1, 2. ¿Toni taman tein amo kuali kipanouaj taltikpakneminij axkan, uan toni moneki tikchiuaskej tiitekitikauan Dios?

TINEMIJ itech tonalmej keman semi mochiua uejueyi tetsaujmej: talolini, ueyiat motelajkotamota uan tel uejka taijtakoua, motatikui koujtaj, taapexoni, sektepemej kikixtiaj tit uan taijtakouaj, tel chikauak taejeka uan kiouaejeka, nochi nejin semi taijtakoua noyampa taltikpak. Uan no, taltikpakneminij kijyouiaj tataman kuejmolmej tein sejsemej kipiaj uan kemej kalyetouanij, tein semi kinmoujtia uan kintayokoltia. Melauak tein kijtoua Biblia, “tachiualis tein amo momattok” tinochin uelis tikpanoskej (Ecl. 9:11).

² Tinochin tiitekitikauan Dios tikixnamikinij nejin ouijkayomej ika yolchikaualis. Sayoj ke tisejsemej moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj tikxikokan ouijkayomej tein uelis tikpanoskej ijkon kemej motokijtiyas itamilis tein mochiujtok nikan taltikpak. ¿Keniuj amo tikpoloskej yolpakilis maski tikpanoskej ouijkayomej, uan toni techpaleuis maj tikixnamikikan ika yolchikaualis?

3. Ijkon kemej kijtoua Romanos 15:4, ¿toni uelis techyolchikauas keman tikpiaskej kuejmolmej?

³ Maski kuejmolmej okachi kinijtakoua taltikpakneminij axkan, tein melauj, ipa onkani tel miak xiujmejya. Maj tikitakan keniuj uelik kiixnamikkej ouijkayomej tein kipiakej seki itekitikauan Dios tein nenkej ne uejkauj (Rom. 15:4).

4. ¿Toni kipanok David uan toni kipaleuij?

⁴ Yekinika, maj tikitakan seki taman tein kipanok David. Tekiuaj Saúl kinekia kimiktis, akin kitauelitayaj kiixnamikkej, kikuilijkaj inamikuan, seki takamej tein kipaleuiayaj kiixnamikkej uan kemansa no moteltayokoltiaya (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17;  Sal. 38:4-8). Biblia kinextia ke David kiualkuilij tajyouilis nejon kuejmolmej. Sayoj ke, nejon amo kichiuak maj kipolo itakuaujtamatilis iuan Jiova. ¿Toni kipaleuij maj taxiko? Ika ueyi takuaujtamatilis kijtoj: “Jiova yejua notapaleuijkauj itech nonemilis. ¿Akoni nikmouilis?” (Sal. 27:1; xikonixtajtolti Salmo 27:5, 10).

5. ¿Keniuj Abrahán uan Sara uelik kiixnamikkej ouijkayomej?

⁵ Axkan maj inintech titanemilikan Abrahán uan Sara. Yejuan miak xiujmej nenkej itech altepemej kampa amo kayomej katkaj itech takenkalmej. Uan maski semi ouij katka ininnemilis, kiixnamikkej ika yolchikaualis kuejmolmej kemej mayan uan kuejmolmej iniuan okseki altepemej (Gén. 12:10; 14:14-16). ¿Toni kinpaleuij maj taxikokan? ITajtol Dios kinextia ke Abrahán “kichiaya xolal tein kipia kuajkuali tatsineualonimej, tein Dios kichijchiuak” (Heb. 11:8-10, TNM). Abrahán uan Sara amo kikaujkej maj nejon ouijkayomej kichiuani maj kipolokan yolpakilis, ta yejuan nochipa kielnamikiaj tein Dios motenkauak iniuan.

6. ¿Keniuj uelis tiktojtokaskej neskayot tein kikauak Job?

⁶ Job katka se takat akin semi kijyouij miak taman. Ueli timonemiliaj keniuj momachilij keman kiitaya ke nochi tein kipanouaya amo kuali katka (Job 3:3, 11). Uan no, yejua amo kiajsikamatia keyej kipanotoya nochi nejon. Sayoj ke amo keman mosenkauak, ta kisentokak kipiak takuaujtamatilis iuan Dios uan amo keman kikauak (xikonixtajtolti Job 27:5). ¡Tel kuali neskayot techkauilij!

