«Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone»
«Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone»
«Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone, yuʼun voʼot Diosot cuʼun.» (SAL. 143:10)
¿MI XVUL TA AJOL?
¿Kʼusitik kʼot ta xkuxlejal David ti chakʼ ta ilel ti tskʼan jech snopben kʼuchaʼal tsnop li Jeovae?
¿Kʼusi koltaat David sventa xaʼibe smelolal li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae?
¿Kʼusi tskoltautik sventa lek-o xilutik li Jeovae?
1, 2. ¿Kʼusi sbalil ta jtatik mi ta jtsaktik ta venta li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, xchiʼuk kʼusi ta jchanbetik ta stojolal li ajvalil David ta sventa taje?
¿MI OY muyemot junuk velta ta sjol vits ti xuʼ xakʼel batel ti bu jotukal chakʼan chabate? Ti jech chichʼ kʼelel xchiʼuk ti xvinaj lek skotole jaʼ van la skoltaot ta stʼujel bu junukal mas lekil be la atam batel. Xuʼ jaʼ jech jpastik ek kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal ta jnop ta jpastike. Mi jech ta jnoptik kʼuchaʼal tsnop li Jpasvanej kuʼuntike, jaʼ me ta jtamtik batel li lekil be ti lek chile (Is. 30:21).
2 Ta jutuk mu sjunul xkuxlejal li David ti jaʼ ajvalil ta Israele, la stsak ta venta li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, jech oxal lek ta chanbel stalelal. Sventa jchanbetike, jkʼeltik jaytosuk kʼusitik echʼ ta xkuxlejal li vinik ti tun ta sjunul yoʼonton ta stojolal Jeovae (1 Rey. 11:4).
LAJ YICHʼBE TA MUKʼ SBI DIOS LI DAVIDE
3, 4. 1) ¿Kʼusi tijbat-o yoʼonton sventa tstsak ta kʼop Goliat li Davide? 2) ¿Kʼu yelan laj yilbe sbi Dios li Davide?
3 Jnopbetik skʼoplal kʼalal kerem toʼox li Davide, kʼalal bat stsak ta kʼop jun jfilista vinik ti lek chanem ta paskʼop ti Goliat sbie. ¿Kʼusi tijbat yoʼonton sventa chbat stsak ta kʼop jun natil vinik ti jutuk mu oxibuk metro snatile xchiʼuk ti lek chapal ta yabtejebe? (1 Sam. 17:4.) ¿Mi jaʼ van ti tsots yoʼontone o ti oy xchʼunel yoʼonton ta stojolal Diose? Melel ti koltavan xchaʼtosal taje, pe li kʼusi mas tijbat-o yoʼontone jaʼ ti chichʼ ta mukʼ li Jeovae xchiʼuk ti tsots skʼoplal chilbe li sbie. Xi laj yal ta skʼakʼal yoʼontone: «¿Bu xaʼox ilocʼ tal li bol filista vinic ti tsaʼilanbe sjol yajsoldadotac cuxul Diose?» (1 Sam. 17:26).
4 Kʼalal te xa skʼeloj li Goliate xi laj yalbee: «Li voʼote avichʼoj tal avespada, alanza, xchiʼuc ajichʼil taqʼuin, tal acontrainun. Pero li vuʼune tal jcontrainot ta sbi li Mucʼul Dios ti echʼem stsatsale, jaʼ li Dios yuʼun soldado israeletique, jaʼ li bochʼo laj asaʼilanbe» sjole (1 Sam. 17:45). Ta jpʼej noʼox ton la smil li natil jfilista vinike, yuʼun spatoj yoʼonton ta stojolal li melel Diose. Maʼuk noʼox li jun velta taje, yuʼun la spat-o yoʼonton ta stojolal li Jeovae xchiʼuk tsots-o skʼoplal laj yilbe sbi ta sjunul xkuxlejal. Xi to laj yalbe li xchiʼiltak ta Israele: «Junuc avoʼntonic ta sventa ti toj jun yutsil li xchʼulbie» (kʼelo 1 Crónicas 16:8-10).
5. ¿Kʼusi xuʼ jnuptantik ti xuʼ jkoʼoltastik xchiʼuk li kʼusi la snuptan Davide?
