1, 2. ¿Mbaʼe mbaʼépa ojehasa koʼág̃a rupi, ha mbaʼépa tekotevẽ jajapo ñande jaservíva Jehovápe?

 KOʼÃ tiémpope ningo oiko heta mbaʼe vai. Pór ehémplo ojagarrapa y heta lugár, oiko yvyryrýi, umi volkán ojapo sarambi, ou yvytu atã, okái umi kaʼaguy térã kámpo ha már kóstare katu oláda tuichaicháva ojahoʼi umi puévlo. Hiʼarive heta hénte okyhyje ha oñembyasy iprovléma hetágui térã ndoikoporãi rupi hogayguakuéra ndive. Ndareíri Ñandejára Ñeʼẽ heʼi “umi mbaʼe ñahaʼarõʼỹva” ikatuha ohupyty oimeraẽvape (Ecl. 9:11, NM).

² Ñandejára puévlo ombohovái pyʼaguasúpe umi mbaʼe ijetuʼúva. Péro ndajaikuaái mbaʼépa ikatu oiko hiʼag̃uivévo pe ára oñehunditaha ko múndo, upévare tekotevẽ jajeprepara porã. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua umi provléma ñandejopyeterei? ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñambohovái hag̃ua pyʼaguasúpe umi mbaʼe ijetuʼúva?

3. Heʼiháicha Romanos 15:4, ¿mbaʼépa ñanemokyreʼỹta jahasa jave umi mbaʼe ijetuʼúva?

³ Ymaiterei guivéma oĩ heta provléma, péro koʼág̃a rupi ombohasa asy hetaiteve héntepe. Jahechamína mbaʼéichapa Ñandejára siervokuéra yma guare ombohovái umi mbaʼe ijetuʼúva (Rom. 15:4).

4. ¿Mbaʼe mbaʼépa ohasavaʼekue David, ha mbaʼépa oipytyvõ chupe?

⁴ Ñepyrurã ñanemanduʼamíta David rehe. Haʼe ningo ohasa heta mbaʼe ipohýiva. Pór ehémplo, peteĩ rréi opersegi chupe, iñenemigokuéra opuʼã hese, ojegueraha chugui hembirekokuéra, otraisiona chupe heta oĩvaʼekue ijykére, ha sapyʼánte oñeñandu vaieterei ha  ndovyʼavéi (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Sal. 38:4-8). La Biblia ohechauka heta ohasa asy hague. Upéicharõ jepe, umi provléma nomomombyrýi chupe Ñandejáragui. ¿Mbaʼépa oipytyvõ Davídpe? Haʼe ojeroviaiterei Jehováre ha heʼi: “Ñandejára oñangareko cherehe. ¿Máva piko chemongyhyjéta?” (Sal. 27:1; elee Salmo 27:5, 10).

5. ¿Mbaʼépa oipytyvõ Abrahán ha Sárape ogueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva?

⁵ Ñapensamína Abrahán ha Sara rehe. Haʼekuéra ningo oikovaʼekue heta tiémpore umi óga kárpape, hiʼarive oiko hikuái eystranhéroicha umi lugár ni ndoikuaaporãiháre. Ohasa heta mbaʼe ijetuʼúva upérupi, pór ehémplo heta vése umi tetã ambuegua oñemoĩ hesekuéra, avei peteĩ jey ou ñembyahýi oikohárupi hikuái. Péro Abrahán ha Sara ipyʼaguasu ha ombohovái umi provléma (Gén. 12:10; 14:14-16). ¿Mbaʼépa oipytyvõ chupekuéra oaguanta hag̃ua? La Biblia heʼi: “Abrahán ohaʼarõvaʼekue pe táva guasu opa ára g̃uarãva, [Ñandejára] omopuʼãvaʼekue” (Heb. 11:8-10). Haʼekuéra ndohejái umi mbaʼe ipohýiva ipuʼaka hesekuéra, síno ojesareko meme Jehová oprometévare.

6. ¿Mbaʼépepa ñahaʼangavaʼerã Jóbpe?

