1. Ania ti tarigagay ni Pablo para kadagiti kapammatianna idi nagsurat kadakuada?

IDI nagsurat ni apostol Pablo kadagiti kapammatianna, maulit-ulit nga inyebkasna ti tarigagayna nga anamongan koma ti Dios ken ni Kristo ti espiritu nga ipakpakita dagiti kongregasion. Kas pagarigan, insuratna kadagiti taga-Galacia: “Ti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Apotayo a Jesu-Kristo maadda koma iti espiritu nga ipakpakitayo, kakabsat. Amen.” (Gal. 6:18) Ania ti kayat a sawen ti sasao nga “espiritu nga ipakpakitayo”?

2, 3. (a) No dadduma, ania ti tuktukoyen ni Pablo iti panangaramatna iti sao nga “espiritu”? (b) Ania dagiti mabalin nga isaludsodtayo iti bagbagitayo mainaig iti kababalintayo?

² Ti kaipapanan ti sao nga “espiritu” nga inaramat ditoy ni Pablo ket tumukoy iti puersa iti panunottayo a mangkonkontrol iti wagas ti panagsasao ken panagtigtignaytayo. Mabalin a ti maysa a tao ket naalumamay, mannakaawat, naanus, naparabur, wenno manangpakawan. Iparegta ti Biblia nga iparangarangtayo ti “naulimek ken naalumamay nga espiritu” ken ti ‘nalamiis nga espiritu.’ (1 Ped. 3:4; Prov. 17:27) Iti sabali a bangir, ti maysa a tao ket mabalin a mananginsulto, materialistiko, nalaka a masasair, wenno managimbubukod. Nakarkaro pay, adda dagidiay naalas ti kababalinna, nasukir, wenno rebelioso pay ketdi.

³ No kasta, idi inaramat ni Pablo ti sasao a “ti Apo maadda koma iti espiritu nga ipakpakita[yo],” iparparegtana kadagiti kakabsatna nga itunosda ti kababalinda iti pagayatan ti Dios ken iti personalidad ni Kristo. (2 Tim. 4:22; basaen ti Colosas 3:9-12.) Nasayaat nga isaludsodtayo iti bagbagitayo: ‘Ania nga espiritu ti ipakpakitak? Kasano nga ad-adda a maipakitak ti espiritu a makaay-ayo iti Dios? Kasano a maparang-ayko ti kababalinko tapno makatulongak iti nasayaat nga espiritu ti kongregasion?’ Kas panangyilustrar, tunggal sabong  iti hardin ket mangnayon iti pintas ti intero a hardin. Maysatayo kadi kadagita a “sabong” a mangnayon iti pintas ti intero a kongregasion? Kinapudnona, nasayaat no ikagumaantayo ti agbalin a kasta. Kitaentayo no ania ti mabalintayo nga aramiden tapno maiparangarangtayo ti espiritu a makaay-ayo iti Dios.

4. Ania ti “espiritu ti lubong”?

⁴ Ibaga kadatayo ti Kasuratan: “Inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu nga aggapu iti Dios.” (1 Cor. 2:12) Ania ti “espiritu ti lubong”? Dayta met laeng ti dakdakamaten ti Efeso 2:2: “Nagna[kayo] idi naminsan maitunos iti sistema ti bambanag daytoy a lubong, maitunos iti agturay iti autoridad ti angin, ti espiritu nga agtigtignay ita iti annak ti kinasukir.” Daytoy nga “angin” isu ti espiritu wenno panagpampanunot ti lubong, a nanglikmut kadatayo kas iti literal nga angin. Kas pagarigan, adu a tattao ita ti addaan iti panagrasrason a, ‘Diak kayat ti madikdiktaran!’ wenno, ‘Irupirmo ti kalintegam!’ Isuda dagitoy ti “annak ti kinasukir” iti lubong ni Satanas.