5 ¿Mi jaʼ jun muyubajel chavaʼi ti jaʼ Adios li Jeovae? (Jer. 9:24.) ¿Kʼusi chapas mi chlik chopol kʼopojuk ta stojolal Dios o ta stojolal yajrextikotak Jeova junuk alakʼna, achiʼil ta abtel, ta chanun o junuk avutsʼ avalale? ¿Mi apatoj avoʼonton ti tskoltaot Jeova sventa chapakbe skʼoplal li sbie? Ta melel «oy yorail chʼanxijchi», pe taje maʼuk me skʼan xal ti chijkʼexav yalel ti jaʼ yajrextikoutik Jeova xchiʼuk ti jaʼ yajtsʼaklomutik Cristoe (Ecl. 3:1, 7; Mar. 8:38). Akʼo mi skʼan oyuk slekil koʼontontik ta stojolal li buchʼutik muʼyuk lek chaʼiik mantale, skʼan mu xijkoʼolaj xchiʼuk li j-israeletik ti «toj xiʼel noʼox icʼotic [xchiʼuk] solel muʼyuc xa stsatsal yoʼntonic» ta skoj li kʼusitik laj yal Goliate (1 Sam. 17:11). Jaʼ mas lek ti jpʼeluk koʼontontik sventa jchʼultajesbetik li sbi Jeovae. Li kʼusi oy ta koʼontontike jaʼ ti xojtikinik kʼuyelan ta melel li Diose, jech oxal ta jtunestik Vivlia sventa xakʼik venta ti skʼan xnopajik ta stojolale (Sant. 4:8).
6. ¿Kʼusi toʼox oy ta yoʼonton David kʼalal la spas kʼop xchiʼuk Goliate, xchiʼuk kʼusi skʼan mas tsots skʼoplal xkiltik ek?
6 Oy to kʼusi tsots skʼoplal stakʼ jchantik ti kʼalal bat spas kʼop xchiʼuk Goliat li Davide. Kʼalal anil xa kʼot David yoʼ bu oy li soltaroetike, xi kʼot sjakʼe: «¿Cʼusi chichʼ acʼbel li bochʼo xuʼ yuʼun tsmil li filista vinic leʼe, yuʼun jech chlaj scʼoplal li naʼleel chacʼbe jchiʼiltactique?». Li viniketik ta Israele laj yalbeik li kʼusi laj xa onoʼox yalike: «Li bochʼo xuʼ yuʼun chbat stsale ta xʼacʼbat ep scʼulejal yuʼun li ajvalile, xchiʼuc ta xacʼbe stseb yuʼun acʼo yicʼ» (1 Sam. 17:25-27). Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal chaʼi li Davide maʼuk li kʼusi ch-akʼbate. Jaʼ mas tsots skʼoplal chaʼi li yichʼel ta mukʼ li melel Diose (kʼelo 1 Samuel 17:46, 47). Li voʼotik une, ¿mi jaʼ mas oy ta koʼontontik stael jkʼulejaltik xchiʼuk ti lek xa kabteltik sventa xkichʼtik ichʼel ta mukʼ liʼ ta sba balumile? Ta melel ta jkʼan ta jchanbetik David ti xi la skʼejintae: «Laʼ jmuqʼuibtasbetic scʼoplal li Mucʼul Diose; laʼ cacʼtic lec ta ichʼbel ta mucʼ li sbie» (Sal. 34:3). Jaʼ yuʼun, jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jaʼuk mas tsots skʼoplal xkiltik li sbie ti mu jaʼuk ta jkʼantik ichʼel ta mukʼ li voʼotike (Mat. 6:9).
7. ¿Kʼuxi xuʼ jtsatsubtas xchʼunel koʼontontik sventa mu xkiktatik cholmantal akʼo mi mu lekuk chʼambil chijkʼot?
7 Sventa xakʼ ta ilel stsatsal yoʼonton li Davide persa la spat yoʼonton ta stojolal Jeova. Li kerem taje lek tsots xchʼunel yoʼonton ta skoj ti la spat yoʼonton ta stojolal Jeova kʼalal chchabi toʼox chije (1 Sam. 17:34-37). Skʼan lek tsots xchʼunel koʼontontik ek sventa mu xkiktatik li cholmantale, mas to kʼalal mu lekuk chʼambil chijkʼote. Mi ta jpat koʼontontik ta stojolal Dios li ta kʼusitik ta jpastik ta jujun kʼakʼale ta xchʼi li xchʼunel koʼontontike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi lek xijxanav ta tojbil karo ti bu chijbate, xuʼ xlik jchiʼintik ta loʼil ta sventa li kʼusi melel chal Vivlia li buchʼu te chchoti ta jxokontike. Jech xtok, kʼalal ta jcholtik mantal ta naetike, ¿kʼu yuʼun mu jchiʼintik ta loʼil li buchʼutik ta jnuptik ta bee? (Hech. 20:20, 21.)
