Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

?Amun akunndan bulɛ wafa’n ti sɛ?

?Amun akunndan bulɛ wafa’n ti sɛ?

?Amun akunndan bulɛ wafa’n ti sɛ?

“Maan Miɛn Zezi Klist yra amun akunndan bulɛ wafa’n su naan ɔ yo amun ye.”​—FLM. 25NW.

?AMÚN TƐ́ SU SƐ?

?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ e nian e akunndan bulɛ wafa’n su ɔ?

?Nzuɛn benin yɛ e kunndɛman kɛ é yí i nglo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo sɔ ɔ?

?Ngue yɛ e kwla yo naan e akunndan bulɛ wafa’n w’a yo asɔnun’n nunfuɛ’m be ye ɔ?

1. ?Fluwa nga Pɔlu klɛli ko mɛnnin i wiengu Klistfuɛ mun’n be nun’n, ɔ yrɛli i nuan kɛ sa benin yɛ ɔ ju ɔ?

 FLUWA nga akoto Pɔlu klɛli ko mɛnnin i wiengu Klistfuɛ mun’n be nun’n, ɔ kɛnnin i kpɛ sunman kɛ ɔ yrɛ i nuan kɛ Ɲanmiɛn nin Klist be klun jɔ asɔnun’m be nunfuɛ’m be akunndan bulɛ wafa’n su. Fluwa ng’ɔ klɛli Galasifuɛ mun’n i nun’n, ɔ seli kɛ: “Aniaan mun, maan e Min Jésus-Krist b’ɔ ti aklunyefuɛ’n nin amun tran [“ɔ yra amun akunndan bulɛ wafa’n su,” NW]! Maan ɔ yo sɔ!” (Gal. 6:18) ?“Akunndan bulɛ wafa’n” mɔ Pɔlu kɛn i ndɛ’n i bo’n yɛle benin?

2, 3. (a) ?Ngue yɛ Pɔlu wlali Klistfuɛ’m be fanngan kɛ be yo ɔ? (b) ?E akunndan bulɛ wafa’n i su kosan benin yɛ ɔ ti kpa kɛ e fa usa e wun ɔn?

2 E akunndan bulɛ wafa’n su e bo maan e kan ndɛ wie mun annzɛ e yo ninnge wie mun. Sran kun i akunndan bulɛ wafa’n kwla yo maan ɔ yo sran diinfuɛ annzɛ sran ndɛ lo i annzɛ ɔ yo wɛtɛɛfuɛ, annzɛ ɔ yo sran ye annzɛ kusu ɔ yaci sran wun sa cɛ i. Biblu’n waan ɔ ti kpa kɛ e ‘anwlɛn [yo] wɛtɛɛ’ naan e yo sran m’ɔ ti “diin.” (1 Piɛ. 3:4) Sran wie liɛ kusu’n i akunndan bulɛ wafa’n ɔ kwla yo maan i nuan nun ndɛ yo ya, annzɛ aɲanbeun ninnge mun yɛ be ti i cinnjin ɔn. Wie liɛ kusu’n, ɔ kwla yo maan ɔ fa ya ndɛndɛ annzɛ ɔ kunndɛman kɛ sran kun se i kɛ ɔ yo sa annzɛ ɔ yo sa. Ng’ɔ ti tɛ kpa’n yɛle kɛ sran wie’m be akunndan bulɛ wafa’n maan sa sukusuku mun nin ɲin kekle’n yɛ ɔ ti be junman ɔn.

