Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

“Arufudahabá nun lun nadügüni bugundan”

“Arufudahabá nun lun nadügüni bugundan”

“Arufudahabá nun lun nadügüni bugundan, ladüga buguya Nubungiutebei.” (SAL. 143:10)

1, 2. Ka buiti wasagarubei lídangiñe úaragua lan wawinwandun luma lubalinti Bungiu, ani ka wafurendeirubei lídangiñe hénpulu le líchugubei urúei Dawidi lidan katei le?

YÚSUÑAHADÜN san somu mapa dan le haweiyasuhaña lan lun harihini fulasu le ñéinhinbadün lubéi huánriñugugiñe? Másiñati íderagua lumutün lan meha harihini katei lúmagiñe aban fulasu ítarati lun desidírü humani ka lan üma buídutimabei lun hachülürün. Gayarati giñe wadügün aban katei ítarati dan le mosu lan desidírü wamá somu katei súdiniti. Warihini katei lau igaburi le aubei larihei Bungiu íderagua lumutiwa lun woudin luéigiñe üma le ñéingiñe lubéi labusenra woudin (Isa. 30:21).

2 Ruti Dawidi le meha lurúeite Ísüraeli aban buiti hénpulu lánina úaragua lan lawinwandun luma lubalinti Bungiu lidan libe-agei irumu lánina libagari. Akutiha wamá fiú sügǘ luagu libagari lun gayara lan wafurendeirun lídangiñe ligaburi lóuserun aban wügüri le meha eseriwidubei lun Heowá tau sun lanigi (1 Uru. 11:4).

INEBETI MEHA LIRI BUNGIU LUN DAWIDI

3, 4. a) Ka ínchahabalin Dawidi agagibudagua luma Goliadi? b) Ka meha lasandirubei Dawidi luagu liri Bungiu?

3 Samina wamá luagu nibureinti Dawidi danbei le lagagibudagun luma aban wuriburuguna Filistéana gíriti Goliadi. Ka san ínchahabalin agagibudagua luma aban hígandei le ǘrüwabei méturu ligagubun le hanarimeburiboun lárumate? (1 Sam. 17:4.) Ladüga funa san ganigi lan? Odi ladüga funa lafiñen luagu Bungiu? Ídehati biángubei igaburi le. Gama lumoun, inebesei luagu Heowá luma luagu liri ligíatima adügübei lun lagagibudagun Dawidi luma hígandei le. Lau igañi aba lálügüdahan Dawidi: “Káteiñein san Filistéana gibe tubungiute le lun lañawarihaba lan houn lisudaranigu Wabungiute le wínwanbei ítara?” (1 Sam. 17:26).

4 Dan le aniha lan Dawidi gagibugu luma Goliadi, aba lariñagun: “Buguya biabin nuagun tau eféin tuma gimara, ánheinti au nidin buagun lidan liri Nabureme Suntigabafu [Heowá] le Habungiute lisudaranigu Ísüraeli ha únbaña bawügürihóua” (1 Sam. 17:45). Ladüga lafiñen luagu Bungiu inarüniti, áfara lumuti Dawidi óunwenbu filistéana le, láurügü aban dübü. Afiñeti Dawidi luagu Heowá ani wéiriti lineben liri lun lidan sun libagari, ítara kei meha ladügüni danbei le lagagibudagun luma Goliadi. Ariñagati houn ísüraelina líledi: “Hapantaha lau liri [Heowá]” (aliihoualá 1 Krónikasi 16:8-10).

5. Ida luba hamuga gayara lan wásügürün lídangiñe aban sügǘ le genegeguati luma le ídangiñebei lásügüra Dawidi luma Goliadi?

