1, 2. (a) Anong klaseng Dios si Jehova sa nasyon nin Israel? (b) Anong hapot an pag-oolayan sa artikulong ini?

KAN panahon ni Nehemias, hayagan na inako nin sarong grupo nin mga Levita sa saindang pamibi para sa banwaan na an mga apoon ninda paorootrong ‘dai namoot na magdangog’ sa mga togon ni Jehova. Pero, paorootrong ipinahiling ni Jehova na sia ‘Dios na nagpapatawad, maugayon asin maheherakon, haloy maanggot, asin kanigoan an pagkaherak.’ Padagos na nagpahiling si Jehova nin dai na kutana maninigong kabootan sa mga nadistiero na pinapuli sa saindang dagang tinuboan kan panahon ni Nehemias.—Neh. 9:16, 17.

² Bilang indibiduwal, puede tang ihapot, ‘Ano an kahulogan sa sako kan pagpapatawad ni Jehova?’ Tanganing matabangan kitang masimbag an importanteng hapot na ini, siyasaton ta kun paano trinatar ni Jehova an duwang lalaki na nakinabang sa pagpapatawad nia—si Hadeng David asin Hadeng Manases.

3-5. Paano nakagibo si David nin magabat na kasalan?

³ Dawa ngani may takot sa Dios si David, nakagibo sia nin magagabat na kasalan. An duwa dian may koneksion sa mag-agom na Urias asin Bat-seba. Makulogon an nagin epekto kaiyan sa sainda. Minsan siring, an paagi nin pagtatanos nin Dios ki David naghahayag nin dakol na bagay manongod sa pagpapatawad ni Jehova. Hilingon ta an nangyari.

⁴ Isinugo ni David an hukbo kan Israel tanganing salikopan an Raba, na kabisera kan Amon. Iyan mga 80 kilometros sa sirangan nin Jerusalem, sa ibong kan Salog nin Jordan. Mantang nasa itaas kan palasyo nia sa Jerusalem, nahiling ni David na nagkakarigos si Bat-seba—sarong babaeng may agom. Mayo an agom kaini. Sa pagparahiling ni  David, naakit siang marhay ki Bat-seba kaya ipinaapod nia ini sa saiyang palasyo, kun saen sia nagsambay sa saiya.—2 Sam. 11:1-4.

⁵ Kan naaraman ni David na bados si Bat-seba, pinabalik nia sa Jerusalem an agom kaining si Urias asin nag-aasang makikidorog si Urias sa agom nia. Pero habo man lamang ni Urias na maghapit sa harong nia—sa ibong kan paghihingoa ni David na pumuli sia. Kaya, pasekretong nagsurat an hade sa saiyang komandante nin hukbo na ibugtak si Urias ‘sa enotan kan kakusogan kan laban’ dangan paatrason an mga kapwa soldados. Huling madali sanang salakayon, nagadan si Urias sa ralaban, arog kan plano ni David. (2 Sam. 11:12-17) An kasalan kan hade na pagsambay nadagdagan pa kan ipagadan nia an sarong inosenteng tawo.

6. Ano an ginibo nin Dios kan magkasala si David, asin ano an ihinahayag kaini manongod ki Jehova?

⁶ Siempre, nahiling ni Jehova an gabos na nangyari. Mayo nin ikakatago sa saiya. (Tal. 15:3) Dawa ngani kinua kan hade si Bat-seba para magin agom pagkagadan ni Urias, ‘an ginibo ni David dai nakawili sa mga mata ni Jehova.’ (2 Sam. 11:27) Kaya ano an ginibo nin Dios kan magkasala nin magabat si David? Isinugo nia ki David an saiyang propetang si Natan. Bilang mapagpatawad na Dios, minalataw na gusto ni Jehova na makahiling nin basehan sa pagpahiling nin pagkaherak. Bako daw na nakakapukaw sa boot an pamamaaging ini ni Jehova? Dai nia pinirit si David na magtuga, imbes pinasaysay nia sana ki Natan an sarong estorya na nagpapahiling kun gurano karaot kan mga kasalan kaini. (Basahon an 2 Samuel 12:1-4.) Epektibo nanggad an pamamaaging iyan nin pag-asikaso sa seryosong situwasyon na idto!

