Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Imanö kanqëkitataq rikätsikunki?

¿Imanö kanqëkitataq rikätsikunki?

“Señor Jesucristupa kuyakïnin qamkuna imanöpis kayanqëkichö këkutsun.” (FILEM. 25, NM)

1. ¿Ima munanqantataq cartankunachö Pablu rikätsikurqan?

KUTIN kutinmi cartakunqankunachö apóstol Pablu rikätsikurqan, llapan congregacionkuna imanö kayanqampita Dios y Cristu kushishqa rikäyänanta munanqanta. Këllaman yarpärishun, Galaciachö këkaq congregaciontam kënö nir qellqarqan: “Señor Jesucristupa kuyakïnin qamkuna imanöpis kayanqëkichö këkutsun, wawqikuna. Tsënö katsun” (Gal. 6:18, NM). Tsënö qellqanqanwanqa, ¿ima nïtataq munarqan?

2, 3. a) Höraqa, ¿imapaq parlartaq Pablu “imanöpis kayanqëkichö” neq palabrakunata utilizarqan? b) ¿Imakunatataq tapukunantsik?

2 Kë qellqanqanchöqa, “imanöpis kayanqëkichö” nirqa, rikätsikïkan imatapis imanö rikanqantsikta, imanö portakunqantsik o imanöpis pensanqantsiktam. Këllaman pensarishun, juk nunaqa respetakoq, kikinllaman mana yarparaq, kuyakoq, qarakoq o llakipäkoq kanmanmi. Bibliaqa ‘umilde gollmi shongoyoqta’ y “mana ras piñakoq” nunakunataqa alabanmi (1 Ped. 3:4, NTCN; Prov. 17:27). Pero wakinkunaqa, wiyapätsikoqkuna, kapoqyoq këllapaq yarparaqkuna, resentikoqkuna, kikinkunallaman yarparäkoqkuna o tsëpitapis más peorqa, mana allita ruraqkuna, mana wiyakoqkuna o rebelakoqkunam kayan.

3 Tsëmi, “Señor imanöpis kanqëkichö këkutsun” nirqa, Pabluqa cristiano mayinkunata nikarqan imanö kayanqan Dios munanqannö y cristiänokuna kayanqannö kayänampaq (2 Tim. 4:22, NM; lei  Colosenses 3:9-12). Kanan witsanqa llapantsikmi kënö tapukunantsik: “¿Imanö kanqäpitataq reqiyäman? ¿Imachötaq más alliyäman Dios munanqannö kanäpaq? ¿Congregación juk shonqulla kanampaq más yanapakïta puëdëku?”. Girasol wëtakuna kanqan chakrachöqa, cada wëtam llapan wëtakuna shumaq rikakänampaq yanapakun. Qamqa, ¿tsë wëtanöku congregación shumaq kanampaq yanapakunki? Awmi, llapantsikmi sinchikunantsik tsënö kanapaq. Tsënö kaptinqa, rikärishun imanö kënintsikwan Diosta imanö kushitsinapaq kaqta.

KË MUNDOPA MANA ALLI RURËNINKUNAPA CONTRAN CHURAKË

4. ¿Imataq ‘mundopa espiritun’?

4 Bibliam kënö nin: “Nogantsicga manam cay mundupa espïrituntatsu chasquishcantsic, sinöga quiquin Dios Yayapita shamug Espïrituntam” (1 Cor. 2:12, NTCN). ¿Imataq ‘mundopa espiritun’? Efesios 2:2 (NM) textochö parlanqan espïritullam, kënömi nin: “Tsë witsankunaqa juk tiempochö kë mundo kanqannömi kayarqëki, vientopa mandaqnin kanqannö, tsë espïrituqa mana cäsokoq këpa tsurinkunachömi rikakun”. Tsë ‘vientoqa’ kë mundopa pensënintam rikätsikun, tsë espïrituqa imëka vientonömi më tsëchö këkan. Tsëtaqa wiyantsik kënö parlayanqanchömi: “Noqataqa manam ni pï imata ruranäpaq kaqta nimanqatsu”, o: “Qampa kaqtaqa reclamë”. Tsënö pensaqkunaqa Satanaspa mundompa mana cäsokoq këpa tsurinkunam kayan.