5 Pántatün san ladüga Heowá lan Hubungiutebei? (Her. 9:24.) Ka hadügübei dan le hayanuhan hubesinanigu, hupaanágu hama hiduheñu wuriba luagu Heowá ani adüga hagía bula hau lánigu Gefentiña? Óunabatün san luagu lufulesein liri, afiñereina hugía luagu líderagubadün lan? Inarüni anirein lan “lidaani ámanichuni”, gama lumoun, moun lumuti nibusigari wamá ladüga aban wamá gefenti luagu Heowá ni luagu lánigu wamá Hesusu disipulu (Apur. 3:1, 7; Mar. 8:38). Íbini mosu lan wóuseruniña gürigia ha meresibirunbalin uganu le wanügübei buidu lau inebesei luma ínsiñeni, maweiyasun wamá ítarada kei ísüraelina ladüga “aba hadiheridun, hanufudegua hagía” dan le haganbuni le lariñagubei Goliadi (1 Sam. 17:11). Lubaragiñe lira, lunti ganigi wamá lun wadügüni le lunbei wadügüni lun inebewalá liri Heowá. Busentiwa wíderaguniña gürigia asubudirei ídatima liña lan Bungiu, ligía wayusurunbarun Bíbülia, to Lererun, lun warufuduni houn weiri lan lisudinin layarafadúniwa lun (Sant. 4:8).

6. Ka meha katei labusenrubei Dawidi danbei le lagagibudagun luma Goliadi, ani ka katei lunbei súdinitima lan woun?

6 Arufudahati lagagibudagun Dawidi luma Goliadi ábanya katei súdiniti woun. Danbei le lachülürün Dawidi éibaagueina lidoun awuribuhani, aba lálügüdahan: “Kaba adügǘwa lun wügüri le áfaruti Filistéana le hilagubei; gidaléime anabawaguni le luéi Ísüraeli?”. Lun hóunabuni, aba háguyuguagüdüni wügüriña ísüraelina lun le meha ariñaga hamaalibei: “Líchuguba urúei saragu irisini lun wügüri le áfaruti [Goliadi] hilagubei, líchuguboun giñe urúei liráü lun lúmarime” (1 Sam. 17:25-27). Gama lumoun, mama meha afayeiruahaü súdinitimabei lun Dawidi. Nidiheriti meha luagu aban katei súdinitimati: líchugun uéiriguni lun Bungiu, le inarüniti (aliihoualá 1 Samueli 17:46, 47). Agiati wagía? Súdinitimati san woun lun laganbahóuniwa wawagu lidan ubóu le lau wagañeirun irisini luma lau wibihin aban ubaraü súdiniti? Chóuruti, busentiwa lan ítara wamá kei Dawidi, le meha eremuhabei: “Weremuha úara lau aban umalali, luagu luéirigun Aburemei” (Sal 34:3). Ligíati, afiñe wamá luagu Heowá ani liri lan wíchiga lidan furumiñeti lúgaaru, mamalá wiri (Mat. 6:9).

7. Ida luba wederebudagüdüni wafiñen lun gayarabei lan wawandun lidan wani ministeriu íbini ánhawa meresibirun hamá gürigia buidu?

7 Lun meha lagagibudagun Dawidi lau ganigi luma Goliadi mosu meha larufudun aban afiñeni le gumuti luagu Heowá. Lafiñerun luagu Bungiu ligía meha aban lídangiñe katei le ídehabei lun derebugu lan lafiñen nibureinti le, dan meha le hóuniri lubéi mudún ligía (1 Sam. 17:34-37). Wagía sun, mégeitiwa giñe aban afiñeni derebuguti lun gayarabei lan wawandun lidan wani ministeriu, dántima le meresibirun hamaniwa gürigia buidu. Gayarabei derebugutima lan wafiñen ánhawa afiñera luagu Bungiu lidan sun le wadügübei sagü weyu. Aban hénpulu, anhein yusu wabarun ugunei burí to ídanboun haweiyasuha hibe-agei gürigia, gayarati hamuga wayanuhan hama gürigia ha añuurubaña wabadu tuagu Bíbülia. Gayarati giñe wadimurehan hama gürigia ha wadarirubaña ǘmadarugu dan le awanha lan apurichiha muna tuagun muna (Adü. 20:20, 21).

AGURABAHATI MEHA DAWIDI LUAGU HEOWÁ

8, 9. Lau ligaburi lóuseruni Dawidi Saulu, ida liña larufuduni úaragua lan lawinwandun luma lugundan Heowá?

