Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kala Ni Ukexilu Ua Ku Di Tolesa

Kala Ni Ukexilu Ua Ku Di Tolesa

Kala Ni Ukexilu Ua Ku Di Tolesa

‘Uoso mudienu u di tolesa, muenhó muéne o dikota.’—LUK. 9:48.

U TENA KU SANGA O ITAMBUIJILU?

Ihi i tu kuatekesa ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa?

Mu ukexilu uahi o muthu u di tolesa u kala “dikota?”

Kiebhi ki tu tena kulondekesa o ku lenduka mu ukaza, mu kilunga, ni mu ku dibhana ni akuetu?

1, 2. Milongi iahi ia bhana Jezú ku jipoxolo jê, ni mukonda diahi muéne ua bhange kiki?

KU MUVU ua 32 K.K. Jezú ua kexile mu mbanza ia Ngalileia kioso ki kua moneka o maka. ‘Anga u ambela ene, uixi: Uoso u tambulula kamona kaka mu dijina diami, eme-muéne a ngi tambulula. Uoso ué u ngi tambulula, ua tambulula uoso ua ngi tumu. Mukonda uoso mudienu u di tolesa, muenhó muéne o dikota.’ Saí maxibulu mê akexile mu zoka se nanhi uexile o dikota bhu kaxi kâ. Luka ua soneka: ‘Anga a kala ni jiphata mudiâ se nanhi o dikota bhu kaxi kâ. Jezú-phe kia mono o ixinganeku ia mixima iâ, u kuata kamona, anga u ka bheka bhu mbandu iê. Anga ua ambela ene, uixi: Uoso u tambulula kamona kaka mu dijina diami, eme-muéne a ngi tambulula. Uoso ué u ngi tambulula eme, ua tambulula uoso ua ngi tumu. Mukonda uoso mudienu u di tolesa, muenhó muéne o dikota.’ (Luk. 9:46-48) Ni muanhu uoso, ni ku suína, Jezú ua kuatekesele o jipoxolo ku mona o valolo ia ku lenduka.

2 O kuila o milongi ia Jezú ia ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa ia kexile ni valolo kála kia longele o Jijudé ku hama ia dianga? Anga o athu akexile ni ukexilu uéngi? Mu kuzuela ia lungu ni ídifua ia thembu ienioió, o Theological Dictionary of the New Testament (Dicionário Teológico do Novo Testamento) dia jimbulula: “Mu ithangana ioso mua kexile mu moneka maka se nanhi uexile o dikota, kala muthu ua thandanganhele dingi ni ujitu iú.” Jezú ua kexile mu tendelesa o jipoxolo jê, phala ka kale ni ukexilu ua kexile nau o athu a a kondolokele.

3. (a) O ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa kulombolola ihi, ni mukonda diahi ki bhonza kiavulu o ku kala ni ukexilu iú? (b) Ibhuidisu iahi i moneka ia lungu ni ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa?

3 Mu Ngeleku, o kizuelu ‘ku di tolesa’ kilombolola muthu ka di zangeleka, ua lenduka, ka di bhana valolo iavulu. Jezú ua kuata mona ndenge phala kulondekesa ku jipoxolo jê, kuila ene a tokalele ku kala athu a lenduka, ka di zangeleka. O milongi íii, ia tokala ué ku Jikidistá ja kidi lelu, kala kia tokalele ku hama ia dianga. Nange saí ithangana ki tu bhonza kiavulu ku di tolesa. O ku di zangeleka kua mundu iú ua iibha, nange ku tu funhisa phala tu kale ni luímbi lua ku sokela mu ku kala ni fuma. O ku di zangeleka, ni ukexilu ua iibha ua mundu, nange ku tena ku tu bhangesa ku kala ni ukexilu ua iibha. Ihi i tena ku tu kuatekesa ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa? Kiebhi o muthu u ‘di tolesa bhu kaxi k’etu, muéne o dikota?’ Kiebhi ki tua tokala o kulondekesa o ukexilu ua ku di tolesa?

‘KUZONGA KUAHI O UNJIMU UA NZAMBI

NI KUIJIIA KUÊ!’

4, 5. Ihi i tu kuatekesa phala ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa? Bhana phangu.

4 Tu tena ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa mu ku xinganeka mu unéne ua Jihova ki u sokela n’etu. Mu kidi, ‘o kilunji kiê, ki bhuene muthu u tena ku zubha mu ku ki ijiia.’ (Iza. 40:28) Mu kuzuela ia lungu ni unéne ua Jihova o poxolo Phaulu ua soneka: ‘O jimbongo ja Nzambi kuvula kuahi! Ku zonga kuahi o unjimu ua Nzambi, ni kuijiia kuê! Mu kuahi u tena kulombolola o kufundisa kuê? Nanhi u tena ku tongolola o ikutu iê?’ (Lom. 11:33) Sumbala o kuijiia kua athu kua lungu ni ima ia mu dimendala dingi, tundé kia soneka Phaulu o izuelu íii kua bhiti kia 2.000 ja mivu, maji né kiki, o izuelu íii iene hanji ni valolo. Né muene se tuejiia ima iavulu, tua tokala kuijiia ni ku lenduka kuoso kuila, kuene hanji ima iavulu ia lungu ni Jihova i tua kambe o kuijiia, ia lungu ni ibhangelu iê, ni jinjila jê.

