Chéen unaj a waʼalik, beyoʼ
Chéen unaj a waʼalik, beyoʼ
«Chéen [unaj] a waʼalikeʼex, bey, wa maʼ.» (MAT. 5:37)
¿A WOJEL WA U NÚUKIL?
¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u suukil u jurar máak?
¿Bix tu yeʼesil Jesús unaj k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik?
¿Tiʼ baʼax súutukiloʼob unaj k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik?
1. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u jurar máak, yéetel baʼaxten?
U SUUKILEʼ u jaajil cristianoʼobeʼ maʼ tsaaj u juraroʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob jach jaaj baʼax ku yaʼalikoʼobiʼ, tumen ku beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Chéen [unaj] a waʼalikeʼex, beyoʼ». Letiʼeʼ táan u yaʼalik kaʼach unaj k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik. Táanil tiʼ lelaʼ u yaʼalmaj xan: «Maʼ [unaj] a [jurareʼex] tu yoʼolal [...] mix baʼaliʼ». Leloʼ tu yeʼesaj maʼ maʼalob u jurar máak yoʼolal jeʼel baʼaxakeʼ maases wa u yojel maʼ ken u beete. U jaajileʼ utiaʼal u yaʼalik máak wa yaan u beetik wa baʼaxeʼ chéen unaj u yaʼalik, bey, wa maʼ. Le máax «ku máan tíipʼil tiʼ lelaʼ» maʼ xaaneʼ ku yeʼesik maʼ jach jaaj baʼax ku yaʼalikiʼ yéetel tiaʼan yáanal u páajtalil «Kʼaasilbaʼal[eʼ]» (xokaʼak Mateo 5:33-37).
2. ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ maʼ kʼaas u jurar máakiʼ?
2 ¿U kʼáat wa u yaʼal Jesús jach junpuliʼ maʼ maʼalob u jurar máakiʼ? Maʼatech. Jeʼex t-ilil teʼ xook máanoʼ Jéeoba yéetel Abrahaneʼ jurarnajoʼob tiʼ baʼaloʼob jach kʼaʼabéet. Tak u Ley Dios kaʼacheʼ ku yaʼalik unaj u jurar máak utiaʼal u yutstal jujunpʼéel talamil (Éxo. 22:10, 11; Núm. 5:21, 22). Le oʼolal juntúul cristianoeʼ maʼ xaaneʼ unaj u jurartik u yaʼalik u jaajil tu táan juntúul juez. Tsʼoʼoleʼ wa baʼax kʼiineʼ unaj u beetik utiaʼal u yeʼesik jach baʼax ku tuklik wa utiaʼal u yutstal wa baʼax. Jeʼex le ka tu yaʼalaj le nojoch j-kʼiin ka u jurart Jesús u yaʼalik u jaajiloʼ, letiʼeʼ maʼ tu yaʼalaj wa maʼ maʼalob u jurar máakiʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj u jaajil (Mat. 26:63, 64). Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ maʼ kʼaʼabéet kaʼach u jurar tu yoʼolal mix máakiʼ mix yoʼolal mix baʼaliʼ. Kex beyoʼ utiaʼal u yeʼesik jach jaaj baʼax ken u yaʼaleʼ, suuk u yaʼalik: «Tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼex [wa jach tu jaajil, jach tu jaajil]» (Juan 1:51; 13:16, 20, 21, 38). Koʼoneʼex ilik xan baʼax jeʼel k-kanik tiʼ Jesús, Pablo yéetel uláakʼ máaxoʼob le ka tu yaʼaloʼob, beyoʼ bey tu beetiloʼoboʼ.
JESUSEʼ JACH BEY TU BEETILOʼ
3. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ, yéetel baʼax tu beetaj Jéeoba?
3 «Kin taal utiaʼal in beet baʼax a kʼáat [...] Jajal Dios.» (Heb. 10:7.) Bey tu yaʼalil Jesús tiʼ Dios yaan u beetik tuláakal le baʼax aʼalaʼan yoʼolal le Chʼiʼibaloʼ, tak le u loobiltaʼal «u tuunkuy» tumen Satanasoʼ (Gén. 3:15). Minaʼan uláakʼ wíinik tsʼoʼok u yaʼalik u kuchik junpʼéel baʼal beyaʼ. Desde teʼ kaʼanoʼ Jéeobaeʼ tu yeʼesaj ku kʼubik u yóol tiʼ u Hijo, tumen maʼ tu yaʼalajtiʼ ka u jurart u beetik le baʼax u yaʼalmoʼ (Luc. 3:21, 22).