8 Ábanya hénpulu le ídanbei larufudei Dawidi lafiñen luagu Heowá susereti dan le gaturóbulin lubéi luma Saulu, le furumiñeti lurúeite Ísüraeli. Ladüga gimugaü, álugati yebe Saulu láhuduruni Dawidi lau larufunte luagu touba muna ǘrüwa wéiyaasu, gama lumoun aba lafanreinruni Dawidi súngubei, ani málugunti meha giñe lun lafayeirun wuribati luagu wuribati. Lagumuhóun ábagubei lanurahan ñéingiñe (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Ábati láfuridun Saulu éibaahei Dawidi lidan fulasu mageirawati úara hama ǘrüwa-milu wügüriña ha lanúadirubaña Ísüraeligiñe (1 Sam. 24:2). Aban weyu aba lebelurun Saulu lagadábugiñe aban dübü sin líchugun fe luagu anihein lan Dawidi hama luwügüriñanigu ñein. Gayarati hamuga buga layusuruni Dawidi chansi le lun láfaruni urúei le meha busenbei láfaruni hilagubei. Lau sun luwuyeri, busenti meha Bungiu larúeihan Dawidi Ísüraeli leweñegua Saulu (1 Sam. 16:1, 13). Le linarün katei, lun hamuga falá lumuti Dawidi le hariñagubei luwügüriñanigu lun, áfara lumuti hamuga Saulu hilagubei. Gama lumoun, lubaragiñe lira, aba lariñagun Dawidi: “Miñurun nubéi núhabu luagun urúei! Anhein urúei lubéi, ladüga lanúadirun lan Wabureme [Heowá]” (aliihoualá 1 Samueli 24:4-7). Saulugili meha urúei le lanúadirubei Bungiu, ani mabusenrunti meha Dawidi lagidaruni arúeihani luéi, lugundun anihagua meha Heowá ígira lun larúeihan. Lau líbugun murusun tídangiñe taru ladaüragun lau duari arufudati luagu mabusenrun lan ladügün ni kata wuribati lun (1 Sam. 24:11).

9 Lagumuhóunbei larihini Dawidi urúei le lanúadirubei Heowá óusera lumuti lau inebesei. Aba lachülürün Dawidi luma Awisái lidoun fulasu le ñein tubéi likianpun Saulu ani larumuguña hadarirunbalin. Saminati Awisái luagu lederegeruñein lan buga Heowá Saulu le lágani Dawidi lúhaburugun Dawidi, ábati lariñagun Awisái lun Dawidi: “Ígirabana lun náfaruni [Saulu] guentó lun nímiruni múarugun tau ligimaran guánarügü”, gama lumoun, máhati Dawidi (1 Sam. 26:8-11). Kei meha áluaha lubalin Dawidi ladundehan Bungiu, mígirunti lun línchahani le lariñagubei Awisái le lupaaná adüga somu katei le kóntürati luma le labusenrubei Heowá.

10. Ka sügǘ úmabei gayara lan wagagibudagun, ani kaba íderaguawa lun mafalarun wamani le hariñagubei gürigia woun?

10 Wagía sun, gayarati giñe wagagibudagun luma sügǘ le ídanbei léreda somu gürigia wawagu arihei katei lidan ligaburi harihini gürigia, lubaragiñe hamuga línchahaniwa adügei le labusenrubei Heowá. Ítara kei meha ladügüni Awisái, gayarati giñe línchahaniwa adüga somu katei sin gabaroun wamani ka lan lasaminarubei Heowá luagu katei ligía. Lun mafalarun wamani gürigia ligía lunti wasubudiruni ka lan lasaminarubei Heowá luagu katei ligía ani desidírü wagíame wasigirun abagarida según lugundan.

11. Ka wafurendeirubei lídangiñe lani Dawidi hénpulu lánina líchuguni lugundan Heowá furumiñe?

11 Furíeiti Dawidi lun Heowá: “Arufudahabá nun lun nadügüni bugundan” (aliihoualá Sálumu 143:5, 8, 10). Ayumahati meha Dawidi larufudahan Bungiu lun ida luba lan meha ladügüni lugundan, lubaragiñe lafiñerun luagu le lasaminarubei o lafalaruni le hariñagubei amu lun. Ligía lariñagunbei: “Haritaguatina luagun meha binadu dan, ani saminatina luagun sun le adüga báalibei”. Gayarati gunfuranda wamani ka lan lugundanbei Heowá ánhawa aturiahoun Lererun buidu buidu ani samina wagíame hulili luagu saragu abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia le arufudubalin ida liña lan lóuseruniña Heowá gürigia.