5 O kuijiia kuila etu ki tu tena kuijiia o ima ioso ia lungu ni Nzambi, ia kuatekesa Leo * ku di tolesa. Kioso Leo kiexile munzangala, ua uabhele kiavulu o milongi ia jingijiie. Mukonda dia ku uabhela kiavulu o ibhangelu ia ngongo, ua mateka ku di longa o ima ia lungu ni ngongo. Muéne uambe: “Mu milongi i nga kexile mu di longa, nga mono kuila o milongi ia jingijiie ki i tenene ku jimbulula o ima ioso ia lungu ni ngongo. Mukonda dia kiki, nga solo ku di longa o kitumu.” Mu ku bhita mivu, Leo ua kituka muzokedi u batula mu kidi, mu ku bhita thembu ua kituka ué mufundixi. Mu kiki, muéne ni muhatu uê a mateka ku di longa o Bibidia ni Jimbangi ja Jihova, a xikina o kidi, ia a kituka Jimbangi ja Jihova. Sumbala muéne ua di longo kiavulu, ihi ia kuatekesa Leo ku di tolesa? Sé hele, muéne ua tambuijila: “Né muene se tuijiia ima iavulu ia lungu ni Jihova mba o ngongo, kuene hanji ima iavulu i tu tena o ku di longa.”

6, 7. (a) Phangu iahi i bhana Jihova ia lungu ni ku lenduka? (b) Kiebhi o ku lenduka kua Nzambi ku tena ku bhangesa o muthu ku ‘kala dikota?’

6 O kima kia mukuá ki tu bhangesa ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa, o kuijiia kuila Jihova ulondekesa ué o ukexilu iú. Xinganeka o kidi kiki: ‘Etu tu akalakadi a Nzambi.’ (1 Kol. 3:9) Xinganeka ngó o ujitu u tuala nau! Jihova, o Nzambi uala ni kutena kuoso, u tu bhana ujitu ua ku kala ni kithangana kia ku suluka ni ku bhanga o ukunji uetu, ni ku longa o Maka mê ala mu Bibidia. Sumbala Jihova muéne u kudisa o jimbutu ji tu kuna, ni ku ji tabhela, muéne u tu bhana o ujitu ua ku kalakala nê kumoxi. (1 Kol. 3:6, 7) O kuila o ujitu iú ki ulondekesa o ku lenduka kua Nzambi? Mu kidi, o phangu ia Jihova ia ku di tolesa ia tokala ku tu suínisa ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa.

7 O phangu ia Nzambi ia ku lenduka ia suínisa Davidi. Muéne uimbi kua Jihova: ‘Eie u ngi bhana o ngubu ia ku bhuluka; o ku lenduka kuê kuene ku ngi bhana kijingu.’ (2 Sam. 22:36) Davidi ua bhana kijingu mu ima ioso ia bhange mu Izalaiele, mukonda dia ku lenduka kua Jihova—mukonda dia Nzambi kulondekesa o ku lenduka kuê, ni ku mu kuatekesa. (Jisá. 113:5-7) O kuila kiene ué kia bhanga n’etu? Kioso ki tu zuela ia lungu ni ídifua, uhete mba ujitu, ihi i tuala na-iu i tua ‘kambe ku tambula’ kua Jihova? (1 Kol. 4:7) O muthu u di tolesa, muéne o ‘dikota,’ mukonda u beta-kota ku kala ni valolo mu sidivisu ia Jihova. (Luk. 9:48) Tua-nda di longa se kiebhi ki tu tena ku di zangeleka mu ku sidivila Nzambi.

‘O NDENGE BHU KAXI KENU, MUENE O DIKOTA’

8. Kiebhi o ku lenduka ku tu kuatekesa ku xila o kilunga kia Jihova?

8 O ku di tolesa, kima kia bhingi phala ku sanguluka ni ku kuatekesa o ikalakalu mu kilunga kia Nzambi. Mu kifika, xinganeka o phangu ia Petra, kilumba a mu sase ku jitata Jimbangi ja Jihova. Mu ku mesena ku bhanga o ima kala kia mesena muéne, Petra ua xisa o kilunga. Mu ku bhita mivu, muéne ua vutuka mu kilunga. Tundé kia vutuka muéne ua sanguluka kiavulu, uala kiá ni vondadi ia ku kuatekesa mu ikalakalu mu kilunga. Ihi ia mu kuatekesa ku lungulula o ukexilu uê? Muéne ua soneka: “Phala eme ku divua kala ngala kubhata, mu kilunga kia Nzambi, nga tokalele kuijiia kiambote o ídifua iiadi ia beta o kota, kála o ku lenduka, ni ukexilu ua ku kamba o ku dizangeleka.”