7. Ano an nagin reaksion ni David sa ilustrasyon ni Natan?

⁷ Napukaw kan ilustrasyon ni Natan an pagpapahalaga kan hade sa hustisya. Naanggot si David sa mayaman na lalaki sa estorya dangan nagsabi ki Natan: ‘Nabubuhay si Jehova, an guminibo nin siring gagadanon nanggad.’ Apuera kaiyan, sinabi ni David na an biktima kan siring na inhustisya dapat na bayadan huli sa mga nawara sa saiya. Pero ini an nakakabiglang sinabi ni Natan: “Ika iyo an lalaking idto.” Dangan, sinabihan si David na bilang konsekuensia kan mga ginibo nia, dai mahale “an minasbad” sa saiyang harong asin magkakaigwa nin trahedya sa pamilya nia. Mapapasupog man sia sa mga tawo huli sa mga sala nia. Narealisar ni David kun gurano karaot kan saiyang ginibo asin may pagbasol niang inadmitir: “Nagkasala ako ki Jehova.”—2 Sam. 12:5-14.

8, 9. Paano ihinahayag kan Salmo 51 an kairairaroming kaisipan ni David, asin ano an itinotokdo kaiyan sa sato manongod ki Jehova?

⁸ An mga tataramon sa sarong kanta na ginibo ni Hadeng David pagkatapos kaiyan naghahayag kan saiyang odok sa pusong pagbasol. An Salmo 51 igwa nin nakakapukaw sa boot na mga pakimaherak ki Jehova asin malinaw na nagpapahiling na bako sanang pag-admitir kan mga sala nia an ginibo ni David. Nagsolsol man sia. An pangenot ki David iyo an relasyon nia sa Dios. “Sa saimo, sa saimo sanang gayo nagkasala ako,” an itinuga nia. Nakimaherak sia ki Jehova: ‘Lalangon mo sa sakuya, O Dios, an sarong puso na malinig; asin bagohon mo an sarong espiritung matanos sa laog kan puso ko. Balikan sa sakuya an kaogmahan kan kaligtasan mo.’ (Sal. 51:1-4, 7-12) Arog ka man daw kaiyan kaodok asin kaonesto ki Jehova kun ipinapakipag-olay mo sa saiya an mga pagkukulang mo?

⁹ Dai hinale ni Jehova an makulog na mga konsekuensia kan mga kasalan ni David. Nagsapar sia kaiyan sagkod na sia nabubuhay. Minsan siring, huling nagsolsol si David—na may “puso na baraak asin mapakumbaba”—pinatawad sia ni Jehova. (Basahon an Salmo 32:5; Ps.  51:17) Nasasabotan kan Dios na Makakamhan sa Gabos kun ano talaga an saboot asin motibo kan nagkasala. Imbes na pabayaan an mga nagsambay na sentensiahan nin kagadanan kan mga hukom na tawo segun sa Ley ni Moises, maheherakon na nag-interbenir si Jehova asin sia mismo an nagkapot kan kaso ni David asin Bat-seba. (Lev. 20:10) Pinili pa ngani nin Dios an aki nindang si Salomon bilang an sunod na hade kan Israel.—1 Cron. 22:9, 10.

10. (a) Anong basehan an posibleng nahiling ni Jehova tanganing patawadon si David? (b) Ano an mga nakakapahiro ki Jehova na magpatawad?

¹⁰ Posibleng an saro pang basehan kun taano ta pinatawad ni Jehova si David iyo na nagpahiling mismo ini nin pagkaherak ki Saul. (1 Sam. 24:4-7) Arog kan ipinaliwanag ni Jesus, tinatratar kita ni Jehova segun sa kun paano niato tinatratar an iba. ‘Dai kamo maghukom tanganing dai man kamo paghukoman,’ an sabi ni Jesus, ‘huli ta an paghukom na hinuhukom nindo iyo man an ihuhukom saindo; asin an sukol na isinusukol nindo, ibabalik iyan na isukol man saindo.’ (Mat. 7:1, 2) Nakakaginhawa nanggad na maaraman na papatawadon ni Jehova an satong mga kasalan—dawa an mga kasalan na siring kagabat kan pagsambay o paggadan! Gigibohon nia iyan kun kita mapagpatawad, kun itinutuga ta an satong mga kasalan sa saiya, asin kun ipinapahiling niato na binago ta na an satong saboot sa mga nagibo tang maraot. Kun tunay na nagsosolsol an mga parakasala, itatao ni Jehova an ‘mga panahon nin kaginhawahan.’—Basahon an Guibo 3:19.