⁶ Job ogueropuʼakavaʼekue avei heta mbaʼe ipohyietereíva. Ñapensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne oñeñandúraʼe ohechávo opa mbaʼénte hoʼa vaiha chupe (Job 3:3, 11). Hiʼarive haʼe ni ndoikuaái mbaʼérepa oiko hese umi mbaʼe vaieta. Upéicharõ jepe, Job noñentregái, síno ojerovia mbareteve Ñandejárare (elee Job 27:5). ¡Ajépa iporãitevaʼerã ñahaʼangáramo chupe!

7. ¿Mbaʼe mbaʼépa ohasa Pablo Jehová servísiope, ha mbaʼépa oipytyvõ chupe ipyʼaguasu hag̃ua?

⁷ Jahechamína koʼág̃a Pablo ohasavaʼekue. Haʼe ningo ojeapeligra “siudápe”, “desiértope” ha “márpe”. Avei ‘iñembyahýi ha ijuhéi’, ‘iroʼy ha ndaijaói’. Haʼe omombeʼu opyta hague “már mbytépe [...] peteĩ pyhare ha peteĩ ára pukukue”. Oiméne upérõ imanduʼa ivárko oñehundírõ guare peteĩva iviáhepe (2 Cor. 11:23-27, NM). Ohasáramo jepe koʼã mbaʼe vai, ndohejái umíva oguapy hese ha akóinte ovyʼa oservívo Jehovápe. Peteĩ jey katu haimete omano, péro haʼe heʼi: “Upéva oiko ani hag̃ua rojerovia orejehe, síno Ñandejárare, omopuʼãva umi omanovaʼekuépe. Pe ñemano ningo tuicha mbaʼe, ha upévagui haʼe oresalvákuri ha oresalva jeýta” (2 Cor. 1:8-10, NM). Ndaiporiguasúi tapicha ohasáva hetaite mbaʼe ijetuʼúva Pablo ohasa haguéicha. Péro sapyʼánte ikatu avei ñañeñandu haʼéicha jahasa jave pelígro. Upéicha jave ikatu jasegi Pablo ehémplo ha ñandepyʼaguasu.

8. ¿Mbaʼe situasiónpepa ikatu jajecha? Emoĩ peteĩ ehémplo.

⁸ Heta tapicha ojepyʼapyeterei oiko jave umi sarambi, ojejopy vai ha iprovléma jave. Ha upéva ojehu avei heta kristiánope. Pór ehémplo, peteĩ ermána hérava Lani a ojapo iprekursorádo iména ndive Austráliape. Upéi umi doktór heʼi chupe orekoha kánser de máma. Haʼe imanduʼa: “Pe tratamiénto chembohasyete ha añandu ndavaleveiha”. Hiʼarive iména ojopera avei ikolúmnagui ha haʼémante oñatendevaʼerã hese. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo jajecháramo koʼãichagua situasiónpe?

9, 10. a) ¿Mbaʼépa ndajahejaivaʼerã okonsegi Satanás? b) ¿Mbaʼéichapa ñanepytyvõ Hechos 14:22?

⁹ Satanás oiporu umi provléma omokangy hag̃ua ñande jerovia. Aníkena jaheja umi mbaʼe oguapy ñanderehe ha japyta ndajavyʼavéi. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi porã ñandéve: “Nekangýramo ivai jave, nanembaretemoʼãi  regueropuʼaka hag̃ua” (Prov. 24:10, NM). Jajepyʼamongetáramo umi ehémplo jatopávare la Bíbliape, ikatúta ñandepyʼaguasu ñambohovái hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼuetéva.

¹⁰ Añetehápe ndaikatúi ñapensa arakaʼeve ndojehumoʼãiha ñandéve mbaʼeve ivaíva, ñahaʼarõvaʼerã katu oiko umi mbaʼe (2 Tim. 3:12). La Biblia heʼi voi: “Heta jahasa asy vaʼerã jaike hag̃ua Ñandejára Rréinope” (Hech. 14:22, NM). Aníkena ñañentrega ñambohovái jave umi provléma, umícha jave jahechaukavaʼerã ñandepyʼaguasu ha jajeroviaha Jehová ñanepytyvõtaha.

