Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Eloine Koi Së e Tro Iehova a Nue Trije La Itre Ngazo Së

Eloine Koi Së e Tro Iehova a Nue Trije La Itre Ngazo Së

14-20 JANUARE 2012

NYIMA: 67, 91

Eloine Koi Së e Tro Iehova a Nue Trije La Itre Ngazo Së

“Iehova [la] Akötesie, ate utipine me ka ihnim, ate xomi hni ahoean . . . , me nue tije la menu, me hna shashaith, me ngazo.”—ESO. 34:6, 7.

THELE JË TROA SA

Nemene la hnei Iehova hna kuca koi Davita me Manase, ngöne lo nyidroti a kei kowe la ngazo, nge pine nemen?

Pine nemene matre tha hane pë hë Iehova nue la ngazo i angetre Isaraela?

Nemene la nyine troa kuca, maine easa ajane tro Iehova a hane nue trije la itre ngazo së?

1, 2. (a) Nemene la aqane ujë i Iehova Akötresieti ekö koi angetre Isaraela? (b) Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la tane mekune celë?

 HNENE la itre xa atrene la lapa i Levi ka mele ngöne lo hneijine i Nehemia ekö, hna jelenyipicine ngöne lo angatr a thithi laka, ame Isaraela, tre, nöje ka “xele kö ma deng” la itre hna amekötine hnei Iehova. Ngo a nyimu a nue trije pala hi Iehova la menu i angatr, ke “Akötesie, ate utipine me ka ihnim, ate xomi hni ahoean, nge ka tru loi” Nyidrë. Tha hnei Iehova kö hna cipane koi angatre la ihnimi gufa i Nyidrë.—Neh. 9:16, 17.

2 Celë hi matre, isa hnyinge jë së ka hape, ‘Nemene la eloine koi ni e tro Akötresieti a nue trije la itre menung?’ Tro sa pane ce wange la aqane nue trije Akötresieti la itre menu ne la lue joxu, ene Davita me Manase, memine la thangane ka loi hnei nyidroti hna kapa qa ngöne lai.

ITRE NGAZO KA TRU I DAVITA

3-5. Nemene la itre ngazo ka tru hna kuca hnei Davita?

3 Ngacama ketre atr ka drei Akötresieti Davita ekö, ngo ame pe, hetre itre ngazo fe ka tru hnei angeice hna kuca. Alu a ngazo angeice kowe la lue trefën, ene Uria me Batheseba, ene pe ngazo la pune koi Davita, me nyidroti fe lue trefën. Ngo hnei Akötresieti hna haji Davita, nge tro la aqane ujë i Nyidrëti a ini së laka, ka nue trije Nyidrëti la itre ngazo së. Haawe, tro sa ce ithanatane la aqane trongen, matre traqa pi kowe la ewekë cili.

4 Hnei Davita hna pane upe la trongene isi angetre Isaraela, matre troa lepi Raba, ketre lapa i angetre Amona. Ame la enanyine la gojenyi qa Ierusalema a tro kohië e Raba, tre 80 lao kilomet; nge qëmekene troa traqa e cili, troa pane sasaithe la hneopegejë Ioridano. Nanyi hë la trongene isi; Davita pe hi ngöne la hnalapa i angeic e Ierusalema, ame hna öhnyi Batheseba e si. Fö i Batheseba fe hë koilo troa hane isi. Nge pine laka, kola pii Batheseba hnei Davita, haawe, angeice pë hë a iupi jë troa thei Batheseba kowe la hnalapa i angeic. Nge e thupene hë, Davita a nyi xetë ju me Batheseba.—2 Sam. 11:1-4.

5 Ame ju hi la Davita a atre ka hape, hace hë Batheseba, a kola upune nekö i angeic, angeic a upe jë la tane isi troa abëekë Uria hmaca Ierusalema eë. Thupene jë hi lai, hnei Davita hna iele Uria troa bëeke kowe la hnalapa i angeic, matre tro Uria a ce meköle trefëne memine la fö i angeic, nge tro Uria a mekune ka hape, angeice kö la sipu keme ne la nekönatr. Ngo ngazo pe, tha hnei Uria kö hna tro kowe la hnalapa i angeic. Qa ngöne lai, hnene la joxu hna iupi fë juetrëne la ketre tusi kowe la tane isi, ka qaja ka hape, troa ami Uria hmekune la isi ka catr, me nuaxöji angeic e cili, matre humuthe pi. Tha tria ju kö la hna mekune hnei Davita, ke tha hmitre ju kö nge meci fe hë Uria, hna lepe hnene la itre ithupëjia. (2 Sam. 11:12-17) Drei hë la lue ngazo ne la joxu, laka tha hnei angeice hmekuje kö hna nyi xetë, ngo goi humuthe fe angeice la ketre atr ka pë engazon.