4. ¿Baʼax ku beetik kaʼach Jesús le ken u yaʼal, beyoʼ?
4 Jesuseʼ ken u yaʼal kaʼach, beyoʼ ku tsʼoʼokbesik. Mix baʼal beet maʼ u tsʼoʼokbesik le meyaj tsʼaʼabtiʼ tumen u Taataoʼ: u kʼaʼaytik u maʼalob péektsil le Reinooʼ yéetel u kaʼansik le máaxoʼob ku naʼatsʼloʼob tu yiknal tumen Diosoʼ (Juan 6:44). ¿Tu tsʼoʼokbesaj wa tuláakal baʼax tu yaʼalaj? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tiʼ letiʼ ku béeychajal tuláakal u tsʼaa tʼaanoʼob Jajal Dios» (2 Cor. 1:20). Jeʼex k-ilkoʼ chéen Jesús beet tuláakal baʼax tu yaʼalaj tiʼ u Taata. Beoraaʼ koʼoneʼex ilik juntúul máax tu tsʼáaj u yóol u beet jeʼex Jesuseʼ.
PABLOEʼ TU TSʼOʼOKBESAJ BAʼAX TU YAʼALAJ
5. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le apóstol Pablooʼ?
5 «¿Baʼax unaj in beetik Yuumtsil?» (Hch. 22:10.) Lelaʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj Pablo, kʼaj óolaʼan kaʼach bey Saulo, le ka aʼalaʼabtiʼ tumen Yuumtsil Jesús ka xuʼuluk u chʼaʼpachtik u disipuloʼob. Sauloeʼ arrepentirnaji, okjaʼanaji yéetel kʼaʼaytajnaj tu yoʼolal Jesús tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob. Mantatsʼ tu yaʼalajtiʼ «Yuumtsil» yéetel tu beetaj baʼax ku yaʼalik tuláakal u kʼiinil u kuxtal way Luʼumeʼ (Hch. 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8). Maʼ bey jeʼex le máakoʼob aʼalaʼabtiʼob tumen Jesús: «¿Baʼaxten ka waʼalikeʼexten: Yuumtsil, Yuumtsil, ku tsʼoʼokoleʼ maʼ táan a beetkeʼex le baʼax kin waʼalikoʼ?» (Luc. 6:46). Jesuseʼ ku páaʼtikeʼ tuláakal le máaxoʼob ku yaʼalikoʼobtiʼ Yuumtsiloʼ, ka u tsʼoʼokbesoʼob baʼax ku yaʼalikoʼob jeʼex Pabloeʼ.
6, 7. 1) ¿Baʼaxten maʼ jáan suunaj Pablo tu kaajil Corintoiʼ? 2) ¿Baʼaxten maʼ jaaj le baʼax tu yaʼalaj le máaxoʼob aʼal baʼal tiʼ Pablooʼ? 3) ¿Baʼax unaj k-eʼesik tiʼ le máaxoʼob tsʼaʼan utiaʼal nuʼuktikoʼonoʼ?
