“Ia E A‘oa‘o Mai iā te A‘u e Faia Lou Finagalo”
“Ia E Aʻoaʻo Mai iā te Aʻu e Faia Lou Finagalo”
“Ia e aʻoaʻo mai iā te aʻu e faia lou finagalo, auā o oe o loʻu Atua.”—SALA. 143:10.
MANATU AUTŪ
O ā mea sa tutupu i le olaga o Tavita, e iloa ai lona manatu mamafa i le silafaga a le Atua?
O le ā sa fesoasoani iā Tavita e malamalama ai i le finagalo o Ieova?
E faapefea ona tatou mauaina pea le finagalo malie o Ieova?
1, 2. (i) O le ā se aogā o le saʻili atu i le finagalo o Ieova? (ii) O le ā se faaaʻoaʻoga sa faataatia e Tavita?
SEʻI faapea o loo e uia se vaipanoa maugā, ma e tau atu ai i ni auala se lua. O lē fea auala e tatau ona e uia? Atonu e te filifili e agaʻi atu i se vaega e sili atu ona maualuga, ina ia mafai ai ona e iloa le auala e tatau ona e uia. E faapena foʻi pe a tatou faia ni filifiliga tāua i le olaga. E mafai ona tatou ʻsavavali i le ala’ e finagalo i ai Ieova, pe a tatou faia mea i lana auala, ona e sili atu lona silafia nai lo o i tatou.—Isa. 30:21.
2 O le tupu o Tavita o se tasi o faaaʻoaʻoga mataʻina, o sē na saʻili atu i le finagalo o Ieova. Na ia faia faapea i le toetoe o lona olaga atoa, aemaise pe a ia faia ni filifiliga tāua. Sa atoatoa le loto o Tavita iā Ieova. O lea, seʻi o tatou talanoaina ni mea na tutupu i lona olaga, faapea ni lesona e tatou te aʻoaʻoina mai ai.—1 Tu. 11:4.
FAAMAMALUINA E TAVITA LE SUAFA O IEOVA
3, 4. (i) O le ā na uunaʻia Tavita e faasagatau atu iā Koliata? (ii) O le ā le vaaiga a Tavita i le suafa o Ieova?
3 Sa luʻia e Tavita Koliata, e ui o ia o se talavou. O lenei toa ua faaauupegaina o se sauʻai e tusa ma le iva ma le ʻafa futu (2.9 mita) lona maualuga. (1 Samu. 17:4, fpl.) O le ā sa uunaʻia Tavita e faasagatau atu i lenei toa o Filisitia? Pe na uunaʻia o ia e lona lototele, ma lona faatuatua iā Ieova? Sa iā Tavita nei uiga. Peitaʻi, o le māfuaaga autū na ia tau ai ma lenei sauʻai tinoese, ona o lona faaaloalo loloto mo Ieova ma lona suafa mamalu. O le ita tele o Tavita, na ia faapea atu ai: ʻO ai lenei Filisitia lē peritomeina ua ia faifai ai i le itu taua a le Atua soifua?’—1 Samu. 17:26.
4 Na faapea atu Tavita iā Koliata: “E te sau iā te aʻu ma le pelu, ma tao e lua, ae ou te alu atu iā te oe i le suafa o Ieova o ʻau, o le Atua o itu taua a Isaraelu, o lē ua e faifai i ai.” (1 Samu. 17:45) O lona faalagolago i le Atua moni, na ia fasiotia ai lenei Filisitia i lana maatā. E lē na o le pau lenā o le taimi na faatuatua ai Tavita iā Ieova, ma faasilisilia lona suafa paia, na ia faia faapea i lona olaga atoa. E faamaonia lenā mea, e ala i lona ʻaiʻoi atu i tagata Isaraelu ina ia ʻmitamita i le suafa paia o Ieova.’—Faitau le 1 Nofoaiga a Tupu 16:8-10.
