Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Owu na ombepo ya tya ngiini?

Owu na ombepo ya tya ngiini?

“Esilohenda lyOmuwa gwetu Jesus Kristus nali kale nombepo yeni.” — FILEM. 25, OB-1954.

1. Etegameno lini Paulus a li a popi sho a nyolele ooitaali ooyakwawo?

SHO omuyapostoli Paulus a li a nyolele ooitaali ooyakwawo, okwa li a popi lwiikando etegameno lye kutya Kalunga naKristus otaya ka kala ye na ohokwe mombepo ndjoka yi li momagongalo. Pashiholelwa, Paulus okwa li a nyolele Aagalati a ti: “Esilohenda lyOmuwa gwetu Jesus Kristus nali kale nombepo yeni, aamwameme! Amen.” (Gal. 6:18, OB-1954) Paulus okwa li a hala okutya shike sho a longitha uutumbulilo ‘ombepo yeni’?

2, 3. (a) Omathimbo gamwe Paulus okwa li a longitha oshitya “ombepo” u ulike kushike? (b) Omapulo geni tatu vulu okwiipula kombinga yombepo ndjoka tu na?

2 Sho Paulus a longitha oshitya ‘ombepo’ moohapu ndhoka a popi, okwa li tu ulike koonkondo ndhoka hadhi tu inyengitha tu popye sha nenge tu ninge sha momukalo gwontumba. Omuntu gumwe otashi vulika a kale e na omikalo omiwanawa, e na ko nasha nayalwe, e na omwenyo omwaanawa, ha gandja, nenge ha dhimine po. Ombiimbeli otayi popile muuwanawa ‘ombepo yi na ombili noya ngungumana’ nosho wo “ombepo yi itegelela.” (1 Pet. 3:4; Omayel. 17:27, NW) Ihe mepingathano naashono, omuntu gulwe otashi vulika a kale hu ula yalwe nayi, e hole omaliko, ha geye mbala nenge a kale e na iikala yuukakombwiilitha. Shoka shiyemateka osho kutya opu na mboka ye na ombepo ya nyata, ombepo yokwaahavulika nenge nokuli yuunashipotha.

3 Kungawo, sho Paulus a longitha uutumbulilo ngaashi, “Omuwa na kale nombepo yoye,” okwa li ta ladhipike aamwahe ya kale ye na ombepo ndjoka yi li metsokumwe nehalo lyaKalunga nosho wo nomaukwatya ga fa gaKristus. (2 Tim. 4:22, OB-1954; lesha Aakolossa 3:9-12.) Kunena, oshi li nawa ngele tatu ipula tatu ti: ‘Mbela ngame ondi na ombepo ya tya ngiini? Ondi na okuninga shike opo ndi kale ndi na ombepo ndjoka ya hokiwa kuKalunga? Mbela itandi vulu okuhwepopala mokuhumitha komeho ombepo ombwanawa megongalo?’ Oku shi thaneka, moshikunino shoongala dhetango,  moka mu na oongala odhindji, ongala kehe ohayi gwedha ko keopalo lyasho. Mbela kehe gumwe gwomutse oku li ngaa yimwe yomoongala dhopathaneko ndhoka hadhi gwedha ko keopalo lyegongalo? Otu na okukambadhala tu kale twa fa oongala ndhoka. Natu ka taleni shoka tatu vulu okuninga po tu kale tu na ombepo ndjoka ya hokiwa kuKalunga.

HENUKA OMBEPO YUUYUNI

4. “Ombepo yuuyuni” oshike?

4 Omanyolo otage tu lombwele taga ti: “Tse inatu pewa ombepo yuuyuni mbuka, ihe otwa pewa [ombepo] ya zi kuKalunga.” (1 Kor. 2:12) “Ombepo yuuyuni” oshike? Oyo ombepo ndjoka ya faathana thiluthilu naandjoka ya popiwa mAaefeso 2:2, mboka taya ti: “Pethimbo ndiyaka omwa landula oondjila oombwinayi dhuuyuni mbuka. Omwa vulika komupangeli gwoonkondo dhombepo yomewangandjo, ombepo ndjoka tayi pangele ngashingeyi aantu mboka ihaa vulika kuKalunga.” “Ombepo” ndjika tayi popiwa mpaka oyo ombepo yuuyuni, nenge iikala yomadhiladhilo gaantu, noye tu kundukidha ngaashi naanaa ombepo yoyeneyene. Ombepo ndjoka oyi li apuhe. Olundji ohayi imonikila miikala mbyoka yi niwe kaantu oyendji kunena yokutya kapu na ngoka e na okulombwela ndje shoka ndi na okuninga nenge miikala yokutya ngame ote kondjele uuthemba wandje. Ayehe mboka ye na iikala ya tya ngaaka oye li “aantu mboka ihaa vulika kuKalunga,” yomuuyuni waSatana.