3 I kwlaa sɔ’n ti’n, Pɔlu wlali i niaan Klistfuɛ’m be fanngan kɛ be sɔnnzɔn Klist naan kusu be akunndan bulɛ wafa’n jɔ Ɲanmiɛn klun. (2 Tim. 4:22; an kanngan Kolɔsfuɛ Mun 3:9-12 nun.) Andɛ’n, ɔ ti kpa kɛ e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Min akunndan bulɛ wafa’n ti sɛ? ?Akunndan bulɛ wafa nga Ɲanmiɛn klo i’n, ń yó sɛ naan m’an yi i nglo kpa m’an tra laa’n? ?Ngue yɛ n kwla yo naan min akunndan bulɛ wafa’n w’a yo naan asɔnun’n nunfuɛ’m mun b’a yi nzuɛn nga Ɲanmiɛn klo i’n i nglo kpa ekun ɔn?’ I sunnzun ase kun yɛle kɛ kɛ e wun kafe fie kun mɔ w’a bo nɲrɛ klanman’n, i waka’m be tinuntinun be nɲrɛ mɔ b’a bo’n yɛ maan fie’n ti klanman sɔ ɔ. ?Kɛ nga kafe waka sɔ’m be tinuntinun be yo maan fie wunmuan’n yo klanman sa’n, e kusu e akunndan bulɛ wafa’n yo maan asɔnun wunmuan’n i ɲrun ba ɲan? Nanwlɛ, ɔ fata kɛ i sɔ yɛ e kplin e ɲin e yo ɔ. Siɛn’n maan e nian like nga e kwla yo naan e akunndan bulɛ wafa’n w’a jɔ Ɲanmiɛn i klun’n.

NÁN E BU AKUNNDAN NGA MƐN NUNFUƐ’M BE BU’N WIE

4. ?Akunndan benin yɛ sran’m be bu ɔ?

4 Biblu’n se e kɛ: “Akunndan nga sran’m be bu’n, nɛ́n i wie yɛ Nyanmiɛn maan e bu-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ’n mannin ye.” (1 Kor. 2:12) ?Akunndan benin yɛ sran’m be bu ɔ? Akunndan sɔ’n Efɛzfuɛ Mun 2:2 kɛnnin i ndɛ wie. Ɔ seli kɛ: “Amun nzuɛn’n fa be nga be o yɛ’n be liɛ’n. Amun nyin yili nglo lɔ mmusu’m be si’n, i yɛ ndɛkɛn ɔ wlawla sran nga be nyin yi-man Nyanmiɛn nin-ɔn.” “Akunndan nga sran’m be bu’n” ɔ fin Satan. I yɛ ɔ “wlawla” be ɔ. Be akunndan sɔ’n w’a tru lika’n nun kpa andɛ. I wie yɛle kɛ andɛ sran kpanngban be se kɛ: ‘Sran fi leman atin seman min kɛ n yo sa annzɛ n yo sa!’ Annzɛ be se kɛ: ‘Nán man atin naan be di ɔ lufle kaan sa!’ Satan i mɛn’n nunfuɛ mɔ ‘be nyin yi-man Nyanmiɛn’n’ yɛle i sɔfuɛ mun.

5. ?Akunndan tɛ benin yɛ Izraɛlifuɛ wie’m be buli ɔ?

5 Nán andɛ yɛ sran’m be boli i sɔ akunndan’m be bulɛ bo ɔ. Moizi blɛ su’n, Kɔre yoli ɲin kekle be nga Ɲanmiɛn sieli be kpɛn Izraɛli nvle’n su’n be su. Aarɔn nin i mma mɔ be ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n, be li yɛ ɔ tuli i ɲin wɔli be trele ɔ. Atrɛkpa’n, ɔ wunnin fɔ m’ɔ o be nun’n. Annzɛ kusu ɔ buli i kɛ kɛ mɔ be ti Moizi i osufuɛ’n i ti yɛ Moizi mannin be aɲrunɲan junman ɔn. I kwlaa yoli o, Kɔre i akunndan bulɛ wafa’n w’a yoman kɛ Zoova liɛ’n sa kun. Ndɛ ng’ɔ kan kleli be nga Zoova fali be sieli junman su’n, ɔ kle kɛ i ɲin w’a yiman be. Ɔ seli be kɛ: “Amun liɛ’n w’a flan ye ngboko [...]. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun bu amun wun kɛ amun kpa tra Anannganman i sran’m be kwlaa nin-ɔn?” (Kal. 16:3) I wafa kunngba’n, Datan nin Abiramu be plannin Moizi su. Be seli kɛ Moizi kunndɛ kɛ ɔ́ ‘trán be su [dí] kpɛnngbɛn a uka su ekun.’ Kɛ Moizi yili sran kɛ be ko flɛ be’n, be tɛli i su kɛ: “E kɔ-man lika fi.” (Kal. 16:12-14) Zoova kunnin ɲin keklefuɛ sɔ’m be kwlaa. I sɔ’n kle weiin kɛ i klun w’a jɔman be akunndan bulɛ wafa’n su.​—Kal. 16:28-35.