7. ¿Toni ouijkayomej kipanok Pablo keman kitekitilij Dios, uan toni kipaleuij maj moyolchikauani uan maj amo mosenkauani?

⁷ Axkan maj tikitakan tein kipanok tatitanil Pablo. Yejua ‘kinekiaj kimiktiskej kampa pueblo uan kampa taiujkan uan kuak yaya tech barco’. Uan no, ‘miakpa mayanaya uan amikia’, uan ‘mosektijtinemia uan tajyouiaya porin amo kipiaya kuali ikoton’. No kijtoj ke ‘mokauak apanian ajkuitinemia se youal uan se tonal’, nejin xa semej tonalmej keman pankalakik barco (2 Cor. 11:23-27). Sayoj ke nochipa kinextij se kuali tanemilil, kemej kinextia tein kijtoj se tonal keman kinemiliaya ke xa mikiskia porin kitekitiliaya Dios: “Nijin mochiuak sayo para ke Dios techyekajsikamatiltis de ke ma ti[...]takuautamatiyakan iuan Yejuatsin uan amo tejuan san ma timoyekantiyakan san. Porin Yejuatsin kipixtinemi ueyi chikaualis para kinpankixtis yoltokke nekes ten momikilijke. Uan Totajtsin Dios techmakixtij ya [...] [uan] techmakixtijtiyas ok” (2 Cor. 1:8-10). Amo miakej kipanouanij tel uejueyi ouijkayomej kemej Pablo. Sayoj ke uelis no timomachiliskej kemej yejua uan techyolchikauas komo tikitaj yolchikaualis tein kinextij.

8. ¿Toni ouijkayomej uelis tikpanoskej? Xikonijto se neskayot.

⁸ Tel miakej taltikpakneminij semi kintekipachoua keman mochiuaj tetsaujmej, kipiaj kuejmolmej uan okseki taman ouijkayomej. Hasta seki tokniuan no ijkon kinpanoua. Lani, * akin kichiujtoya tekit kemej precursor iuan itakauj ompa Australia, moteltekipachoj keman kimatik ke kipiaya cáncer de mama. Yejua kielnamiki: “Nochi taman tein ika nechpajtiayaj kitamiaya nochikaualis uan nimomachiliaya ke amo teyi nitapaleuiayaok”. Uan iuanok, itakauj monekik kitekiskej porin kipiaya se kokolis itech ipanomiyo, uan yejua monekik kiyekpias. ¿Toni uelis tikchiuaskej komo tikpanouaj se ouijkayot kemej nejon?

9, 10. 1) ¿Toni maj amo tikauakan maj kichiua Amokuali? 2) ¿Keniuj moneki techpaleuis tein kijtoua Hechos 14:22?

⁹ Maj amo tikelkauakan ke ijkuak tikpiaj kuejmolmej, Satanás kitemoua maj tikpolokan totakuaujtamatilis uan toyolpakilis. Sayoj ke maj amo tikauakan maj kichiua nejon. Proverbios 24:10 tanejmachtia: “¿Tiknextiani  ke timoteltekipachoua itech tonal keman onkak ouijkayot? Amo tikpias chikaualis”. Komo itech titanemiliaj neskayomej tein moajsij itech Biblia kemej tein tikitakej, uelis tikixnamikiskej ouijkayomej ika yolchikaualis.

¹⁰ Maj no tikelnamikikan ke amo uelis tikchiaskej maj nion se kuejmol tikpiakan (2 Tim. 3:12). Biblia kiyeknextia ke “moneki tikalakiskej itech itekiuajyo Dios ika miak ouijkayomej” (Hech. 14:22, TNM). Sayoj ke maj amo timosenkauakan keman tikpiaskej kuejmolmej, ta maj tikitakan ke techpaleuia maj tiknextikan ke tiyolchikaujkej uan titakuaujtamatij ke Dios uelis techpaleuis.