5. O ā ni tulaga e te ono fesagaʻia e talitutusa ma upu taufaifai a Koliata?
5 Pe e te mitamita i le avea o Ieova ma ou Atua? (Iere. 9:24) E faapefea ona e tali atu pe a faia e isi tala taufaaleaga ma taufaifai iā Ieova, ma ana auauna? Pe e te lototele e avatu se tali, ma maufaatuatuaina le fesoasoani a Ieova? E ui e iai “le taimi e filemu ai,” ae e lē tatau ona tatou matamumuli i le avea o ni Molimau a Ieova ma o ni soo o Iesu. (Fai. 3:1, 7; Mare. 8:38) E tatau ona tatou faautauta ma faaaloalo i ē e lē talilelei mai. Peitaʻi, e lē tatau ona tatou pei o tagata Isaraelu, o ē na ʻpalaaai ma matuā fefefe’ ina ua faalogo i upu taufaifai a Koliata. (1 Samu. 17:11) O lea, e tatau ona tatou gaoioi ma le maumauaʻi e faamamaluina le suafa o Ieova. O lo tatou faanaunauga, ia fesoasoani i tagata ia iloa lelei le ituaiga o Atua e iai Ieova. Ua tatou faailoa foʻi i tagata mai le Tusi Paia, le tāua o le faalatalata iā Ieova.—Iako. 4:8.
6. O le ā le faanaunauga sa iā Tavita, ma e faapefea ona tatou aafia ai?
6 E iai foʻi se isi lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i le mea na tupu. A o agaʻi atu Tavita i le mea o loo fai ai le taua, na ia faapea atu: “O le ā se mea e faia i le tagata e na te fasiotia lenā Filisitia, ma aveesea ai le faalumaina o Isaraelu?” Ona tali mai lea o tagata i upu nei: ʻO le tagata e na te fasiotia Koliata, e faatamaoaigaina o ia e le tupu i ʻoa e tele, e foaʻi atu e le tupu lona afafine mo ia.’ (1 Samu. 17:25-27) Peitaʻi, na naunau Tavita e faamamaluina Ieova, nai lo o le tau ina maua o se taui faaletino. (Faitau le 1 Samuelu 17:46, 47.) Ae faapefea i tatou? Po o tatou taulaʻi atu i le saʻilia o ʻoa ma mananaʻo e avea i tatou o ni ē e taʻutaʻua i le lalolagi? E tatau ona tutusa o tatou faanaunauga ma Tavita, o lē sa pese: “O outou le nuu e, ia outou faasilisilia Ieova faatasi ma aʻu, ma seʻi o tatou faaeaina faatasi lona suafa.” (Sala. 34:3) Tau ina ia tatou faatuatuaina Ieova, ma faasilisilia lona suafa.—Mata. 6:9.
7. O le ā se tasi auala e faamalosia ai lo tatou faatuatua?
7 Ina ia lototele Tavita e faasagatau atu iā Koliata, sa tatau ona ia faatuatua, ma maufaatuatuaina le fesoasoani a Ieova. O se tasi auala na faamalosia ai lona faatuatua, o le faalagolago lea i le Atua a o avea ai o ia o se leoleo mamoe. (1 Samu. 17:34-37) I se tulaga talitutusa, e faamalosia foʻi lo tatou faatuatua, pe a faalagolago i le fesoasoani a Ieova i aso taʻitasi. O se faataʻitaʻiga, e mafai ona tatou amataina ni talanoaga faale-Tusi Paia, ma ē e tatou te faimalaga faatasi. E ui e tatou te talaʻi mai lea fale i lea fale, ae e tatau foʻi ona tatou talaʻi atu iā i latou e tatou te feiloaʻi i le auala. (Galu. 20:20, 21) O le faia faapea, e faamalosia ai lo tatou faatuatua, ma faaauau ai pea i le auaunaga, aemaise pe a feiloaʻi ma tagata e lē talilelei mai.