5. Ania a dakes a kababalin ti impakita ti dadduma nga Israelita?

⁵ Nabayagen nga addaan dagiti tattao iti kasta a kababalin. Idi tiempo ni Moises, bimmusor ni Kore kadagidiay addaan iti autoridad iti kongregasion ti Israel. Nangnangruna a puntiriana ni Aaron ken dagiti annakna, nga addaan iti pribilehio nga agserbi kas papadi. Nalabit nakitana dagiti pagkapuyanda. Wenno mabalin nga ak-akusaranna ni Moises a dagiti laeng kabagianna ti ik-ikkanna iti pribilehio. Aniaman ti makagapu, nalawag a nagpannuray laeng ni Kore iti bukodna a panangmatmat ket nagsao maibusor kadagiti dinutokan ni Jehova. Sigugubsang nga imbagana kadakuada: “Umanayen dayta kadakayo . . . Apay, ngarud, nga ipangatoyo ti bagbagiyo iti ngatuen ti kongregasion ni Jehova?” (Num. 16:3) Inreklamo met da Datan ken Abiram a sumubsobran ni Moises ta iturturayanna kano ida. Idi naayabanda nga agparang iti sanguanan ni Moises, sitatangsit nga insungbatda: “Saankami a sumang-at!” (Num. 16:12-14) Nabatad a saan a naay-ayo ni Jehova iti kababalinda ta pinapatayna ti amin a nagrebelde.​—Num. 16:28-35.

6. Kasano nga impakita ti sumagmamano idi umuna a siglo a dakes ti kababalinda, ken ania ti nalabit makagapu?

⁶ Adda met sumagmamano idi umuna a siglo a nangbabalaw ken saan a nagpasakup kadagidiay naikkan iti autoridad iti kongregasion. (Jud. 8) Mabalin a saan a kontento dagitoy a lallaki iti pribilehioda isu nga im-impluensiaanda ti dadduma a kumontra kadagiti nadutokan a lallaki a simamatalek a mangitungtungpal kadagiti akemda nga impaannong ti Dios.​—Basaen ti 3 Juan 9, 10.

7. Ania a kababalin ti masapul a liklikan dagiti kakabsat iti kongregasion?

⁷ Ditay koma palubosan a tumanor ti kasta a kababalin iti uneg ti kongregasion Kristiano. Isu a kasapulan nga agannadtayo. Saan a perpekto dagiti panglakayen iti kongregasion, a kas met kadagidi lallakay idi kaaldawan ni Moises ken idi tiempo ni apostol Juan. Mabalin a makaaramid dagiti panglakayen iti biddut a mangapektar kadatayo. No mapasamak dayta, saantay koma a tultuladen ti espiritu ti lubong, nga irupirtayo ti “hustisia” wenno kunaentayo a “maikkan koma iti pagnakman dayta a kabsat”! Laglagipentayo a mabalin a palabsen ni Jehova ti babassit a pagkapkapuyan dagiti kakabsattayo. Saan aya a kastatay met koma? Adda dagidiay nakaaramid iti nadagsen a basol nga agkedked a dumatag iti nadutokan a komite dagiti panglakayen gapu ta adda pangbabalawanda kadagita a panglakayen. Mabalin a mayarigda iti pasiente nga agkedked nga agpaagas iti maysa a doktor gapu ta adda saanda a magustuan kenkuana.

8. Ania dagiti teksto a makatulong kadatayo tapno mapagtalinaedtayo ti umiso a panangmatmattayo kadagidiay mangidadaulo iti kongregasion?

 ⁸ Tapno maliklikan ti kasta a kababalin, laglagipentayo a nailadawan ni Jesus iti Biblia nga addaan ‘pito a bituen iti makannawan nga imana.’ Dagita a “bituen” irepresentarda dagiti napulotan a manangaywan kasta met dagiti amin a manangaywan iti kongregasion. Mabalin nga aramiden ni Jesus ti aniaman a kayatna kadagitoy a “bituen.” (Apoc. 1:16, 20) Yantangay ni Jesus ti Ulo ti kongregasion Kristiano, naan-anay ngarud nga ammona ti mapaspasamak iti nagbabaetan dagiti panglakayen. Addaan isuna iti ‘matmata a kasla iti gumilgil-ayab nga apuy’ ket makitkitana ti amin a banag. Isu a no adda panglakayen a masapul a mailinteg, siguraduen ni Jesus a maasikaso dayta iti umiso a tiempo ken pamay-an. (Apoc. 1:14) Kabayatanna, pagtalinaedentayo koma ti umiso a panagraemtayo kadagidiay dinutokan ti nasantuan nga espiritu, ta insurat ni Pablo: “Agtulnogkayo kadagidiay mangidadaulo kadakayo ket agpasakupkayo, ta agtultuloy a bambantayanda dagiti kararuayo a kasla isudanto dagidiay manungsungbat; tapno aramidenda daytoy a buyogen ti panagrag-o ket saan a buyogen ti panagsennaay, ta daytoy ket makadangran kadakayo.”​—Heb. 13:17.

9. (a) Ania a kababalin ti nalabit agminar no mailinteg wenno madisiplina ti maysa a Kristiano? (b) Ania ti kasayaatan nga aramidentayo no matubngartayo?