11. ¿Mbaʼépa jajapovaʼerã ani hag̃ua ñandepyʼapyeterei umi provlemaita?

¹¹ Jajesareko meme vaʼerã umi mbaʼe iporãvarente. Ñandejára Ñeʼẽ omyesakã: “Ipyʼarorýva, hováre ohechauka, ipyʼarasýva katu tĩndyhápe oiko” (Prov. 15:13). Ymaite guive umi doktór ohechakuaa ikatuha tuicha oipytyvõ umi hasývape haʼekuéra voi opensáramo ojaliviataha. Pór ehémplo, oĩ umi pastílla ndorekóiva mbaʼeveichagua pohã. Heta vése oñemeʼẽ peichagua pastílla peteĩ hasývape ha haʼe ojalivia ojerovia rupínte hese. Péro ojeʼéramo chupe upe pastílla ikatuha ojapo vai hese, oñepyrũ hasyete. Upéicha avei umi mbaʼe ñapensáva ikatu ojapo porã térã ojapo vai ñanderehe. Ha ñapensa meméramo umi mbaʼe ndaikatúivare ñakambia, katuete ñanemokangýta. Haʼetépe Jehová nomeʼẽi ñandéve umichagua pastílla guaʼu, síno umi mbaʼe ñanepytyvõtava añetehápe. Oikóramo ñanderehe mbaʼe vai, haʼe ñanepytyvõ Iñeʼẽ, ñane ermanokuéra ha ijespíritu sánto rupive. Ñande voi ñañehaʼãramo ñañevenefisia koʼã mbohapy mbaʼégui, ñanembaretevéta. Upévare, jaiko rangue ñapensa umi provlemaitáre, ikuentaiteve ñañehaʼã ñasolusiona ha jajesareko meme umi mbaʼe iporãvare (Prov. 17:22).

12, 13. a) ¿Mbaʼépa oipytyvõ Ñandejára siervokuérape oiko jave sarambi? Emoĩ peteĩ ehémplo. b) Oiko jave peteĩ sarambi guasu, ¿mbaʼéichapa jahechauka mbaʼépa iñimportanteve ñandéve g̃uarã?

¹² Koʼã áño ohasávape, heta tetãme oiko sarambi tuicháva, ha umi ermáno oikóva upérupi ohechauka imbarete ha ipyʼaguasuha. Áño 2010-pe, Chílepe oiko peteĩ yvyryrýi guasu ha pe márgui opuʼã umi oláda tuichaicháva ha ogueraha heta ermáno róga. Oĩ operdepáva ikosakuéra ha opa mbaʼe orekóva ombaʼapo hag̃ua. Upéicharõ jepe, haʼekuéra noñemomombyrýi Jehovágui. Peteĩ ermáno hérava Samuel ha operdevaʼekue hóga, heʼi: “Ijetuʼúramo jepe orendive, che ha che rembireko akóinte ropredika ha ndorofaltái rreunionhápe. Upéva tuicha orepytyvõ ani hag̃ua rojepyʼapyeterei”. Haʼekuéra ha hetave ermáno ohasáva ko situasión ipohyietévare, naikangýi ha oservi meme Jehovápe.

¹³ Septiembre 2009-pe ou peteĩ ama guasu Manílape, Filipinas kapitál, ha 80% upe siuda ojagarrapa y. Peteĩ kuimbaʼe irríkova ha operdéva heta mbaʼe upe ama guasúpe, heʼi: “Ko inundasión tuichaiterei oreperhudika, ha ropyta peteĩchapa tahaʼe imboriahúva térã iplátava”. Upéva ñanemomanduʼa Jesús heʼivaʼekuére: “Pembyaty mbaʼerepy yvágape. Upépe nahavẽmoʼãi, ndoʼumoʼãi vícho ha umi mondaha ndoikemoʼãi mbaretépe ha ogueraha pendehegui” (Mat. 6:20, NM). Opavave oikóva umi mbaʼerepy rapykuéri, opyta vai jepi operdepágui umi mbaʼeta ohayhuetéva. Upéicha rupi ikuentaiteve ñaime porã Jehová ndive. Upéva peteĩ priviléhio ndaijojaháiva, avave ndoipeʼamoʼãiva ñandehegui toiko la oikóva (elee Hebreos 13:5, 6).