5. ¿Imanötaq wakin israelïtakuna portakuyarqan?

5 Tsënö portakïqa manam kanan witsankunallapitaraqtsu. Moises kawanqan witsanmi, Israel congregacionchö cargota chaskishqa kaqkunapa contran Coré tikrarirqan. Aaronpaqwan tsurinkunapaqmi masqa parlarqan, pëkunaqa sacerdötenömi yanapakuyarqan. Quizaschi ichik pantayanqankunaman chipyëpa rikaraq, o capazchi pensarqan kastankuna kaptin tsë cargokunata Moises qoshqa kanqanta. Imam sïqa, nunakuna pensayanqannömi pensar qallëkurqan y Jehová churashqan nunakunapaqmi wasan rimar qallëkurqan. Mana respetakushpam kënö nirqan: “Amana masqa munënikikunata rurayënatsu [...]. ¿Imanirtaq qamkunaqa Jehoväpa congregacionnin janampa churakäyankiman?” (Núm. 16:3). Jina tsënöllam Datanwan Abirampis Moisespaq quejakurnin kënö parlayarqan: “¿Chipyëpaku mandayämaqnï tikrëta munanki?”. Y Moises qayatsiptinmi mana allipa kënö nir contestayarqan: “¡Manam shayämushaqtsu!” (Núm. 16:12-14). Jehoväqa tsënö portakuyanqanta chipyëpam melanarqan, tsëmi revelakoqkunata ushakäratsirqan (Núm. 16:28-35).

6. Punta cristiänokuna kawayanqan witsan, ¿imanötaq wakin cristiänokuna portakuyarqan, y imanir-raq tsënö kayarqan?

6 Punta cristiänokuna kawayanqan witsanchöpis, wakinkunaqa congregacionchö cargoyoqkunapa contranmi rimayarqan y despreciayarqan (Jud. 8). Quizaschi qoyanqan cargokunawan kushishqatsu kayarqan. Jina capazchi, Dios qonqan cargokunata cumplita procurëkaqkunatapis, Diosnintsik cargoyoq kayänampaq akrashqa nunakunapa contran churakäyänampaq parlapäyaq (lei 3 Juan 9, 10).

7. ¿Congregacionchö imanö mana portakunapaqtaq cuidakunantsik?

7 Tsënö portakïqa manam imëpis congregacionchö kanmantsu. Tsëmi mäkoqlla o mayaqlla këkänantsik. Kanan witsan anciänokunaqa manam llapantapis allillata ruraqtsu kayan, tsënöllam Moisespa y apóstol Juanpa tiemponkunachöpis kayarqan. Imallachöpis pantayanqankuna llakiratsimashwanmi. Imëllapis tsënö pasakuptinqa, manam Diosta mana reqeq mundochö këkaq nunakunanötsu “justicia” rurakänanta o tsë cristiano “castigashqa” kananta mañakurnin portakushwan. Jehová ichik pantanqantsikkunata mana kaqpaq churëkaptinqa, ¿manatsuraq noqantsikpis tsëta rurashwan? Wakin cristiänokunaqa, alläpa jatun jutsata rurariyaptin anciänokuna juntakëkur yanapayänampaq qayatsiyanqanman manam ëwayashqatsu. ¿Imanir? Yanapayänampaq kaq anciänokuna imallachöpis pantayanqantanö rikarninmi. Pero tsëqa doctor imanö kanqanta mana gustarlla, juk qeshyapita kachakänapaq yanapamänata mana munaqnömi kanman.

8. ¿Ima versïculokunataq yanapamantsik congregacionchö pushakoqkunata respetar sïguinapaq?