LA SMALA KʼUSI TSPAS JEOVA LI DAVIDE
8, 9. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel David ti te oy ta snopben li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae?
8 Yan skʼelobil ti nopem xaʼi tspat yoʼonton ta stojolal Jeova li Davide, jaʼ li kʼuyelan laj yichʼ ta venta li baʼyel ajvalil ta Israel ti jaʼ li Saule. Ta skoj yitʼixal yoʼonton li ajvalil taje oxib velta ta ox smil yaʼi li Davide, la sjipbe batel lansa, pe li Davide la skʼej sba yoxibal velta xchiʼuk muʼyuk laj yakʼ ta yoʼonton tspak skʼoplal, jaʼ yuʼun jatav batel (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Li Saule bat snuts xchiʼuk oxmil viniketik ti tʼujbil ta skotol Israele (1 Sam. 24:2). Jun veltae, manchuk mi mu snaʼ li Saule te och ta jun chʼen ti bu oy xchiʼuk sviniktak li Davide. Ti jechuk tskʼan li Davide, xuʼ van te noʼox la smil li Saule, ti jaʼ tskʼan ox chmilvane. Yuʼun li kʼusi oy onoʼox ta yoʼonton Diose jaʼ ti chkom ta ajvalil ta Israel li Davide (1 Sam. 16:1, 13). Ti lajuk xchʼun kʼusi ch-albat yuʼun li sviniktake, la smil ti jechuke, pe bu chata, laj yal ti mu xa noʼox snop spas li kʼusi muʼyuk lek chil li Jeovae, yuʼun snaʼoj ti jaʼ tʼujbil yuʼune (1 Sam. 24:4-7, NM). Li Davide snaʼoj buchʼu stʼujoj to ta ajvalil li Jeovae xchiʼuk yakʼoj to tspas mantal, jech oxal mu skʼan spojbe li yabtele. Kʼalal jaʼ noʼox la xtuchʼbe li yok skʼuʼe, laj yakʼ ta ilel ti mi jsetʼuk tskʼan tsmile (1 Sam. 24:11).
9 Li ta slajebal velta laj yil Saúl li Davide laj yichʼ ta mukʼ xtok, yuʼun kʼalal te kʼot xchiʼuk Abisai yoʼ bu oy xchiʼuk yajsoltarotak li Saule, vayal la staik. Li Abisaie la snop ti jaʼ Dios laj yakʼ ta kʼabal li Saule xchiʼuk laj yal ti ta spajbe ochel kʼalal to ta balumil li slansae, pe li Davide muʼyuk la yakʼbe spas (1 Sam. 26:8-11). Ta skoj ti tsots skʼoplal chil li kʼusi tsnop Diose, muʼyuk kʼunib sventa chchʼun li kʼusi ch-albat yuʼun Abisaie, jech tsots-o yoʼonton sventa tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae.
10. ¿Kʼusitik xuʼ jnuptantik, xchiʼuk kʼusi tskoltautik sventa mu jpastik?
10 Li voʼotik eke xuʼ van oy kʼusi ta jnuptantik, xuʼ van oy buchʼu tsujutik ta spasel li kʼusi tsnop stuke, ti maʼuk tskoltautik spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae. Jech kʼuchaʼal li Abisaie xuʼ van stij koʼontontik sventa mu jtsaktik ta venta li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Sventa mu xlik jpastik li kʼusi chalbutike, skʼan teuk lek ta jol ta koʼontontik li kʼusi tsnop Jeova ta sventa jtosuk kʼusie xchiʼuk ti oyuk-o ta koʼontontik spasel li kʼusi lek chile.
11. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik David ti skʼan teuk ta jnopbentik li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae?
11 Xi la skʼanbe ta orasion Jeova li Davide: «Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone» (kʼelo Salmo 143:5, 8, 10). Li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti xchanubtasat yuʼun Diose, maʼuk la spat yoʼonton ta snopben stuk, mi jaʼuk la xchʼun li kʼusi ch-albat yuʼun yantike. Xi laj yalbee: «Ta jnopilan scotol cʼu xʼelan li avabtel apasoje». Li voʼotik eke xuʼ jnaʼtik kʼusi tskʼan yoʼonton Dios mi ta jchantik lek li Vivliae xchiʼuk mi ta jnopbetik skʼoplal li epal loʼiletik ta Vivlia ti chakʼ iluk kʼuyelan chichʼ ta venta krixchanoetik li Jeovae.