DAVITA A IETRA

6. Nemene la hnei Akötresieti hna kuca, thupene hnei Davita hna kuca la ngazo? Nemene la hna ini së hnene la aqane ujë i Iehova?

6 Pëkö ewekë ka sihngödri koi Iehova, haawe, öhne asë hi Nyidrëti la itre hnei Davita hna kuca. (Ite edomë 15:3) Thupene la hna meci hnei Uria, hna ikötresae hnei Davita joxu me Batheseba, ngo ame pe, “ngazo koi Iehova la ewekë hnei Davita hna kuca.” (2 Sam. 11:27) Nemene ju hë la hnei Akötresieti hna kuca? Hnei Nyidrëti hna upi Nathana perofeta koi Davita. Pine laka, ka nue trije Akötresieti la itre ngazo, hnei Nyidrëti hna utipi Davita. Ngo Nyidrëti a ajane fe troa pane atre ka hape, ka nyipi ietra jë kö Davita? Easa madrine laka, hetre aja i Iehova troa nue trije la itre ngazo së. Tha hnei Nyidrëti kö hna iele Davita troa qeje menu, ngo jëne la ketre ceitun, hnei Nyidrëti pe hna upi Nathana troa xatua Davita troa trotrohnine la engazone la ewekë hnei angeice hna kuca. (E jë la 2 Samuela 12:1-4.) Lolo catre la aqane kuca i Iehova, matre troa atrepengöne la mekuna i Davita!

7. Hnei Davita hna ujë tune kaa, lo angeic a drenge la ithanata i Nathana?

7 Ame hë la Davita a drenge lo hnei Nathana hna qaja, öni angeice ka hape, tha meköti kö la ewekë cili. Nge Davita a elëhni kowe lo atre trenamo hna qaja hnei Nathana me hape: “Loine Iehova, a ijije troa meci la ate kuca lai.” Nge ame ju hi la Davita a qaja ka hape, tro fe a hamë ewekëne lo atr, hnane la mamoe i angeice hna ënö, öni Nathana jë hi: “Nyipëti hi la at.” Lapa menu pi hi Davita. Nathana mina fe a qaja ka hape, tro ha tithi Davita me hnepe lapa i angeice hnene la nöjei pengöne hulö, pine la ngazo hnei angeice hna kuca; nge tro fe a meci la itre xa atrene la lapa i angeic. Ketre, pine la hnei angeice hna kuca, tro mina fe angeic a hmahma e nyipine la itre atr. Thupene hë la hnei Nathana hna qaja asë la itre ewekë celë, canga atrehmekune ju hi Davita ka hape, tha fene ngazo kö la itre ewekë hnei angeice hna kuca. Davita a hace hni me qaja ka hape: “Ase hë ni kuca la ngazo koi Iehova.”—2 Sam. 12:5-14.

HNEI DAVITA HNA THITH, AME HNA NUE PI LA NGAZO I ANGEIC

8, 9. Kola mama tune kaa ngöne la Salamo 51, la aliene la hni Davita göne la itre ngazo hnei angeice hna kuca? Nemene la hna ini së göne la pengö i Iehova, hnene la Salamo 51?

8 Hnei Davita joxu hna sil lo nyima ngöne Salamo 51. Kola mama ngöne lai salamo cili, la aqane hace la hni Davita, ke angeic a xëwe draië koi Iehova me sipone troa xatua angeic. Hnei angeice hna atrehmekune la itre ngazo i angeic, me ietra. Hatrene hi lai laka, pë ju kö ketre ewekë ka sisitria catre koi Davita, hune la aqane imelekeu i angeice me Akötresie. Öni angeic: “Ase hë ni menu koi cilie, koi cilieti hmekuj.” Nge angeice a hë draië koi Iehova ka hape: “Akötesieti fe, xupejë koi ni la hni ka wië ; nge kuca hmaca jë la u ka cile huti e kuhu hning.” Öni angeic e sipone ielene ka hape: “Ahmacaneju koi ni la madine la mele qa thei cilie, nge sajuë ni hnene la u ka canga ajan.” (Sal. 51:1-4, 7-12) Tune kaa fe nyipunie, la nyipunieti a qeje menu koi Iehova; nyipunieti kö a hane nyipi ietra, nge ka jui kö la aqane ietra i nyipunie tui Davita ekö?