8 Tsënö mana portakunapaqqa, yarpäshun Bibliachö ninqannö ‘derechu caq maquincho’ Jesus ‘qanchis qoyllurcunata’ katsinqanta. Kë qoyllurkunaqa rikätsikun ciëlopaq akrashqa anciänokuna y congregacionkunachö këkaq anciänokunatam. Pëqa munanqanmannömi makinchö këkaq ‘qoyllurkunata’ dirigita puëden (Apoc. 1:16, 20). Congregacionkunata Rikaq karmi, anciänokunata imanö pushanampaq kaqtapis musyan. Bibliaqa rikätsikun ‘nawincunaqa imeca nina rupecaqnoraq’ kanqantam, tsëqa llapantapis musyëkanqantam rikatsimantsik, tsëmi, mëqan anciänotapis consejanan precisaptinqa, pëqa musyan imë y imanö ruranampaq kaqta (Apoc. 1:14). Santo espïrituwan akrashqa kaqkunata respetar sïguenqantsikyaqqa, Pablu kënö consejakunqantam wiyakïkäshun: “Yachatsir pushayäsho[q]niquicunata cäsucuyanqui. Diosta cuentata qoyänanpaq caqta musyarmi, pecunaqa imepis shumaq ricayäshurniqui yachecatsiyäshunqui. Cäsucuyaptiqueqa pecunapis ganas ganasllam yachatsiyäshunqui; y mana cäsuyaptiqueqa, pecunapaq allapa sasam canqa; y yachatsiyäshunqequipis manam imapaq sirwiyäshunquitsu” (Heb. 13:17).

Congregacionkunata Jesus rikëkaptinqa, ¿imanötaq anciänokuna consejamanqantsikta chaskikushwan?

9. a) ¿Ima rurëtaraq munarinman juk cristiano piñapäyaptin o consejayaptin? b) ¿Imanötaq rikashwan piñapämanqantsikkunata?

9 Jina juk cristiano imanö kanqanqa rikakanman congregacionchö cargoyoq këninta qochiriyaptinmi o qechuriyaptinmi. Juk congregacionchömi, maqanakoq y wanutsinakoq videojuegokunawan pukllaq jöventa anciänokuna consejayarqan. Llakikïpaqqa, tsë consëjokunata mana wiyakunqampita y Biblia ninqannö manana portakuptin siervo ministerial kënimpita jorqariyanqanmi (Sal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10). Tsë cargompita jorqariyaptinmi kayanqampitam wakin cristiänokuna jananchö mana allita parlar karqan, y quejakurninmi mëtsika cartakunata sucursalmampis mandarqan y congregacionchö këkaq wakin cristiänokunatapis tsënö rurayänampaq nirqan. ¿Alläpatsuraq precisan mana alli rurënintsikta tsapëta procurar congregacionpa yamë këninta peligroman churëqa? Tsëpita más alliqa, piñapar consejamanqantsikta wiyakurnin imachö pishipanqantsikta rikëmi, y musyarir, consejamanqantsikkunata mana quejakushpa chaskikïmi (lei Lamentaciones 3:28, 29 *).

10. a) ¿Imanötaq Santiagu 3:16-18 rikätsimantsik congregacionchö imanö portakunapaq kaqta? b) ¿Imachötaq yanapamantsik ‘Diospita shamoq alli yache’ ninqanmannö rurëqa?

10 Santiagu 3:16-18 textom rikätsimantsik congregacionchö imanö portakunapaq kaqta y imanö mana portakunapaq kaqta, kënömi nin: “Porqui meqan nunapis nuna mayincunata chiquir ambisiosu caquicarnenqa, imepis pletucurninmi mana allicunallata ruraquican. Peru Diospita shamoq alli yacheqa quenomi: tsuya yacuno limpiu quemi, nuna mayintsicwan mana liryaquimi, qollmi shonqu quemi, wiyacoq quemi, ancupäcoq quemi, allicunata ruremi, llapanpaqpis iwal quemi y rasonpa caqllata parlaquimi. Tseno alli cawaquicho quecaq nunaqa alli cawaquillatam apecan murucoqno memanpis. Tsenopam nunacuna alli cawaquillacho cayanqa”. ‘Diospita shamoq alli yache’ ninqannö rurarqa, cristiänonö imanö kanqantsikmi yanapakunqa cristiano mayintsikwan juknölla kanapaq.