6 Pabloeʼ tu tsʼáaj u yóol u kʼaʼayt le Reino tiʼ tuláakal Asia Menor yéetel tiʼ jujunpʼéel tuʼuxoʼob tiʼ Europa. Tu káajsaj múuchʼuliloʼob yéetel suunaj u xíimbaltoʼob. Yaan kʼiineʼ kʼaʼabéetchaj u jurartik jach jaaj baʼax ku yaʼalik (Gal. 1:20). Le ka aʼalaʼab tumen jujuntúul corintoiloʼob maʼ jaaj baʼax ku yaʼalikeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «K-chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jajal Dios utiaʼal k-jaajkúuntik, toʼoneʼ maʼ táan k-aʼalikteʼex táanil bey, ku tsʼoʼokoleʼ maʼ» (2 Cor. 1:18). Teʼ kʼiinoʼoboʼ Pabloeʼ tsʼoʼok u lukʼul Éfeso utiaʼal u bin Macedonia, ken tsʼoʼokok túuneʼ ku bin Corinto. Baʼaleʼ táanil tiʼ lelaʼ u tukultmaj kaʼach u bin Corinto tsʼoʼoleʼ ku bin Macedonia (2 Cor. 1:15, 16). Baʼaleʼ jeʼex u yúuchul tiʼ le superintendente viajanteʼoboʼ, tu kʼexaj baʼax u chʼaʼtukultmaj, maʼ chéen tumen bey u kʼáatoʼ, baʼaxeʼ tumen jach kʼaʼabéet. Pabloeʼ maʼ jáan bin Corintoiʼ, tumen táan u kaxtik u yutsil le múuchʼuliloʼ. Koʼoneʼex ilik baʼaxten.
7 Le tsʼoʼok u chʼaʼtuklik u bin Pablo tu kaajil Corinto, le tiaʼan Éfesooʼ, tu yojéelteʼ tu múuchʼulil Corintoeʼ yaan máaxoʼob maʼ tu biskubaʼob yéetel yaan ku núupkʼebantaloʼobiʼ, tsʼoʼoleʼ chéen ku yilaʼal (1 Cor. 1:11; 5:1). Utiaʼal u xuʼululeʼ tu tsʼíibtaj u yáax carta tiʼob. Tsʼoʼoleʼ tu lugar u jáan lukʼul Éfeso utiaʼal u bin Corintoeʼ, tu tsʼáajtiʼob tiempo utiaʼal u beetkoʼob le baʼax tu tsolnuʼuktoʼ, beyoʼ le ken xiʼikeʼ utiaʼal u líiʼsik u yóoloʼob. Utiaʼal u yeʼesiktiʼob letiʼe baʼax oʼolal maʼ jáan xiʼik u xíimbaltoʼoboʼ tu yaʼalajtiʼob tiʼ u kaʼapʼéel carta: «Kin chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jajal Dios utiaʼal u jaajkúuntikeʼ wa maʼ xiʼiken Corinto jeʼel bix in tukultmeʼ chéen tu yoʼolal in chʼaʼ óotsilil tiʼ teʼex» (2 Cor. 1:23). Mix juntéen unaj k-beetik jeʼex le máaxoʼob aʼal baʼal tiʼ Pablooʼ, baʼaxeʼ unaj k-eʼesik tsiikil tiʼ le máaxoʼob tsʼaʼan nuʼuktikoʼonoʼ. Maas maʼalob ka k-beet jeʼex Pabloeʼ, tumen letiʼeʼ tu beetaj jeʼex Cristoeʼ (1 Cor. 11:1; Heb. 13:7).
ULÁAKʼ MÁAXOʼOB BEY TU BEETILOʼOBOʼ
8. ¿Baʼax k-kanik tiʼ Rebeca?
8 «In kʼáat.» (Gén. 24:58.) Bey úuchik u yaʼalik Rebeca tiʼ u maama yéetel tiʼ u sukuʼun jeʼel u yóotik bin 200 leguas (800 kilómetros) yéetel juntúul máax maʼ u kʼaj óol utiaʼal u tsʼoʼokol u beel yéetel Isaak, u hijo Abrahán (Gén. 24:50-58). Le ka tu yaʼalaj Rebeca jeʼel u bineʼ bini, kʼuch u beetuba juntúul maʼalob atantsil yéetel tu chʼaʼaj maʼalob saajkil tiʼ Dios. Desde teʼ kʼiinoʼ kuxlaj tiʼ pasel nookʼoʼob bey táanxel kaajil teʼ Luʼum Aʼalaʼan u Tsʼaʼabaloʼ. Kiʼikiʼtʼantaʼab yoʼolal baʼax tu beetaj, ka máan kʼiineʼ tu chʼiʼibal taal Jesucristo, le Chʼiʼibal aʼalaʼanoʼ (Heb. 11:9, 13).
9. ¿Tu tsʼoʼokbesaj wa Rut baʼax tu yaʼalaj?
