Zizidila Mpasi za Tandu Kiaki Kuna Unkabu
Zizidila Mpasi za Tandu Kiaki Kuna Unkabu
“O Nzambi i’tininu dieto yo nkuma, Nsadisi anzaki muna mpasi.”—NKU. 46:1.
NGA OLENDA VANA E MVUTU?
Adieyi dilenda kutusadisa mu lembi yoya mu kuma kia mpasi?
Nkia kuma tufwete kadila yo unkabu?
Nkia nkubika kavanga Yave muna kutusadisa twazizidila e mpasi?
1, 2. Nkia mpasi bebwilwanga wantu ayingi? E selo ya Nzambi adieyi bafwete vanga?
MU NTANGWA mpasi tuzingilanga. Sumbula ya mpila mu mpila yibwanga mu nza yawonso. Nzakama za ntoto, mavuku mampwena ma kalunga, kizalu, tiya tubukanga mu nsi a ntoto, mvula za tembwa yangolo ye yimbongela yibukumunanga ulolo wa wantu. Vana ntandu, e mpasi muna makanda ye nkakalakani za konso muntu, wonga ye ntantu zitwasanga. Ediadi dialudi, kadi Nkand’a Nzambi usonganga vo yeto awonso tulenda bwilwa e mpasi vana konso fulu ye konso ntangwa.—Kim. 9:11.
2 Selo ya Nzambi bebwilwanga mpe mpasi zazi zawonso. Muna kuma kiaki, tufwete kubamanga muna zizidila konso mpasi zilenda kutubwila ekolo mbaninu a tandu kiaki ifinamanga. Aweyi tulenda zizidila e mpasi yo kwamanana sadila Nzambi ye kiese kiawonso? Adieyi dilenda kutusadisa mu zizidila e mpasi za lumbu yayi kuna unkabu?
TANGININA AWANA BAZIZIDILA E MPASI KUNA UNKABU
3. Nze una tutanganga muna Roma 15:4, adieyi dilenda kutufiaulwisa vava tubwilwanga e mpasi?
3 Kana una vo o unu mpasi mu wokela kaka zina ke mu tandu yavioka ko, mawonso metwasanga e mpasi ke mampa ko. Yambula twazaya dina tulenda longoka muna yaka selo ya Nzambi ana bazizidila e mpasi yo unkabu kuna nz’ankulu.—Roma 15:4.
4. Davidi nkia mpasi kazizidila ye adieyi diansadisa?
4 Badika e nona kia Davidi ona wazizidila mpasi zayingi. Wasiwa kimpala kwa ntinu ankento, wanatwa kwa mbeni zandi, wayekolwa kw’akundi andi yo zizidila lukendalalu lwa ntima. (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Nku. 38:4-8) O lusansu lwa zingu kia Davidi muna Nkand’a Nzambi, lutoma songanga e ntantu kamona muna kuma kia mpasi zazi zawonso. Kansi, Davidi kayambula sadila Nzambi ko. Wavova ye ziku kiawonso vo: “O Yave i ntemo ame yo luvuluzu; Nani mwen’o wonga?”—Nku. 27:1; tanga Nkunga 27:5, 10.
5. Adieyi diasadisa Abarayama yo Sara mu zizidila e zingu kiampasi?
5 Abarayama yo Sara, baviokesa e zingu kiau kiawonso muna nsi za kinzenza yo zingila muna saba. Ezak’entangwa, zingu kiampasi bakalanga kiau. Bazizidila mpasi zayingi, nze nzala ye vonza kia zula yabazunganga. (Etu. 12:10; 14:14-16) Adieyi diabasadisa mu zizidila mpasi zazi? Nkand’a Nzambi uvovanga vo Abarayama, ‘wavingilang’e mbanza ina ye nkubilwa, ina vo, o Nzambi i ntungi, i mvangi andi.’ (Ayib. 11:8-10) Ke basia sungididi ko muna lekwa basisa ngatu vukumunwa kwa wantu ana bazinganga yau lukufi.
