Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Ka luwuyeri igaburi harufudubei?

Ka luwuyeri igaburi harufudubei?

“Arihualá lueirin lareini Wabureme Hesukrístu lidan sífiri [o igaburi] le harufudubei.” (FIL. 25, NM)

1. Ka katei le layumahabei Pábulu larufudubei tidan burí ligaradan?

TIDAN burí ligaradan apostolu Pábulu, arufuda lumuti saragu wéiyaasu ayumaha lan lun gunda lan Bungiu luma Kristu lau igaburi le harufudubei íbirigu lidan kada damuriguaü. Aban hénpulu, tidan ligaradan houn galasiana abürühati: “Íbirigu, humalá lueirin lareini Wabureme Hesukrístu lidan sífiri [o igaburi] le harufudubei. Ítarala” (Gal. 6:18NM). Ka labusenrubei lariñagun lau burí dimurei le?

2, 3. a) Lidan burí somu dan, ka uagu ladimureha Pábulu dan le layusuruni dimurei sífiri? b) Ka burí álügüdahani gayarabei wadügüni wóuniwagua?

2 Lidan arütíkulu le, dimurei “sífiri” ladimurehaña luagu igaburi le hawagubei gürigia, o ligaburi saminaü le adügübei lun wariñagun o wadügüni katei lidan somu manera. Aban hénpulu, gayarati gamadoun lan aban gürigia, samina lan hawagun amu, hínsiñehabu lan, gíchigadi lan o gudemehabu lan. Buiti tadimurehan Bíbülia hawagu gürigia ha arufudubaña aban “sífiri gálumati, [ani] darangila[ti]” hama gürigia ha arufudubaña “gálumaü” (1 Fe. 3:4; Ari. 17:27). Luéigiñe le aban oubaü, añahein gürigia ha adügübaña lun hasandiragun amu houngua wuriba lau le hariñagubei, hínsiñeti umegeguni houn, ménrenguti hagañidun, añahein amu mínsiñeti houn lariñawagún houn ka lan lunbei hadügüni o añahein amu magíagutiña, maganbaditiña o deretiña.

3 Ligíati, dan le layusurun Pábulu dimurei kéiburi “buma láamuga Wabureme Hesukrístu [lidan sífiri le barufudubei, NM]”, lamisurahañanu líbirigu lun háyeihan aban igaburi le úarati luma lugundan Bungiu, igaburi le lunbei harufuduni kristiánugu (2 Tim. 4:22; aliihoualá Kolosana 3:9-12). Uguñe weyu, buiti lun wálügüdagun woungua: “Ka igaburi narufudubei liibe-agei dan? Ka idan gayara lan nasansirun lun nagundaaragüdüni Bungiu? Gayarati san nídehan lun buiduméme lan igaburi le harufudubei lílana damuriguaü?”. Lidan aban fulasu le ñein lubéi lábunawagua burí hírasolu, ídehati kada fuluri lun wende lan larihíniwa súngubei. Ítara hiña san kei aban “fuluri” le ídehabei lun buidu lan larihíniwa damuriguaü? Chóuruti sun lan wagía mosu wáfaagun lun buidu lan larihíniwa damuriguaü. Ligíati, ariha waméi ida luba lan wáyeihani igaburi le hínsiñebei lun Bungiu.

MÁYEIHA HUMÉI HAGABURI UBOUAGUNA

4. Katei san “sífiri le lánina ubóu”?

4 Ariñagatu Bíbülia: “Wagía afiñetiña, mama aban sífiri le lánina ubóu weresibirubei; [s]ífiri le ñǘbuinbei lúmagiñe Bungiu, ligía weresibirubei” (1 Ko. 2:12). Katei san “sífiri le lánina ubóu”? Ligiaméme sífiri le uágubei ladimurehóua lidan Éfesuna 2:2, ñein lubéi ladimurehóua hawagu gürigia ha meha afalarubalin “lani ubóu le hénpulu, adügei lugundan sífiri le agumadihabei garabalirugu, le nadagimeinbei hádangiñe ha maganbadibaña lun Bungiu”. Mini lan ‘garabali’ le, ligaburi hasaminan gürigia ha lídanbaña ubóu, aban sífiri le lídanbei sun fulasu, ítara kei garabali. Kamaniti burí katei le lidan ligaburi hasaminan gürigia uguñe weyu kéiburi “Úati lunti lariñaguni nun le lunbei nadügüni” o “Mígiraguagüdabatia bungua”. Lídangiñetiña ubóu le lábugiñebei lubafu Satanási gürigia ha arufudubalin igaburi le ani “maganbadi[tiña] lun Bungiu”.