SA FAATALITALI IĀ IEOVA
8, 9. Na faapefea ona saʻili atu Tavita i le finagalo o Ieova, i le auala na feutagaʻi ai ma Saulo?
8 O se isi faamaoniga o le faatuatua o Tavita iā Ieova, o le auala sa ia manatu ai iā Saulo, le uluaʻi tupu o Isaraelu. O le lotoleaga o Saulo na ia taumafai faatolu ai e fasiotia Tavita, ae e leʻi taulau. E leʻi manaʻo Tavita e toe taui atu, ma sola ese ai. (1 Samu. 18:7-11; 19:10) O lea, na filifilia ai e Saulo ni tane e tolu afe mai i Isaraelu uma, ina ia saʻili iā Tavita i le toafa. (1 Samu. 24:2) Na lilo i manatu o Saulo, o loo iai Tavita ma ona tagata i le ana o loo alu atu i ai. O le avanoa lelei lea e fasiotia ai loa e Tavita lenei tupu leaga. E mautinoa lava e fano le ola o Saulo, pe ana faalogo Tavita i fautuaga a ona tagata. Peitaʻi, na faapea mai Tavita: “Ia mamao mai iā te aʻu lenei mea i le silafaga a Ieova, ona ua ou faia lenei mea i loʻu alii ua faauuina e Ieova.” (Faitau le 1 Samuelu 24:4-7.) Pe a manatu i ai, o le finagalo o Ieova ia suitulaga Tavita iā Saulo. (1 Samu. 16:1, 13) Ae e leʻi manaʻo Tavita e faoa le tulaga tautupu o Saulo, auā e leʻi oo i le taimi e aveesea ai e Ieova lenā tulaga tautupu mai iā te ia. Na sesele e Tavita le pito ofu o Saulo e aunoa ma lona iloaina. O lenā gaoioiga, na iloa ai e leʻi naunau Tavita e faaoo le oti iā Saulo.—1 Samu. 24:11.
9 Sa faaalia foʻi e Tavita le faaaloalo, ina ua ia toe maua le avanoa e fasiotia ai ʻlē ua faauuina e Ieova.’ Sa maua atu e Tavita ma Apisai Saulo, o loo moe i le mea sa tolauapi ai. Sa faapea atu Apisai iā Tavita, ua tuuina atu e le Atua i le asō Saulo i ou lima. Na talosaga atu foʻi Apisai, pe mafai ona ia tutuʻia Saulo i le eleele i se tao. Peitaʻi, e leʻi faatagaina e Tavita lenā mea e tupu. (1 Samu. 26:8-11) E leʻi lolo atu Tavita iā Apisai, ona sa ia maumauaʻi e saʻili pea i le finagalo o Ieova.
10. O le ā se tulaga faigatā e tatou te ono fesagaʻia, ae e faapefea ona tatou tutū mausalī?
10 E tatou te ono fesagaʻia foʻi se tulaga faigatā faapena. Atonu e taumafai a tatou uō e taaʻina i tatou e lolo atu i o latou manatu, nai lo o le faia o le finagalo o Ieova. I le pei o Apisai, e ono uunaʻia foʻi e nisi i tatou e faia se gaoioiga, e aunoa ma le saʻili i le finagalo o Ieova. Ina ia tutū mausalī, e manaʻomia ona tatou malamalama i le silafaga a Ieova i le mataupu, ma maumauaʻi e tausisi i ona ala.
11. E faapefea ona tatou faamuamua le faia o le finagalo o le Atua, e pei o Tavita?
11 Na talosaga atu Tavita iā Ieova, ina ʻia aʻoaʻo o ia e faia lona finagalo.’ (Faitau le Salamo 143:5, 8, 10.) E leʻi faalagolago Tavita i ona lava manatu, pe lolo atu foʻi i manatu o isi. Sa ia faanaunau e aʻoaʻoina o ia e Ieova. Na ia ʻmafaufau loloto i galuega uma lava a Ieova, ma naunau foʻi e mafaufau pea i galuega a aao o le Atua.’ E mafai ona tatou malamalama i le finagalo o Ieova, e ala i le iloilo totoʻa o le Tusi Paia, ma mafaufau loloto i le auala na feutagaʻi ai Ieova ma tagata.