6. ?Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, ngue yɛ sran wie’m be yoli m’ɔ kle kɛ be akunndan bulɛ wafa’n ti tɛ ɔ? ?Yɛ atrɛkpa’n ngue ti yɛ be yoli sɔ ɔ?

6 Klistfuɛ klikli’m be blɛ su kusu’n, sran wie’m be kannin be nga Ɲanmiɛn sieli be kpɛn asɔnun’n nun’n be wun ndɛ tɛtɛ. (Zid 8) Atrɛkpa’n, i sɔfuɛ’m be kunndɛli kɛ be uka aɲrunɲan junman nga be di i asɔnun’n nun’n i su. Yɛ be wlawlali sran uflɛ mun naan be yo ɲin kekle be nga Ɲanmiɛn mannin be junman mɔ be mian be ɲin be di’n be su.​—An kanngan 3 Zan 9, 10 nun.

7. ?Asɔnun’n nun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e nian e wun naan y’a yoman ɔn?

7 I sɔ akunndan’n ɔ nin asɔnun’n fataman. I sɔ’n ti’n ɔ fata kɛ e nian e wun su. Moizi blɛ su’n nin akoto Zan blɛ su’n, be nga Ɲanmiɛn sieli be kpɛn’n fɔ trannin be nun. I kunngba’n fɔ o andɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nun wie. Be kwla fɔn kpɛkun be fɔnlɛ’n i sin sa’n kwla kan e trele. Sɛ i sɔ sa’n ju’n, nán maan e yo kɛ mɛn’n nunfuɛ’m be sa naan e jran su cinnjin e se kɛ: “Min ndɛ yo fɛ!” Annzɛ e se kɛ: “Aniaan sɔ’n nin asɔnun kpɛnngbɛn yolɛ fataman kun!” Zoova kwla se kɛ ɔ faman sran kun i fɔnlɛ kanngan wie mun yoman ndɛ. ?E kwla yo sɔ wie? Sran wie mɔ be yoli sa tɛ dan’n, be buli i kɛ asɔnun kpɛnngbɛn nga be kpali be kɛ be uka be’n be yoman ninnge wie’m be kpa. I ti’n, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn sɔ’m be yiali be’n, b’a ɔman. I sɔfuɛ’m be ti kɛ tukpacifuɛ kun m’ɔ kloman dɔɔtrɔfuɛ’n ti’n, ayre nga dɔɔtrɔfuɛ’n klɛli m’ɔ kwla yo i juejue’n ɔ sɔman nun’n sa.

8. ?Biblu’n nun ndɛ benin mun yɛ be kwla uka e naan wafa nga e bu be nga be tinngɛ asɔnun’n w’a yo su titi ɔ?