11. Sa anong mga paagi ginibo ni Hadeng Manases an maraot sa paghiling nin Dios?

¹¹ Estudyare an saro pang pagkasaysay sa Kasuratan na nag-iilustrar kun gurano kaandam na magpatawad si Jehova. Mga 360 taon poon kan paghade ni David, nagin hade kan Juda si Manases. An saiyang 55 taon na paghade bantog sa karatan, asin an makababaldeng mga ginibo nia kinondenar ni Jehova. Halimbawa, nagpatindog si Manases nin mga altar para ki Baal, nagsamba sa ‘gabos na hukbo kan kalangitan,’ nag-atang kan saiyang mga aki paagi sa pagsulo sa sainda sa kalayo, asin nagpalakop nin espiritismo. Iyo, ‘guminibo sia nin makuring karatan sa mga mata ni Jehova.’—2 Cron. 33:1-6.

12. Paano si Manases nagbalik ki Jehova?

¹² Pag-abot nin panahon, binihag si Manases hale sa saiyang dagang tinuboan asin ibinilanggo sa Babilonya. Tibaad nagirumdoman nia duman an mga tataramon na ini ni Moises sa Israel: “Kun kamo nasa kasakitan, asin kun nangyayari na saindo an mga bagay na iyan, magbalik kamo sa KAGURANGNAN asin magsunod sa saiyang tingog.” (Deut. 4:30, An Marahay  na Bareta Biblia) Nagbalik nanggad si Manases ki Jehova. Paano? ‘Kanigoan an saiyang pagpapakumbaba’ asin padagos siang ‘nag-arang’ sa Dios (arog kan mahihiling sa pahina 21). (2 Cron. 33:12, 13) Dai nakasurat sa Biblia an eksaktong sinabi ni Manases sa mga pamibi nia, pero maiimahinar niato na minsan paano may pagkakaagid iyan sa mga sinabi ni Hadeng David sa Salmo 51. Ano man an nangyari, lubos na nagbago an saboot ni Manases.

13. Taano ta pinatawad ni Jehova si Manases?

¹³ Ano an ginibo ni Jehova kan mamibi si Manases? ‘Hininanyog Nia si Manases asin dinangog an saiyang pamibi.’ Arog ni David, nasabotan ni Manases kun gurano kagabat kan mga kasalan nia asin tunay na nagsolsol. Iyan an dahilan kun taano ta pinatawad nin Dios si Manases asin ibinalik sa pagigin hade sa Jerusalem. Bilang resulta, “namidbid ni Manases na si Jehova Dios.” (2 Cron. 33:13) Nakakaranga nanggad an dugang pang ebidensiang ini na pinapatawad kan satong maheherakon na Dios an mga tunay na nagsosolsol!

14. Ano an basehan ni Jehova tanganing patawadon an mga nagkasala?

¹⁴ Kadikit sana sa banwaan nin Dios ngonyan an mangangaipo nanggad na maghagad nin kapatawadan para sa mga kasalan na siring kagabat kan ki David asin Manases. Alagad, an katunayan na pinatawad ni Jehova an duwang hadeng ini nakakatabang sa sato na masabotan na andam an satong Dios na patawadon dawa an magabat na mga kasalan kun tunay na nagsosolsol an nagkasala.

15. Paano niato naaraman na dai pirmeng nagpapatawad si Jehova?

¹⁵ Siempre, dai kita makakapagkongklusyon na pirmeng pinapatawad ni Jehova an gabos na tawo sa saindang mga kasalan. Mapadapit digdi, ikomparar niato an saboot ni David saka Manases sa saboot kan masumbikal na banwaan nin Israel asin Juda. Isinugo nin Dios si Natan ki David tanganing tawan ini nin pagkakataon na  bagohon an saboot. Mapagpasalamat na inako ini ni David. Kan nasa masakit na kamugtakan si Manases, napahiro sia na sinserong magsolsol. Pero sa parate dai nagsosolsol an mga taga Israel asin Juda. Kaya, dai sinda pinatawad ni Jehova. Imbes, paorootro niang sinugo an saiyang mga propeta tanganing ipahayag kun ano an pagmansay nia sa saindang masumbikal na paggawe. (Basahon an Nehemias 9:30.) Dawa kan nakabalik na sa dagang tinuboan ninda an mga nadistiero sa Babilonya, padagos na nagsugo si Jehova nin maimbod na mga mensahero, arog kan saserdoteng si Esdras asin propetang si Malaquias. Kun an banwaan minahiro kaoyon kan kabotan ni Jehova, nakakamate sinda nin dakulang kagayagayahan.—Neh. 12:43-47.