11. ¿Toni techpaleuis maj amo timotelyolkokokan keman tikpanoskej se ueyi ouijkayot?

¹¹ Moneki titanemiliskej itech nochi tein kuali. ITajtol Dios kimelaua: “Se akin yolpaki kuali moita itech iixko, sayoj ke akin moyolkokojtok kimachilia tekokojkayot” (Prov. 15:13). Tapajtianij kimatij ke se taman tein kipaleuia maj pajti akin mokokoua, yejua komo tanemilia ke ijkon mochiuas. Miakej akin mokokouaj pajtij porin kinemiliaj ke kiselijtokej se yekmelauj pajti. Sayoj ke komo aksa kiniluia ke pajti tein kiselijtokej kinijtakoua, okachi tanauij. Nejin neskayot kinextia ke komo sayoj tiknemilijtokej se taman tein amo uelis tikpataskej, sayoj timoyolkokoskej. Semi tiktasojkamatij maj Jiova nochipa techmaka yekmelauj nepaleuil. Keman tikpanouaj se ueyi ouijkayot, Dios techyolchikaua ika iTajtol, ika ininnepaleuil tokniuan uan ika iyektikatsin espíritu. Nejin eyi taman techpaleuis maj oksepa tikpiakan chikaualis. Yejua ika, maj amo sayoj tiknemilijtokan tein amo kuali tein techpanoua, ta maj tikchiuakan tein techpaleuis maj tikixnamikikan kuejmol uan maj tiknemilikan sayoj tein kuali tein tikpiaj (Prov. 17:22).

12, 13. 1) ¿Toni kinpaleuiani itekitikauan Dios maj kiixnamikikan ouijkayomej tein kiualkui tetsaujmej? Xikonijto se neskayot. 2) Keman mochiua se tetsauit, ¿keniuj moita tein okachi motelneki?

¹² Itech nejin xiujmej, uejueyi tetsaujmej taijtakouanij itech seki uejueyi altepemej, uan tokniuan tein ompa nemij kinextianij se taxikolis tein semi se kimoujkaita. Ipeujyan xiuit 2010, itech altepet Chile semi chikauak talolinik uan ueyiat moajkotamotak uan kinuikak ininchan miakej tokniuan. Miakej kipolojkej tein kipiayaj uan inintekiuj. Sayoj ke kisentokakej kitekitilijkej Jiova. Samuel, akin kipoloj ichan kijtoj: “Maski tikpanotoyaj ueyi ouijkayot, nonamik uan nejua amo keman tikaujkej tanojnotsalis uan nechikolmej. Niknemilia ke nejon techpaleuij maj amo timoteltayokoltianij”. Yejuan uan oksekin tokniuan, kisentokakej kitekitilijkej Jiova.

¹³ Itech septiembre xiuit 2009, itech altepet Manila ompa Filipinas tel ueyi kiouik uan miakkan taapexonik. Se takat tominpixkej akin tel tapoloj keman panok tetsauit kijtoj: “Ueyi kiouit techijtakoj tinochin, akin tikpiaj tomin uan akin amo kipiaj, uan tinochin techualkuilij ueyi tajyouilis”. Nejin techelnamiktia kuali tayolmajxitilis tein Jesús kitemakak: “Xiksentilikan namoricojyo tech ne eluiyaktsinko kampa in okuilinme amo ueli kitejtekiske, nion no poxkauis den namoaxka, uan nion no tachtekini uelis mitskalijtikkalakiske uan kuikaske ten moaxka” (Mat. 6:20). Miakej akin sayoj kitemouaj kisentiliskej miak taman, semi moyolkokouaj porin ijsiujka poliuij. Yejua ika, okachi kuali maj tikchiuakan tein techpaleuis maj tikchikauakan tokuali uikalis iuan Jiova, se taman tein amo teyi kipanos maski tel amo kuali tein mochiuas kampa timoajsiskej (xikonixtajtolti Hebreos 13:5, 6).

14. ¿Keyej uelis tikpiaskej yolchikaualis?

