1, 2. Guutip piumasaanik ilisiman­nin­ner­put qanoq iluaqutigisin­naavar­put, qanorlu kun­ngip Daavip maligas­siaa ilin­niarfigisin­naavar­put?

ANGALATIL­LUTIT nunap as­singa imaluun­niit qarasaasiaq sumiis­susersiut ator­nikuuiuk? Taak­ku ilaat atoraangak­kit ingerlaf­fis­sat avatangiisil­luun­niit qulaanit qanoq iluseqar­nersut takul­luarsin­naalersar­pat ajor­nan­ngin­nerusumil­lu apuuf­fis­san­nut apis­sis­sin­naalersarlutit. Tamatumun­nga as­singusumik pis­sutsinik ilisiman­nin­nerunis­sar­put pineqar­tumul­lu Guutip isumaanik ilisiman­nin­ner­put pingaarutilin­nik aalajangigas­saqaraangat­ta iluaqutigisin­naavavut. Taamaaliorut­ta Jehovap piumasaa ilisimal­lualis­savar­put piumasaalu, imaluun­niit “aq­qusineq” akuerisaa, malis­savar­put. — Esaja 30:21.

² Itsaq Daavip Israelik­kun­nut kun­ngiusup inuunermi an­nersaani Guutitul­li isigin­nit­taaseqar­niar­tuar­poq. Daavi taamaalior­nermigut Guutip piumasaatut ilior­tar­poq. Angutaavoq uum­mam­migut iluun­ngarluni Jehovamut Guutimut tun­niusimasoq. Al­laaserisami matumani Daavip ar­tor­nar­torsior­nermini iliuuserisarsimasai qanoq ilin­niarfigisin­naanerlutigit sam­mis­savar­put. — 1 Kun­ngit 11:4.

3, 4. (a) Sooq Daavip Goliati saas­sus­sin­naasoraa? (b) Daavip Guutip aq­qa tatigalugu qanoq ersersip­paa?

³ Daavip inuusut­tuul­luni filisteri Goliati saas­suk­kiar­tor­paa. Sooq Daavip inorujus­suaq 2,9 meterisut angitigisoq sak­korujus­sualil­lu saas­sus­sin­naasoraa? (1 Samueli 17:4) Qunusuin­nini pis­sutigiin­narlugu taamaaliorsin­naasimava? Imaluun­niit Guuti tatigigamiuk taamaalior­pa? Qunusuin­neq tatigin­nin­nerlu tamarmik pingaaruteqar­put, Daavil­li Goliati saas­suk­kiar­tor­paa Jehova taas­sumalu aq­qa tatigigamigik Goliatil­lu Guutip in­nut­taanik nikanarsaanera kamaatigigamiuk. Daavi ima oqar­poq: “Kinaagamiuna filisteri taan­na kipineqan­ngitsoq sapiiserluni Guutip uumasup  sak­kutuuinik inuk­kutil­liisoq?” — 1 Samueli 17:26.

⁴ Daavip inuusut­tup Goliati ima oqarfigaa: “Il­lit or­nip­parma panaqarlutit qalugiusaqarlutil­lu panaqarlutil­lu qatiingasumik. Uangali or­nip­pak­kit Katersaarsuit Naalagaata Israelip sak­kutuuisa Guutiata mital­lerfigisavit aq­qani.” (1 Samueli 17:45) Daavip Guutimit ikior­neqar­nis­sani qularutigin­ngil­luin­nar­paa. Daavip il­lusaatiminik Goliati ataaseer­paa. Daavip toqus­si tikil­lugu Jehova tatigaa taas­sumalu aq­qa il­ler­nar­toq ataq­qil­lugu. Daavil­lu nunaq­qatini oqarfigai Jehovap aq­qa il­ler­nar­toq ‘qiim­masuutigeq­qul­lugu’. — Atuakkit 1 Nalunaarsuutit 16:8-10.