14. ¿Mbaʼérepa ñandepyʼaguasuvaʼerã?

¹⁴ Jesús omombeʼu hemimboʼekuérape  oĩtaha heta provléma haʼe ogovernaha tiémpope, péro heʼi avei chupekuéra: “Ani peñemondýi” (Luc. 21:9, NM). Jesucristo ha ñande Apohare oĩ ñanendive, upévare ñandepyʼaguasuvaʼerã. Apóstol Pablo omokyreʼỹvaʼekue Timotéope kóicha: “Pe espíritu [Ñandejára] omeʼẽva ñandéve niko ndahaʼéi jakyhyje hag̃ua avavégui, ñande pyʼa ñamombarete hag̃ua katu, ha japorohayhu ha ñaneakãguapy hag̃ua” (2 Tim. 1:7).

15. ¿Máva mávapa ohechauka ojerovia mbarete hague Ñandejárare, ha mbaʼéichapa ikatu jahechauka ñandepyʼaguasuha haʼekuéraicha?

¹⁵ Heta umi oservivaʼekue Ñandejárape ohechauka ojeroviaiterei hague hese. Pór ehémplo David heʼi: “Ñandejára upe chemombaretéva, upe chemoʼãva ani hag̃uátei ojehu chéve mbaʼeve. Hese ajerovia. Avyʼa chepytyvõ haguére” (Sal. 28:7). Pablo katu heʼi: “Opa koʼã mbaʼégui jajehekýi ha ndoikói ñanderehe mbaʼevete upe ñanderayhúva rupive” (Rom. 8:37, NM). Ha Jesús ojeapeligra jave ohechauka oĩ porãha Ñandejárandi heʼívo: “Naiméi cheaño, pe Túva oĩgui chendive” (Juan 16:32, NM). Umi mbaʼe heʼivaʼekue hikuái ohechauka ojerovia hague Jehováre ipyʼaite guive. Ñande avei jajeroviáramo péicha, ñandepyʼaguasúta ñambohovái hag̃ua oimehaichagua provléma (elee Salmo 46:1-3).

16. ¿Mbaʼérepa tekotevẽ jastudia Ñandejára Ñeʼẽ?

¹⁶ ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñandepyʼaguasu hag̃ua? Tekotevẽ ningo ñahesaʼỹijo meme la Biblia. Ñande ñandepyʼaguasu jaikuaágui Jehovápe ha jajerovia hese, ndahaʼéi jajeroviágui ñandejehe. Peteĩ ermána idepresiónva omombeʼu mbaʼépa oipytyvõ chupe: “Alee jey jey umi téysto chembopyʼaguapy ha chekonsoláva”. Avei pe tembiguái jeroviaha ha iñarandúva ñanemokyreʼỹ jajapo hag̃ua káda semána pe Aty Jastudia Hag̃ua Ñande Rogayguándi. ¿Ñañehaʼãpa jasegi upe konsého? Jajapóramo upéva, jajoguáta pe salmístape heʼivaʼekue: “Ahayhueterei [nde léi]. Ára pukukue hese ajepyʼamongeta” (Sal. 119:97).

17. a) ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jajesareko meme hag̃ua umi mbaʼe iporãvarente? b) Emombeʼu peteĩ ermáno rembiasakue nepytyvõvaʼekue.

¹⁷ Avei jaguereko hetaiterei puvlikasión oñeʼẽva la Biblia rehe ha omombaretéva ñande jerovia Jehováre. Heta ermánopema oipytyvõ ambue kristianokuéra rembiasakue osẽva ñande rrevístape. Pór ehémplo, peteĩ ermána Asiaygua oreko peteĩ mbaʼasy hérava trastórno vipolár (hetiaʼetereihágui ou ndovyʼaieterei ha upe riremínte oĩ porã jey). Haʼe ningo ikyreʼỹeterei opytávo olee rire peteĩ ermáno rembiasakue. Ko ermáno misionerovaʼekue ha oreko avei pe  mbaʼasy, péro ombohovái porã ohóvo ha akóinte oservi Jehovápe. Pe ermána ohai: “Ko eysperiénsia chepytyvõ antende porã hag̃ua che mbaʼasy ha omeʼẽ chéve esperánsa”.