8 Kɛ ɔ ko yo naan y’a kpalo akunndan bulɛ wafa sɔ’n, maan e wla kpɛn su kɛ Biblu’n kan Zezi i ndɛ se kɛ “nzraama nso wo i sa fama’n nun.” “Nzraama” sɔ mun yɛle be nga be kpali be sieli be ngunmin’n mɔ be nian asɔnun’n su’n. Kusu be kwla yo asɔnun kpɛnngbɛn nga be o asɔnun’m be kwlaa be nun’n be nzɔliɛ wie. Zezi kwla fa “nzraama” nga be o i sa nun’n yo like ng’ɔ klo’n. (Ngl. 1:16, 20) Zezi m’ɔ ti asɔnun’n i su Kpɛn’n, ɔ si sa kwlaa ng’ɔ o asɔnun kpɛnngbɛn’m be afiɛn’n. “I nyinma’n be sɔ kɛ sin sa.” I ti’n, sɛ ɔ fata kɛ be tu asɔnun kpɛnngbɛn kun fɔ’n, ɔ́ nían nun yó naan be tu i fɔ blɛ ng’ɔ nin i fata’n su ɔ nin wafa ng’ɔ nin i fata’n. (Ngl. 1:14) Sanngɛ lele naan Zezi w’a fɛ i sɔ ajalɛ’n, ɔ fata kɛ e ɲin yi be nga Ɲanmiɛn wawɛ’n sieli be kpɛn’n, afin Pɔlu seli kɛ: “Maan amun nyin yi amun kpɛnngbɛn mun, an bu be sran. Be nian amun su titi, afin bé wá kán be junman’n i su ndɛ’n klé Nyanmiɛn. An yo sa nga bɔ maan be klun jɔ́ be junman’n su’n. Sɛ amu’an yo-mɛn i sɔ bɔ be oto’n, ɔ maan be su kwlá uka-man amun.”​—Ebr. 13:17.

9. (a) ?Sɛ be tu Klistfuɛ kun i fɔ’n, aeliɛ benin yɛ ɔ kwla yi i nglo ɔ? (b) ?Kɛ be tu e fɔ’n like kpafuɛ nga e kwla yo’n yɛle benin?

9 Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be tu sran kun fɔ annzɛ be le junman ng’ɔ di i asɔnun’n nun’n i sa nun’n, sran’n kwla yi wafa nga i akunndan’n fa ti’n i nglo. Aniaan gbanflɛn kun fali video nun ngowa nga be yo nzaje sa nun’n i kanlɛ’n tratrali nun. Ɔ maan asɔnun kpɛnngbɛn’m be tuli i fɔ amanniɛn su. Sanngɛ aniaan’n w’a sɔman afɔtuɛ’n nun klanman. Yɛ kɛ mɔ i nzuɛn’n ɔ nin nzuɛn nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan ɔ fata kɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ kun yi i nglo’n be kɔman likawlɛ kun ti’n, be tuli i asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ junman’n nun. (Jue. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, aniaan’n kan sinnin kɛ be dili i ndɛ kwlɛ. I kpa bɔbɔ’n, ɔ klɛli asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun ndɛ tɛtɛ ko mannin Betɛli’n kpɛ sunman. Yɛ ɔ wlawlali aniaan wie mɔ be o i asɔnun’n nun’n kɛ be yo sɔ wie. Ng’ɔ ti nanwlɛ’n yɛle kɛ sɛ e aeliɛ tɛ wie ti’n e kpli e ti’n, nn e su yo naan fɔundi mɔ asɔnun wunmuan’n di’n ɔ wie. I sɔ’n timan kpa manman e nun wie fi kusu. Ɔ maan fɔ nga be tu e’n maan e bu i kɛ ɔ ti like m’ɔ tike e ɲin naan y’a wun ninnge nga be nun’n, ɔ fata kɛ e kaci e sa’n, yɛ maan e sɔ nun klanman. I sɔ yolɛ’n, i kpa m’ɔ ti’n ɔ leman wunsu!​—An kanngan Ngwlɛ Yilɛ 3:28, 29 nun.

10. (a) ?Kɛ Zak 3:16-18 fa kan’n sa’n, nzuɛn benin yɛ asɔnun’n nun’n ɔ ti kpa kɛ sran kun yi i nglo ɔ, yɛ benin yɛ ɔ timan kpa kɛ ɔ yi i nglo ɔ? (b) ?Kɛ “ngwlɛlɛ b’ɔ fin nyanmiɛn su’n” i su yɛ e nian e nanti’n, i bo’n gua sɛ?