5. Nalitsin­ni inuit Goliatitut Jehovamik ataq­qin­nin­ngin­ner­tik qanoq ersersit­tar­paat?

⁵ Il­lit Jehovamut Guutimut kif­far­tor­nerit tul­luusimaarutigaajuk? (Jeremia 9:23) Sanilitit, suleqatitit, atuaqatitit ilaqut­tatil­luun­niit Jehovamik nikanarsaagaangata taas­sumaluun­niit nalunaajaasuinik il­laruaatigin­nik­kaangata qanoq qisuariar­tar­pit? Inuit Goliatitut Guutimik nikanarsaagaangata Jehovap aq­qa il­lersor­niarlugu sas­sar­tar­pit tutsuigisar­piul­lu taas­suman­nga ikior­neqarumaarlutit? Ilumoor­poq ilaan­nik­kut ‘nipangersimaf­fis­saqar­tar­toq’, Jehoval­li Nalunaajaasuinut ilaaner­put Jiisusimil­lu malin­nit­tuuner­put kan­ngusuutigisas­san­ngilar­put. (Oqaluus­sisar­tup oqaasii 3:1, 7; Markusi 8:38) Inuit Jehovamik taas­sumaluun­niit oqariar­tuutaanik ataq­qin­nin­ngitsut oqaloqatigigaangatsigit periaaseris­suusariaqarlutalu inus­siar­nersuusariaqar­pugut. Israelik­kut Goliatip ‘oqaasii tusaramik­kit an­nilaar­torujus­suan­ngor­tut’ as­sigis­san­ngilagut. (1 Samueli 17:11) Jehoval­li aq­qa il­ler­nar­toq il­lersor­niarlugu ingerlaan­naq sas­sar­tariaqar­pugut. Inuit Jehovap Guutitut qanor­piaq it­tuuneranik paasitik­kusup­pavut. Taamaaliorsin­naajumal­lutalu sooq inuit Guuti ilisimaler­tariaqar­neraat ersersin­niarlugu Biibili ator­tar­par­put. — Jaaku 4:8.

6. Daavip Goliati saas­suk­kamiuk suna pingaar­nerutip­paa, uagutsin­nul­lu suna pingaar­ner­paasariaqar­pa?

⁶ Daavi Goliatilu pil­lugu oqalut­tuaq al­lamik ilin­niarfigisin­naavar­put. Daavi sak­kutuunut saarler­paanut apuuk­kami ima aperivoq: “Filisterimik taas­sumin­nga toqutsisoq taamalu Israelimik kan­ngunarsagaajun­naar­titsisoq qanoq pineqas­sava?” Goliatimik toqutsisup qanoq pineqar­nis­saa pil­lugu sak­kutuut ima akip­put: “Kun­ngip pisoorsuan­ngor­tis­savaa paninilu taas­sumun­nga nuliar­taaritis­sal­lugu.” (1 Samueli 17:25-27) Daavi taamatut aperigami akis­sarsias­sani taamaal­laat eq­qarsaatigin­ngilaa, al­lamil­li pingaar­titaqar­neruvoq — tas­sa Guuti ilumoor­toq ataq­qinarsisik­kusup­paa. (Atuakkit 1 Samueli 17:46, 47) Uagutsin­nut suna pingaaruteqar­ner­paava? Tusaamaneqar­ner­put taamaal­laat soqutigaar­put? Pisuun­ngor­nis­sar­put silarsuarmilu pingaaruteqaler­nis­sar­put taamaal­laat eq­qarsaatigaar­put? Daavi ima erinarsor­toq as­sigerusup­par­put: “Naalagaq ataq­qinar­tis­siuk peqatigalunga, peqatigiil­luta aq­qa nersor­tigu!” (Tus­siaat 34:4) Daavitut Guuti tatigisariaqar­par­put taas­sumalu aq­qa, imaluun­niit tusaamaneqar­nera, uagutsin­nit pingaar­nerutil­lugu. — Mat­thæusi 6:9.

7. Oqaluus­sif­figisat­ta tusaarusun­ngik­kaangatigut oqaluus­siuarsin­naajumal­luta qanoq up­per­ner­put nakus­satsis­sin­naavar­put?

⁷ Daavip inuusut­tup Goliati saas­sun­nis­saanut sapiis­suseqas­saguni Jehova up­peril­luin­nar­tariaqarlugulu tatigil­luin­nar­tariaqar­paa. Daavip savanik paarsisuunermini Jehova ul­lut tamaasa tatigisariaqarlugu ilin­niarsimavaa. Taamaalior­nermigut up­persuseqaler­poq. (1 Samueli 17:34-37) Uagut­taaq oqaluus­sisin­naajumal­luta up­persuseqarluar­tariaqar­pugut, ingam­mik oqaluus­sif­figisat­ta tusaarusun­ngik­kaangatigut. Ul­lut tamaasa sutigut tamatigut Guutimik tatigin­nin­nitsigut up­per­ner­put nakus­satsis­sin­naavar­put. As­sersuutigalugu inuit ilaasar­taatini angalaqataasut sanilerisavut Biibili pil­lugu oqaloqatiginiar­tarsin­naavavut. Il­lumiil­lu il­lumut oqaluus­sigaangat­ta inuit aq­qusinermi naapitavut aam­ma oqaluus­sif­figisariaqar­pavut. — Apustilit Suliaat 20:20, 21.