9 Tha hnei Iehova kö hna kuca matre, troa trianyi Davita hnene la itre ethanyine la itre huliwa i angeice ka ngazo. Tro pala pë hë a xötrethenge Davita hnene la thangane la nöjei ngazo hnei angeice hna kuca. Eloine pe, hetrenyi Davita la “hni hna thë fë me hna hutra hnyija,” ene la hni ka nyipi ietra, matre hnei Iehova hna nuetrije la itre ngazo i angeic. (E jë la Salamo 32:5; Sal. 51:17) Atrehmekune hnyawa kö la Akötresieti Kapucatin asë la itre sipu kepin, ka ukune la ketre atr troa kuca la ewekë ka ngazo. Celë hi matre tha hnei Nyidrëti kö hna upe la itretre amekötine troa tranyi Davita me Batheseba hnei etë, tune lo aqane amekötine hnene la Wathebo i Mose. (Lev. 20:10) Ngo hnei Nyidrëti pe hna haji Davita me Batheseba, me utipi nyidro. Ame hë e thupen, hna acili Solomona nekö i nyidro, troa nyi joxu i angetre Isaraela.—1 A. l. ite jo. 22:9, 10.

10. (a) Nemene jë fe la ketre kepine ka upi Iehova troa nuetrije la itre ngazo i Davita? (b) Nemene la nyine troa kuca hnene la atr, matre tro Iehova a nuetrije la itre ngazo i angeic?

10 Maine jë, ame la ketre kepine ka upi Iehova troa nuetrije la itre ngazo i Davita, tre ene la aqane utipi Saulo hnei angeic. (1 Sam. 24:4-7) Hnei Iesu ekö hna qaja, ka hape, tro Iehova a kuca koi së la hne së hna kuca koi itre xan. Öni nyidrë: “The meku hnine kö, mate tha meku hni nyipunie. Ke ame la aqane meku hnine i nyipunie, te, tro pena a meku hni nyipunie ; nge ame la aqane tuluthe hnei nyipunie, te, tro pena a tuluthe koi nyipunie.” (Mat. 7:1, 2) Easa madrine laka, ngacama hetre itre ngazo ka tru ju hë hne së hna kuca, tune la troa nyixetë me ihumuth, ngo ame pe, tro kö Iehova a nuetrije la itre ngazo së. Ngo tro Nyidrëti a nuetrije la itre ngazo së, e ka hane fe së nuetrije la ngazo itre xan, me qeje menu koi Nyidrë, me ujë thenge la aqane goeëne Nyidrë la ngazo. Maine ka nyipi ietra la atr, tro Iehova a aijijë angeice troa melëne la “ite ijine akeukawane,” ene lo itre ijine tro Nyidrëti a pane xatua angeice troa hetrenyi hmaca la mekuthethew ka loi.—E jë la Ite Huliwa 3:19.

TRU LA NGAZO I MANASE, NGO HNA IETRA

11. Nemene la itre ewekë ka ngazo hna kuca hnei Manase?

11 Hetrenyi la ketre tulu ngöne la Tusi Hmitrötr, ka amamane la aqane nue trije Iehova la ngazo ne la atr, ngacama itre ngazo ka tru catre ju hë. Thupei Davita jë hi, kola e la 360 lao macatre, nge Manase pena ha la joxu i angetre Iudra; kola e la 55 lao macatre ne musi angeice hui angatr. Hnei Iehova hna ahnëjinë Manase, ke itre macatre ne angeice lai a pane kuca la nöjei pengöne ewekë ka sis. Hnei Manase hna xupe la itre ita ne huuje thatraqai Baala, me nyi hluene la jö, me treu, me itre wëtresij; goi huujëne fe angeice la itre nekö i angeic kowe la itre haze menu, me hule la itre atr troa kuci iöni. “Atraqate la ngazo hnei angeice hna kuca xajawa i Iehova.”—2 A. l. ite jo. 33:1-6.