9. Ukexilu uahi u kala nau o muthu ua lenduka ua lungu ni kudia mu nzumbi, ni mukonda diahi kiki ki tena ku bhangesa ku mu bhana dingi o ujitu?

9 O muthu ua lenduka u bhana valolo ku ima ioso i bhana Jihova, ni kudia mu nzumbi. O muthu u kala ni ukexilu iú, u di longa o Bibidia ni ku suína kuoso, u tanga o Mulangidi, ni Despertai!. Kála ki bhanga o jiselevende ja Jihova ja fiiele, o muthu u tena ku bhanga kiki mu ku tanga o madivulu a ubhe ande dia ku a bhaka mu kididi kia madivulu. Kioso ki tu londekesa o ukexilu ua ku lenduka, mu ku tanga o madivulu metu, tu kula mu nzumbi, ni kuila Jihova u tena ku tu bhana dingi o ujitu ua ku bhanga o sidivisu iê.—Jihe. 5:13, 14.

10. Kiebhi ki tu tena kulondekesa o ukexilu ua ku di tolesa mu kilunga?

10 O muthu u kala ni ukexilu ua di tolesa, u kala ué “dikota” mu ukexilu uéngi. Mu ilunga ioso muene tufunga a a solo ni nzumbi ikola ia Jihova phala ku sidivila. Ene a iudika o milongi ia semana, o sidivisu ia ku boka, ni ku kunda o jiphange. Kioso ki tu londekesa o ukexilu ua ku di tolesa, mu ku belesela o milongi ia bhana, tu kuatekesa o kilunga ku kala ni kisangusangu ni ku tululuka. (Tanga Jihebeleu 13:7, 17.) Se u kafunga mba u múkuatekexi ua kafunga, ku tokala kulondekesa kisakidilu kua Jihova, mu ku ku bhana o kikalakalu kiki?

11, 12. Ukexilu uebhi u tua tokala ku kala nau mu kilunga kia Jihova ni mukonda diahi?

11 O muthu u di bhangesa kála mona-ndenge, muene o “dikota” mba u kala dingi ni valolo mu kilunga kia Jihova, mukonda o ku lenduka kuê ku mu bhangesa ku kala selevende iambote ia Nzambi. Jezú ua tendelesa o maxibulu mê ku dilondekesa kála ana-ndenge, mukonda bhu kaxi kâ, a mukuá a mesenene ku kaiela o ukexilu ua mundu ua ku dizangeleka. O divulu dia Luka 9:46, dizuela: ‘Anga a kala mu ku xinganeka mudiâ se nanhi o dikota bhu kaxi kâ.’ O kuila tua tokala ué ku xinganeka kuila etu tua beta-kota, o phange ja mukuá ndenge, mba etu tua beta-kota, o athu a mukuá ndenge? Lelu, o athu ku mundu alondekesa o ukexilu ua ku di zangeleka. Se tua mesena ku kala tu athu a lenduka ki tu tokala ku kala ni ukexilu iú. Kioso ki tu bhanga kiki, tu ta o vondadi ia Jihova ku pholo, mu kiki o phange jetu a-nda uabhela ku kala bhu kaxi k’etu.

12 O kitendelesu kia Jezú kia ku di londekesa kála tu ana-ndenge, ki tu suínisa kiavulu. Ki tu tokala ku bhanga ioso phala kulondekesa o ukexilu ua ku di tolesa, mu ukexilu uoso ua muenhu uetu? Tua-nda di longa maukexilu atatu mu tua tokala o ku di londekesa kála tu ana-ndenge.

SUÍNA MU KU DI LONDEKESA KÁLA U MONA-NDENGE

13, 14. Kiebhi o diiala ni muhatu kia dilondekesa kala ana-ndenge, ni kiebhi o ukexilu iú u bheka ukamba mu ukaza?

13 Mu ukaza. Athu avulu lelu a thandanganha dingi ni kijingu kiâ, né muene se kiki ki bhinga ku kamba ku xila o kijingu kia akuâ. O ukexilu ua mona-ndenge, tu u londekesa mu ku kaiela o kitendelesu kia tu bhana Phaulu. Mu mukanda ua sonekena akua Loma, muéne uambe: ‘Tu kaiedienu o ima i bheka paze, ima i bhekela ku di kuatekesa mudietu.’ (Lom. 14:19) O muthu ulondekesa o ukexilu ua mona-ndenge, u sota ku tululuka ni athu oso, bhenge-bhenge ni kaza diê.