8, 9. Daavip, Saulimit siorasaar­neqarami, Jehovap piumasaanik sal­liutitsiuar­nini qanoq ersersip­paa?

⁸ Saulimut, Israelik­kun­nut kun­ngiusumut siul­lermut, tun­ngatil­lugu aam­ma Daavip Jehovamik tatigin­nin­nini ersersip­paa. Saulip Daavi sin­ngagaa pingasoriarlunilu qalugiusaminik toqoriaraluarlugu. Daavili tamatigut nigoriar­tar­poq kun­ngimul­lu akersuun­neq ajorluni. Naggataatigul­lu Saulimit qimaasariaqaler­poq. (1 Samueli 18:7-11; 19:10) Saulip angutit Israelik­kut 3.000-it toq­qar­pai Daavilu inoqajuitsumi malersulerlugu. (1 Samueli 24:3) Ul­lut ilaan­ni Sauli qaarusum­mut Daavip angutitaasalu toq­qorsimaf­figisaan­nut iser­poq. Daavip kun­ngin­ngor­nis­saa Guutimit oqaatigineqareer­nikuum­mat Daavip taman­na Saulimik toqutsinis­saminut periarfis­satut isigisin­naagaluar­paa. (1 Samueli 16:1, 13) Daavip angutitaasa Sauli toqoq­qugaluar­paat. Daavili ima oqar­poq: “Jehova ataq­qigak­ku naalak­kan­nut, Jehovap tanitaanut, taamatut ilior­nian­ngivip­punga, silugun­nian­ngivip­para; taan­nami Jehovap tanitaraa.” (1 Samueli 24:4-7, NW [24:5-8]) Sauli suli Guutimit kun­ngitut tanitatut inis­sisimavoq. Sauli Jehovamit suli kun­ngiujun­naarsin­neqarsiman­ngim­mat Daavip taas­suma kun­ngius­susianik arsaarusun­ngilaa. Daavil­li Saulip qal­lersaataata nuua kisiat kipineratigut ersersip­paa toqus­sin­naagaluarlugu ajor­tumik iliuuseqarfigerusun­nagu. — 1 Samueli 24:12.

⁹ Daavip Sauli naggam­mik takugamiuk Jehovamit ‘tanitaanera’ pis­sutigalugu ataq­qin­nit­tuliorfigaa. Daavip Abishajil­lu Sauli tam­maarsimaf­fim­mini sinit­toq siumor­paat. Abishaji isum­mer­poq Guutip Sauli Daavip as­saanut tun­nius­simas­sagaa nam­minerlu nunamut paagul­lugu toquk­kumagaluar­paa, taman­nali Daavip itigar­titsis­sutigaa. (1 Samueli 26:8-11) Daavip Jehova utaq­qiuaramiuk, imaluun­niit Guutip siulersuinis­saa noq­qaas­sutigigamiuk, Abishajimit oqarfigineqar­nermisut Jehovap kun­ngitut toq­qarsimasaa ajor­tumik iliuuseqarfigerusun­ngilaa.

10. Al­lanit qanoq kajumis­saar­neqarsin­naavugut, Jehoval­lu piumasaanik malin­nit­tuar­nis­satsin­nut suut iluaqutigisin­naavavut?

¹⁰ Uagut­taaq al­lat, Jehovap piumasaanik malin­nin­niar­nitsin­nik tapersersorata, pitsaaner­paasorisamit­tut ilioq­qul­luta kajumis­saarsin­naavaatigut. Jehoval­lun­niit pisumut qanoq isigin­nit­taaseqar­nera eq­qarsaatigeq­qaar­nagu aalajangeeq­qupal­las­sin­naavaatigut. Abishaji Daavimut taamator­piaq ilior­poq. Taamatut inun­nit sun­ner­neqarumanata Jehovap pisumut qanoq isigin­nit­taaseqar­nera eq­qarsaatigil­luaq­qis­saar­tariaqar­par­put aalajangiusimajuarlugulu piumasaanik malin­nit­tuar­nis­sar­put.

11. Daavip Guutip piumasaanik pingaar­titsiuar­nini qanoq ersersip­paa, qanorlu ilaarsin­naavar­put?

¹¹ Daavi Jehovamut Guutimut ima qinuvoq: “Ajoqersun­nga il­lit piumasat­tut ilioq­qul­lunga.”  (Atuakkit Tussiaat 143:5, 8, 10) Daavi im­minut tatigin­ngilaq al­lanul­lu maleruutiin­nar­neq ajorluni. Guutimil­li ilin­niar­tin­neqar­nis­sani noq­qaasutigiuar­paa imami oqarami: “Naam­mas­sisatit tamaasa eq­qarsaatigaak­ka isumaliutigeq­qis­saarlugil­lu as­sap­pit suliaat.” Biibilimik atuaq­qis­saar­tar­nitsigut itsarlu Jehovap inun­nik qanoq siulersuisar­nera eq­qarsaatigeq­qis­saar­tar­neratigut Daavitut Guutip piumasaa suunersoq paasisin­naavar­put.