¹⁴ Jesús kinnejmachtij imomachtijkauan ke itech iyetolis onkaskia kuejmolmej, sayoj ke satepan kiniluij: “Amo ximoyolmoutikan” (Luc. 21:9). Kemej tikitaj, uelis senkis timoyolchikauaskej porin Jesús toTekiuaj uan Jiova  akin kichijchiuak nochi, techpaleuijtokej. Pablo kiyolchikauak Timoteo ika nejin tajtolmej: “Dios amo techmakak se espíritu tein kichiua maj timomoujtikan, ta tein kipia chikaualis uan netasojtalis uan kuali taixejekolis” (2 Tim. 1:7, TNM).

15. ¿Akonimej kinextijkej se ueyi takuaujtamatilis iuan Dios, uan keniuj no ijkon uelis tikpiaskej yolchikaualis kemej yejuan?

¹⁵ Miakej itekitikauan Dios kijtouanij ueyi takuaujtamatilis tein kipianij iuan. Kemej neskayot, David kijtoj: “Jiova yejuatsin nochikaualis uan notapaleuijkauj. Noyolo iuan takuaujtamati, uan nechpaleuiani, yejua ika niyolpaki” (Sal. 28:7). Pablo kijtoj: “Tejuan kachi ok tikintanilijtiyoue nekes ten techixnamiktinemij ika ne chikaualis de Cristo ten techtasojtatinemi” (Rom. 8:37). Uan keman Jesús kiitak ke amo uejkaua kikitskiskiaj uan kimiktiskiaj, kiyeknextij ke kipiaya se kuali uikalis iuan Dios keman kijtoj: “Amo niyetos noselti. Ta, yetos nouan Notajtsin Dios” (Juan 16:32). Ika tein kijtojkej, kinextijkej ke senkis takuaujtamatiaj iuan Jiova. Komo no ijkon titakuaujtamatij, tikpiaskej yolchikaualis tein techpaleuis maj tikixnamikikan nochi taman kuejmolmej (xikonixtajtolti Salmo 46:1-3).

16. ¿Keyej motelneki maj timomachtikan iTajtol Dios?

¹⁶ Tein tikchiuaj kemej Cristo, amo tiyolchikaujkej porin totech titakuaujtamatij, ta porin tikixmatij Dios uan itech timopaleuiaj. Yejua ika moneki timomachtiskej iTajtol, Biblia. Se tokniuj siuat akin kipia kokolis tein kichiua maj moteltayokolti kimelaua tein kipaleuia: “Miakpa nikixtajtoltia tajkuilolmej tein okachi nechyolchikauaj”. ¿Tikpiaj totaueyichiualis kemej kalyetouanij sejse semana ijkon kemej techyolmajxitiaj? Komo ijkon, uelis no titanemiliskej kemej akin kijkuiloj Salmo: “¡Nikteltasojta motanauatil, kemaj! Nochi tonal sayoj ika nitanemilijtinemi” (Sal. 119:97).

17. 1) ¿Toni techpaleuis maj tikpiakan se kuali tanemilil? 2) Xikonijto inemilis se tokniuj tein ixnesik itech toamaixuan tein semi mitsonyolchikauak.

¹⁷ Uan no tikpiaj amaixmej tein ika tajtouaj Biblia uan kichikauaj totakuaujtamatilis iuan Jiova. Miakej tokniuan kintelpaleuiani keman kiixtajtoltiaj itech amaixmej ininnemilis seki tokniuan. Kemej neskayot, se tokniuj siuat kayot Asia akin kipia se kokolis tein kichiua maj motelpata kemej momachilia, semi kitasojkamatik keman kiixtajtoltij inemilis se tokniuj takat akin tekitik kemej misionero uan kisentokaya kitekitilijtoya Jiova maski kipiaya nejon kokolis. Tokniuj siuat kijkuiloj: “Nechpaleuij maj nikajsikamati nokuejmol uan nechmatiltij ke no uelis nikixnamikis”.

18. ¿Keyej nochipa moneki tikchiuaskej netataujtil?

