Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘Ngi Longe Ku Bhanga o Vondadi Iê’

‘Ngi Longe Ku Bhanga o Vondadi Iê’

‘Ngi Longe Ku Bhanga o Vondadi Iê’

‘Ngi longe ku bhanga o vondadi iê, kuma eie muene u Nzambi iami.’—JISÁ. 143:10.

JIPONDO PHALA KU LEMBALALA

Ihi ia bhiti ku muenhu ua Davidi ilondekesa kuila muéne ua kexile mu banza kala ki banza Jihova?

Ihi ia kuatekesa Davidi kuijiia o vondadi ia Nzambi?

Ihi ia-nda tu kuatekesa ku kolokota mu henda ia Jihova?

1, 2. Kiebhi o ku bhanga o vondadi ia Nzambi ku tu kuatekesa, ni ihi i tua-nda di longa kua Sobha Davidi?

EIE ua kexile kiá ni makina i ku kuatekesa kuijiia kuebhi ku ua múia? O ku mona o ima mu ukexilu iú, nange kua ku kuatekesa kuijiia o njila ia beta o kota phala ku i kaiela. O ku kaiela o ukexilu iú, ku tena ku tu kuatekesa kioso ki tu mesena ku sola kima kia beta-kota. Ku mona o ima kala ki mona o Mubhangi, kia-nda tu kuatekesa ‘kuenda mu njila’ i xikina Jihova.—Iza. 30:21.

2 Ku muenhu uê uoso, o Sobha Davidi, mu Izalaiele iokulu ua bhanene phangu ia lungu ni ku bhanga o vondadi ia Nzambi. Tua-nda bhitulula o ima ia bhiti ni Davidi ni kuijiia o ukexilu ua diiala didi, dia kexile ni muxima uambote bhu pholo ia Jihova Nzambi.—1 Jis. 11:4.

DAVIDI UA XIMANENE KIAVULU O DIJINA DIA JIHOVA

3, 4. (a) Ihi ia bhangesa Davidi ku zoka ni Ngoliia? (b) Kiebhi Davidi kia kexile mu mona o dijina dia Nzambi?

3 Xinganeka mu kithangana kioso Davidi kia zoko ni mukua Fidíxia, o dizonda Ngoliia. Ihi ia bhangesa o munzangala Davidi ku zoka ni dizonda dia lebhele kiavulu? (1 Sam. 17:4) O kuila mukonda dia ku kaka kua Davidi? Mba o kixikanu kiê kua Nzambi? O ídifua íii ia mu kuatekesa mu kithangana kieniókio. Kienhiki, o ku xila Jihova ni dijina diê dia dikota, dia kuatekesa Davidi, ku zoka ni dizonda. Ni njinda, Davidi uebhula: ‘Nanhi o diiala didi dia mukua Fidíxia, ua kambe o sonhi ua mu kuíza ni ku lebhula o Nzambi ia muenhu?’—1 Sam. 17:26.

4 Mu ku zoka ni Ngoliia, Davidi uambe: ‘Eie ua mu kuíza ni xibhata, ni sosa, ni ngubu; eme-phe ngi ku bhixila mu dijina dia Jihova dia ifuxi, Nzambi ia kilômbo kia Izalaiele, ió ua mu lokalala ni ku mu lebhula.’ (1 Sam. 17:45) Mu ku dielela kua Nzambi ia kidi, Davidi ua jibha o mukua Fidíxia ni ditadi diofele. Ki mu kithangana kieniókio ngó, maji ku muenhu uê uoso, Davidi ua dielele kua Jihova, ua ximanene o dijina dia Nzambi. Davidi ua suínisa ué akua Izalaiele ku dielela ku ‘dijina dikôla dia Jihova.’—Tanga 1 Malunda 16:8-10.