5. Ka luriban igaburi harufudubei fiú ísüraelina?

5 Mama iseriti igaburi le. Lidan meha lidaani Moisesi, aban meha lebedaagun Koré kóntüra gürigia ha líchugubaña Heowá lun hanügüni ubaraü hadan ísüraelina. Luáguntima Aarón luma hawagun lirahüñü ha meha eseribidubaña kei fádirigu lábürüha. Másiñati aba lan letenirun lun hachara o aba lan lasaminarun ladüga lan liduheñu lan Moisesi líchugunbalin ubaraü lira houn. Le furangubei, gumese lan Koré arihei katei kei ligaburi harihini gürigia, ábati lagumeserun adimureha wuriba hawagu wügüriña ha líridubaña Heowá lun hanügüni ubaraü lidan lóundarun. Darí lun lariñagun houn lau mabusigari: “Hebé hagumadiruniwa! [...] Ka san uagu habusenra lun huguyaba lan hábutigu lumutuniña Wabureme?” (1 Lur. 16:3). Ítarameme, ariñagati giñe Datán luma Abirán aban katei libe lira, dan le hariñagunbei lun Moisesi: “Busentibu wábutibadibu lan?”. Ani dan lóunahanbei óugaña aba hariñagun lau menebenehabuni: “Uá, mídinbadiwa arihabu” (1 Lur. 16:12-14). Furanguti mínsiñe lan igaburi le lun Heowá, lugundun gumuguagüda lumutiña sun ha ebedaagubaña (1 Lur. 16:28-35).

6. Ka luriban igaburi harufudubei fiú kristiánugu ha meha awinwandubaña lidan furumiñeti sígulu, ani ka funa san uagu?

6 Lidan meha furumiñeti sígulu, añahein meha giñe ayanuhatiña wuriba hawagu wügüriña ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü, arufuda hagía mabahüdǘni houn (Hud. 8). Gayarati meha magundan hamá lau wadagimanu le ichugúbei houn lidan damuriguaü. Ani háfuga álugatiña meha hadügün lun harufudun amu kristiánugu minebeni hawagun wügüriña ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü, ha áfaagubaña lun hagunfulirun lau burí dasi le líchugubei Bungiu houn (aliihoualá 3 Huan 9, 10).

7. Ka igaburi uéibei lunti lan agagudúañu wamá lidan damuriguaü?

7 Memegeirutiwa wariñaguni moun lumuti lan larufudún igaburi le lidan damuriguaü kristiánu. Ligíati mosu lubéi agagudúañu wamá. Gafigountiña giñe wéiyaaña lidan afiñeni ha uguñebaña weyu, ítara kei meha gafigoun hamá wéiyaaña lidan afiñeni ha lidaaniwagubaña Moisesi luma apostolu Huan. Gayarati hadügün somu charati le gániti efekütu wawagu. Ánheindügü asusereda katei ítarati, maweiyasun wamá áyeihei hagaburi ubouaguna, lau wafuudun lun nege ladügǘniwa “irichaü” o lunti lan “lafayeihan” íbiri ligía luagu le ladügübei. Anhein desidírüti lubéi Heowá feruduna lani somu burí figóu le maweinamundigiati, siñati funa giñe wadügüni ligiaméme? Añahein kristiánugu adügatiña somu figóu wéiriti ani mabuseruntiña hadamuridagun hama hóugiñe ǘrüwa wéiyaaña lidan afiñeni lun hakutihan libügürü figóu le hadügübei lun gayara lan híderaguniña. Ka uagu? Ladüga aba lan hetenirun lun nege hachara wéiyaaña hagía. Gama lumoun, ítara liña katei le kamá hamuga dan le mabusenrun lan aban gürigia latun aban árani ladügarügü wuriba lan lichügü lun surusia le íchugubalin lun.