5. Aaisraeli yamwe oya li ye na ombepo ombwiinayi yini?

5 Ombepo ndjoka oya za nale. Pethimbo lyaMoses, Kora okwa li a tukulile oshipotha mboka ye na oonkondopangelo moshigwana shaIsraeli. Okwa li unene tuu u u ka po Aaron noyana mboka ya li ye na uuthembahenda wokulonga ye li aayambi. Otashi vulika a li a mono okwaagwanenena kwawo nenge tashi vulika a li ta dhiladhila kutya Moses oha ningile owala pondhipi, sha hala okutya, ha gandja owala omauthembahenda kaakwawo. Kutya nduno oshike sha li she mu inyengitha, osha yela kutya Kora okwa li e na etaloko lyopantu nokwa li a popi nondhino mboka ya langekwa po kuJehova a ti: “Omwa pitilila unene! . . . Omolwashike ano ngoye, Moses, to inenepekele kombanda yegongalo lyOMUWA.” (Num. 16:3) Datan naAbiram nayo oya li ya nyenyetele Moses sho ye mu lombwele ya ti: “Ngashingeyi owa hala u tu pangele?” Sho Moses e yi ithana ye ye kuye oya yamukula neinenepeko ya ti: “Itatu ya ko!” (Num. 16:12-14) Osha yela kutya Jehova ka li a nyanyukilwa ombepo yawo ndjoka. Onkee ano, okwa li a dhipaga aanashipotha ayehe. — Num. 16:28-35.

6. Ongiini yamwe pethimbo lyaayapostoli ya li yu ulike iikala iiwinayi, noshike tashi vulika sha li she ya ningitha?

6 Yamwe pethimbo lyaayapostoli oya li wo ya gandja uusama kwaamboka ye na oonkondopangelo megongalo, kungawo oya li ya “dhini oonkondo nepangelo lyaKalunga.” (Jud. 8) Aantu mboka otashi vulika ya li inaaya gwanenwa kuuthembahenda wawo, noya li ya kambadhala okunwetha mo yalwe ya tukululile oshipotha aalumentu mboka ya li taya gwanitha po thiluthilu iilonga mbyoka ya pewa kuKalunga. — Lesha 3 Johannes 9, 10.

7. Onkalo yini tu na okukala twa kotokela kunena megongalo?

7 Uushili owo kutya, ombepo ya tya ngaaka kayi na okukala mo megongalo lyopaKriste. Ano osha simana tu kale twa kotokela oshinima shika. Aakuluntugongalo inaya gwanenena, ngaashi owala yopethimbo lyaMoses nosho wo yopethimbo lyomuyapostoli Johannes. Aakuluntugongalo otashi vulika ya ninge omapuko ge tu guma paumwene. Uuna sha ningwa, kashi li pandunge koshilyo shegongalo shoka shi landule ombepo yuuyuni, mokukala tashi tsitsimike owala opo aniwa uuyuuki wu longwe nenge pu ningwe sha aniwa shi na ko nasha nomumwatate ngoka. Jehova ohashi vulika a hogolole kaa katukile onkatu omapuko omashona. Mbela natse itatu vulu okuninga sha faathana? Yamwe mboka haya yono sha kwata miiti megongalo oya tinda okuya kokomitiye yaakuluntugongalo mboka ya tulwa po ye ya kwathele, molwaashoka anuwa opu na omapuko gontumba ngoka ye wete maakuluntugongalo. Onkalo ndjika otayi vulu okufaathanithwa nomuntu  ngoka te ehama, ihe ota tindi okuya kundohotola a ka pangwe, molwaashoka owala ndohotola e na oshinima shimwe shoka omuntu ngoka kee hole.

