Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Ihi Ilombolola o Muloloki Ua Jihova Phala Eie?

Ihi Ilombolola o Muloloki Ua Jihova Phala Eie?

Ihi Ilombolola o Muloloki Ua Jihova Phala Eie?

‘Jihova, Nzambi ia jihenda, ki mukua phonzo, ua lenduka, u kokoloka mu ku thathamana . . . u loloka o ku bhukumuka, ni ku xibhaka, ni ituxi.’—MAK. 34:6, 7.

SOTA O ITAMBUIJILU

Ihi ia bhange Jihova kioso Davidi ni Manasa kia tele o ituxi, ni mukonda diahi?

Mukonda diahi Jihova ka loloka o kifuxi kia Izalaiele?

Kiebhi ki tu tena ku tambula o muloloki ua Jihova?

1, 2. (a) Jihova uexile Nzambi iahi phala akua Izalaiele? (b) Kibhuidisu kiebhi ki tua-nda di longa mu milongi íii?

MU IZUUA ia Nehemiia, kibuka kia akua Levita a zuela mu musambu kuila, mu ithangana iavulu o jitata jâ a ‘ditunine ku bhana mátui’ ku ijila ia Jihova. Mu kiki, mu ithangana ioso Jihova ua a londekesele kuila muéne uexile ‘Nzambi ia kuloloka, ia kutululuka ni henda ua kokoloka mu kutema, uene ni unéne mu kubhanga o mbote.’ Jihova ua kolokotele mu londekesa henda ku athu enhá mu izuua ia Nehemiia.—Neh. 9:16, 17.

2 Mu dietu, kala muthu ua tokala u dibhudisa: ‘Ihi ilombolola o muloloki ua Jihova phala eme?’ Phala ku tambuijila o kibhuidisu kiki kia tokala, tua-nda di longa kiebhi Nzambi kia di bhanene ni kiiadi kia athu a tambula o muloloki ua Jihova—o Jisobha Davidi, ni Manasa.

ITUXI IA TE DAVIDI

3-5. Kiebhi Davidi kia te o kituxi kia dikota?

3 Sumbala Davidi ua kexile mu sidivila Nzambi ni ufiiele uoso, muéne ua tele ué ituxi iavulu. Ituxi iiadi ia tele Davidi, ia lungile ni dikaza, Udiia ni Bate-Seba. O kituxi kiki, kia bhekela ibhidi kua Davidi, kua Udiia ni kua Bate-Seba. Mu kiki, Nzambi mu ku bazela Davidi ua londekesa kiambote o kídifua kiê kia lungu ni ku loloka. Tu di longe ihi ia bhiti.

4 Davidi ua tumikisa o masoladi akua Izalaiele, ku takala akua Amone, o mbanza ia Labá. Mu mbanza ienioió, phala ku bhixila-ku, enda 80 a kilometu ku thunda dia Jeluzaleme ku sámbua dia Ngiji ia Njolodá. Kioso kia kexile mu kuimajana ku thandu dia di tala dia inzo iê mu Jeluzaleme, Davidi u mona Bate-Seba—muhatu uangene—ua kexile mu zóua. O muadi uê ka kexile-bhu. Davidi anga u uabhela Bate-Seba, anga u tuma ku mu ixana m’onzo iê, anga u zeka nê u ta né phánda.—2 Sam. 11:1-4.

5 Kioso Davidi kiévu kuila Bate-Seba uemita, muéne u tuma kuixana muadi uê Udiia phala kuíza mu Jeluzaleme, n’a zeke ni muhatu uê. Maji Udiia kia bhixila, ua di tunu ku bokona m’onzo iê—né muene ni kijijidiku kia Davidi phala ku mu bhangesa ku zeka m’onzo iê. Mu kiki, o sobha u soneka mukanda phala o kabhitangu kê ka masoladi phala ku ta Udiia “ku pholo kuoso kua temanana o ita” ni ku mu ehela ubheka uê ku pholo. Kienhiki, Udiia uafú mu ita kala kia mesenene Davidi. (2 Sam. 11:12-17) O kituxi kia tele sobha kia ku ta phánda, kia di bandekesa dingi kioso kia jibha o diiala ka kexile ni kikuma.