8. Ka burí bérusu tídangiñeti Bíbülia íderagubaliwa lun wasigirun arufuda inebesei houn íbirigu ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü?

8 Lun máyeihan wamani igaburi le, haritagua waméi ariñaga tan Bíbülia añahein lan “sedü waruguma lidan lúhabu [Hesusu] le lóunwenren”. Mini hamá “waruguma” ha, kristiánugu anuadirúaaña ha arihibaña lau damuriguaü, hama sun íbirigu ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü. Gayarati lalidihaniña Hesusu “waruguma” ha lúhaburugubaña lidan igaburi le buídutimabei lun (Aruf. 1:16, 20). Ligíati, kei lichügüdina damuriguaü kristiánu, gabafuti lun lalidihaniña ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü. Ariñagatu Bíbülia “ítara liña [lan] lagu kei watu gemeti”, mini lan lira, aríagu liña lan lun sun le asuseredubei; ligíati, anhein megei lubéi aban wéiyaali lidan afiñeni somu ebechúni, Hesusuba ariha lau leresibiruni ebechúni ligía lidan dan luma igaburi le buídutimabei (Aruf. 1:14). Lídanme awanha lan agurabaha lun lasuseredun le, sigitiwa arufuda inebesei houn wügüriña ha anuadirúbaña lau sífiri sandu lun hanügüni ubaraü lidan damuriguaü, lugundun abürühati Pábulu: “Gaganbadi humá houn ha arufudahabaña hun, deregegua humá hungua houn; lugundun hagía óunigirubarun huani, ani kei hasubudiruni, gasu haguserun ligibugiñe Bungiu luagu hóunigirunün. Houcha humá lun medereragüdün humani hawadigimari, lugundun mabuidunbei hamuga giñe lira hun” (Ebü. 13:17).

9. a) Ida liña gayara lan larufuduni aban kristiánu kátima lan ligaburibei dan le leresibirun somu ebechúni o ererehóuni? b) Ida luba warihini ebechúni?

9 Gayarati giñe larufuduni aban kristiánu kátima lan ligaburibei, dan le leresibirun somu ebechúni o dan le lagidarúniwa somu wadagimanu lánina eseriwiduni luéi. Lidan aban damuriguaü adimurehatiña wéiyaaña lidan afiñeni luma aban nibureinti le héchubei áhurera huraraü lánina ageindaguni luma áfarahani tidan bigibigitu o tidan konputadora. Híruti, maganbun lani heweridihan, ábati lagidarúniwa lídangiñe leseriwidun keisi ídehati lidan damuriguaü, ladüga magunfulirunhali lan buga lau le tamuriahabei Bíbülia (Sal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10). Lárigiñe le, aban lagumeserun arufudei hagibugiñe sun gürigia luagu magundan lan lau ladügǘniwa lira, óunahati saragu gárada lánina ekeharuni Betelirugun, ani ínchaha ligía amu íbirigu lun hadügüni ligiaméme. Kaba san buiti wasagara lídangiñe wíchuguni darangilaü le lídanbei damuriguaü lidoun peliguru lúnrügü wóuchun lun waricharaguagüdüni luriban wóuserun? Buídutimati warihini ererehóuni kei aban lubuidun manera lun warihini luriban igaburi le meha marihin wamagilibei wawougua ani anha wagíame lun ebechúni sin wekeharun (aliihoualá Ayahuni 3:28, 29).

10. a) Ida liña larufudahani Santiagu 3:16-18 igaburi burí le buídutimabei luma le mabuidunbei? b) Ka buiti wasagarubei dan le warufuduni “lichú aau le lúmagiñebei Bungiu”?

10 Gayarati líderaguniwa Santiagu 3:16-18 lun warihini ka lan igaburi buídutimabei lun larufudúniwa lidan damuriguaü luma igaburi le moun lumuti larufudúniwa lidan: “Lugundun le ñein lumuti gimugaü luma gáganiguaü, anihein chagaguaü ñein luma sun luwuyeri wuribani. Ánhaña ha gámabalin lichú aau le lúmagiñebei Bungiu, furumiñe anihein aban ibagari harumati hawagu; gálumatiña, areidatiña, gaganbaditiña, gudemehabutiña, adüga hamuti le buídubei, aban labu hanügügiña sun gürigia, furangutiña. Ha áluahabalin darangilaü, bunaguatiña ilaü lun lalubahóuniwa aban ibagari le richaguati hadan, luma hadan amu”. Anhein warufuda “lichú aau le lúmagiñebei Bungiu”, lídehaba igaburi hani kristiánugu le warufudubei lun ñein lan darangilaü luma úarani hadan íbirigu.