8. Omanyolo geni taga vulu oku tu kwathela tu kale tu na etaloko ewanawa naamboka taya kwatele komeho megongalo?

8 Opo tu henuke ombepo ya tya ngaaka, natu dhimbulukwe kutya Jesus ota popiwa mOmbiimbeli pathaneko e na “oonyothi heyali moshikaha she shokolulyo.” “Oonyothi” otadhi thaneke aakuluntugongalo aagwayekwa, ihe shoka tashi popiwa kombinga yadho otashi vulu wo okuukithwa kaakuluntugongalo ayehe momagongalo. Jesus ota vulu okuukitha “oonyothi” moshikaha she dhi uke kombinga kehe hoka a hala. (Eh. 1:16, 20) Kungawo, e li Omutse gwegongalo lyopaKriste, olutu lwaakuluntugongalo olu li metonatelo lye. Ngele opu na omukuluntugongalo ngoka a pumbwa shili okukatukilwa onkatu, Jesus Ngoka e na ‘omeho ga fa oohandje dhomulilo’ ota ka sa oshimpwiyu shi ningwe pethimbo lyo opala nosho wo momukalo ngoka a hokwa. (Eh. 1:14) Ihe manga twa tegelela Jesus a katuke onkatu, otu na okukala netaloko ewanawa shi na ko nasha naamboka ya langekwa po kombepo ondjapuki. Paulus okwa nyola a ti: “Vulikeni kaawiliki yeni, [ne] mu landule omalombwelo gawo. Oyo ohaa tonatele oomwenyo dheni yaa na evululuko, oshoka otaa ke dhi pulwa kuKalunga. Ngele otamu vulika, nena otaa longo [iilonga] yawo nenyanyu, ihe ngele hasho, nena otaa longo neyeme, naashika itashi mú kwatha sha.” — Heb. 13:17.

Okutedhatedha konkandangala ndjoka Jesus ta dhana otaku ka guma ngiini omukalo moka ho inyenge ngele to pewa omayele?

9. (a) Omukriste otashi vulika a makelwe ngiini ngele a pukululwa nenge a pewa egeeloputudho? (b) Otu na okwiinyenga ngiini ngele twa pewa egeeloputudho?

9 Otatu ka mona wo kutya Omukriste oku na ombepo ya tya ngiini ngele okwa pukululwa nenge  a kuthwa iinakugwanithwa megongalo. Pashiholelwa, omumwatate gumwe omugundjuka okwa li a pewa omayele momukalo omwaanawa kaakuluntugongalo kombinga yokudhana uudhano wovidio welongitho lyoonkondo. Shi nikitha oluhodhi, ina taamba ko omayele ngoka nokwa kuthwa oshinakugwanithwa shuuyakuligongalo, molwaashoka ka li we metsokumwe niitegelelwa yopamanyolo. (Eps. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Konima yaashoka, omumwatate okwa tameke oku shi taandelitha kutya ita tsu kumwe netokolo lyaakuluntugongalo, okwa kala nokunyolela koshitayimbelewa lwiikando ta gandja uusama kaakuluntugongalo nokunwetha mo nokuli yalwe nayo ya nyolele ko. Ihe okukala tatu ipopile omolweyono ndyoka twa ninga itashi ke tu kwathela nando osha, pehala lyaashono otashi ka piyaganeka owala ombili yegongalo. Mbela kashi li pandunge tu taambe ko omapukululo, nokutala ko egeeloputudho lyi li ekwatho kutse oku tu ulukila omaunkundi getu ngoka twa li kaatu wete? — Lesha Ontakumandjimbo 3:28, 29.

10. (a) MuJakob 3:16-18 otatu ilongo mo shike kombinga yombepo ombwanawa nosho wo kombinga yombepo ombwiinayi? (b) Iizemo yini tatu ka mona ngele otwa kala tatu ulike kutya otu na ‘uunongo wopombanda”?

10 Jakob 3:16-18 ote tu pe omayele omawanawa kutya otu na okukala nombepo ya tya ngiini megongalo nosho wo ndjoka tu na okuyanda. Ota ti: ‘Mpoka aantu ya silathana efupa noye hole olugodhi, opo wo pu na evundakano nuuwinayi auhe. Ihe uunongo wopombanda tango owa yogoka, ou na wo ombili, olukeno nuukuume. Ou udha ohenda niilonga iiwanawa nokau na omalimbililo nuufudhime. Mboka taa kunu oombuto dhombili, otaa ka teya uuyuuki.’ Sho tatu katuka metsokumwe ‘nuunongo wopombanda’ uukwatya wetu wopakalunga otawu ke tu inyengitha tu humithe komeho ombepo ombwanawa mokati kaamwatate.