LE AGAGA O LE TULAFONO
12, 13. Aiseā e leʻi inuina ai e Tavita le vai mai Peteleema?
12 E iai foʻi se isi lesona e tatou te aʻoaʻoina mai gaoioiga a Tavita. Na ia malamalama lelei i le auala e ola ai e tusa ma mataupu silisili. O mataupu silisili, o aʻoaʻoga faavae lea e aogā i le faia o ni filifiliga atamai, ma tatou malamalama ai i le silafaga a Ieova. I le pei o Tavita, e mafai foʻi ona tatou aʻoaʻoina se mataupu silisili mai i se tasi o tulafono a Ieova. O se faaaʻoaʻoga, na ō faamalosi i le aai ni tagata totoa se toʻatolu a Tavita e asu vai, ina ua ia ʻfiainu i se vai mai i le vaieli o Peteleema.’ O le taimi lenā o loo iai le leoleoga a ʻautau a Filisitia i le aai. Peitaʻi, ʻe leʻi inu Tavita i le vai, ae na ia sasaa atu iā Ieova.’ Aiseā? Auā na lamatia o latou ola e aumai ai le vai. O lea, na faapea mai ai Tavita: “Loʻu Atua e, ia mamao mai iā te aʻu ona faia o lenei mea! Po ou te inu ea i le toto o nei tagata na lamatia o latou ola?”—1 No. 11:15-19.
13 Na malamalama lelei Tavita i le Tulafono, e lē tatau ona ʻaina le toto ae ia sasaa atu iā Ieova, auā “o le ola o le meaola ua iai i lona toto.” Ae aiseā e leʻi inuina ai e Tavita le vai? Sa ia malamalama lelei i le agaga o le Tulafono, e faatatau i le tāua o le toto i le silafaga a Ieova. Ona sa lamatia ola o nei tamāloloa i le aumaia o le vai, o lea, sa manatu ai Tavita o le inuina o le vai, ua ia lē amanaʻia ai le tāua o toto o nei tamāloloa. O lea, na ia lē inuina ai le vai, ae na ia sasaaina i le palapala.—Levi. 17:11; Teu. 12:23, 24.
14. O le ā na fesoasoani iā Tavita e malamalama ai i le finagalo o Ieova?
14 Sa taumafai Tavita e uaʻi atoatoa atu i le tulafono a Ieova. O lea na ia faapea mai ai i le Salamo 40:8: “Loʻu Atua e, ou te fiafia e fai lou finagalo, ua i totonu foʻi iā te aʻu lau tulafono.” Sa suʻesuʻe ma mafaufau loloto Tavita i le tulafono a le Atua. Na talitonu Tavita i le aogā o na tulafono. O lea, na ia naunau ai e usitaʻia e lē gata o mea o loo taʻu manino mai i le Tulafono, ae faapea foʻi mataupu silisili o loo aofia ai. E tāua ona tatou mafaufau loloto ma teulotoina mea o loo tatou suʻesuʻe ai i le Tusi Paia. O le faia faapea, ua aʻoaʻoina ai i tatou i mataupu silisili, ma faia filifiliga e faafiafiaina ai Ieova.