10 Zak 3:16-18 ɔ kle e nzuɛn nga asɔnun’n nun’n, ɔ ti kpa kɛ sran kun yi i nglo ɔ nin ng’ɔ timan kpa kɛ ɔ yi i nglo’n. I waan: “Lika nga be nyin ci sran bɔ be bu be bɔbɔ be wun akunndan lɛ’n, sa sukusuku’n nin sa tɛtɛ’n kwlaa o lɛ. Ngwlɛlɛ b’ɔ fin nyanmiɛn su’n, sɛ ɔ ti sran’n, wuun é sé kɛ sa tɛ kaan sa nun-mɛn i wun. Ɔ klo-man ndɛnngan, ɔ ti wɛtɛfuɛ, be nin i kwla koko yalɛ, ɔ si aunnvuɛ dan, ɔ yo sa kpa, ɔ bu-man sran’n wie kpa tra-man wie, yɛ ɔ klo-man dunman. Be nga be siesie afiɛn’n, be ti kɛ fie difuɛ sa. Sɛ alaje o lɛ naan be lua like’n, like nga be nyɛn i nun’n yɛlɛ sa i nuan su yolɛ’n.” Sɛ “ngwlɛlɛ b’ɔ fin nyanmiɛn su’n” i su yɛ e nian e nanti’n, e nzuɛn’n fá Ɲanmiɛn liɛ’n. Kɛ e yo sɔ’n, e uka e wiengu mun naan be nzuɛn’n w’a yo kpa naan fɔundi w’a tran asɔnun’n nun.

MAAN E YO AƝINYIƐFUƐ ASƆNUN’N NUN

11. (a) ?Sɛ e akunndan bulɛ wafa’n ti kpa’n, ngue yɛ e su yoman ɔn? (b) ?Ngue yɛ Davidi i aeliɛ’n kle e ɔ?

11 Ɔ fata kɛ ɔ tran e klun kɛ Zoova sieli asɔnun kpɛnngbɛn’m be kɛ be “nian Nyanmiɛn i Asɔnun’n [...] i lika.” (Yol. 20:28; 1 Piɛ. 5:2) I ti’n sɛ e ti asɔnun kpɛnngbɛn o, annzɛ e timɛn i sɔfuɛ o, e wun i wlɛ kɛ ngwlɛlɛ aeliɛ’n yɛle kɛ e ɲin yi like nga Ɲanmiɛn yo’n. Sɛ e akunndan bulɛ wafa’n ti kpa’n, e su faman kpɛn dilɛ’n annzɛ asɔnun’n nun junman wie dilɛ’n e yoman ndɛ tratraman su. Kɛ Izraɛli Famiɛn Saili ɔ wa buli i kɛ Davidi su wa sin i osu di famiɛn’n, ɔ “buli David i kunlɛ akunndan.” (1 Sam. 18:9) Saili i akunndan’n wa yoli tɛ. Like ng’ɔ yoli i cinnjin tratrali su’n yɛle kpɛn dilɛ’n. Nán maan e yo kɛ i sa. Sanngɛ ɔ ti kpa kɛ e yo kɛ Davidi sa. Yɛle kɛ kannzɛ bɔbɔ be yoli i tɛtɛ ngbɛn lele’n, sanngɛ i ɲin yili be nga Ɲanmiɛn sieli be kpɛn’n titi.​—An kanngan 1 Samiɛl 26:23 nun.

12. ?Ngue yɛ e bɔbɔ e kwla yo naan asɔnun’n nun’n, e bo w’a yo kun titi ɔ?

12 Ɔ le e nun kun ɔ nin wafa ng’ɔ fa wun sa mun ɔn. Ɔ maan wie liɛ’n, e kwla lo e wiengu ngasi. I sɔ’n kwla ju asɔnun kpɛnngbɛn’m be afiɛn bɔbɔ. I lɛ’n nun’n afɔtuɛ nga Biblu’n man’n kwla uka e. I waan: “An [dun mmua] bu amun wiengu sran” yɛ “nán an bu amun wun ngwlɛlɛfuɛ.” (Rɔm. 12:10, 16) I sɔ’n kle kɛ kɛ sa kun tɔ’n, nán e jran cinnjinnjin kɛ e yɛ e ndɛ yo fɛ ɔ. Maan e si kɛ blɛ sunman nun’n, ndɛ kun i wlɛ wunlɛ wafa ng’ɔ ti kpa’n ɔ sɔnnin. Sɛ e kplin e ɲin e wun akunndan nga e wiengu’m be bu’n i wlɛ’n, e kusu é yó maan asɔnun’n nun’n, e bo yó kun titi.​—Fil. 4:5.