9 «¡Maʼ, toʼoneʼ táan k-bin ta wéetel ta kaajal!» (Rut 1:10.) Lelaʼ letiʼe baʼax ku bin u yaʼalik Rut yéetel Orfa [wa Orpá] tiʼ Noemí, u suegraʼob, ka lukʼ Moab utiaʼal u bin Belenoʼ. Rut yéetel Orfaeʼ kimen xan u yíichamoʼob jeʼex Noemieʼ. Tumen táan u sen aʼalik Noemí ka pʼáatkoʼob Moabeʼ, Orfaeʼ tu chʼaʼtuklaj u pʼáatliʼ. Baʼaleʼ Ruteʼ tu yaʼalaj maʼ kun suut yéetel bey tu beetiloʼ (xokaʼak Rut 1:16, 17). Utiaʼal u beetik le baʼax tu yaʼaloʼ tu pʼataj u familia yéetel u religión le moabitailoʼoboʼ ka bin yéetel Noemí. Tumen chúukpaj u yóol u adorart Jéeobaeʼ anchajtiʼ u jatsʼuts páajtalil u yantal ichil le cinco koʼoleloʼob tu yaʼalaj Mateo taal Cristo tu chʼiʼibaloʼoboʼ (Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16).
10. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-beet le baʼax tu beetaj Isaíasoʼ?
10 «Jeʼelenaʼ, [túuxteniʼ].» (Isa. 6:8.) Táanil tiʼ u yaʼalik Isaías lelaʼ, tiʼ junpʼéel náayeʼ tu yilaj kulukbal Jéeoba tu trono yóokʼol u temploil Israel. Teʼ náayoʼ tu yuʼubaj u kʼáatik Jéeoba: «¿Máax bíin in túuxte? ¿Máax bíin u beetuba k-j-bisaj tʼaan?». Táan kaʼach u invitartaʼal utiaʼal u tʼaan tu yoʼolal Dios yéetel ka xiʼik u yaʼal baʼax ku kʼáatik tiʼ u kaajal. Isaíaseʼ le ka tu yaʼalaj jeʼelenaʼ bey tu beetiloʼ. Ichil le maas tiʼ cuarentiseis jaʼaboʼob tu beetaj u profetailoʼ, tu kʼaʼaytaj le baʼax kun úuchul tiʼ le máaxoʼob maʼatech u yuʼubikoʼob tʼaanoʼ yéetel bix kun kaʼa antal u jaajil adoración.
11. 1) ¿Baʼaxten unaj k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik? 2) ¿Máaxoʼob maʼ tu tsʼoʼokbesoʼob baʼax tu yaʼaloʼobiʼ yéetel baʼax ku yeʼesiktoʼon?
11 ¿Baʼaxten tu beetaj Jéeoba u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le baʼaxoʼob úuchoʼ? ¿Baʼaxten ken k-aʼal, beyoʼ jach unaj k-tsʼoʼokbesik? Le Bibliaoʼ taatsʼ u yaʼalikeʼ le máaxoʼob «maʼ tu beetkoʼob baʼax ku yaʼalikoʼob[oʼ] [...] ku náajmatkoʼob kíimil» (Rom. 1:31, 32). U faraonil Egipto, Sedequías, u reyil Judá, bey xan Ananías yéetel Safiraeʼ kex tu yaʼaloʼob, beyoʼ maʼ tu tsʼoʼokbesoʼobiʼ. Le baʼax úuchtiʼoboʼ ku yeʼesik maʼ maʼalob ka k-beet xan beyoʼ (Éxo. 9:27, 28, 34, 35; Eze. 17:13-15, 19, 20; Hch. 5:1-10).
12. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-beet baʼax k-aʼalikeʼ?
12 Teʼ tu «tsʼook jaʼaboʼob[aʼ]» yaʼab máaxeʼ maʼ chúukaʼan u yóol u beet baʼax maʼalobiʼ, «kex ka u yaʼaloʼob jach u tsʼaamaj u yóoloʼob u adorartoʼob Dioseʼ, yéetel u kuxtaloʼobeʼ [ku] yeʼeskoʼob maʼ beyiʼ, NM» (2 Tim. 3:1-5). Le oʼolal maʼ unaj k-bisikba tu yéeteloʼobiʼ, baʼaxeʼ unaj k-bisikba yéetel k-muchʼikba yéetel máaxoʼob ku tsʼoʼokbesik u tʼaanoʼob ken u yaʼaloʼob, beyoʼ (Heb. 10:24, 25).