RESPETAKOQ KANQËKITA CONGREGACIONCHÖ RIKÄTSIKÏ

11. a) ¿Imaman ishkinapaq kaqpitaraq salvakushun Dios munanqannö pensarqa? b) ¿Imatataq Davidpita yachakuntsik?

11 Manam imëpis qonqashwantsu ‘Jesusman creyicoqcunata cuidayänampaq’ Jehová anciänokunata akranqanta (Hech. 20:28; 1 Ped. 5:2). Tsëmi, más alliqa kanman, Diospa munëninta respetanantsik tsë cargoyoq kar o mana karnimpis. Dios munashqannö pensarqa, manam alläpa precisaqpaqtsu cargoyoq këta churashun. Reynö rantin David yëkunampaq kaqta musyarirmi, Saúl reyqa “imëpis mana allipa rikëkarqan” (1 Sam. 18:9). Awmi, mana alli pensëninmi, wanutsita munëman chätsirqan. ¿Y noqantsikqa? Saulnö cargoyoq këpaq yarpachakunapa rantin o trukanmi, más alliqa kanman joven Davidnö kanantsik. Tukï mana alli rurashqa ushashqapis, imëpis Dios churashqan autoridadtam respetarqan (lei 1 Samuel 26:23 *).

12. ¿Imanötaq yanapakushwan congregación juk shonqulla kanampaq?

12 Nunakuna jukläya jukläya pensayanqanqa congregacionchö kaqkunata y anciänokunatapis contranakïmanmi chäratsinman. Tsënö mana pasakunampaqqa, Bibliachö këkaq kë consëjokunam yanapamäshun: “Jucniquipis jucniquipis juc castanolla cayanqequirecur, shumaq cuyanacuyë, y respetanacuyë, y waquincunatapis mas presisaqpaq churayë”, y “Ama qamcunalla llapanchopis yachaq tucuyëtsu” (Rom. 12:10, 16). Pensanqantsiklla más alli kanqanta pensanapa rantinqa o trukanqa, imëpis yarpashwanmi juknöpa imatapis rikëqa allilla kanqanta. Wakinkuna pensayanqanta cuentapaq churarqa, congregación juk shonqunölla kanampaqmi yanapakïkäshun (Filip. 4:5).

13. ¿Imanötaq pensanqantsikta rikashwan, y Bibliachö ima willakïtaq tsëpaq claro rikätsikun?

13 Tsëqa, congregacionchö imallatapis altsanapaq kaqtanö rikarqa, ¿mananatsuraq parlakushwan? Manam tsë ninantsu. Punta cristiänokuna kawayanqan witsanmi, alläpa sasa o aja problema yurirqan, tsëmi tsë witsan cristiänokunaqa “Pabluta Bernabeta waquin creyicoqcunatawan Jerusalenman cachayarqan tsecho apostolcunawan y mandacoqcunawan tse asuntuta areglayänanpaq” (Hech. 15:2). Llapankunachi tsë problema imanö kanqanta y imanö altsakänampaq imata karpis pensayashqa kayarqan. Juknin jukninmi imata pensayanqanta parlayarqan, y santo espïritupa yanapakïninwanmi decidiyarqan. Tsëpita patsëqa manam ni pipis pensanqanta välitsir sïguirqannatsu. Tsë problëmata imanö altsayanqampaq willakoq carta chäriptinmi, “allapa cushicuyarqan pecunapaqno cashqanta musyarir”, tsëmi “Jesusman mas marcäquiyoq ticrariyarqan” (Hech. 15:31; 16:4, 5). Kanampis tsënöllam pasakun, cargoyoq cristiänokunata musyaratsirqa, alleq yarpachakïkur tsë asuntota altsayänampaq kaqmanmi markäkushun.

LLAPANKUNAWAN ALLI KËNIKITA RIKÄTSIKI

14. ¿Ima pasakuptin alli kënintsikta rikätsikushwan?