6. Aweyi tulenda tanginina Yobi?
6 Yobi mpasi zayingi zambwila. Yindula una kamona vava zingu kiandi kiawonso kiakala mu mpasi. (Yobi 3:3, 11) E diambu diawokesa e mpasi zandi, Yobi kabakula ko e kuma kabwilwa mpasi zazi zawonso. Kana una vo i wau, Yobi kayoya ko. Wakwamanana songa e ziku yo lukwikilu muna Nzambi. (Tanga Yobi 27:5.) Ekwe mbandu ambote tufwete tanginina!
7. Nkia vonza Paulu kawanana yau muna salu kiandi kia Nzambi? Adieyi diamvana unkabu mu kwamanana sadila Nzambi?
7 Badika mpe mbandu a Paulu wa ntumwa. Wabwilwa ‘vonza muna mavata, muna makanga ye muna mbu.’ Paulu wabwilwa mpe vonza kia ‘nzala, kiozi, nkonga’ ye nkumbu mosi kaviokesa ‘fuku yo mwini’ muna kalunga mu kuma kia nzaza yadimuka. (2 Kor. 11:23-27) Kana una vo wabwilwa e mpasi zazi zawonso, tala edi kavova lumbu kimosi vava kavuluka muna vonza kia lufwa mu kuma kia sadila Nzambi: ‘Kinga! ke twayisi’e vuvu ko, Nzambi kaka, on’ofula mafwa: ndiona watuvuluza muna mfwa ina wau, okutuvuluza mpe.’ (2 Kor. 1:8-10) Wantu akete kaka babwilwa kala e mpasi zina Paulu kawanana zau. Kansi, ndonga mu yeto tulenda mona ntantu zina Paulu kamona. Muna kuma kiaki, e mbandu andi yo unkabu kasonga ulenda kutufiaulwisa.
KUYAMBULA KO VO MPASI ZA YOYESA
8. Aweyi tulenda mona mu kuma kia mpasi za lumbu yayi? Yika e nona.
8 Wau vo e sumbula, mpasi ye lubangamu luwokelanga mu nza yayi, ndonga beyoyanga yo kendalala. Kana nkutu Akristu akaka bekendalalanga mpe mu kuma kia mpasi zazi. Lani, * ona wakala mu salu kia ntangwa ke ntangwa yo nkaz’andi kuna Austrália, wayoya kikilu yo kendalala vava kabakama kimbevo kia câncer. Wavova vo: “E nlongo yabakanga miasakisa e mpasi za kimbevo kiame, ediadi dia nkendeleka kikilu.” Vana ntandu a kimbevo kiandi, walunga-lunganga mpe nkaz’andi ona wapasulwa. Adieyi tulenda vanga avo tubwidilu e mpasi zazi?
9, 10. (a) Adieyi katufwete yambula ko vo Satana kavanga? (b) Adieyi dilenda kutusadisa mu zizidila mpasi ziyikwanga muna Mavangu 14:22?
9 Tufwete sungamenanga vo Satana mpasi ye lubangamu kesadilanga muna yoyesa lukwikilu lweto. Kansi, ka tufwete yambula ko vo Satana kakatula kiese kieto mu mpila yayi. Muna Ngana 24:10 tutanganga vo: “Ovo ozeza muna lumbu kiampasi, o nkum’aku ukè.” Obadika nona ya Nkand’a Nzambi, nze eyi tuyikidi muna tini yivitidi, dilenda kutusadisa mu kala yo unkabu muna ntangw’ampasi.
10 Tufwete sungamenanga mpe vo ka tulendi sukisa mpasi zawonso ko. Dialudi, e mpasi zilenda kutubwila konso ntangwa. (2 Tim. 3:12) Muna Mavangu 14:22 tutanganga vo: “Muna mpasi zayingi i tufwete kotela muna kintinu kia Nzambi.” Vana fulu kia kendalala mu kuma kia mpasi, ofwete zo badikila se elau dia songa vo obundanga e vuvu muna lusadisu lwa Nzambi.