16. (a) Ano an nagin mga konsekuensia sa nasyon kan Israel sa kabilogan huling habo nindang magsolsol? (b) Anong oportunidad an bukas para sa mga indibiduwal na miembro kan Israel sa laman?

¹⁶ Pakatapos na isugo si Jesus digdi sa daga asin itao an solamenteng perpektong atang na pantubos, dai na inaako ni Jehova an atang na mga hayop kan mga Israelita. (1 Juan 4:9, 10) Bilang tawo, ipinabanaag ni Jesus an pagmansay kan saiyang Ama kan sabihon nia an nakakapahirong mga tataramon na ini: ‘O Jerusalem, Jerusalem, na naggagadan kan mga propeta asin naggagapo kan mga sinugo sa saimo! Makapirang binoot kong tiriponon an saimong mga aki, siring kan gunakan na minatipon kan saiyang mga siwo sa irarom nin saiyang mga pakpak, asin huminabo ka!’ Kaya ipinahayag ni Jesus: “Uya, an saindong harong nawalat sa saindo dai na nin laog.” (Mat. 23:37, 38) Sa siring, an makasalan na nasyon na habong magsolsol sinalidahan kan espirituwal na Israel. (Mat. 21:43; Gal. 6:16) Pero, kumusta man an mga indibiduwal na miembro kan Israel sa laman? Puede sindang makinabang sa pagpapatawad asin pagkaherak ni Jehova paagi sa pagtubod sa Dios saka sa atang ni Jesu-Cristo. Magkakaigwa man kan oportunidad na iyan an mga tawong nagadan na dai nakapagsolsol kan saindang mga kasalan pero binuhay liwat sa lininig na daga.—Juan 5:28, 29; Gui. 24:15.

17, 18. Paano niato makakamtan an kapatawadan ni Jehova?

¹⁷ Ano an maninigong magin epekto sa sato kan pagigin andam ni Jehova na magpatawad? Kaipuhan nanggad kitang humiro arog kan ginibo ni David asin Manases. Maninigo tang akoon na kita makasalan, pagsolsolan an satong mga sala, odok na pakimaherakan si Jehova na patawadon kita, asin hagadon sa saiya na lalangon sa satuya an sarong dalisay na puso. (Sal. 51:10) Kun nagkasala kita nin magabat, dapat man niatong hagadon an espirituwal na tabang kan mga elder. (Sant. 5:14, 15) Ano man an satong kamugtakan, nakakarangang girumdomon an pagkaladawan ni Jehova sa saiyang sadiri ki Moises—na sia sarong Dios na ‘maheherakon asin maugayon, haloy na maanggot, asin dakula sa karahayan asin sa katotoohan, na nagtatao nin pagkaherak sa riniboribo, na nagpapatawad kan kalapasan, kan pagtumang, asin kan kasalan.’ Dai nagbago si Jehova.—Ex. 34:6, 7.

¹⁸ Guminamit si Jehova nin mapuersang pagkomparar kan manuga sia sa nagsosolsol na mga Israelita na lubos niang hahaleon an mantsa kan saindang kasalan—na an “mapula” papapution siring sa “ambon.” (Basahon an Isaias 1:18.) Kun siring, ano an kahulogan sa sato kan pagpapatawad ni Jehova? Lubos na kapatawadan kan satong mga kasalan asin sala, kun kita mapagpasalamat asin nagsosolsol.

19. Ano an pag-oolayan ta sa sunod na artikulo?

¹⁹ Bilang mga nag-aako kan kapatawadan ni Jehova, paano ta sia maaarog sa pagtratar niato sa lambang saro? Paano niato malilikayan na magin bakong mapagpatawad sa mga nagkasala nin magabat pero tunay na nagsosolsol? Tatabangan kita kan sunod na artikulo na siyasaton an sato mismong puso tanganing orog niatong maarog an satong Ama na si Jehova, na ‘marahayon asin parapatawad.’—Sal. 86:5.