LI DAVIDE XAʼIBE SMELOLAL KʼUXI TSTUNES LI BEILTASELETIKE
12, 13. ¿Kʼu yuʼun la smal li voʼ laj yichʼ talel oxvoʼ sviniktak Davide?
12 Yan kʼusi xuʼ lek jchanbetik li Davide jaʼ ti xaʼibe smelolal kʼuxi tstunes li beiltaseletike xchiʼuk ti tskʼan chakʼ ta xkuxlejale. Jchantik batel kʼusi kʼot ta pasel kʼalal laj yal ti tskʼan tajek chuchʼ «li voʼ ta pozo ti te oy ta nopol stiʼ Belene». Li jteklum taje oy toʼox ta skʼob li jfilistaetike, pe oy oxvoʼ sviniktak ti bat yichʼik tal li voʼ taje manchuk mi persa la spasik kʼop xchiʼuk li krixchanoetike. Akʼo mi jech «muc scʼan xuchʼ. La smal ta stojol Mucʼul Dios» li Davide. ¿Kʼu yuʼun? Xi laj yale: «Acʼo scoltaun li Diose; muʼyuc ta xcuchʼ li voʼe. Yuʼun me chcuchʼe, xcoʼlaj xchiʼuc jaʼ chcuchʼbe xchʼichʼalic li viniquetique, yuʼun sqʼuelanoj sbecʼtalic o ta yichʼel tal li voʼe» (1 Crón. 11:15-19).
13 Ta skoj ti xojtikin Mantal li Davide, snaʼoj ti mu stakʼ lajesel li chʼichʼe, ti jaʼ noʼox skʼan malbel li Jeovae. Jech xtok xaʼibe smelolal ti kʼu yuʼun jech chichʼ pasele, yuʼun li Mantale chal ti «jaʼ ta sventa xchʼichʼal cuxul li cʼusitic cuxajtique». Pe maʼuk chʼichʼ li kʼusi chuchʼ ox Davide. ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk la skʼan laj yuchʼe? Yuʼun xaʼibe smelolal kʼuxi ta tunesel li beiltasel taje: yuʼun chʼul chil Jeova li chʼichʼe. Ta skoj ti xibal sba kʼusi ox xuʼ snuptanik li oxvoʼ viniketike, li Davide laj yakʼ venta ti yuʼun lajuk yuchʼ li voʼe xkoʼolaj muʼyuk laj yichʼbe ta mukʼ li xchʼichʼelike. Jech oxal, mu xa noʼox snop ti stakʼ xuchʼe, ti jaʼ mas lek ti smal batel ta lume (Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24).
14. ¿Kʼusi koltaat-o David sventa jechuk snopben kʼuchaʼal tsnop li Jeovae?
14 Li Davide laj yakʼ akʼo xkʼot lek ta yoʼonton li Smantal Diose. Jaʼ yuʼun xi kʼejine: «Dios cuʼun, jaʼ lec chavil ti jpas cʼusi chacʼane, ti oy ta coʼnton ta jchʼun li amantale» (Sal. 40:8). La xchanbe xchiʼuk la snopbe lek skʼoplal li smantal Diose. Xchʼunoj lek ti snaʼoj Jeova li kʼusi lek ta pasele, jech oxal li Davide maʼuk noʼox la xchʼun li Smantal Moisese, moʼoj, yuʼun xaʼibe smelolal ti kʼu yuʼun skʼan chʼunele. Skʼan jnopbetik skʼoplal kʼalal ta jchantik li Vivliae xchiʼuk skʼan xkakʼ ta koʼontontik. Yuʼun jaʼ jech chkakʼtik venta kʼusi lek chil Jeova kʼalal oy kʼusi ta jpastike.
15. ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Salomón ti muʼyuk laj yichʼ ta mukʼ li Smantal Diose?