5. O kuila o maka u dibhana nau, a sokela ni izuelu ia Ngoliia?

5 O kuila ua sanguluka mu ku sola Jihova kala Nzambi iê? (Jel. 9:24) Kiebhi ki u divua kioso o jivizinhu jê, o jikoleka jê ja xikola, ja salu, mba o jindandu jê kia zuela kia iibha kua Jihova, ni ku Jimbangi jê? O kuila u tambuijila kioso athu kia xonguena o dijina dia Jihova, mu ku dielela mu kikuatekesu kiê? Sumbala saí ‘kithangana kia ku dixibha,’ maji ki tu tokala ku kala ni jisonhi ja ku kala Jimbangi ja Jihova, mba akaiedi a Jezú. (Ndo. 3:1, 7; Mar. 8:38) Né muene tua tokala kuzuela ni ku tululuka mu kuzuela ni athu ka mesene kuívua, ki tu tokala ku kala kála ió, akua Izalaiele ‘a diuanene, akexile ni uôma uavulu’ kioso kiévu o izuelu ia Ngoliia. (1 Sam. 17:11) Mu veji dia kiki, tua tokala ku suína mu ku ximanesa o dijina dia Jihova Nzambi. O vondadi ietu, o ku kuatekesa o athu kuijiia Jihova, ni ídifua iê. Tuene mu di longa ué o Maka mê phala ku kuatekesa akuetu ku mona o valolo ia ku zukama kua Nzambi.—Tiia. 4:8.

6. Ihi ia mesenene ku bhanga Davidi kioso kia disange ni Ngoliia, ni ihi i tua tokala ku dianga o ku bhanga?

6 O ku zoka kua Davidi ni Ngoliia ku tu longa disá dia kamúkua dia dikota. Kioso Davidi kia bhixila bhu kididi kia ku bhânga, muéne uebhula: “A mu bhanga kiebhi, uoso u jibha mukua Fidíxia iú, anga u katula o dilebhu dioso dia te muene kua Izalaiele?” Mu ku mu tambuijila, o mundu a mu tangela o ima ia zuelele kiá ku dimatekenu, kuila: ‘Uoso-phe o diiala di tena ku mu jibha, [Ngoliia] o sobha ua-nda ku mu bhana jimbongo javulu, ni ku mu bhana ué o mon’ê ua muhatu mu [ukaza].’ (1 Sam. 17:25-27) Maji o ku nganhala jimbongo, ki kuene kuexile o kibhindamu kia Davidi. Muéne ua thandanganhele ni kima kiéngi. Davidi ua mesenene ku ximanesa o Nzambi ia kidi. (Tanga 1 Samuuele 17:46, 47.) Abha etu? O kuila o kibhindamu kietu kia dianga, o ku kala ni fuma ku mundu mu ku kala ni jimbongo javulu? Mu kidi, etu tua mesena ku kala kála Davidi, uimbi: “Ngi bandienu, akuetu, mu [jingisa] Jihova; tu kuatekele kumoxi mu tumbula dijina diê.” (Jisá. 34:3) Kienhiki, tua tokala ku kolokota o ku dielela kua Nzambi ni ku ta o dijina diê ku pholo.—Mat. 6:9.

7. Kiebhi ki tu tena kulondekesa kixikanu kia kolo, kioso ki tu di sanga ni athu ka mesena kuívua?

7 Phala Davidi ku zoka ni Ngoliia, kua bhingile ku dielela kua Jihova. O munzangala iú, Davidi, ua kexile ni kixikanu kia kolo. O kima kia mu kuatekesa o ku suínisa o kixikanu kiê, o ku dielela kua Nzambi mu ima ioso ia kexile mu bhanga kioso kiexile kafunga ka jimbudi. (1 Sam. 17:34-37) Etu ué tua tokala tu kala ni kixikanu kia kolo phala ku kolokota mu ukunji, bhenge-bhenge kioso ki tu sanga athu ka mesena kuívua. Tu tena ué ku kolesa o kixikanu kietu kua Nzambi mu ima i tu bhanga kizuua ni kizuua. Mu kifika, tu tena kuzuela maka alungu ni Bibidia ni athu enda kumoxi ni etu mu dikalu. Mukonda diahi ki tu tokala ku di xibha mu kuzuela ni athu u tu di sanga nau kioso ki tuia mu sidivisu ia ku boka inzo ni inzo?—Ika. 20:20, 21.