13. ?Kɛ e ko kan e klun ndɛ sa kun su’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? ?Biblu’n nun sa benin yɛ ɔ yi i sɔ liɛ’n i nglo ɔ?

13 ?I sɔ’n kle kɛ sɛ e wun sa wie asɔnun’n nun naan ɔ yo e kɛ i sɔ liɛ’n timan su’n, naan e kan sa sɔ’n i su akunndan nga e bu’n ɔ ti tɛ? Cɛcɛ. Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, asɔnunfuɛ’m be sili sa kun i su akplowa kpa. Aniaan’m “be waan Pɔl nin Barnabas nin be nun wie’m be wɔ Zerizalɛm. Be waan be wɔ be ko kan ndɛ sɔ’n be bɔ Jésus sunmannin be’n be nin kpɛnngbɛn mun be ja su.” (Yol. 15:2) Ɔ ti weiin kɛ aniaan sɔ’m be tinuntinun, ɔ le akunndan nga be bu i ndɛ sɔ’n su ɔ. Sanngɛ, kɛ be tinuntinun be kannin be klun ndɛ mɔ i sin’n Ɲanmiɛn wawɛ’n maan aniaan’m be fali ajalɛ kun’n, be nun wie fi w’a seman kɛ i akunndan liɛ ng’ɔ bu’n ɔ́ jrán su ekun. I sin’n, aniaan’m be klɛli ajalɛ nga be fali’n i fluwa su ko mannin asɔnun mun. Ndɛ nga be kannin’n, “ɔ jɔli [asɔnun’n nunfuɛ’m] be klun be wla bɔ be maan w’a gua ase’n ti.” Yɛ ‘be lafili Nyanmiɛn su kpa’ ekun. (Yol. 15:31; 16:4, 5) Andɛ kusu’n, kɛ e ko fa ndɛ kun ko wlɛ i kpɛnngbɛn’m be sa nun’n, ɔ fata kɛ e lafi su kɛ bé bú i akunndan kpa naan bé síesíe i kɛ ɔ nin i fata’n sa.

E NIN SRAN MUN E NANTILƐ’N NUN’N, MAAN E NZUƐN’N YO KPA

14. ?E nin sran mun e tranlɛ’n nun’n, wafa sɛ yɛ e kwla yi nzuɛn kpa nglo ɔ?

14 E nin sran mun e nantilɛ’n nun’n, ninnge kpanngban nun’n, e kwla kle kɛ e nzuɛn’n ti kpa. E kwlakwla’n, sɛ be yo e sa naan e yaci cɛ ndɛndɛ’n ɔ kwla yo like kpanngban ye. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se e kɛ: “An si amun wun aunnvuɛ, sa nga amun wiengu yo amun’n, an yaci cɛ i kɛ Nyanmiɛn kusu yaci sa nga an yoli i’n cɛli amun Krist ti’n sa.” (Efɛ. 4:32) Kɛ Biblu’n se kɛ “sa nga amun wiengu yo amun’n,” i sɔ liɛ’n kle e kɛ ɔ ju wie’n be kwla yo e sa mɔ i ti’n sɛ e fa ya ɔ, ɔ ti su ɔ. Ɔ fataman kɛ ninnge kanngan wie mɔ be ti sran wie’m be nzuɛn’n mɔ e kloman be’n be ti’n e fa ya. I sɔ liɛ’n kwla fa ndɛnngan yi i asɔnun’n nun. Sanngɛ, maan e mian e ɲin e sɔnnzɔn Zoova. Yɛle kɛ e tu e klun e yaci e niaan’m be wun sa e cɛ be yɛ e nin be e su Zoova likawlɛ titi.