11. Adieyi tulenda vanga muna lembi kendalala mu kuma kia mpasi za zingu?
11 Tufwete sianga sungididi muna mambu mambote. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O ntim’a kiese uyangidika ndose: Muna mpasi za ntima o moyo utolokela.” (Nga. 15:13) Madotolo bazeye mfunu wa kala ye ngindu zasikila. Muna kuma kiaki, mbevo zayingi bevewanga (placebos) yininu ya luvunu, ezak’e ntangwa beyelokanga, kadi bekwikilanga vo nlongo kikilu baveno. Kuna diak’esambu, kele vo mbevo oyantikidi yindula vo nlongo kenuanga milenda kuntwasila e mpasi, e kimbevo kilenda wokela. Vana ntandu, ovovesa mbevo vo e nlongo kenuanga milenda kuntwasila mpasi zakaka, dilenda wokesa mpe kimbevo kiandi. O sia sungididi muna mpasi zina ka tulendi sukisa ko, dilenda kutuyoyesa. Diakiese mu zaya vo Yave ke kutuvananga “yininu ya luvunu” ko. Kana nkutu vava kibwanga e sumbula, okutukasakesanga yo kutukumika muna Diambu diandi, muna kintwadi kia wan’angudi mu nza yawonso ye muna mwand’avelela. O sia sungididi mu mambu mama, dilenda kutusadisa mu kala ye kiese. Muna kuma kiaki, vana fulu kia tokanenanga e mpasi za zingu, vanga konso dina olenda muna zizidila zo yo sia e sungididi muna mambu ma mfunu ma zingu kiaku.—Nga. 17:22.
12, 13. (a) Nki kisadisanga selo ya Nzambi muna zizidila e mpasi za sumbula? Yika nona. (b) Adieyi disundang’o mfunu muna zingu vava kibwanga sumbula?
12 Mu tandu kiaki, sumbula yayingi yibwanga mu nsi zakaka. Dialukasakeso mu zaya vo, mpangi zayingi muna nsi zozo bezizidilanga mpasi zazi kana una vo ke dikalanga diasazu ko. Muna lubantiku lwa mvu a 2010, nzakama za ntoto ye mavuku mampwena ma kalunga mafwasa nzo yo mavwa m’ampangi kuna Chile. Kansi, ampangi ke bayoya ko muna mwanda. Samuele, kana una vo e nzo andi yabanguka emvimba, wavova vo: “Muna ntangwa yayina yampasi o mono yo nkaz’ame ke twayambula kwenda mu tukutakanu ko yo sala e salu kia umbangi. Ngina ye ziku vo kwenda mu tukutakanu yo sala e salu kia umbangi, diatusadisa mu lembi bwa mu lukendalalu.” Ampangi awaya y’akaka mpe, ke bayambula ko vo e sumbula kiabakendeleka, kansi bakwamanana sadila Yave kuna vema.
13 Muna ngonde a Setemba 2009, Manila, mbanza a kimfumu kia nsi a Filipinas yadimuka muna kizalu mu kuma kia mvula zampwena. Mvwama mosi wavidisa mavwa mandi mawonso wavova vo: “E mvula ya twasa mpasi kwa mvwama y’asukami.” E nona kiaki kikutusungamesanga lulukisu lwa mfunu kavana Yesu oku vo: “Nusadil’aka lusalu lueno kun’ezulu, kuna ke kufwasila yinsekwa ko ngatu mbumbu, kuna ke kutimina mivi bayiya ko.” (Mat. 6:20) O bunda e vuvu muna mavwa oma malenda vila mu nzaki, lukendalalu lwa ntima kaka ditwasanga. Tufwete sianga ngwizani eto yo Yave va fulu kiantete, kadi e ngwizani yayi ke ilendi fwasuka ko kana nkutu nkia diambu dilenda kutubwila.—Tanga Ayibere 13:5, 6.