DAVIDI UA KINGILE KUA JIHOVA

8, 9. Mu ku dibhana ni Sobha Saúlu, kiebhi Davidi kia londekesa kuila ua kolokota mu ku bhanga o vondadi ia Jihova?

8 O phangu ia mukuá ia Davidi ia ku dielela kua Jihova ia lungu ni Saúlu—o sobha ia dianga ia Izalaiele. Mu veji jitatu, o difuba dia Saúlu dia mu bhangesa ku mesena ku jibha Davidi ni sosa, maji Davidi ua lenge mu ithangana ioso, ka mesenene ku vutula phonzo. Mu ku suka-ku, muéne ua lenge dikanga bhu pholo ia Saúlu. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) Mu kiki, Saúlu uambatele 3.000 ja masoladi a Izalaiele, phala ku kenga Davidi mu kikangalakata. (1 Sam. 24:2) Sé ku kijiia, Saúlu ua bokona mu dibanda mua di suamene Davidi ni masoladi mê. Mu kithangana kieniókio, Davidi se ua mesenene, ueji jibha o sobha ia mesenene ku mu jibha. Né muene ni maka enhá, Jihova ua mesenene kuila Davidi, u bhingana bhu kididi kia Saúlu mu kala sobha ia Izalaiele. (1 Sam. 16:1, 13) Se Davidi ua bhanene mátui ku mala mê, ueji jibha o sobha. Maji Davidi uambe: “Ki kola! Ngana a ngi lange, phala eme ki ngi te kituxi kala kiki, kia kusunununa lukuaku luami kuthandu dia muthu a m’undu ni maji kuala Jihova.” (Tanga 1 Samuuele 24:4-7.) Saúlu uexile hanji o sobha ia undu Nzambi. Davidi ka mesenene ku tambula o usobha ua Saúlu, mukonda Jihova ka mu bhanene luua o ungana. Mu ku batula ngó o kizuatu kia Saúlu, Davidi ua londekesa kuila ka mesenene ku bhanga kima kia iibha kua Saúlu.—1 Sam. 24:11.

9 Davidi ua londekesa ué kijingu ku sobha a mu undu kua Nzambi, kioso kia mono o sobha mu veji ia sukina. Mu kithangana kieniókio, Davidi ni Abisai, a bhixila bhu kididi bhua kexile Saúlu, a mu sange ua zeka. Sumbala Abisai ua banzele kuila mu kithangana kieniókio Nzambi ua kexile mu bhana o nguma íii kua Davidi phala ku mu jibha, anga Abisai u mesena o ku mu jibha ni sosa iê, maji Davidi ua mu fidisa o ku bhanga kiki. (1 Sam. 26:8-11) Mukonda Davidi ua kaiela o itendelesu ia Nzambi, iu ua kexile mu bhanga o vondadi ia Jihova, né muene kia mu jijidikile Abisai ku jibha Saúlu.

10. Maka ahi u tu tena ku dibhana nau, ni ihi ia-nda tu kuatekesa o ku kolokota?

10 Etu ué tu tena ku dibhana ni maka a bhonzo, a tu jijidika ku athu phala ku kaiela o ukexilu uâ, mu veji dia ku bhanga o vondadi ia Jihova. Kála Abisai, saí athu a tu suínisa ku bhanga kima, sé ku xila o vondadi ia Nzambi ia lungu ni maka u tu dibhana nau. Phala ku kolokota, tua tokala ku banza se kiebhi Jihova kia mona o maka enhá, ni ku kala ni vondadi ia ku kaiela o njila jê.