12. Hnei Manase hna bëeke hmaca tune kaa koi Iehova?

12 Ame hë e thupen, hna xölehuji Manase me akalabusin e Babulona. E cili hi la angeic a mekune hmaca lo hna qaja hnei Mose koi angetre Isaraela ka hape, “E akötë hë eö, me eate koi ’ö la nöjei ewekë asë cili ngöne la ite drai hnapin, [loi e tro] eö a hmaca koi Iehova Akötesi ’ö, me denge thenge la aqane ula i nyidë.” (Deu. 4:30) Ame hnei Manase hna bëeke hmaca ju koi Iehova. Hna tune kaa? Hnei angeice hna “nyipi aconyi [angeice kö] xajawa i Akötesie me thithi koi anganyidë” (tune la hna amamane e cili ngöne iatr götrane 13). (2 A. l. ite jo. 33:12, 13) Tha hna qaja kö hnine Tusi Hmitrötre la itre trenge ewekë ne la thith i Manase, ngo maine jë ceitune hi memine la itre trenge ewekë i Davita Joxu, ngöne Salamo 51. Casi hi la hne së hna atre, laka hnei Manase hna ietra.

13. Pine nemene matre nue trije pi Iehova la itre ngazo i Manase?

13 Nemene la hnei Iehova hna kuca ngöne lo Manase a thithi koi Nyidrë? Hnei Iehova hna “shamatine la aqane xëwe i” Manase. Wang atrehmekune hi Manase tui Davita ekö, la etrune la itre ngazo hnei angeice hna kuca, ene pe, ietra jë hi angeic. Celë hi kepine matre, hnei Akötresieti hna nue trije la itre ngazo i Manase, me aijijëne lai joxu troa bëeke me musi hmaca e Ierusalema. “Ame hnei Manase hna wangate hmekune laka Iehova la Akötesie.” (2 A. l. ite jo. 33:13) Easa madrine la easa öhne fe jëne la tulu celë laka, ka utipine Iehova me nue trije la ngazo ne la itre atr ka nyipi ietra!

HAPEU, KA NUE PALA HI IEHOVA LA ITRE NGAZO SË?

14. Nemene la ka upi Iehova troa nue trije la ngazo ne la itre atr?

14 Maine jë, tha hane pala kö la itre ka nyi hlue i Akötresieti qeje menu koi Nyidrë pine la itre ngazo ka tru catr, tune lo itre hna kuca hnei Davita me Manase. Ngo ame pe, kola ini së hnene la tulu i nyidro ka hape, hetrenyi thei Iehova la aja troa nue trije la itre ngazo ka tru catr, e hna nyipi ietra.

15. Nemene la ka amamane koi së ka hape, hetre itre xa ijine tha Iehova kö a nue trije la ngazo ne la itre atr?

15 Tha tro pi kö sa mekune laka, ka nue pala hi Iehova la itre ngazo ne la itre atr. Isapengöne kö la aqane ujë i Davita me Manase memine la aqane ujë ne lo lue nöje ka tha idrei ekö, ene Isaraela me Iudra. Ame lo kola ase kuca la ngazo hnei Davita, hnei Akötresieti hna upi Nathana koi angeic, matre troa aijijë angeice troa ietra. Madrine Davita la aqane ujë i Akötresie, ene pe ietra jë hi angeic. Ame fe Manase, tre hnene laka, hnei angeice hna melëne la itre ewekë ka akötr, matre öhne jë hi angeic laka, nyipi ewekë troa ietra. Ngo ame pena lo lue nöje Isaraela me Iudra, ngacama hnei Akötresieti pala hi hna upe la itre perofeta i Nyidrë troa qajaqaja la itre ngazo i angatr, ngo tha hna majemine kö thene la lue nöje cili troa ietra. Kepine hi lai matre, tha hnei Iehova kö hna nue trije la itre ngazo i angatr. (E jë la Nehemia 9:30.) Ame la angetre Isaraela a bëeke hmaca qa Babulona a tro Iudra, tha mano kö Iehova upe koi angatre la itre maca i Nyidrë, tui Ezera atre huuje me Malaki perofeta. E tro angatr a kuca la aja i Iehova, eje hi laka troa atraqatre la madrine i angatr.—Neh. 12:43-47.

16. (a) Nemene la pune kowe la nöje Isaraela pine la hnei angatre hna tha ietra? (b) Nemene fe la hnei Iehova hna aijijëne kowe la itre matra ne la nöje Isaraela?