DAVIDI U LUNGULULA O UKEXILU UÊ

6. Ihi ia bhange Nzambi, ku ituxi ia Davidi ni ihi i tu longa ia lungu ni Jihova?

6 Mu kidi, Jihova ua mono ioso ia kexile mu bhita. Ua mono muene ioso. (Jisa. 15:3) Sumbala o sobha ua kazala ni Bate-Seba, maji “kima kiki-phe, kia bhange Davidi, Jihova kia mu iibhila.” (2 Sam. 11:27) Ihi ia bhange Nzambi kioso Davidi kia te o kituxi kiki kia dikota? Muéne ua tumikisa o polofeta iê, Natane kua Davidi. Mukonda muéne Nzambi ia ku loloka, Jihova nange ua mesenene ku sanga kima phala kulondekesa o henda iê. O kuila eie ua uabhela o ukexilu iú ua Jihova? Muéne ka jijidikile Davidi kuzuela ihi ia bhiti, maji ua tumikisa Natane kua sobha ni musoso ulondekesa o kituxi kia tele. (Tanga 2 Samuuele 12:1-4.) Iú uene o ukexilu uambote phala ku batula o maka enhá a dikota!

7. Kiebhi Davidi kia divu kioso kiévu o musoso ua tange Natane?

7 O musoso ua tange Natane ua londekesa kuila o sobha Davidi ua uabhele o ku batula mu kidi. Kioso kiévu o musoso, Davidi ua kexile ni njinda ia diiala diexile mvuama a mu tange mu musoso, iu uambela Natane: “Nga loka muene kua Jihova uene ni muenhu, kuma muthu ua tena kubhanga kiki, ua tokala kúfua!” Davidi ua zuela kuila o muthu a mu bhange kia iibha, a tokalele ku mu futa ioso ia mu katula. Natane ua dikola: “Eie-muène u muthu ua bhange kiki!” Davidi a mu tangela o ibhidi ieji kuijila mukonda dia kituxi kiê, kuila o “xibhata” ieji tula ku dibhata diê, ku muiji uê uoso. Muéne eji mu kuatesa jisonhi bhu pholo ia athu oso mukonda dia iluezu iê. Davidi ua xikina o kituxi kiê, ni ku diela kuoso uambe: “Nga te kituxi kua Jihova.”—2 Sam. 12:5-14.

O MUSAMBU UA DAVIDI NI MULOLOKI UA JIHOVA

8, 9. Kiebhi kilondekesa o divulu dia Jisálamu 51 o ibanzelu ia Davidi, ni ihi i tu longa ia lungu ni Jihova?

8 O izuelu mu muimbu ia Sobha Davidi, ia londekesa o ku diela kuê kua muxima. Mu divulu dia Jisálamu 51, muala izuelu iavulu ia Davidi ia lungu ni ku bhinga muloloki kua Jihova, ulondekesa kuila muéne ka xikina ngó kuma ua tele ituxi, maji ua bhange dingi kima. Muéne ua diela ué o ituxi ia tele. Davidi ua diangele ku thandanganha ni ukamba uê ni Nzambi. Muéne ua fisala kua Jihova: ‘Ko kué Ngana, ko kuê nga te kituxi, eie muene ku nga tondala.’ Muéne ua diondela Jihova: ‘Nzambi iami, ngi bhane muxima uéngi ua zele; [eie u Nzambi iami] ngi bhangulule dingi ni ngubu [ukexilu ua] ku iuka moxi diami. . . . Tona dingi ku ngi bhana o ngalasa ia ubhulukilu uê; u ngi fikidile ni vondadi ia ku ku tumaka.’ (Jisá. 51:1-4, 7-12) O kuila eie uene mu jikula o muxima uê mu ku zuela ioso, kioso ki u zuela ni Jihova ia lungu ni ituxi iê iala ku muxima?