14 Xinganeka mu ithangana ia ku tonoka. Kala muthu mu ukaza nange u sola o utonokenu uê. Nange o diiala ua uabhela ku kala kubhata, ni ku tanga divulu mu ithangana iê ia ku nhoha. O muhatu nange ua uabhela ku tunda mba ku kunda o makamba. O kuila kieji bhonza o muhatu ku xila muadi uê, se ua monene kuila muéne ulondekesa o ku lenduka, mu ku xila o ima ia uabhela ni ia zembe o muhatu uê, mu veji dia ku thandanganha ngó ni ima iê? O diiala ué, u zola dingi o muhatu uê, ni ku mu bhana valolo se muéne u mona kuila o muhatu uê, ka suua ngó o ima ia mesena muéne! O ukamba mu ukaza u kola dingi kioso o makaza kia londekesa o ukexilu ua ku di tolesa.—Tanga Filipe 2:1-4.

15, 16. Ihi ia tendelesa Davidi mu divulu dia Jisálamu 131, ni ihi i tua tokala o ku bhanga se tua mesena ku suua kikalakalu mu kilunga?

15 Mu kilunga. Athu avulu ku mundu a banza kuila a tokala ku kala ni ima ia mesena mu kizuua kimoxi ngó. Ene kalá ni muanhu, ka tena ku kingila kima. O ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa ku tu kuatekesa ku kingila kua Jihova. (Tanga Jisálamu 131:1-3.) O mabesá ijila mukonda dia ku di tolesa ni ku kingila kua Jihova, o ku kondama, o mabesá, ku tu tululukisa, ni kisangusangu. Mukonda dia kidi, Davidi ua suínisa akua Izalaiele ku kingila ni muanhu uoso kua Nzambi iâ!

16 Eie u tena ku fikisa phala u tambule o kutululuka mu ku kingila kua Jihova ni ku lenduka kuoso. (Jisá. 42:5) Nange eie ua mu ‘suua kikalakalu,’ ua mesena ku kala ‘kafunga.’ (1 Tim. 3:1-7) Mu kidi, eie ua tokala ku bhanga ioso phala kuehela o nzumbi ikôla i ku kuatekese mu ku kala ni ídifua iambote ia tokala ku tufunga. Abha se u mona kuila akuenu a mu kala tufunga, eie kana? O muthu u di tolesa, u kingila ni muanhu uoso ku suua kikalakalu mu kilunga, ua-nda kolokota mu ku sidivila Jihova ni kisangusangu, u sanguluka ni kikalakalu kioso kia mu bhana.

17, 18. (a) Mbote iahi i tu katula mu ku bhinga o muloloki, ni ku loloka akuetu? (b) Itendelesu iahi i tu sanga mu divulu dia Jisabhu 6:1-5?

17 Mu ku dibhana ni akuenu. Saí athu ka uabhela ku bhinga o muloloki. Maji o jiselevende ja Nzambi jala ni ukexilu ua ku di tolesa, kioso kia lueza a bhinga o muloloki. Ene ala ué polondo phala ku loloka o iluezu ia akuâ. O ku di zangeleka ku uanuna, ku bheka maka, maji o ku loloka ku bheka kutululuka mu kilunga.

18 Nange tu bhinga ‘ku di tolesa,’ mu ku bhinga o muloloki ku muthu se ki tu tena ku kumbidila o kikutu ki tua bhange, mukonda dia kima kioso-kioso kia tu fidisa. Sumbala tu tena ku kala ni kikuma, maji o Kidistá u di tolesa, u thandanganha ni ukexilu uê, u kala polondo phala ku bhinga o muloloki.—Tanga Jisabhu 6:1-5.

19. Ihi i tu bhangesa ku sanguluka mu ku tambula milongi ia Mikanda Ikola ia ku di tolesa?

19 Tu sanguluka kiavulu mu tambula o milongi ia Mikanda Ikola ia ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa! Sumbala ki tu bhonza ku kala ni ukexilu iú, maji mu ku xinganeka kuila o Mubhangi uetu ua beta-kota, mu ku bhana valolo mu ku lenduka kuê, ku tu kuatekesa ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa. Mu ku bhanga kiki, tua-nda londekesa kuila tu ji selevende ja Jihova. Etu oso tua tokala ku kala ni ukexilu ua ku di tolesa.

[Tanga mu luji]

^ kax. 5 O majina a a lungulula.

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 19]

Jihova u tu bhana o ujitu ua ku boka o njimbu iambote

[Foto ku mbandu 22]

Ithangana iebhi i uala na-iu phala ku londekesa o kífua kia ku di tolesa?