LE BAʼAX MAAS UNAJ K-TSʼOʼOKBESKOʼ
13. ¿Baʼax maas unaj k-tsʼoʼokbesik?
13 Le baʼax maas unaj k-tsʼoʼokbeskoʼ letiʼe baʼax t-aʼalaj le ka t-kʼubaj k-kuxtal tiʼ Diosoʼ. Le máaxoʼob taak u tsaypachtik Jesusoʼ óoxtéen ku kʼáataʼaltiʼob wa jach letiʼe baʼax u kʼáatoʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ jeʼel u páajtal u núukikoʼob, beyoʼ (Mat. 16:24). Le ken u muchʼuba kaʼatúul anciano yéetel le máax taak u jóokʼol kʼaʼaytaj maʼ okjaʼanakoʼ, ku kʼáatkoʼobtiʼ: «¿Jach wa tu jaajil a kʼáat a beetaba j-jaajkunaj tiʼ Jéeoba?». Tsʼoʼoleʼ ken u tsʼáa u yóol u meyajt Dios yéetel ken u yaʼal taak u yokjaʼeʼ, le ancianoʼoboʼ ku muchʼkubaʼob tu yéetel utiaʼal u kʼáatkoʼobtiʼ: «¿Tsʼoʼok wa a waʼalik tiʼ Dios ich payalchiʼ a kʼáat a kʼub a kuxtal tiʼ letiʼ?». Yéetel ken kʼuchuk u kʼiinil le okjaʼoʼ ku kʼáataʼaltiʼ: «Tu yoʼolal u kʼiʼikʼel Cristo tu wekajoʼ, ¿tsʼoʼok wa a pʼatik le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ka beetik kaʼachoʼ yéetel tsʼoʼok wa a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba utiaʼal a beetik baʼax u kʼáat?». Beyoʼ tu táan u maasileʼ cada juntúuleʼ utiaʼal u yaʼalik yaan u meyajtik Dios mantatsʼeʼ ku yaʼalik, beyoʼ.
14. ¿Baʼax unaj k-tuklik cada wa baʼax kʼiin?
14 Kex wa úuch okjaʼanakech wa maʼeʼ, cada wa baʼax kʼiineʼ maʼalob ka a tukle: «¿Kin beetik wa le baʼax maas unaj in tsʼoʼokbesik jeʼex tu beetil Jesuseʼ? ¿Láayliʼ wa kin tsʼáaik táanil in kʼaʼaytik le Reino yéetel in kaʼansik uláakʼ máakoʼob jeʼex u yaʼalmil Jesusoʼ?» (xokaʼak 2 Corintoiloʼob 13:5).
15. ¿Tiʼ baʼax súutukiloʼob unaj k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik?
15 Ichil le baʼaxoʼob unaj k-tsʼoʼokbesik le ka t-kʼubaj k-kuxtal tiʼ Diosoʼ táakaʼan uláakʼ baʼaloʼob kʼaʼanaʼantakiʼ. Koʼoneʼex ilik jujunpʼéeliʼ. ¿Tsʼokaʼan wa a beel? Wa beyoʼ unaj a yaabiltik yéetel a kanáantik a núup jeʼex ta waʼaliloʼ. ¿Tsʼoʼok wa a firmar utiaʼal a beetik junpʼéel meyaj wa utiaʼal a beetik wa baʼax ichil u kaajal Dios? Wa beyoʼ unaj a tsʼoʼokbesik. ¿Tsʼoʼok wa a waʼalik a bin janal tu yotoch juntúul sukuʼun óotsil? Wa beyoʼ unaj a bin kex ka invitartaʼakech tiʼ junpʼéel tuʼux ka wilik maas maʼalob. ¿Tsʼoʼok wa a waʼalik a suut a xíimbalt juntúul máax ta wilaj ka jóokʼech kʼaʼaytaj? Wa ta waʼalaj jeʼel a bineʼ ilawil a beetik utiaʼal u kiʼikiʼtʼantkech Jéeoba (xokaʼak Lucas 16:10).