9 Jihova ka katula kua Davidi o ibhidi ia bhekele o ituxi iê. O ibhidi ia Davidi ieji kala ku muenhu uê uoso. Kienhiki, mu ku mona o ku diela kua Davidi—ni “muxima ua toloka, ua diela muene”—Jihova anga u mu loloka. (Tanga Jisálamu 32:5; Jisá. 51:17) O Nzambi muteni-a-ioso, uejiia o ukexilu ua kidi ni ihi i bhangesa o muthu ku ta ituxi. Mu veji dia kuehela kuila o athu enhá a ta o jiphánda, ku a jibha mu ku a a fundisa ku afundixi kala kia londekesele o Kitumu kia bhanene Nzambi kua Mozé, mu henda iê, Jihova muéne ua batula o maka a Davidi ni Bate-Seba. (Iji. 20:10) Nzambi ua bhangesa mon’ê Solomá ku kala sobha ia Izalaiele.—1 Mal. 22:9, 10.

10. (a) Ihi ia bhangesa Jihova ku loloka Davidi? (b) Ihi i bhangesa Jihova ku loloka o athu?

10 Nange o kima kia mukuá kia bhangesa Jihova ku loloka Davidi, o ukexilu uê ua henda, ua londekesa kua Saúlu. (1 Sam. 24:4-7) Kala kia jimbulula Jezú, Jihova u tu loloka se tu loloka ué akuetu. Jezú uambe: “Ki mu fundise, enu uenu phala ka mi findise. Mbata, o kubatula kuoso ku mu batuila na-ku akuenu, enu uenu kiene Nzambi kia kà mi batuila; ni nzôngo ioso i mu zongela na-iu akuenu, enu uenu a ka mi zongela-iu dingi.” (Mat. 7:1, 2) Kima kiambote kuijiia kuila Jihova ua-nda loloka o ituxi ietu—né muene, o ituxi, kála ia ku ta phánda mba ia ku jibha muthu! Muéne ua-nda bhanga kiki, se tu londekesa o ukexilu ua ku loloka, se tu fisala o ituxi ietu kua muéne, ni kulondekesa kuila tua diela o ima ia iibha i tua bhange. ‘O ku tululuka’ ku tunda kua Jihova kioso o athu a te o ituxi kia diela ni muxima uoso.Tanga Ikalakalu 3:19.

MANASA UA TELE KITUXI KIA DIKOTA, MAJI UA DIELA

11. Kiebhi Manasa kia bhange ima ia iibha bhu pholo ia Nzambi?

11 Tu di longe musoso ua mukuá ua Mikanda Ikola ulondekesa o ukexilu ua Jihova ua ku loloka. Mu ku bhita 360 a mivu kioso Davidi kia mateka o ku tumina, Manasa u kituka sobha ia Judá. Mu 55 a mivu mu utuminu, muéne ua bhange ima iavulu ia iibha, ni ibhangelu ia ibhila Jihova, iu ua bhangesa o ku mu loka. Mu ima ia iibha ia bhangele, Manasa ua iudika kalatódio ka ku bheza-ku Baale, iu ua fukamena “o kifuxi kioso kia diulu,” anga u bhitisa ué an’ê mu túbhia, ni ku bhanga jinga uanga. Muéne “anga u bhanga muene kia iibha kiavulu bhu pholo ia Jihova.”—2 Mal. 33:1-6.