⁹ Mabalin a masubok met ti kababalin ti maysa a Kristiano no mailinteg wenno maikkat dagiti pribilehiona iti kongregasion. Kas pagarigan, maysa nga agtutubo a lalaki ti siaayat a binalakadan dagiti panglakayen gapu ta agay-ayam kadagiti naranggas a video  game. Makapaladingit ta dina inawat ti balakad isu a kasapulan a maikkat kas ministerial nga adipen ta saannan a maragpat dagiti Nainkasuratan a kualipikasion. (Sal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Kalpasanna, imbagabagana iti sabsabali a di umanamong iti desision, ket namin-adu a nagsurat iti sanga nga opisina nga irekreklamona dagiti panglakayen. Im-impluensiaanna met ti dadduma iti kongregasion nga aramidenda ti kasta. Ngem awan pagimbaganna no masinga ti talna ti intero a kongregasion gapu iti panangikalintegantayo iti aramidtayo. No matubngartayo, nasaysayaat no ibilangtayo dayta kas gundaway a mangbigbig iti pagkapkapuyantayo ket siuulimek nga awatentayo ti panangilinteg.​—Basaen ti Un-unnoy 3:28, 29.

10. (a) Ilawlawagmo no ania ti masursurotayo iti Santiago 3:16-18 maipapan iti umiso ken di umiso a kababalin. (b) Ania ti resultana no iparangarangtayo ti “sirib manipud ngato”?

¹⁰ Ibaga kadatayo ti Santiago 3:16-18 no ania ti umiso ken di umiso a kababalin iti uneg ti kongregasion. Kunana: “Ta no sadino ti ayan ti imon ken rinnupir, adda sadiay ti riribuk ken isuamin a nakadakdakes a banag. Ngem ti sirib manipud ngato umuna iti amin nadalus, kalpasanna natalna, nainkalintegan, sisasagana nga agtulnog, napno iti asi ken naimbag a bungbunga, saan a mangpataud kadagiti panangidumduma, saan a managinsisingpet. Mainayon pay, ti bunga ti kinalinteg naimula ti bin-ina iti sidong dagiti natalna a kasasaad maipaay kadagidiay agar-aramid ti talna.” Bayat nga ituntunostayo ti kababalintayo iti “sirib manipud ngato,” matuladtayo ti kababalin ti Dios ken makatulongtayo iti pannakataginayon ti talna ti kongregasion.

11. (a) Ania ti maliklikan no taginayonentayo ti umiso a kababalin? (b) Ania ti masursurotayo iti ulidan ni David?

¹¹ Laglagipentayo koma a ni Jehova ti nangituding kadagiti panglakayen a ‘mangipastor iti kongregasion ti Dios.’ (Ara 20:28; 1 Ped. 5:2) Nainsiriban ngarud no raementayo ti urnos ti Dios, agserserbitayo man a panglakayen wenno saan. No umiso ti kababalintayo, saan a ti pribilehio ti ad-adda a pakaseknantayo. Idi imbilang ni Ari Saul a pangta ni David iti kinaarina, “nagtultuloy a kimmita [ni Saul] nga addaan panagatap ken David.” (1 Sam. 18:9) Timmubo ti dakes a kababalin iti puso ti ari ket tinarigagayanna pay ketdi a patayen ni David. Imbes a tuladentayo ni Saul a ti pribilehiona laeng ti kapatgan kenkuana, nasaysayaat nga amang a tuladentayo ni David. Nupay adu ti sinagaba ni David, intultuloyna a rinaem daydiay inikkan ti Dios iti autoridad.​—Basaen ti 1 Samuel 26:23.

12. Ania ti makatulong iti panagkaykaysa ti kongregasion?

¹² Mabalin a marurodtayo iti tunggal maysa gapu iti agduduma nga opiniontayo. Posible a mapasamak met ti kasta iti nagbabaetan dagiti panglakayen. Makatulong kadatayo daytoy a balakad ti Biblia: “Iti panangipakita ti pammadayaw iti maysa ken maysa mangidaulokayo” ken, “Dikay agmasirib iti bukodyo a matmata.” (Roma 12:10, 16) Imbes nga ipapilittayo a datayo ti husto, bigbigentay koma a masansan a saan a maymaysa ti umiso a panangmatmat iti maysa a situasion. No ikabilangantayo ti panangmatmat ti sabsabali, makatulongtayo iti panagkaykaysa ti kongregasion.​—Fil. 4:5.