11. Phangu iahi i ua katula kua Davidi ia ku dianga ku bhanga o vondadi ia Nzambi?

11 Davidi ua sambe kua Jihova Nzambi: ‘Ngi longe ku bhanga o vondadi iê.’ (Tanga Jisálamu 143:5, 8, 10.) Mu veji dia ku dielela mu kilunji kiê, mba kuívua o ibanzelu ia muthu uéngi, Davidi ua solo ku mu longa kua Nzambi. Muéne ‘ua xinganekene mu ima ioso ia bhange Jihova, ni ku banza ku ufunu ua maku a Nzambi.’ Etu ué tu tena kuijiia o vondadi ia Nzambi mu ku di longa o Mikanda Ikola ni ku xinganeka mu misoso ia tange mu Bibidia ia lungu ni Jihova ku dibhana ni athu.

DAVIDI UA BHANENE VALOLO KU ITUMU IA NZAMBI

12, 13. Mukonda diahi Davidi ua zunzumuna bhoxi o menha a mu bhekele o kitatu kia mala mê?

12 Davidi ua bhanene valolo ku Itumu ia Nzambi, o vondadi iê ia ku kumbidila ni ku belesela, kima kia tokala o ku kaiela ué. Xinganeka ihi ia bhitile kioso Davidi kia londekesa o vondadi iê kioso kiambe, “nanhi ngó ua kà ngi bhana kúnua o menha ala mu kixima kia Beleme.” Mala atatu a Davidi a bokona mu mbanza—ia tokalele ku akua Fidíxia—ia a bheka o menha. Mu kiki, “Davidi-phe ua ditunu ku a-nua, hé u a lunduluila bhu pholo ia Jihova.” Mukonda diahi? Davidi ua jimbulula: “Kikôla, Nzambi iami, nuka uehela kubhanga kiki! Kífua ngi-nua muene o manhinga a mala kitatu iá ni mienhu iâ?” Mbata o mu kiluezu kia mienhu iâ muene mua bhangesa kuila eza ni menha enhá.”—1 Mal. 11:15-19.

13 Davidi uejidile o Kitumu kiamba kuila, o manhinga a tokalele ku a zunzumuna kua Jihova, ka tokalele kua-dia. Muéne uejidile ué se mukonda diahi a tokalele ku bhanga kiki. Davidi ua kijidile kuila, o “muenhu ua xitu uala mu manhinga.” Maji ió, exile menha, kexile manhinga kana. Mukonda diahi Davidi ua ditunine o ku nuá? Muéne ua kexile mu bhana valolo ku kitumu. Phala Davidi, o menha exile kima ki kola, kála kiexile o manhinga a mala kitatu. Kienhiki, ki kola, muéne kúnua o menha. Mu veji dia ku a nuá, muéne ua banze ku a zunzumuina bhoxi.—Iji. 17:11; Mate. 12:23, 24.

14. Ihi ia kuatekesele Davidi ku banza mu maka kála ki banza Jihova?

14 Davidi ua londekesele kuila uejidile kiambote o kitumu kia Nzambi. Muéne uimbi: ‘Nga sanguluka mu kubhanga ki ua mesena eie u Nzambi iami; o ngonge ié ia ngi kala moxi dia muxima.’ (Jisá. 40:8) Davidi ua kexile mu di longa ni ku xinganeka mu kitumu kia Nzambi. Muéne ua dielele mu unjimu ni ijila ia Jihova. Mukonda dia kiki, Davidi ka mesenene ngó ku di longa o Itumu ia Nzambi, ua mesenene ué kuijiia o kilomboluelu kiala ku dima dia Kitumu kia bhanene Nzambi kua Mozé. Kioso ki tu di longa o Bibidia, tu kala ni unjimu, kioso ki tu xinganeka mu milongi i tua tange ni ku langa o muxima uetu phala tu kolokote o ku belesela Jihova mu ithangana ioso.