KUMA TUFWETE KADILA YO UNKABU
14. Ekuma tufwete kadila yo unkabu?
14 Yesu wazaya wo vo mpasi zayingi zibwa muna kolo kia ngiz’andi, kansi wavova vo: “Ke nububula ko.” (Luka 21:9) Tuvwidi kuma kiasikila muna kala yo unkabu, kadi Yesu Kristu wa Ntinu eto yo Mvangi a nsema wawonso bekutuyikamanga. Paulu wakasakesa Timoteo vo: “O Nzambi katuvene mwand’a unkuta ko; wa nkuma kaka, yo zola, yo lulungidiku.”—2 Tim. 1:7.
15. Yika e nona ya selo ya Nzambi bakala ye vuvu kiasikila muna Nzambi ye una tulenda tanginina unkabu wau.
15 Badika mvovo mia selo yakaka ya Nzambi ana bakala ye vuvu kiasikila muna Nzambi. Davidi wavova vo: “O Yave i nkum’ame, ye ngubu; muna yandi o ntim’ame ubundidi vuvu, nsadisu: Muna diadi o ntim’ame usangwini.” (Nku. 28:7) Paulu wavova ye sikididi kiawonso vo: “Muna mambu mama mawonso tusundidi kikilu muna ndiona watuzola.” (Roma 8:37) Diau adimosi mpe, Yesu vava kazaya wo vo osinga vondwa, wayika diambu disonganga e ziku kia ngwizani ambote kakala yau yo Nzambi. Wavovesa alongoki andi vo: ‘Kina mono amosi kaka ko, kadi o Se wina yame.’ (Yoa. 16:32) E mvovo miami adieyi misonganga? Misonganga vo Yesu vuvu kiasikila kakala kiau muna Yave. Oyeto mpe avo tuna ye vuvu kiasikila muna Nzambi, tukala yo unkabu muna zizidila konso mpasi zikutulwakila.—Tanga Nkunga 46:1-3.
NKUBIKA ZILENDA KUSADISA MU KALA YO UNKABU
16. Ekuma dinina o mfunu vo twalongokanga Nkand’a Nzambi?
16 Akristu besonganga unkabu, ke bekuyibundanga vuvu ko. O zayi wa Nzambi yo kumbunda e vuvu i tuku dia unkabu weto. Tulenda vwa zayi wau muna longokanga o Nkand’a Nzambi. Mpangi mosi a nkento oyelanga kimbevo kia lukendalalu lwa ntima wavova vo: “Avo ntangidi e sono kia Nkand’a Nzambi kia lukasakeso yivutukilanga kio nkumbu miayingi.” Nga tusadilanga luludiku lwa ntaudi a kwikizi lwa kalanga ye nsambila ya esi nzo? Mawonso mama malenda kutusadisa mu kala yo nyindu wa ntozi a Nkunga ona wavova vo: “Kuna kwa nzola nzolele nsiku aku! I mpimpit’ame e lumbu mvimba.”—Nku. 119:97.
17. (a) Nkia nkubika zilenda kutusadisa mu kala yo unkabu? (b) Yika una lusansu lwa zingu kia nteleki mosi lwa sadisila.
17 Tuna mpe ye nkanda misasilanga Nkand’a Nzambi. Malongi ma nkanda miami mekutusadisanga mu kumika vuvu kieto muna Yave. Mpangi zayingi bevwanga nluta muna tanga tusansu twa zingu kia wantu tuvaikanga mu nkanda mieto. Mpangi mosi ankento oyelanga kimbevo kia lukendalalu lwa ntima (distúrbio bipolar de humor) kuna Ásia, watoma yangalala vava katanga lusansu lwa mpangi mosi w’eyakala wateka sala se misionario. Mpangi ndiona kana una vo wazizidila mpe mpasi za kimbevo kiaki, wakwamanana sadila Yave ye kwikizi kiawonso. Mpangi ankento wasoneka vo: “O lusansu lwalu lwansadisa mu bakula mpasi zame yo kumpana vuvu.”