KALA WU NA OMBEPO YESIMANEKO MEGONGALO

11. (a) Okukala tu na ombepo ombwanawa otaku ke tu kwathela tu henuke shike? (b) Oshike tatu ilongo moshiholelwa shaDavid?

11 Otu na okudhimbulukwa kutya Jehova okwa langeka po aakuluntugongalo ya ‘lithe egongalo lye.’ (Iil. 20:28; 1 Pet. 5:2) Kungawo, oshi li pandunge tu simaneke elongekidho lyaKalunga, kutya nduno otu li aakuluntugongalo nenge hasho. Okukala tu na ombepo ombwanawa otaku vulu oku tu kwathela kaatu uve nayi ngele katu na iinakugwanithwa yontumba. Sho omukwaniilwa Saul a li u uvite kutya David ota kutha po uukwaniilwa we, Saul okwa kala ‘a limbililwa David.’ (1 Sam. 18:9) Omukwaniilwa okwa kwatwa kombepo ombwinayi nokwa li nokuli a hala okudhipaga David. Pehala lyokukala tatu ipula noondondo ngaashi Saul, oshi li hwepo tu kale ngaashi David. Nonando okwa li a ningilwa iinima oyindji yaahe li pauyuuki, omugundjuka David okwa li a simaneka mboka Kalunga a pa oonkondopangelo. — Lesha 1 Samuel 26:23.

12. Oshike tashi ka humitha komeho uukumwe megongalo?

12 Ngele mokati kaakwanegongalo nenge kaakuluntugongalo omu na aantu ye na omataloko ga yoolokathana, otashi vulu okuuvitha nayi yalwe. Omayele gOmbiimbeli ngaka taga ti: ‘Lalakaneneni okusimanekathana’ nosho wo kutya “inamu itala kutya one aanandunge” otaga vulu oku tu kwathela moshinima shika. (Rom. 12:10, 16) Pehala lyokukala owala tatu tsitsimike kutya otu li mondjila, otu na okukala tu shi kutya olundji opu na omikalo dha yoolokathana dhokutala ko oshinima shontumba. Ngele otwa kala hatu kambadhala okuuva ko omataloko gayalwe, otatu vulu okuhumitha komeho uukumwe megongalo. — Fil. 4:5.

13. Otu na okukala twa tala ko ngiini omataloko getu yene, noshiholewa shini shopaMbiimbeli tashi tu yelithile nawa oshinima shika?

13 Mbela shika osha hala okutya osha puka okupopya etaloko lyetu uuna tu wete kutya megongalo omu na oshinima shontumba shoka sha pumbwa okupukululwa? Aawe. Pethimbo lyaayapostoli megongalo omwa li mwa holoka oompata dha kwata miiti kombinga yoshinima shontumba. Aamwatate oya li ya ningi omalongekidho opo “Paulus naBarnabas nayamwe yomaakwanegongalo yomuAntiokia ya ye kuJerusalem, ya ka  kundathane oshinima shika naayapostoli naakuluntu.” (Iil. 15:2) Nopwaahe na omalimbililo, omumwatate kehe gwomuyo okwa li e na etyokosha kombinga yoshinima shoka nosho wo nkene shi na okukandulwa po. Ihe konima sho kehe gumwe a gandja omadhiladhilo ge nokuthika pehulithodhiladhilo pawiliko lyombepo ondjapuki, aamwatate kaya li ya tsikile nokweeta po omataloko gawo gopaumwene. Konima sho ontumwafo ndjoka yi na etokolo ya thiki komagongalo ‘oye ya tsu omukumo noye yi nyanyukilwa noonkondo’ ‘noya kolekelwa meitaalo.’ (Iil. 15:31; 16:4, 5) Sha faathana nokunena, ngele otwa lombwele aamwatate yoshinakugwanithwa oshinima shontumba, natu shi ethele momake gawo oyo yu ungaunge nasho taye shi ningi mewiliko lyombepo ondjapuki.