15. Ihi ilondekesa kuila Solomá ka xila o Kitumu kia Nzambi?

15 O mon’a Davidi, Solomá, a mu uabhele kiavulu kuala Jihova Nzambi. Maji saí ithangana, Solomá ka kexile dingi mu xila o Kitumu kia Nzambi. Muéne ka xikina ku belesela o kijila kia Jihova kiambele kuila, o sobha mukuá Izalaiele ka tokalele ‘ku di vudisa ndumba dia ahatu.’ (Mate. 17:17) Maji Solomá ua kazala ni ahatu avulu a jixi jengi. Kioso kia kuka, o ‘ahatu’ê, a mu diangula o muxima uê anga u kuata kiá ku bheza jinzambi jengi.’ Kienhiki, “Solomá anga u bhanga kiaiibha ku mesu ma Ngana mukonda ka kolokotele mu ku kaiela Ngana ni ufiiele kala tat’â Davidi.” (1 Jis. 11:1-6) Kima kiambote ku belesela o itumu ni ijila iala mu Mak’â Nzambi! Bhenge-bhenge mu maka alungu ni ku kazala.

16. Kiebhi o ku xinganeka mu kijila kia lungu ni ‘ku kazala ngó mua Ngana’ kia tokala ué kua ió a mesena o ku kazala?

16 Se athu ka bheza Nzambi, a tu suínisa ku kazala nau, o kuila o kitambuijilu kietu ki kaiela o phangu ia Davidi, mba ia Solomá? O abhezi a kidi, a a tendelesa ‘ku kazala ngó mua Ngana.’ (1 Kol. 7:39) Se Kidistá, ki kale diiala mba muhatu u mesena ku kazala, ua tokala u kazala ngó ni Kidistá uala mu kixikanu kimoxi. Se tu tendela kiambote ihi i zuela o Mikanda Ikola, ki tua-nda dituna ngó ku kazala ni athu ki Jikidistá, maji ki tua-nda kuehela ué kuila athu a kala ni vondadi ia ku kazala n’etu.

17. Ihi ia-nda tu kuatekesa ku lenga o ibhetu ia ku tala o ima ia ufusa?

17 Xinganeka ué kiebhi o phangu ia Davidi ia ku sota o kitendelesu kia Nzambi, i tena ku tu kuatekesa ku lenga o tendasá ia ku tala ima ia ufusa. Tanga o ibatulu íii, ni u xinganeke mu milongi iala-mu phala uijiie, se iebhi o vondadi ia Jihova ia lungu ni maka enhá. (Tanga Jisálamu 119:37; Matesu 5:28, 29; Kolose 3:5.) O ku xinganeka mu itendelesu íii, kia-nda tu kuatekesa ku lenga o ibhetu ia ku tala o ima ia ufusa.

KALA NI IBANZELU IA NZAMBI MU ITHANGANA IOSO

18, 19. (a) Sumbala muéne uexile mukua ituxi, ihi ia kuatekesa Davidi o ku kolokota mu henda ia Nzambi? (b) Ihi i ua mesena o ku bhanga tundé lelu?

18 Sumbala Davidi ua kexile ni ukexilu uambote mu ithangana iavulu, muéne ua lueza ué kiavulu. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Mal. 21:1, 7) Maji mu ithangana ia muenhu uê, Davidi ua diela kioso kia tele o kituxi. Muéne uende jinga bhu pholo ia Nzambi ni ‘muxima ua tenena.’ (1 Jis. 9:4) Mukonda diahi tu tena kuzuela kiki? Mukonda Davidi ua belesela o vondadi ia Jihova.

19 Né muene tu akua ituxi, etu tu tena ku kala mu henda ia Jihova. Ni maka enhá mu kilunji kietu, tu suíne o ku di longa o Mak’â Nzambi, ni ku xinganeka mu ioso i tua di longo ni ku kumbidila o milongi ioso iala ku muxima uetu. Mu kiki, tua tokala ku samba kua Jihova, kála kia bhange o mukua jisalamu, ua bhingi ni ku lenduka kuoso: “Ngi longe ku bhanga o vondadi iê.”

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 10]

Ihi ia fidisa Davidi ku jibha Saúlu, kioso kia kexile ni kithangana kia ku ki bhanga?

[Foto ku mbandu 11]

Ihi i tua di longo kua Davidi mu ku dituna kúnua o menha a bheka o mala mê?