14 Imanö kanqantsiktaqa llapan kawënintsikchömi rikätsikuntsik. Këllaman pensarishun, pipis llakitsimashqantsik kaptinqa, allim kanman mana ras piñakur nuna mayintsikta shumaqpa tratanantsik. Diospa Palabranmi kënö consejakun: “Tsenolla jucniqui jucniquipis ima cäsu captinpis awantanacuyë. Y ima ninacushqa carpis, perdonanaquicuyë, Jesucristu [“Jehová”, NM] perdonayäshonqequinolla” (Col. 3:13). “Ima ninacushqa carpis” nirqa, rasumpa kaqpita piñakunqantsiktam rikätsikïkan. Pero mana alli rurëninkunaman yarparäkunapa rantin o trukan y congregacionpa yamë këninta ushakätsinapa rantinqa, pëkunawan paqta Diosta sirwita munarmi Jehová ruranqanta qatita procurantsik y perdonëkuntsik.

15. a) ¿Perdonakoq këpaq imatataq Jobpita yachakuntsik? b) ¿Imanötaq Diosman mañakunqantsik yanapamäshun alli kënintsikta rikätsikunapaq?

15 Job ruranqanmi yarpätsimantsik perdonakoq kë alläpa precisanqanta. Shoqayänampa rantinmi kiman amïgonkuna chipyëpa llakitsiyarqan mana ruranqampita culpatsarnin. Tsënö kaptimpis, ‘yanaqinkunarëkurmi mañakurqan’ y perdonëkurqanmi (Job 16:2; 42:10). Awmi, llakitsimaqnintsikkunapaq mañakunqantsikqa juknöpam pëkunapaq pensaratsimashwan. Llapan cristiano mayintsikkunapaq mañakurqa, cristiänonö alli kënintsiktam rikätsikïkantsik (Juan 13:34, 35). Jinamampis, santo espïritutam mañakunantsik (Luc. 11:13). Diospa kallpanmi yanapamäshun nuna mayintsikkunata alli tratarnin rasumpëpa cristiänonö portakunapaq (lei Galatas 5:22, 23).

DIOSPA MARKANCHÖ ALLI KË KANAMPAQ YANAPAKUSHUN

16, 17. ¿Imanö kanqëkitataq rikätsikïta munanki?

16 Rikanqantsiknömi, congregacionchö këkaqkuna alli këninkunata rikätsikuyänampaq churapakäyaptinqa, llapan congregación más alliyärin. Quizaschi kë yachatsikïta yachakurirnin, imanö kanqantsikchö más alliyänapaq kaqta rikärishun. Imachöpis más alliyänëkipaq kaqta rikarqa, Diospa Palabran ninqannö rurë (Heb. 4:12). Llapan congregacionkunapa rikëninchö alli këta procurarmi Pablu këta nirqan: “Aunqui shonqücho ‘Allillatam rurä’ nishpa pensarpis, capas fallarerqö. Peru tsetaqa Diosllam jusgamanqa” (1 Cor. 4:4).

17 Diospita shamoq yachë ninqannö rurarnin y pensanqantsikkunata o cargontsikkunata más precisaqpaq mana churashqaqa, congregacionchö alli kë kanampaqmi yanapakïkäshun. Y cristiano mayintsikkunata perdonashqa y alli nawintsikwan rikashqaqa, pëkunawan yamëmi y juk shonqunöllam kawakushun (Filip. 4:8). Alli kënintsikta tsënö rikätsikushqaqa Jehoväwan Jesusqa alläpam kushikuyanqa (Filem. 25).

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 9 Lamentaciones 3:28, 29: “Japallan sientekutsun, y upällalla katsun, porque pëmi pëpaq imatapis disponishqa. Shiminta allpaman churatsun. Capaz ima allillapis pëpaq kanman”.

^ par. 11 1 Samuel 26:23: “Jehovämi alli rurënimpita y pëllapaq kanqampita pitapis paganqa, kananmi Jehoväqa makïman churamushurqunki, y noqaqa manam Jehová akrashqanta wanutsita munarqötsu”.