ARUFUDA HUMÁ ABAN IGABURI INEHABUTI LIDAN DAMURIGUAÜ

11. a) Ánhawa arufuda aban lubuidun igaburi, kaba sádara idoun méiguadun wamá? b) Ka larufudahabei lani Dawidi hénpulu woun?

11 Moun lumuti wabulieiduni Heowá lan íchugubaliña wéiyaaña lidan afiñeni “keisi [...] hóuniri mudún” lidan damuriguaü (Adü. 20:28; 1 Fe. 5:2). Ligíati, buídutimati inebe lan le laransehabei Heowá woun, gani wamá yebe kárugu lidan damuriguaü o mani wamá. Anhein wáyeiha igaburi le buídutimabei, méiguadunbadiwa tidoun sádara lánina hanarime lan wayumahan aban ubaraü espechaliti lidan damuriguaü. Danbei le lasaminarunbei urúei Saulu lagidarubei lan Dawidi arúeihani luéi, “aba laminsiñedun Dawidi lun” (1 Sam. 18:9). Le linarün katei, barǘ lumuti igaburi ligía Saulu abusenra láfaruni Dawidi hilagubei. Ángiati wagía? Lubaragiñe wítaradun kei Saulu lau weiri lan wasaminarun luagu kárugu le wagunfulirubei, buítimati ítara wamá kei nibureinti Dawidi. Íbini meha adügǘwa lan saragu marichaü lun, súnwandan meha inebehabu lan houn wügüriña ha únbaña líchiga Bungiu ubafu (aliihoualá 1 Samueli 26:23).

12. Ida luba wídehan lun ñein lan úarani lidan damuriguaü?

12 Gayarati ladügün ámuñegueinarügü lan saminaü luagu somu katei, lun ñein lan magundani hadan lílana damuriguaü, íbini hadan wéiyaaña lidan afiñeni. Anhein asusereda le, gayarati líderaguniwa adundehani tídangiñeti Bíbülia le: ‘Inebegua humá húniwagua’, luma “Maritagua humá huougua keisi chu tau” (Rom. 12:10, 16). Lubaragiñe werederun asaminara luagu gani wamani resun, lunti gabaroun wamani luagu anihein lan ámuñegueinarügü manera buiti lun larihíniwa katei. Ánhawa áfaagua lun gunfuranda wamani ligaburi harihini amu aban katei, wídehaba lun ñein lan úarani lidan damuriguaü (Fili. 4:5).

13. Ida luba warihini ligaburi wasaminan, ani ka hénpulu buiti tídangiñeti Bíbülia afuranguagüdübalin?

13 Mini lan san lira, wuriba lan wariñagun somu dimurei dan le laganóun lan woun mosu lan lasansirun somu katei lidan damuriguaü? Uá. Lidan furumiñeti sígulu, dan meha le lasuseredunbei aban turóbuli wéiriti, “aba lounahóun Pábulu, Berünawé, hámaya amu wügüriña Herusaléun lun houdin aranserei katei le hama apostolugu hama [wéiyaaña lidan afiñeni]” ha ñéinbaña (Adü. 15:2). Chóuruti ámuñegueinarügüti lan hasaminan kada aban hádangiñe libügürü turóbuli ligía luma ida luba lan gayara lan laransehóuniwa. Ariñaga lumuti kada aban hádangiñe ka lan lisaminanbei, aba ladundehaniña sífiri sandu lun desidírü hamá ábanmeme katei. Lúmagiñe oura ligía, úati asigiruti asigeneha lun ladügǘn katei kei labusenrun. Dan le tachülürünbei gárada lidoun burí damuriguaü “aba hagundaarun saragu luagu gurasu le tíchugubei houn” ábati “hederebugudun [...] lidan hafiñen” (Adü. 15:31; 16:4, 5). Uguñe weyu, susereti aban katei ítarati: ariñaga wamaali ligía somu turóbuli houn wéiyaaña lidan afiñeni, lunti wígiruni katei háhaburugu lau sun wafiñen luagu háfaaguba lan lun hetenirun lun.