15. (a) ?Sa yaci cɛlɛ’n i su like benin yɛ Zɔbu i ajalɛ’n kle e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n kwla uka e naan y’a yi nzuɛn ng’ɔ ti kpa’n i nglo ɔ?

15 Sa yaci cɛlɛ nun’n, Zɔbu kle e ajalɛ kpa. Yasua nsan wie mɔ be waan be se kɛ be ti i janvuɛ naan be bɛli i fɔnvɔlɛ’n, be kannin ndɛ yaya wie mun kpɛli i awlɛn. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zɔbu yaci cɛli be. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i naan w’a kwla yo sɔ ɔ? “Zɔb srɛli Nyanmiɛn mannin i janvuɛ” mun. (Zɔb 16:2; 42:10) Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man sran uflɛ mun’n, wafa nga e bu be’n ɔ kwla kaci. Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man e niaan Klistfuɛ’m be kwlaa’n, i sɔ’n uka e naan y’a bu be kɛ nga Klist fa bu be’n sa. (Zan 13:34, 35) Ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn wie kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man e. (Lik 11:13) Ɲanmiɛn wawɛ’n ɔ́ úka e maan e nin sran mun e nantilɛ’n nun’n, é yí Klistfuɛ nzuɛn’n i nglo.​—An kanngan Galasifuɛ Mun 5:22, 23 nun.

E AELIƐ KPA’N YO ƝANMIƐN I ANUANNZƐ’N NUNFUƐ’M BE KWLAA BE YE

16, 17. ?Like benin yɛ amun a fua kpa kɛ amún yó naan amun akunndan bulɛ wafa’n w’a yo kpa titi ɔ?

16 Kɛ e tinuntinun e mian e ɲin kpa naan e akunndan bulɛ wafa’n w’a yo kpa titi’n, i sɔ’n yo asɔnun’n nunfuɛ’m be kwlaa be ye. Atrɛkpa’n like suanlɛ nga ukali amun naan amun a fa ajalɛ kɛ amún yó naan amun akunndan bulɛ wafa’n yo kpa tra laa’n, naan amun aeliɛ’n w’a yo asɔnun’n nunfuɛ’m be ye w’a tra laa’n. Sɛ ɔ ti sɔ’n, maan amun yaci Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun naan ɔ kle amun ninnge nga be nun’n ɔ fata kɛ amun kaci amun sa’n. (Ebr. 4:12) I sɔ wie yɛ jue tofuɛ Davidi kunndɛli ɔ. Ɔ klɛli i kɛ: “Anannganman, nian min anwlɛn’n nun lɔ, sa min nian. Nian-nian min klun akunndan mun nin sa ng’ɔ o min klun lɔ’n.”​—Jue. 26:2.

17 E kwlaa e kwla wla e wiengu fanngan naan asɔnun’n nun’n e akunndan bulɛ wafa’n w’a yo kpa titi. Sɛ e sɔnnzɔn Zoova i ninnge yolɛ wafa’n naan kusu e jranman e akunndan liɛ’n su cinnjinnjin’n, yɛ sɛ e bumɛn i kɛ ɔ fata kɛ be uka junman nga e di i asɔnun’n nun’n su’n, yɛ é kwlá yó sɔ ɔ. Sɛ e yaci sran’m be wun sa e cɛ be ndɛndɛ’n yɛ sɛ e bu be wun akunndan kpa’n, e nin e wiengu Klistfuɛ mun é trán fɔundi nun titi. (Fil. 4:8) Maan e lafi su kɛ sɛ e yo ninnge sɔ mun’n, e “akunndan bulɛ wafa’n” ɔ́ jɔ́ Zoova nin Zezi be klun.​—Flm. 25NW.

[Kosan mun]

[Foto, bue 20]

?Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be man e afɔtuɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e wla kpɛn su ɔ?