18. ¿Mbaʼérepa ñañemboʼe meme vaʼerã Jehovápe ñanembarete hag̃ua?

¹⁸ Pe ñemboʼe ñanepytyvõ avei ñañemoag̃ui hag̃ua Jehováre tahaʼe haʼéva ñane situasión. Apóstol Pablo ohechauka mbaʼeichaitépa ojapo porã ñanderehe ñañeʼẽvo Ñandejára ndive. Haʼe heʼi: “Ani pejepyʼapy mbaʼevére, síno opa árape pemombeʼu Ñandejárape peipotáva; pejapo upéva peñemboʼévo, pejerure asývo, ha peagradese avei chupe. Ha Ñandejára pyʼaguapy tuichavéva opa mbaʼe ikatúvagui pentende, oñangarekóta pene korasõre ha umi mbaʼe pepensávare, Cristo Jesús rupive” (Filip. 4:6, 7, NM). ¿Ñañemboʼe memépa Jehovápe ñanembarete hag̃ua ijetuʼu jave? Peteĩ kariaʼy Gran Bretañaygua hérava Alex, are guivéma idepresiónva, heʼi: “Añemongetávo Jehovándi ha ahendúvo heʼíva Iñeʼẽ rupive, añandu haʼe tuichaiterei chepytyvõha”.

19. ¿Mbaʼérepa iñimportánte jaha meme umi rreunionhápe?

¹⁹ Jehová ñanepytyvõ umi rreunión rupive. Peteĩ salmísta ohai: “Che pyʼaite guive aikose [Ñandejára] róga guasu korapykuérape” (Sal. 84:2, ÑÑB). ¿Ñapensápa avei ko salmístaicha? Lani, pe ermána ñañeʼẽma hague, omombeʼu mbaʼeichaitépa iñimportánte chupe g̃uarã umi rreunión: “Aikuaa porã ahavaʼerãha. Aipotáramo Jehová chepytyvõ, aimevaʼerã upépe”.

20. ¿Mbaʼéichapa ñanepytyvõ ñasẽramo japredika?

²⁰ Avei tuichaiterei ñanepytyvõ ñasẽramo japredika (1 Tim. 4:16). Peteĩ ermána Australiaygua ohasavaʼekue heta provlémare, heʼi: “Peteĩ ansiáno cheinvita predikasionrã, ha ndahaseieterei ningo. Upéicharõ jepe, aha. Ha oiméne Jehová chepytyvõraʼe. Asẽ jave apredika, añeñandu porãiterei” (Prov. 16:20). Heta ermáno ohechakuaa koʼýte ojeroviaveha oipytyvõ jave hapichakuérape. Upéicha jave hesarái hikuái iprovlemakuéragui ha ojesareko umi mbaʼe iñimportantevévare (Filip. 1:10, 11).

21. ¿Mbaʼéichapa ikatúta ñambohovái porã umi provléma?

²¹ Jehová omeʼẽ ñandéve hetaiterei mbaʼe ñambohovái hag̃ua pyʼaguasúpe umi mbaʼe ipohyietéva. Jaiporúramo umíva, jajepyʼamongeta Ñandejára rembiguaikuéra ehémplore ha ñahaʼanga chupekuéra, ikatúta ñambohovái porã umi provléma. Hiʼag̃uivévo pe ára oñehunditaha ko múndo, ikatu oiko ñanderehe mbaʼe vai, péro ñanemanduʼavaʼerã Pablo heʼivaʼekuére: “Oĩ orepetéva yvýre, péro noroñehundíri. [...] Upévare ñande nañanekaneʼõi” (2 Cor. 4:9, 16, NM). Jehová oĩramo ñande ykére, katuete ñambohováita pyʼaguasúpe opa mbaʼe ijetuʼúva (elee 2 Corintios 4:17, 18).