18. Ekuma tufwete sadilanga nkubika ya sambu?
18 E sambu kilenda kutusadisa mu mambu mawonso. Paulu wa ntumwa muna song’o mfunu a nkumbika yayi wavova vo: “Ke nutelamenwa uma moyo ko; kansi muna mambu mawonso, muna sambu yo ludodokelo yo matondo, e ndomba zeno, mbula zazayiswa kwa Nzambi. O luvuvamu lua Nzambi, luna luviokele nyindu wawonso, luyingila ntima mieno, yo makani meno muna Kristu Yesu.” (Fili. 4:6, 7) Nga tutoma sadilanga e nkubika yayi kimana yatukumika muna ntangwa mpasi? Mpangi Alex kuna Grã-Bretanha ona wayelanga kimbevo kia lukendalalu lwa ntima mu mvu miayingi, wavova vo: “O mokena yo Yave muna sambu yo tanga Diambu diandi i mambu metoma kunsadisanga mu zizidila.”
19. Okwendanga muna tukutakanu ekuma dinina dia mfunu?
19 O kalanga mu tukutakanu i nkubika yakaka ilenda kutusadisa. Ntozi a Nkunga wasoneka vo: “O moyo ame win’e ngunda, yo lakukilwa yanzala ya Yave.” (Nku. 84:2) Nga diau adimosi mpe tumonanga? Lani oyikilu muna tini yivitidi wabakul’o mfunu wakalanga kumosi ye ampangi muna tukutakanu. Wavova vo: “Nzeye wo vo Yave muna kunsambula, mfwete kwendanga muna tukutakanu.”
20. O kuyivana mvimba muna salu kia umbangi aweyi dilenda kutusadisila?
20 O samuna e nsangu za Kintinu dikutusadisanga mpe mu kala yo unkabu. (1 Tim. 4:16) Mpangi mosi ankento kuna Austrália ona wabwila mpasi za mpila mu mpila wavova vo: “Kiakala diaka yo luzolo lwa samuna nsangu zambote ko, kansi vava nkuluntu mosi kanzayisa vo twavaika mu salu kia umbangi, yatambulwila. Yave wansadisa; konso ntangwa yavaikanga mu salu kia umbangi yakalanga ye kiese kiayingi.” (Nga. 16:20) Ndonga bemonanga vo ekolo bekuyivananga emvimba muna sadisa akaka mu kumika lukwikilu lwau muna Yave, o lukwikilu lwa yau kibeni, lukumamanga mpe. E salu kia umbangi, kikubasadisanga mu vilakana mpasi zau yo sia sungididi muna mambu masundidi o mfunu.—Fili. 1:10, 11.
21. Nkia vuvu tufwete kala kiau mu kuma kia mpasi tumonanga?
21 Yave mayingi kevanganga muna kutusadisa twazizidila mpasi za tandu kiaki kuna unkabu. Muna sadilanga nkubika zazi zawonso yo badika mbandu ya selo ya Nzambi ana basonga unkabu, dilenda kutusadisa mu zizidila e mpasi. Ekolo mbaninu a nza yayi ifinamanga, mambu mayingi mambi mebwa. Muna kuma kiaki, tulenda mona nze Paulu ona wavova vo: “Tukululwa, kansi yeto ke tufwaswa. . . . I diau didi tulembele fwil’o ntima.” (2 Kor. 4:9, 16) Muna lusadisu lwa Yave, tulenda zizidila e mpasi za tandu kiaki kuna unkabu.—Tanga 2 Korinto 4:17, 18.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 8 E nkumbu zasobwa.
[Yuvu ya Longoka]
[Mafoto zina muna lukaya lwa 10]
Vwa nluta muna nkubika kavanga Yave muna kutusadisa muna ntangw’a mpasi