LE BIX U YÁANTKOʼON LE NOJOCH J-KʼIIN YÉETEL REYOʼ
16. ¿Baʼax unaj k-beetik wa k-ilik maʼatech k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik?
16 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ tumen j-kʼebanoʼoneʼ «tuláakloʼoneʼex k-beetik yaʼab baʼaloʼob maʼ tubeeliʼ», maases le ken tʼaanakoʼon (Sant. 3:2). ¿Baʼax unaj k-beetik wa k-ilik maʼatech k-tsʼoʼokbesik baʼax k-aʼalik? Teʼ Ley tu tsʼáaj Dios tiʼ u kaajil Israel úuchjeakoʼ yaan junpʼéel baʼax áantik le máax aʼalik «junpʼéel jalaʼachtʼaan [...] x-maʼ tuukulil[oʼ]» (Lev. 5:4-7, 11). Bejlaʼeʼ láayliʼ bey u yáantaʼal le máaxoʼob beetik beyoʼ. Wa k-aʼalik tiʼ Jéeoba k-kʼebaneʼ letiʼeʼ yaan u perdonartikoʼon tu yoʼolal Jesucristo, k-Nojoch j-Kʼiin (1 Juan 2:1, 2). Baʼaleʼ utiaʼal u seguer k-bisikba yéetel Dioseʼ unaj k-eʼesik jach tu jaajil tsʼoʼok k-arrepentir. U kʼáat u yaʼaleʼ maʼ unaj u suuktal k-beetkiʼ yéetel unaj k-utskíintik le loob t-beetaj yéetel le baʼax t-jáan aʼaloʼ (Pro. 6:2, 3). Jeʼex k-ilkoʼ maas maʼalob ka k-tukult tubeel baʼax ken k-aʼale, utiaʼal maʼ k-aʼalik junpʼéel baʼax maʼ kun páajtal k-beetik (xokaʼak Eclesiastés 5:2).
17, 18. ¿Baʼax utsil ken u kʼam le máaxoʼob ku tsʼoʼokbeskoʼob u tʼaanoʼob ken u yaʼaloʼob, beyoʼ?
17 Le máaxoʼob meyajtik Dios ku tsʼoʼokbesik u tʼaanoʼob le ken u yaʼaloʼob, beyoʼ, yaan u kiʼikiʼtʼantaʼaloʼob tumen Dios. Le 144,000 yéeyaʼanoʼoboʼ yaan u binoʼob utiaʼal u yantaltiʼob kuxtal minaʼan xuʼulsajil tiʼ yéetel yaan «u beetik u jalaʼachiloʼob tu yéetel Cristo [...] tu yáam mil jaʼaboʼob» (Apo. 20:6). Tsʼoʼoleʼ u millonesil máakeʼ yaan u kʼamik u yutsil u gobernar Cristo tiʼ junpʼéel paraíso way Luʼumeʼ, teʼeloʼ Jesuseʼ yaan u jach maʼalobkíintik u wíinklil yéetel u tuukul máak (Apo. 21:3-5).
18 Ken tsʼoʼokok le Mil Jaʼaboʼob kun Reinar Jesusoʼ yaan u túuntaʼal k-óol. Wa ku chúukpajal k-óoleʼ mix bikʼin ken k-kaʼa tukult wa maʼ jach jaaj baʼax ku yaʼalaʼaliʼ (Apo. 20:7-10). Tuláakal máax ken u yaʼal, beyoʼ yaan u tsʼoʼokbesik yéetel tuláakal máax ken u yaʼal, maʼ, bey ken u beetiloʼ. Teʼ kʼiinoʼ tuláakal máakeʼ yaan u beetik jeʼex Jéeoba, k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ yéetel «u [Diosil] jaaj» (Sal. 31:5).
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[Foto yaan teʼ táan juʼun 28]
Desde ka okjaʼanaj Jesús tak ka kíimeʼ, tu beetaj baʼax tu yaʼalaj tiʼ u Taata
[Foto yaan teʼ táan juʼun 30]
¿Táan wa a tsʼoʼokbesik le baʼax ta waʼalaj ka okjaʼanajechoʼ?