KALA WU NA OMBEPO OMBWANAWA SHO TO UNGAUNGA NAYALWE

14. Ongiini tatu vulu okuulika ombepo ombwanawa paumwene?

14 Otu na oompito odhindji moka tatu vulu okuulika paumwene kutya otu na ombepo ombwanawa ngele tashi ya pokuungaunga nayalwe. Oshi li nawa ngele kehe gumwe gwomutse oku na ombepo yokudhimina po yalwe mboka ye tu yemateka. Oohapu dhaKalunga otadhi tu lombwele tadhi ti: “Dhiminathanii po oondjo ethimbo kehe, uuna pe na ngoka a ningathana namukwawo. Dhiminathanii po oondjo naanaa, ngashika Omuwa e mú dhimine po.” (Kol. 3:13) Uutumbulilo “uuna pe na ngoka a ningathana namukwawo” otawu ulike kutya pokati ketu nayalwe ohashi vulika pu holoke okwaahauvathana. Ihe pehala lyokukala tatu ipula unene nomaunkundi gawo nokupiyaganeka ombili yegongalo, otu na okukambadhala tu holele Jehova moku ya dhimina po, e ta tu tsikile okulonga tu li muukumwe.

15. (a) Oshike tatu vulu okwiilonga kuJob shi na ko nasha nokudhimina po? (b) Ongiini egalikano tali vulu oku tu kwathela tu kale tu na ombepo ombwanawa?

15 Otatu vulu okwiilonga shi na ko nasha nokudhimina po koshiholelwa shomulumentu Job. Ookuume ke yatatu mboka ya li ye na oku mu hekeleka, oya li owala ye mu uvitha nayi noohapu dhawo oombwinayi. Ihe nonando oongawo, Job okwa li e ya dhimine po. Ngiini mbela? Okwa li a “galikanene ookuume ke.” (Job 16:2; 42:10) Okukwatela yalwe momagalikano getu otaku vulu oku tu kwathela tu lundulule etaloko lyetu li na ko nasha nayo. Okukwatela Aakriste ooyakwetu ayehe momagalikano otashi ke tu kwathela tu kale tu na ombepo ya fa yaKristus. (Joh. 13:34, 35) Kakele kokukwatela aamwatate momagalikano getu, otu na wo okugalikana tu pewe ombepo ondjapuki. (Luk. 11:13) Ombepo yaKalunga otayi ke tu kwathela tu ulike uukwatya washili wopaKriste uuna tatu ungaunga nayalwe. — Lesha Aagalati 5:22, 23.

HUMITHA KOMEHO OMBEPO OMBWANAWA MEHANGANO LYAKALUNGA

16, 17. Ngoye paumwene owa tokola toko okukala wu na ‘ombepo’ ya tya ngiini?

16 Itatu ka mona tuu iizemo iiwanawa ngele kehe gumwe gwomutse okwe shi ningi elalakano lye opo megongalo mu kale mu na ombepo ombwanawa! Konima sho twa konakona uuyelele mbuka otatu vulu okutokola paumwene kutya openi tatu vulu okuninga omalunduluko tu ulike ombepo ombwanawa. Ngele twa mono mpoka tu na okuninga omalunduluko, otu na okwiikonakona nopwaahe na okukwatakwata tatu longitha uuyelele wOohapu dhaKalunga. (Heb. 4:12) Paulus ngoka a li e na ko nasha neihumbato lye megongalo, okwa ti: “Ondi na eiyuvo lya yela, ihe itashi ti ando kutya kandi na oondjo. Omuwa oye omupanguli gwandje.” — 1 Kor. 4:4.

17 Otatu ka humitha komeho ombepo ombwanawa megongalo ngele tatu kambadhala tu katuke metsokumwe nuunongo wopombanda, nokukala tu na ondjele paumwene nosho wo niinakugwanithwa yetu. Ngele otwa kala tu na ombepo yedhiminopo nokukala hatu dhiladhilile yalwe muuwanawa otatu ka nyanyukilwa ekwatathano ewanawa naalongelikalunga ooyakwetu. (Fil. 4:8) Sho tatu ningi ngeyi otatu vulu okukala neinekelo kutya Jehova naJesus otaya ka kala ya hokwa ‘ombepo yetu.’ — Filem. 25.