GUNFURANDA LUMUTI MEHA DAWIDI ADUNDEHANI LE LÍDANBEI LÚRUDU

12, 13. Ka uagu láwiyurei Dawidi duna le hánügübei ǘrüwa hádangiñe luwügüriñanigu lun múarugun?

12 Buiti giñe lun wáyeihani Dawidi lidan gunfurandalani adundehani burí le adarirúbei lidan Lúrudu, luma lueirin layumahan lafalaruni. Akutiha waméi le asuseredubei dan le lariñagunbei Dawidi weiri lan layumahan latun “duna le lídangiñeti fusu le Belenbei”. Aba hebelurun ǘrüwa hádangiñe luwügüriñanigu lau erei lidoun uburugu Belén —lidoun dan ligía, filistéana meha lídanbaña uburugu ligía—, ábati hagiribudun lau duna lun. Gama lumoun, “máhati Dawidi látuni, ábarüga láwiyuruni keisi idewesei lun Aburemei”. Ka uagu? Ligía guánarügü afuranguagüdübalin dan le lariñagunbei: “Sefulána Bungiu luéi nátuni duna le! Kéigubeirügü hamuga nátuñein lan hata wügüriña ha, lugundun ru hamuti habagari lidoun denchaü lun houdin adaburei!” (1 Kro. 11:15-19).

13 Subudi lumuti meha Dawidi ariñaga lan Lúrudu moun lumuti lan leigín hitaü, lunti lan lawiyurún múarugun. Gunfuranda lumuti giñe ka lan uagu, lugundun ariñagati meha Lúrudu luagu “sun [lan] le gabagaribei, lau [lan] hitaü le lídanbei labagarida”. Gama lumoun, duna meha lira, mama meha hitaü. Kati uagu lamahada látuni? Ladüga gunfuranda lani inarüni méiniti le lébunabei lúrudu richati ligía: sagüráuti lan hitaü lun Heowá. Kei ru habalin ǘrüwa wügüriña hagía habagari lidoun peliguru, saminati meha Dawidi lafuruduña lan hamuga minebeni lun hata wügüriña hagía anhein meha lata duna ligía. Ligíati maha lubéi látuni duna ligía. Lubaragiñe lira, aba líchugun fe lunti lan buga láwiyuruni duna ligía múarugun (Fad. 17:11; 2 Lur. 12:23, 24).

14. Ka íderagubalin Dawidi lun larihini katei kei larihini Heowá?

14 Áfaaguati meha Dawidi lun gani lan le lariñagubei Lilurudun Bungiu efekütu tidan lanigi. Ligía leremuhanbei: “Hínsiñeti nun lun nadügüni bugundan, barǘ numuti barufudahan tidan nanigi” (Sal. 40:8). Aturiaha lumuti meha lilurudun Bungiu, ráramagua ligía asaminara hulili luagu le ariñawagúbei lidan. Kei meha chouru lubalin Dawidi buídubei lan lidin lun anhein gaganbadi lun lugumadin Heowá, mámarügüñein meha le lariñagubei Lilurudun Moisesi ladüga, falá lumuti giñe adundehani le lídanbei Lúrudu ligía. Dan le waturiahanu Bíbülia, súdiniti lun wararamagun asaminara luagu le waliihabei, kipu wameime tidan wanigi. Ítara luba wasubudiruni le hínsiñebei lun Heowá lidan furumiñeguarügü katei le asusereduti.

