunanchej tiyan (Heb. 10:24, 25).

ASWAN JATUN ARÍ NISQANCHEJ

13. Jesuspa discipulon aswan jatun arí nisqan, ¿mayqentaj?

13 Aswan jatun arí nisqanchejqa Diosman qokusqanchej kashan. Jesuspa discipulosnin kayta munajkunaqa kinsa kutipi arí niyta atinku, tapusqankuta juntʼayta munaspaqa (Mat. 16:24). Niraj bautizakushaspa willayta munajtaqa, iskay ancianos paywan parlarispa, jinata tapunku: “¿Jehovaj testigon kayta munankipunichu?”, nispa. Aswan qhepamantaj, ñauparillanpuni chay, bautizakuyta munan ima chayqa, ancianos paywan parlarispa jinata tapunku: “¿Sapayki kashaspa Jehovaman uj mañakuypi qokunkiñachu?”, nispa. Chantataj bautizakunan pʼunchaypi, tukuy bautizakojkunata jinata tapukun: “Jesuspa wañuyninrayku, ¿juchasniykimanta kutirikunkichu, chantapis Jehovaman qokunkichu paypa munayninta juntʼanaykipaj?”, nispa. Ajinamanta, Diosta wiñaypaj yupaychanankupaj sapa uj arí nispa kutichinku, chaytataj wajkunaj ñaupaqenpi ninku.

¿Juntʼashankichu aswan jatun arí nisqaykita?

14. ¿Imastataj sapa kuti tapurikunanchej tiyan?

14 Kunallanraj chayri unayña bautizasqa kanki chaypis, kay tapuykunata sapa kuti tapurikunayki tiyan: “¿Jesús jinachu juntʼashani aswan jatun arí nisqayta? ¿Jesusta kasukushallanipunichu willayta, runasman yachachiytapis ñaupajman churaspa?” (2 Corintios 13:5 leey).

15. ¿Imaspitaj arí nisqanchejta juntʼananchejpuni tiyan?

15 Jehovaman qokusqanchejta juntʼanapajqa, waj jatuchaj imastapis juntʼanallataj. Sutʼincharinapaj: ¿Casarasqachu kashanki? Jina kajtenqa, warmiykita chayri qosaykita munakunaykita, sumajta qhawanaykita ima nisqaykita juntʼay. ¿Firmarqankichu ima llankʼaytapis qallarinapaj uj documentota chayri Diospa llajtanpi uj solicitudta? Chaytapis juntʼallaytaj. ¿Rinaykitachu nerqanki pisi kapuyniyoj hermano mikhoj wajyarisusqanman? Jina kajtenqa nisqaykita juntʼay, aswan sumaj lugarman mikhoj wajyarisojtinkupis. Wasimanta wasi willashaspa, ¿pimanpis kutinaykita nerqankichu? Jina kajtenqa, arí nisqaykita juntʼanaykipaj mayta kallpachakuy, Jehovataj willayniykipi bendecisonqa (Lucas 16:10 leey).

¿IMAYNATÁ KURAJ KAJ SACERDOTENCHEJ, REYNINCHEJTAJ YANAPAWANCHEJ?

16. ¿Imatá ruwananchej tiyan nisqanchejta mana juntʼasqanchejta reparakuspa?

16 Bibliaqa, juchasapa runas kasqanchejrayku “tukuyninchej ashkha kutita panta[sqanchejta]” nin, astawanqa parlayninchejpi (Sant. 3:2). Nisqanchejta mana juntʼasqanchejta reparakuspa, ¿imatá ruwananchej tiyan? “Mana allinta yuyaychakuspalla” parlaj runaqa, Israel llajtaman Dios qosqan Leypi nisqanman jina, khuyakuyta tariyta atej (Lev. 5:4-7, 11). Kunanpis, nisqankuta mana juntʼajkuna khuyakuyta tarillankumantaj. Jehovaqa, juchallikusqanchejta payman willakojtinchej, Kuraj kaj Sacerdotenchej Jesucristonejta juchanchejta pampachanqa (1 Juan 2:1, 2). Chaywanpis, Dios allinpaj qhawanawanchejpaj pesachikusqanchejta rikuchinanchej tiyan. Chaypajtaj, nisqanchejta pʼakiyman mana yachaykukunachu, chantapis nisqanchejta mana juntʼasqanchejrayku ima chʼampaykunatachus rikhurichisqanchejta allinchanapaj, tukuy imata ruwana (Pro. 6:1-3). Chaywanpis, chunkata tʼukurina niraj imatapis ruwanata nishaspaqa, ichapis mana juntʼayta atishasunmanchu (Eclesiastés 5:2 leey).

17, 18. ¿Ima bendicionestataj arí nisqankuta juntʼajkuna japʼenqanku?

17 Nisqankuta juntʼaspa Jehovata sirvejkunapajqa sumaj bendiciones kanqa. Ajllasqa cristianosqa, pikunachus 144.000 kanku, janaj pachapi mana chinkachiy atina kausayta japʼenqanku, chaypitaj Jesuswan khuska Reinonpi “waranqa watasta kamachenqanku” (Apo. 20:6). Chantapis may chhika runas, Cristoj kamachiyninwan paraisopi mayta yanapachikonqanku. Chaypitaj Jesusqa tukuy imapi juntʼa runasman tukunankupaj yanapanqa (Apo. 21:3-5).

18 Jesuspa Waranqa Watas Kamachiynin tukukojtin jatun pruebapi cheqa sonqollapuni kasun chayqa, wiñaypaj tukuypi atienekusun (Apo. 20:7-10). Chaypeqa, arí nisqanchej arí kanqa, mana nisqanchejtaj mana. Chantapis chaypi kausajkuna, “cheqa” Dios Tatanchej jina ruwanqanku (Sal. 31:5).