12, 13. Sooq Daavip angutit pingasut imeq aggius­saat kuerar­paa?

¹² Daavi al­latigut ilin­niarfigisin­naavar­put. Daavip najoq­qutas­siat paasil­luar­pai inuunerminilu malik­kusul­lugit. Najoq­qutas­siaq tas­saavoq ilumoor­toq tun­ngaviusoq aalajangiil­luar­nis­satsin­nut pisumul­lu Jehovap isigin­nit­taasianik paasin­nin­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naasar­put. Daavitut Jehovap inatsisaaniit­tut najoq­qutas­siat ilin­niarfigisin­naavavut. As­sersuutigalugu Daavi ul­lut ilaan­ni ‘imermik imiisiviliamit Betlehemimiit­tumit’ imerusuler­poq. Betlehemili Filisterinit tiguagaaq­qavoq. Daavip sak­kutuui pingasut il­loqarfim­mut imermik aal­liuk­kamik­ku inuuner­tik navianar­torsior­tip­paat. Daavil­li aggius­saat imer­nagu Jehovamut “pil­liutigalugu kuerar­paa”. Sooq? Daavi ima oqar­poq: “Naalak­kap taamaalior­tin­ngil­luin­narilinga! Angutit inuuner­tik navianar­torsior­til­lugu aal­lersut aavat imerumas­saner­para?” — 1 Nalunaarsuutit 11:15-19.

¹³ Daavip nalun­ngilaa Jehovap inatsisaa naaper­torlugu aak nunamut kuerar­neqas­sasoq imer­neqas­san­ngitsorlu. Aam­mat­taaq paasivaa sooq taman­na inatsisini al­las­simasoq. ‘Uin­ngup uumas­sutaa aam­miit­toq’ ilisimal­luar­paa. Taamaak­kaluar­torli imeq, aajun­ngitsoq, kuerar­paa. Sooq Daavip imeq aggius­saat imeruman­ngilaa? Taamaalior­poq aak pil­lugu inatsim­mi najoq­qutas­siaq tun­ngavigineqar­toq paasil­luar­nikuugamiuk. Jehovap aam­mik il­ler­nar­tuutitsinera nalun­ngilaa. Angutit imermik aal­ler­nermin­ni toqutaasimasin­naanerat pis­sutigalugu Daavi misigivoq aggius­saata imer­neratigut aavan­nik ataq­qin­nin­ngin­nini ersersis­sal­lugu. Imeq imer­nagu nunamut kuerar­niarlugu aalajanger­poq. — 3 Mosesi 17:11; 5 Mosesi 12:23, 24.

14. Daavip Jehovap iluarisaanik aalajangiisar­nis­saminut suut iluaqutigai?

¹⁴ Guutip inatsisai Daavip inuunermini  pingaar­tit­tuar­pai. Ima erinarsor­poq: “Guuti, piumasat malil­lugu ilior­nis­saq tas­sa kajungerisara; inatsisitit uanga ilun­ni ip­put.” (Tus­siaat 40:9) Daavip Guutip inatsisai atuaq­qis­saar­tar­pai ilik­kak­kanilu eq­qarsaatigeq­qis­saar­tarlugit. Qularutigin­ngilaa Jehovap peq­qus­sutaanik malin­nin­nini iluaqutigis­sal­lugu. Daavip Mosesip inatsisai maliin­nar­nagit taak­kunani najoq­qutas­siat ilin­niarfigisin­naasani malit­tar­pai. Biibilimik atuaq­qis­saaraangat­ta atuak­kavut eq­qarsaatigeq­qis­saar­tariaqar­pavut. Taamaalior­nitsigut najoq­qutas­siat ilin­niarsimasavut inuunitsin­ni iluaqutigis­savavut Jehoval­lu iluarisaanik aalajangiisarluta.