ARUFUDA HUMÁ ABAN LUBUIDUN IGABURI LIDAN HANAAGUN HUNGUA HAMA AMU

14. Ida luba gayara lan larufudun kada aban wádangiñe aban lubuidun igaburi?

14 Gíbeti chansi ladarirun kada aba wádangiñe lun larufudun aban lubuidun igaburi. Aban hénpulu, dan le adügaali aban gürigia lun wasandiragun woungua wuriba gayarati wídehan lun ñein lan darangilaü lau feruduna wamani. Ariñagatu Lererun Bungiu: “Gaguraasun humá hubaruagua, ferudunagua huguyame húmawagua anhein anihein lubéi achararuti hun, ítara kei feruduna lanün Heowá ítarala giñe hadüga” (Kol. 3:13NM). Dimurei burí “anhein anihein lubéi achararuti hun” arufudati luagu gayara lan gébuna lan wagañidun hama amu. Gama lumoun, lubaragiñe wetenirun lúnrügü hachara, adüga wagía lun lúadun darangilaü lidan damuriguaü, áfaaguatiwa lun wáyeihani Heowá lau feruduna wamaniña, lun gayara lan wasigirun eseriwida úara.

15. a) Ka wafurendeirubei luagu Hobu libügürü lisudinin gíchigadi wamá ferudun? b) Ida liña líderaguniwa afurieiduni lun warufudun aban lubuidun igaburi?

15 Haritaguagüda lumutiwa lani Hobu hénpulu súdini lan gíchigadi wamá ferudun. Lubaragiñe hamuga híchugun ǘrüwa wügüriña ha nege lumadagubaña Hobu dǘgüdaguaü lun, ábarüga hadügün lun lasandiragun lungua wuriba lau burí dimurei magudemehabuti le hariñagubei lun. Íbini ítara, ‘furíeiti Hobu hawagu lumadagu’ ani feruduna lumutiña (Hob. 16:2; 42:10). Le linarün katei, adügati wafurieidun hawagu amu lun lasansirun ligaburi warihiniña. Ánhawa afurieida hawagu sun wíbirigu lidan afiñeni ménrengutimabei wasandiruni le lasandirubei Hesusu hawagu (Huan 13:34, 35). Ani mosu giñe wamuriahan sífiri sandu (Luk. 11:13). Líderagubadiwa lani Bungiu sífiri sandu lun warufudun igaburi le hani kristiánugu dan le wóuserun hama amu (aliihoualá Galasiana 5:22, 23).

ARUFUDA HUMÁ ABAN LUBUIDUN IGABURI LIDAN LÓUNDARUN BUNGIU

16, 17. Ka luwuyeri igaburi habusenrunbei harufudun?

16 Kei warihini, dan le desidírü lan kada aban hádangiñe lílana damuriguaü háyeihan aban lubuidun igaburi buiti lidin lun sun damuriguaü. Másiñati lárigiñe lanme wakutihani arütíkulu le, gayarabei warihini gayara lan wabuiduragüdünitima wagaburi. Anhein ítara liña lubéi lasuseredun hun, yusu humóun Lererun Bungiu lun haríaagun hungua (Ebü. 4:12). Pábulu, le meha áfaagubei lun líchugun aban buiti hénpulu lidan damuriguaü, ariñagati: “Lau sun madurun nan luagu ni kata lidan naritagun, mama luéigiñe lira lun madurunbadina lan; ladüga Bungiu aguseragüdübalina” (1 Ko. 4:4).

17 Ánhawa ígira lun ladundehaniwa lichú aau le lúmagiñebei Bungiu, manügün wameime wasaminan luma “ubaraü” le gani wabéi kei katei le súdinitimabei, wídehaba lun ñein lan aban lubuidun igaburi lidan damuriguaü. Anhein feruduna wamá wíbirigu ani samina wagíame katei buiti hawagu ñeinbei darangilaü waganagua luma úarani (Fili. 4:8). Ábameti lagundaarun Heowá luma Hesusu danme le harihini igaburi le warufudubei (Fil. 25NM).