16 Tha Iehova hmaca kö a kapa la itre öni hna huujën, tune lo aqane amekötine Nyidrëti ekö kowe lo nöje Isaraela. Hnei Nyidrëti hë hna upi Iesu kowe la fen, matre sipu huuje ka pexeje thatraqane la nöjei atr asë. (1 Ioane 4:9, 10) Ame lo Iesu e celë fen, hnei nyidrëti hna qejepengöi Ierusalema kowe la itre atr, thenge la aqane goeëne Iehova la lapa cili. Öni nyidrë: “Ierusalema, Ierusalema fe, ate humuthe la nöjei perofeta, me trânyi angate hna upe koi ’ö, a nyimu ajane hnenge troa icasikeune la ite nekö i ’ö, tune la thine ne ha gutu kola hajuhajume la ite kuku fene lue iape i nyën, te, xele kö nyipunie !” Celë hi kepine matre Iesu fe a qaja ka hape: “Hana wang, ase hë nue tije la uma i nyipunie nge pë hë alien.” (Mat. 23:37, 38.) Qa ngöne lai, hna nyihnane la nöje Isaraela ka tha ietra kö, hnene pena ha la nöje Isaraela ngöne la götrane la ua, ene lo “Isaraela i Akötesie.” (Gal. 6:16; Mat. 21:43) Ngo tune kaa fe la itre matra ne la nöje Isaraela ekö, tro kö Iehova a nue trije la itre ngazo i angatr? Eje hi, aja i Iehova fe troa nue trije la itre ngazo i angatre me utipi angatr, e tro angatr a lapaune koi Nyidrë me kowe la mele hna huujëne hnei Iesu Keriso. Ame hë elany la Iehova a troa amelene hmaca la itre ka mec, tro Nyidrëti a nue trije la itre ngazo ne la itre atr ka meci ekö, laka pë ju kö ijine tro nyudreni a hane ietra.—Ioane 5:28, 29; Ite hu. 24:15.

ELOINE KOI SË E TRO IEHOVA A NUE TRIJE LA ITRE NGAZO SË

17, 18. Nemene la nyine troa kuca matre tro Iehova a nue trije la itre ngazo së?

17 Pine laka ajane hi Iehova troa nue trije la itre ngazo së, nemene la nyine tro sa kuca? Loi e tro sa ietra tui Davita me Manase. Tro sa kapa ka hape, itre atr ka ngazo së, nge tro fe sa ietra, me sipone ielene koi Iehova troa nue trije la itre ngazo së, me xatua së troa thipetrije la itre aja së ka ngazo. (Sal. 51:10) Maine hetre ewekë ka ngazo hne së hna kuca, loi e tro sa qaja kowe la itre qatre thup, matre tro angatr a xatua së. (Iako. 5:14, 15) Maine hetre ewekë ka ngazo hne së hna kuca, ka tru ju hë maine ka co, tha tro pi kö sa thëthëhmine ka hape Iehova la “Akötesie, ate utipine me ka ihnim, ate xomi hni ahoean, nge ka tru loi me nyipici, ate thupëne la ihnimi thatraqane la nöjei thausan, me nue tije la menu, me hna shashaith, me ngazo.” Tha saze kö Iehova enehila.—Eso. 34:6, 7.

18 Hnei Iehova ekö hna qaja kowe lo angetre Isaraela ka ietra ka hape, ame la itre ngazo i angatr, tre, tro asë hi Nyidrëti a nue trije hnyawa. Öni Nyidrëti koi angatre ka hape, ka palulu ju hë la itre ngazo i angatr, ngo tro Nyidrëti a kuca matre troa wië tune la “kiona.” (E jë la Isaia 1:18.) Matre, nemene fe la eloine la tro Iehova a nue trije la itre ngazo së? Maine tro sa ietra, me amamane la hni ne ole së koi Nyidrë, tro hë Nyidrëti a nue trij asë la itre ngazo së.

19. Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la ketre tane mekun?

19 Nemene la ka troa thue aja së troa nue trije la ngazo i itre xan, tune la aqane kuca Iehova? E traqa ju ketre kuca la ngazo, me ietra e thupen, nemene la ka troa xatua së troa nue la ngazo i angeic? Tro pë hë la ketre tane mekune a xatua së troa waipengö së, matre atreine së troa nyitipu Iehova Tretretro së “ka loi . . . , me ate sheng.”—Sal. 86:5.

[Thying]