¹⁸ Jiova no techpaleuia ika netataujtil. Komo tikchiuaj, uelis techpaleuis keman tikpiaskej  ouijkayomej. Tatitanil Pablo kinextij ueyi nepaleuil tein kitemaka keman tayolmajxitij: “Amo tenika ximoyolkuejmolokan. Ta, nachipa ximoteixpantikan iixpantsinko Totajtsin Dios ika namonetatatautilis uan xiktasojkamachilikan Dios. Uan no xiktajtanilikan Dios nochi ten namechpoloa. Uan [...] namechtayokolijtiyas ne yolseuilis ten kachi kuika uelilis hasta amo uelis se kajsikamatis ok de keniu. Uan [...] yejua kinyekantinemis namoyolojuan uan namotamachilisuan porin Cristo Jesús yetinemi namouan” (Filip. 4:6, 7). ¿Nochipa tikchiuaj netataujtil tein techpaleuis maj tikselikan chikaualis keman tikpanouaj uejueyi ouijkayomej? Alex, se telpoch kayot Gran Bretaña, tein uejkaujya kipia se kokolis tein kichiua maj moteltayokolti, kimelaua: “Nitajtos iuan Jiova uan nikakis tein nechiluia itech iTajtol, semi nechpaleuia”.

19. ¿Keniuj moneki tikitaskej nechikolmej?

¹⁹ Jiova no techpaleuia ika nechikolmej tein tikpiaj. Se akin kijkuiloj Salmo kijtoj: “Nonemilis kitelnejneki, uan no kiteltemojya, porin kinejneki yetos ichan Jiova” (Sal. 84:2). ¿No tionmomachilia kemej yejua? Lani, akin achto tikijtojkej, kijtoua keniuj kiitaya nechikolmej: “Nikmatia ke monekia niyetos itech nechikolmej. Komo niknekia inepaleuil Jiova monekia ompa niyetos”.

20. ¿Keniuj techpaleuia tanojnotsalis?

²⁰ Okse taman tein techyolchikaua yejua tanojnotsalis (1 Tim. 4:16). Se tokniuj siuat kayot Australia akin kipanouani tataman kuejmolmej kinextia: “Se tokniuj tayekankej nechyoleuak maj tikisakan tanojnotsalis, uan maski nejon tonal amo niknekia niyas, nikselij tayoleualis. Uan nikitak ke Jiova nechpaleuijtoya, porin nochipa keman niyaya nitanojnotsati, niyolpakia” (Prov. 16:20). Miakej tokniuan kiitanij ke ijkuak kichikauaj inintakuaujtamatilis oksekin, no mochikaua inintakuaujtamatilis. Uan no, amo kisentokaj tanemiliaj itech kuejmolmej tein kipiaj, ta sayoj tanemiliaj itech nochi tein yekmelauj tayekantok (Filip. 1:10, 11).

21. ¿Toni uelis senkis tikneltokaskej ke uelis tikchiuaskej?

²¹ Jiova techmakani miak taman tein techpaleuis maj tikixnamikikan ouijkayomej ika yolchikaualis. Komo tikuij nejin nepaleuilmej, titanemiliaj itech tajkuilolmej kampa ika tajtoua itekitikauan Dios tein kinextijkej yolchikaualis uan tiktojtokaj neskayot tein kikaujkej, uelis senkis tikneltokaskej ke uelis tikixnamikiskej kuejmolmej tein tikpiaskej. Ijkon kemej motokijtiyas itamilis tein mochiujtok nikan taltikpak, uelis techpanos miak taman tein amo kuali, sayoj ke no ijkon uelis tikijtoskej kemej tatitanil Pablo: “Maski no [techtaluijuitekij] pero amo keman techijitakoske para tiixpoliuiske. [...] Ika ya nojon tejuan amo keman timoyolkejkepaj tech totekiu” (2 Cor. 4:9, 16). Komo Jiova moajsi touan, uelis tikixnamikiskej ouijkayomej ika yolchikaualis (xikonixtajtolti 2 Corintios 4:17, 18).