12. Kiebhi kia vutuka Sobha Manasa kua Jihova?

12 Mu ku bhita thembu, Manasa a mu kaie mu ixi iê, ia a mu takula mu kaleia mu Babilonha. Kuenhoko, nange muéne ua xinganeka mu izuelu ia Mozé ku akua Izalaiele: “O mu kaxi ka dilamba dié, mu kuila uíndua ua kutula kiá, ima ioso iii ia kuíza, ku ua kà suk’oko ua kà lungulukila kiá kua Jihova Nzambi ié, anga ua kà mu tumaka dingi o dízui diê.” (Mate. 4:30) Manasa ua vutuka kua Jihova. Kiebhi? Muéne “anga u di bhomba” anga u “sambela” Nzambi (kala kilondekesa o foto mu dífue 26). (2 Mal. 33:12, 13) Etu ki tuejiia ioso ia bhingi Manasa mu musambu, nange o izuelu iê, ia difuile ni izuelu ia Sobha Davidi, mu divulu dia Jisálamu 51. Maji, Manasa ua diela ku muxima uê.

13. Mukonda diahi Jihova ua loloka Manasa?

13 Ihi ia bhange Jihova kioso kiévu o misambu ia Manasa? “O Ngana Nzambi anga o njinda iê kua Manasa i tululuka, anga uívua o kudionda kuê.” Kala kia bhange Davidi, Manasa ua diela o ituxi iê ni muxima uoso. Mukonda dia kiki, Nzambi ua loloka Manasa, iu ua mu bhana dingi o ungana uê mu Jeluzaleme. Mu kiki, “Manasa anga uijiia kuila Jihova muene Nzambi.” (2 Mal. 33:13) Kima kiambote kuijiia o maka enhá a kuila, o Nzambi ietu ia henda, u loloka uoso u diela ni muxima uoso!

O KUILA O KU LOLOKA KUA JIHOVA KUENE DISUKILU?

14. Ihi i bhangesa Jihova ku loloka mba ku kamba ku loloka o muthu ua te kituxi kia dikota?

14 Selevende javulu ja Jihova, kanda bhindamena dingi ku bhinga o muloloki ua ituxi iavulu kála o ituxi ia tele Davidi ni Manasa. Kienhiki, mukonda dia Jihova ku loloka o jisobha jiiadi jiji, ki tu kuatekesa kuijiia kuila o Nzambi ietu ua mesena ku loloka o ituxi, né muene se ituxi iavulu, se muthu u diela ni muxima uoso.

15. Kiebhi ki tua kijiia kuila Jihova ka loloka ni lusolo?

15 Mu kidi, ki tu tokala ku banza kuila Jihova u loloka o ituxi ia athu oso ni lusolo. Mu kiki, tu sokese o ukexilu ua Davidi ni ua Manasa, ni ua mundu ua Izalaiele ni ua Judá. Nzambi ua tumikisa Natane kuzuela ni Davidi, iu ua mu bhana kithangana phala ku lungulula o ukexilu uê. Davidi ni kisakidilu kioso, ua xikina o kikuatekesu kiki. Kioso Manasa kia kexile mu ibhidi, muéne ua diela ni muxima uoso. Maji o athu mu Judá ni mu Izalaiele ka diela o ituxi iâ. Mukonda dia kiki, Jihova ka loloka o ituxi iâ. Mu veji dia kiki, muéne mu ithangana ioso, ua kexile mu tumikisa o jipolofeta jê kuzuela kiebhi muéne kia kexile mu mona o ukexilu uâ ua ku bhukumuka. (Tanga Nehemiia 9:30.) Né muene kioso akua Izalaiele kia vutuka mu ixi iâ, kia tundu mu Babilonha, Jihova ua sulukile o ku a tumikisa akunji, kala o mukunji Ejidala, ni polofeta Malakiia. Kioso o athu kia kexile mu bhanga o vondadi ia Jihova, ene a tululukile.—Neh. 12:43-47.

16. (a) Phala o kifuxi kia Izalaiele, ibhidi iahi ia bhitile na-iu mu ku kamba o ku diela o ituxi iâ? (b) Ujitu uahi ua tambula o athu a diela a tokalele mu Izalaiele mu xitu?