13. Ania koma ti rumbeng a panangmatmattayo iti kapanunotantayo, ken ania a pagarigan iti Biblia ti nasayaat a tuladen?

¹³ Kayatna kadi a sawen a di umiso nga agsaotayo no adda nakitatayo iti kongregasion nga ipagaruptayo a masapul a mailinteg? Saan. Idi umuna a siglo, adda maysa nga isyu a nangpataud iti nakaro a panagsusupiat. Dagiti kakabsat ‘inyurnosda a da Pablo ken Bernabe ken ti dadduma pay kadakuada sumang-atda nga agturong  kadagiti apostol ken lallakay idiay Jerusalem mainaig itoy a supiat.’ (Ara. 15:2) Adda la ketdi bukod a kapanunotan dagidiay a kakabsat maipapan iti isyu ken no kasano a tamingen dayta. Nupay kasta, idi nayebkasen ti tunggal maysa ti kapanunotanna ken naaramiden ti desision nga inwanwan ti espiritu, saandan nga inrupir dagiti bukodda a kapanunotan. Idi naawaten dagiti kongregasion ti surat a naglaon iti desision, “nagrag-oda gapu iti pammaregta” ken ‘napatibker ti pammatida.’ (Ara. 15:31; 16:4, 5) Kasta met ita, no naibagatayon ti pakaseknantayo kadagiti panglakayen, agtalektayo a siaannad a tamingenda dayta.

14. Kasano a maipakitatayo ti nasayaat a kababalin?

¹⁴ Adu ti gundaway a maipakitatayo ti nasayaat a kababalin. Kas pagarigan, dakkel ti pagsayaatanna no pakawanentayo dagidiay nakasair kadatayo. Ibaga kadatayo ti Sao ti Dios: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo.” (Col. 3:13) Ti sasao a “no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona” ipamatmatna a talaga nga adda pakasaktantayo no dadduma. Ngem imbes a nalakatayo a masair gapu iti personalidad ti dadduma ket masingatayo payen ti talna ti kongregasion, tuladentay koma ni Jehova a sibubulos a mamakawan ken agtultuloytayo nga agserbi iti Dios a kadua dagiti kakabsat.

15. (a) Ania ti masursurotayo ken Job maipapan iti panangpakawan? (b) Kasano a makatulong ti kararag tapno maipakitatayo ti makaay-ayo a kababalin?

¹⁵ Adda masursurotayo ken Job maipapan iti panangpakawan. Nupay adu a nasakit a sasao ti nangngegna kadagiti tallo a gagayyemna a mangliwliwa koma kenkuana, pinakawanna ida. Kasano? “Nagkararag maigapu kadagiti kaduana.” (Job 16:2; 42:10) No ikararagantayo ti sabsabali, mabalin nga agbaliw ti panangmatmattayo kadakuada ken matuladtayo ti kababalin ni Kristo. (Juan 13:34, 35) Kasapulan met nga ikararagtayo ti tulong ti nasantuan nga espiritu. (Luc. 11:13) Matulongannatayo ti espiritu ti Dios a mangipakita iti pudpudno a Nakristianuan a kualidad bayat ti pannakilangentayo iti sabsabali.​—Basaen ti Galacia 5:22, 23.

16, 17. Ania koma nga espiritu ti ikagumaam nga ipakita?

¹⁶ Pudno a magunggonaan ti intero a kongregasion no ti tunggal maysa ikagumaanna nga itandudo ti positibo nga espiritu! Kalpasan ti panangusigtayo kadagitoy a banag, nalabit kayattayo a parang-ayen ti panangipakitatayo iti makapabileg nga espiritu. No kasta, bay-antayo a ti Sao ti Dios ti mangiwanwan kadatayo a mangaramid iti panagbalbaliw. (Heb. 4:12) Gapu ta maseknan unay ni Pablo iti tigtignayna iti kongregasion, kinunana: “Awan ammok nga aniaman a banag maibusor iti bagik. Kaskasdi a babaen iti daytoy saanak a mapaneknekan a nalinteg, no di ket ti mangusig kaniak isu ni Jehova.”​—1 Cor. 4:4.

¹⁷ Maitandudotayo ti positibo nga espiritu iti kongregasion bayat nga ikagkagumaantayo ti agtignay maitunos iti sirib manipud ngato, a saantayo nga ipapilit ti kapanunotantayo wenno maseknan unay iti pribilehiotayo. No manangpakawantayo ken positibo ti panangmatmattayo iti sabsabali, maaddaantayo iti natalna a pannakilangen kadagiti kapammatiantayo. (Fil. 4:8) Bayat nga ar-aramidentayo dagitoy, manamnamatayo a maay-ayo ni Jehova ken ni Jesus iti ‘espiritu nga ipakpakitatayo.’​—Flm. 25.