15. O le ā le auala sa lē taulau ai Solomona i le usitaʻia o Tulafono a le Atua?
15 O se tasi o tagata na finagalo malie i ai Ieova, o Solomona le atalii o Tavita. Peitaʻi, a o faagasolo taimi, na ia lē taulau ai i le usitaʻia o Tulafono a le Atua. O se faataʻitaʻiga, sa lē tatau i se tupu o Isaraelu ona “faatoʻateleina ni ana avā.” (Teu. 17:17) Peitaʻi, e na te leʻi usitaʻia lenā tulafono, e ala i lona faaipoipo atu i le tele o fafine mai nuu ese. ʻSa faaliliuina e ana avā lona loto ina ia mulimuli atu i isi atua.’ Po o ā lava faamolemolega sa faia e Solomona, ae ʻua ia faia mea leaga i luma o Ieova, e leʻi matuā mulimuli foʻi o ia iā Ieova e pei o Tavita lona tamā.’ (1 Tu. 11:1-6) E tāua foʻi mo i tatou ona usitaʻia tulafono ma mataupu silisili o le Tusi Paia. O se faaaʻoaʻoga, e tāua lea vala mo i latou ua fuafua e faaipoipo.
16. O le ā e aofia ai i le usitaʻia o le poloaʻiga, ina ia faaipoipo “tau lava o lē ua i le Alii”?
16 O le ā le auala e tatou te tali atu ai pe a taumafai se tagata lē talitonu e amataina se faigāuō? Pe e tatou te tali atu e pei o Tavita po o Solomona? Ua faatonuina auauna a Ieova ina ia faaipoipo “tau lava o lē ua i le Alii.” (1 Kori. 7:39) Pe a filifili se Kerisiano e faaipoipo, e tatau ona faaipoipo atu i se auauna tuuina atu ma papatisoina a Ieova. E tatau ona tatou malamalama i le agaga moni o lenā mataupu silisili. E lē finagalo Ieova e tatou te amataina se faigāuō ma ē e lē talitonu. O lea, e lē gata e lē tatau ona tatou faaipoipo atu i sē e lē talitonu, ae e lē talafeagai foʻi ona tatou fiafia atu i sē e lē talitonu o loo taumafai e amata se faigāuō.
17. E faapefea ona tatou ʻalofia le mailei o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga?
17 O le saʻili atu i le taʻitaʻiga a Ieova e pei o Tavita, o le a fesoasoani iā i tatou e teena ai le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga. Faitau mau o loo mulimuli mai, manatunatu i mataupu silisili o loo aofia ai, ma taumafai e malamalama i le finagalo o Ieova e tusa o lea mataupu. (Faitau le Salamo 119:37; Mataio 5:28, 29; Kolose 3:5.) O le manatunatu i ana tapulaa maualuluga, o le a faaauupegaina ai i tatou e ʻalofia le mailei, o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga.
MANATUA PEA LE SILAFAGA A LE ATUA
18, 19. (i) O le ā na fesoasoani iā Tavita ina ia maua pea le finagalo malie o Ieova? (ii) O le ā e tatau ona e maumauaʻi e fai?
18 E ui o Tavita o se faaaʻoaʻoga mataʻina, ae sa ia faia foʻi le tele o agasala matuiā. Peitaʻi, sa salamō Tavita mai i ana agasala. (2 Samu. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 No. 21:1, 7) Sa ia savali i ala o le Atua “ma le lotofaamaoni.” E faamaonia lenā tulaga, auā sa ia taumafai e ola e ōgatusa ma le finagalo o Ieova.—1 Tu. 9:4.
19 E lelei ona manatua, e mafai pea ona tatou maua le finagalo malie o Ieova, e ui i lo tatou tulaga lē lelei atoatoa. O lea, seʻi o tatou filigā e suʻesuʻe le Tusi Paia, mafaufau loloto i ai, ma aua le faatalatū e faatatau mea ua tatou aʻoaʻoina. O le iʻuga, o le a pei ai i tatou o le faisalamo o lē na talosaga atu ma le lotomaulalo iā Ieova: “Ia e aʻoaʻo mai iā te aʻu e faia lou finagalo.”
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 5]
Aiseā e leʻi fasiotia ai e Tavita Saulo, e ui sa ia maua le avanoa e faia ai faapea?
[Ata i le itulau 6]
O le ā se mea e tatou te aʻoaʻoina mai i le lē inuina e Tavita o le vai mai Peteleema?