16 Kioso kia tumikisa Jezú mu ixi, iu ua bhana o sata ia kukula lumoxi ngó phala o mundu uoso, Jihova ka kexile mu xikina dingi o sata ia iama. (1 Nzu. 4:9, 10) Mu ixi, Jezú ua londekesa o ukexilu ua Tat’ê kioso kiambe: ‘Uaué! Jeluzaleme, Jeluzaleme tata! Ua bhingi jipolofeta u ji jibha, akunji a tuma Nzambi ko-kué u a bûba ni matadi! Lukuxi luos’ulu lu ngandalele ku bhongolola an’é kumoxi, kala sanji ki i bhongolola tuana tuê moxi a mabhabha, enu-phe nguenu! Talesa, Kilômbo kié kiá ka xala kia hatu o ngundu.’ (Mat. 23:37, 38) Mu kiki, o Izalaiele, ia tele o ituxi sé ku diela, a i bhingana ku Izalaiele mu nzumbi. (Mat. 21:43; Nga. 6:16) Maji ihi i tuamba ia lungu ni athu a diela a tokala mu Izalaiele mu xitu? Ene a tena ku tambula o muloloki ua Jihova mu kulondekesa kixikanu kua Nzambi, ni mu sata ia Jezú Kristu. O ujitu iú a-nda u bhana ué ku athu afú kiá, ka kexile ni kithangana kia ku diela o ituxi iâ, kioso kia-nda a fukununa mu ixi ia iuka.—Nzu. 5:28, 29; Ika. 24:15.

KATULA MBOTE MU MULOLOKI UA JIHOVA

17, 18. Kiebhi ki tu tena ku tambula o muloloki ua Jihova?

17 Kiebhi ki tu tena ku belesela o vondadi ia Jihova ia ku loloka? Mu kidi, etu tua tokala ku kaiela o phangu ia Davidi ni Manasa. Tua tokala kuijiia kuila tu akua ituxi, tua tokala ku diela o ituxi ietu, ku diondela o muloloki kua Jihova, ni ku mu bhinga muxima ua zele. (Jisá. 51:10) Se tua te kituxi kia dikota, tua tokala tu sota o kikuatekesu kia tufunga mu kilunga. (Tiia. 5:14, 15) Sumbala ni ukexilu uetu ua ituxi, kima kiambote kuijiia kuila Jihova ua di londekesa kua Mozé mu kuzuela—‘Nzambi ia jihenda ki mukua phonzo, ua lenduka, u kokoloka mu ku thathamana, ukôla mu ku kuatela henda, ufiiele uvula. Jihenda jê ji nangenena ku jimidi ja miji, u loloka o ku bhukumuka, ni ku xibhaka, ni ituxi.’ Jihova ka lunguluka.—Mak. 34:6, 7.

18 Jihova ua kanene kuila ueji katula o ituxi ioso ia akua Izalaiele ia ku sukile, ieji zela kala ‘phemba.’ (Tanga Izaia 1:18.) Kienhiki-phe, ihi ilombolola o muloloki ua Jihova phala etu? O ituxi ni iluezu ietu a tena ku i loloka, se tu londekesa o ukexilu ua ku sakidila ni ku diela.

19. Ihi i tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?

19 Mukonda dia Jihova ku tu loloka, kiebhi ki tu tena ku kaiela o phangu ia Jihova mu ku di loloka mudietu? Kiebhi ki tu tena ku loloka akuetu a ta ituxi anga a diela ni muxima uoso? O milongi ia kaiela-ku ia-nda tu kuatekesa ku tonginina o muxima uetu, phala tu tene ku kaiela o phangu ia Tata ietu Jihova, ‘muthu uambote, u lenguluka o ku loloka.’—Jisá. 86:5.

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 26]

Mukonda dia muloloki ua Jihova, Manasa a mu bhana dingi o ungana uê mu Jeluzaleme