15 Li Salomón, ti jaʼ xnichʼon Davide, ep bendision akʼbat yuʼun li Jeovae. Pe ta tsʼakale muʼyuk xa laj yichʼ ta mukʼ li Smantal Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, muʼyuk la xchʼun li mantal ti «mu xuʼ tsaʼ ep yajnil» li ajvaliletik ta Israele (Deut. 17:17). Li stuke ep jyanlum antsetik laj yikʼ. Kʼalal mol xaʼoxe «li antsetique lic socbeic yoʼnton [...] yuʼun acʼo bat yichʼ ta mucʼ li yantic diosetique». Akʼo mi oy kʼusitik la spak-o skʼoplal, pe «toj chopol cʼusi la spas ta stojol li Mucʼul Diose. Muc tucʼuc la spas sba ta stojol Mucʼul Dios jech chac cʼu chaʼal li Davide, jaʼ li stote» (1 Rey. 11:1-6). Jaʼ yuʼun toj tsots skʼoplal ti jchʼuntik li mantaletik xchiʼuk beiltaseletik ta Skʼop Diose. Taje mas toj tsots skʼoplal ta sventa li buchʼutik tsnop chnupunike.
16. ¿Kʼusi ta jpastik mi xkaʼibetik smelolal ti kʼu yuʼun laj yichʼ tsʼibael li mantal ti jaʼ noʼox xuʼ xijnupun xchiʼuk li buchʼu «xchʼunoj Cajvaltique»?
16 Jnoptik ta sventa jun kerem ti jaʼ yajtunel Dios ti chichʼ loʼlabel sjol yuʼun jun tseb ti maʼuk jchʼunolajele, o jun tseb ti chichʼ kʼoponel yuʼun jun kerem ti maʼuk jchʼunolajel eke, ¿kʼusi van tspasik? ¿Mi jech van tspasik kʼuchaʼal li Davide o mi jaʼ chchanbeik li Salomone? Li melel yajtsʼaklom Cristoe akʼbilik jun mantal ti jaʼ noʼox xuʼ xnupunik xchiʼuk li buchʼu «xchʼunoj Cajvaltique» (1 Cor. 7:39). Mi oy jun yajtunel Dios ti tskʼan chnupune tskʼan tskʼel ti jaʼuk jchʼunolajel li snup xchiʼil tsaʼe. Mi xkaʼibetik smelolal kʼu yuʼun laj yichʼ tsʼibael li mantal taje, maʼuk noʼox ti muʼyuk chijnupun xchiʼuk li buchʼu maʼuk jchʼunolajele, moʼoj, skʼan ta jpʼajtik skotol li kʼusitik tspasik sventa tsloʼlaik joltik xtoke.
17. ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu xijtsʼuj ta skʼelel li pornografiae?
17 Jech xtok, ti la saʼ beiltasel ta stojolal Dios li Davide tskoltautik sventa mu jkʼeltik pornografia. Kʼelo li tekstoetik liʼe, nopbo skʼoplal li beiltaseletike, vaʼun akʼo persa yaʼibel smelolal kʼusi tskʼan yoʼonton Jeova ta sventa taje (kʼelo Salmo 119:37; Mateo 5:28, 29; Colosenses 3:5). Mi ta jnoptik ti ep sbalil li smantaltak Diose tskoltautik sventa mu xijtsʼuj ta skʼelel li pornografiae.
TEUK TA KOʼONTONTIK LI KʼUSI TSNOP DIOSE
18, 19. 1) ¿Kʼusi la spas sventa lek x-ilat-o yuʼun Dios akʼo mi jmulavil krixchano li Davide? 2) ¿Kʼusi oy ta avoʼonton chlik apas li voʼot eke?
18 Akʼo mi ep kʼusitik lek ta chanbel li Davide, oy onoʼox tsatsal mulil la spas li ta xkuxlejale (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Crón. 21:1, 7). Pe la sutes yoʼonton ta jujukoj kʼalal tsʼuj ta mulile, jaʼ yuʼun xuʼ xichʼ alel ti jun o tukʼ yoʼonton ta stojolal Diose (1 Rey. 9:4). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun laj onoʼox yakʼ persa spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose.
19 Akʼo mi jmulavil krixchanoutik ek, xuʼ xkakʼtik persa sventa lek xilutik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, kakʼ ta koʼontontik xchanel li Skʼope, jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jchantike xchiʼuk kakʼtik persa yakʼel ta jkuxlejaltik. Vaʼun xuʼ jech xlik jkʼanbetik Jeova kʼuchaʼal la skʼan li jtsʼibajom yuʼun salmo ti xi laj yale: «Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone».
[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]
[Lokʼol ta pajina 3]
[Lokʼol ta pajina 5]
Kʼalal xuʼ ox smil Saúl li Davide, ¿kʼu yuʼun muʼyuk la smil?
[Lokʼol ta pajina 6]
¿Kʼusi xuʼ jchantik yuʼun ti muʼyuk la skʼan laj yuchʼ li voʼ ichʼbat tal yuʼun sviniktak li Davide?