15. Qanoq Salomo Guutip inatsisaanik malin­nik­kun­naar­pa?

¹⁵ Daavip er­nera Salomo Jehovamit pil­luaq­quneqangaar­poq. Kingusin­nerusuk­kul­li Salomo Guutip inatsisaanik malin­nik­kun­naar­poq. Jehovap Israelik­kun­nut kun­ngiusup amerlasuunik nuliaqaq­qusin­ngin­neranik peq­qus­sutaa Salomop naalan­ngilaa. (5 Mosesi 17:17) Salomop ar­nat al­lamiut amerlaqisut nuliar­taarai. Utoq­qalim­mat nuliaasa “guutinut al­lanut saatsip­paat”. Guutip inatsisaanik malin­nik­kun­naar­nis­saminut qanorluun­niit utoq­qatsis­sutis­sarsior­tigisimagaluar­pat Salomo “Naalak­kap isaani ajor­tumik ilior­poq, ataatanilu Daavi as­siginagu Naalak­kamik malin­nil­luar­tuujun­naar­poq”. (1 Kun­ngit 11:1-6) Guutip oqaasiani inatsisit najoq­qutas­sial­lu ilin­niarsimasavut malit­tuar­tariaqar­pavut! As­sersuutigalugu taamaalior­nis­sar­put pingaaruteqar­torujus­suuvoq katin­nis­satsin­nik eq­qarsaateqalerut­ta.

16. Jehovap “Naalak­kami” taamaal­laat kateq­qusinera qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

¹⁶ Al­lamik up­perisal­lip ajuutigaluta soqutigiler­patigut qanoq ilius­saagut? Uagut Daavitut Guutip pis­sutsinut isigin­nit­taaseqar­neratut isigin­nit­taaseqar­niar­tar­pugut? Imaluun­niit Jehovap peq­qus­sutai Salomotul­li malin­ngilavut? Kristumiut ilumoor­tut “Naalak­kami” taamaal­laat kateq­quneqar­put. (1 Korinthimiut 7:39) Taamaat­tumik kristumiu katin­niarluni aalajangeruni Jehovamut kuisin­nermigut tun­niul­luin­narsimasumut katit­tariaqas­saaq. Inatsim­mil­lu tamatuman­nga erser­poq Jehovap al­lanik up­perisalin­nik sam­min­nin­nis­sar­put kis­saatigin­ngik­kaa. Taamaat­tumik al­lamik up­perisalik katik­kusus­san­ngilar­put al­lamil­lu up­perisal­lip ajuutigin­nil­luni qanin­niar­nera unitsis­sal­lutigu.

17. Por­nografii ingalas­simasin­naajumal­lugu suna iluaqutigisin­naavar­put?

¹⁷ Por­nografiimik isigin­naar­nis­samut us­ser­nar­torsior­nerup akior­niar­nerani Daavip Guutitut isigin­nit­taaseqar­tuar­niar­nermik maligas­siaa iluaqutigineqarsin­naavoq. Al­las­simaf­fiit tul­liut­tut atuak­kit taak­kunanilu najoq­qutas­siat Jehoval­lu por­nografiimut tun­ngatil­lugu misigis­susai eq­qarsaatigalugit. (Atuakkit Tussiaat 119:37; Matthæusi 5:28, 29 *; Kolossemiut 3:5) Por­nografii ingalas­simasin­naajumal­lugu Jehovap ileq­qus­satigut najoq­qutas­siai qutsis­sut eq­qarsaatigeq­qis­saar­tariaqar­pavut.

18, 19. (a) Daavi naam­mal­luin­nan­ngitsuugaluarluni Guutimit qanoq iluarisaajuarsin­naasimava? (b) Il­lit sunis­sat aalajangiusimaviuk?

¹⁸ Daavi maligas­saal­luaraluarluni arlaleriarluni ajor­tulior­poq. (2 Samueli 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Nalunaarsuutit 21:1, 7) Daavili ajor­tulioraangami peq­qis­simiuaan­nar­poq. Guutimut kif­far­tor­nermini ‘ilumoor­tumik [as­suar­naatsumik, NW] uum­mateqar­poq’. (1 Kun­ngit 9:4) Sooq taama oqarsin­naavugut? Daavi Jehovatut isigin­nit­taaseqar­niar­tuarmat taas­sumalu iluarisaanik iliuuseqar­niar­tuarmat.

¹⁹ Naam­mal­luin­nan­ngitsuugaluarluta Jehovamit iluarisaasin­naavugut. Guutip oqaasianik atuaq­qis­saar­tuar­tariaqar­pugut, atuak­kavut tamatigut eq­qarsaatigeq­qis­saar­tariaqarlugit ilik­kak­kavul­lu malit­tariaqarlugit. Taamaalior­tuarut­ta tus­siaasior­tutut Jehovamut maniguul­luta ima qinujumas­saagut: “Ajoqersun­nga il­lit piumasat­tut ilioq­qul­lunga.”