15. Ida liña larufudun Salomón minebeni luagu Lilurudun Bungiu?

15 Resibiti Salomón le liráü Dawidi saragu abinirúni lúmagiñe Heowá. Gama lumoun, lau lásügürün dan aba minebenhali lan Lilurudun Bungiu lun. Aban hénpulu, subuditi meha lun Salomón wéridiwa hamá urúeigu ha ísüraelina luéi ‘hagibedagun hámarigu’, gama lumoun madügünti gasu lau gumadi le (2 Lur. 17:17). Le linarün katei, aba lamarieidun hama saragu würiña terencha. Dan le wéiyaali lubéi, “aba hadügün lúmarigu lun tegeyedun lanigi hawagun amu búngiugu”. Meberesenga ka lan lariñagubei lun laricharaguagüdüni ligaburi lóuserun, le linarün katei, aba lagumeserun adügei “le wuribabei ligibugiñe Bungiu, lugundun méibugunti lau gúnfuli luma Aburemei kei buga Dawidi le lúguchi” (1 Uru. 11:1-6). Ma lueirin lisudinin lun wígirun lun ladundehaniwa lúrudu luma burí inarüni méiniti le tídanbei Lererun Bungiu! Súdiniti katei burí le, kéiburi dan le busén lan aban gürigia lamarieidun.

16. Ka efekütu lánibei wawagu gunfuranda wamani adundehani le lídanbei gumadi luáguti lúmarügübei lan aban íbiri lidan ‘afiñeni’ wamarieida?

16 Ánhawa hamuga san tadariha o ladariha somu gürigia le mama íbiri lidan afiñeni, larufuduba san ligaburi wóunabun samina wamá kei Dawidi, o samina wamá kei Salomón? Resibi hamaali kristiánugu inarünitiña gumadi luagu túmarügübei lan o lúmarügübei lan aban íbiri lidan ‘afiñeni’ hamarieida (1 Ko. 7:39). Anhein desidírü aban kristiánu lun lamarieidun, mosu láluahanu lani weiriou o tani weiriei hadan íbirigu ha deregeguaaña houngua lun Heowá ani badiseihaña. Ánheinti gunfuranda wabalin adundehani le lídanbei gumadi tídangiñeti Bíbülia le, mamarieidunbadiwa hama ubouaguna ani mígirungubeibadiwa giñe lun hadarihaniwa.

17. Kaba íderaguawa lun méiguadun wamá tidoun sádara lánina tariyawagun iyawaü lánina agamariduni?

17 Íderagua lumutiwa giñe hénpulu le líchugubei Dawidi lánina laluahóun ladundehan Bungiu lun méiguadun wamá lidoun échuni lánina tariyawagun iyawaü lánina agamariduni. Aliiha huméi bérusu burí le lídanbei párafu le, samina humá luagu burí adundehani le lídanbei ani houcha humá gunfuranda humani ka lan lugundanbei Bungiu libügürü katei le (aliihoualá Sálumu 119:37; Matéu 5:28, 29 luma Kolosana 3:5). Adügati wararamagun asaminara luagun liñun lilurudun Bungiu lun aranseñu wamá lun méiguadun wamá tidoun sádara lánina tariyawagun iyawaü lánina agamariduni.

SÚNWANDAN GABAROUN HUMÉI LIGABURI LARIHINI BUNGIU KATEI

18, 19. a) Íbini meha afigouha lan Dawidi, ka uagu meferidirun lubalin lufulesein Bungiu? b) Ka desidírü humaalibei hadügün?

18 Lau sun aban lan meha buiti hénpulu Dawidi lidan saragu katei, lidan sun libagari chülüti dan lun léiguadun lidoun figóu wéinamuti (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Kro. 21:1, 7). Gama lumoun, sagü meha léiguadun lidoun somu figóu arufuda lumuti asaküriha lan tídangiñe sun lanigi. Gayarati lariñawagún winwan lan meha Dawidi “tau aban anigi harumatu” ligibugiñe Bungiu (1 Uru. 9:4). Ka uagu? Ladüga súnwandan meha láfaagun lun úaragua lan ligaburi lóuserun luma lugundan Bungiu.

19 Íbini gafigoun wamá, gayarati wasigirun eresibirei lufulesein Heowá. Lun gayara lan lasuseredun le, aturiaha wamóun Lererun Bungiu lau ubebeni, ráramagua wamá asaminara luagu le wafurendeirubei ani desidírü wamá wafalaruni ariñahani le furendei wamaalibei. Ítara luba wamuriahani lememe lamuriahabei Dawidi luma Heowá: “Arufudahabá nun lun nadügüni bugundan”.