¿Kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil ti tspasvan ta perton li Jeovae?

«Vuʼun Mucʼul Diosun. Jcʼuxubinvanejun, toj lec coʼnton, muc ta aniluc chiʼilin [...], ta jchʼaybe ta coʼnton li smulique, li stoyobbailique, li xchopolilique.» (ÉX. 34:6, 7)

SABO LI STAKʼOBILTAKE

¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal la spas smulik li David xchiʼuk Manasese, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¿Kʼu yuʼun muʼyuk laj yakʼbe perton jteklum Israel li Jeovae?

¿Kʼuxi xuʼ jtatik li perton chakʼ Jeovae?

1, 2. 1) ¿Kʼusi la spas Jeova ta stojolal li jteklum Israele? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe?

LI TA skʼakʼalil Nehemiase, oy jvokʼ jlevietik ti laj yalik ta stojolal epal krixchanoetik ta jun orasion ti «muc stucʼulanic» smantaltak Dios li smoltotakike. Pe li Jeovae laj yakʼ iluk ti jaʼ jun Dios «ti oy perdón [yuʼune], ti vocol chlic scʼacʼal [yoʼontone], ti jaʼ toj ep li cʼuxubinel [yuʼune]». Taje jech-o laj yakʼ iluk xkʼuxul yoʼonton ta skʼakʼalil Nehemías ta stojolal li buchʼutik sutik tal ti ikʼbilik toʼox batel ta Babiloniae (Neh. 9:16, 17).

² Xuʼ xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼuxi xuʼ jbalin ti ch-akʼvan ta perton li Jeovae?». Sventa jtabetik stakʼobil taje, jkʼeltik batel kʼuyelan laj yakʼbe perton Dios chaʼvoʼ ajvaliletik ta Israel: jaʼ li David xchiʼuk Manasese.

LI TSATSAL MULILETIK LA SPAS DAVIDE

3-5. ¿Kʼuxi pʼaj ta tsatsal mulil li Davide?

³ Akʼo mi chiʼta Dios li Davide, pʼaj ta tsatsal mulil. Chkaltik chaʼtos noʼox, jaʼ li kʼusitik la spas ta stojolal Urías xchiʼuk Betsabee (Bat-seba), ti jaʼ snup xchiʼil sbaike. Toj kʼux laj yaʼiik li kʼusitik kʼot ta pasel ta stojolal li buchʼutik te nitil skʼoplalike. Pe ti kʼuyelan la stukʼibtas David li Diose chakʼ ta ilel kʼuyelan ch-akʼvan ta perton. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta pasel.

⁴ Li Davide la stak batel yajsoltarotak sventa chbat setuik li lum Rabae, kapital yuʼun lum Amón, te van 80 kilometro xil batel ta slokʼeb Kʼakʼal ta Jerusalén ta sjelavel to ukʼum Jordán. Kʼalal jaʼo muy xanavuk ta sjol sna te ta Jerusalén li ajvalile te laj yil ch-atin li Betsabee, jaʼo kʼalal batem ta pas kʼop li smalale. Toj kʼupil sba laj yil, jaʼ yuʼun la stak ta ikʼel li antse, jech te la xchiʼin ta vayel (2 Sam. 11:1-4).

⁵ Kʼalal laj yaʼi ti xchiʼuk xaʼox yol li Betsabee, laj yal  mantal ti sutuk tal ta Jerusalén li smalale, jech la spas ta skoj ti tskʼan ti akʼo xchiʼin ta vayel yajnil li Uriase. Pe li Uriase mi jaʼuk och ta sna, manchuk mi albat yuʼun David ti akʼo x-oche. Jaʼ yuʼun la stsʼibabe batel ta nakʼal jlik karta li bankilal soltaro yuʼune, laj yalbe ti akʼo yakʼ ta «baʼyucbe li Urías ti bu toj tsots pleitoe», ti akʼo lokʼikuk batel li soltaroetik sventa stuk xiktaik komel Urías yoʼ anil xichʼ milele. Kʼot ta pasel li kʼusi la snop Davide, te cham ta paskʼop li Uriase (2 Sam. 11:12-17). Ti jech la spas taje, li ajvalile maʼuk xa noʼox mulivaj xchiʼuk jun ants, moʼoj, laj yakʼ ta milel jun vinik ti chʼabal smule.

LA SJEL YOʼONTON LI DAVIDE

6. 1) ¿Kʼusi la spas Dios ta sventa li muliletik la spas Davide? 2) ¿Kʼusi laj yakʼ ta ilel Jeova ti kʼuyelan chapanvane?

⁶ Ta skoj ti muʼyuk kʼusi mukul ta sat li Jeovae laj yil skotol (Prov. 15:3). Akʼo mi laj yikʼ sbaik onoʼox ta tsʼakal, «li Mucʼul Diose mu lecuc laj yil ti jech la spas li Davide» (2 Sam. 11:27). ¿Kʼusi la spas Dios ta sventa li tsatsal muliletik la spase? La stakbe batel jun yaj-alkʼop, jaʼ li Natane. Ta skoj ti jaʼ jun Dios ti oy perton yuʼune, yaʼeluke oy kʼusi tskʼan tsta ta stojolal David sventa chakʼbe yil xkʼuxul yoʼonton. ¿Mi mu tauk spat koʼontontik ti vaʼ yelan chapanvan li Jeovae? Muʼyuk la suj sventa xal smul li Davide; li Natane jaʼ noʼox lik yalbe skʼoplal jun loʼil ti chakʼ ta ilel kʼu to stsatsal li smultake (kʼelo 2 Samuel 12:1-4). Toj lek kʼusi kʼot ta pasel ti vaʼ yelan chapanvane.

7. ¿Kʼu yelan laj yaʼi David ta skoj li loʼil laj yal Natane?

⁷ Li kʼusi la sloʼilta Natane, jaʼ koltaat-o yoʼ xkʼot ta yoʼonton kʼusi tukʼ skʼan spas li ajvalile. Tsots ilin ta stojolal li jkʼulej vinik laj yalbe skʼoplal Natane, xi laj yalbe li j-alkʼope: «Jamal chacalbot ta stojol Mucʼul Dios, li bochʼo jech la spase tscʼan milel». Laj yal xtok ti skʼan tojbel xchij li meʼon vinik ti laj yichʼ ilbajinele. Pe toj chʼayal to kʼot yoʼonton kʼalal xi albate: «Jaʼ voʼot acʼoplal [...] li jcʼulej vinic laj cale». Li Davide snaʼoj xa onoʼox ti chil tsots svokol li yutsʼ yalal ta skoj taje. Jech xtok, chichʼ kʼexlaltasel ta skoj li smultake. Li Davide laj yakʼ venta kʼu to stsatsal li smultake, vaʼun ta skoj ti toj chopol chaʼi sbae, xi laj yale: «Laj xa jta jmul ta stojol li Mucʼul Diose» (2 Sam. 12:5-14).

S-ORASION DAVID XCHIʼUK LI PERTON CHAKʼ DIOSE

8, 9. ¿Kʼu yelan chaʼi sba David chkiltik li ta Salmo 51, xchiʼuk kʼusi chakʼ jchantik ta sventa li Jeovae?

⁸ Ti kʼuyelan la sutes yoʼonton ta melel li ajvalil Davide lek vinaj ta jun kʼejoj ti la stsʼibae. Li kʼejoj taje jaʼ li Salmo 51, chkʼot tajek ta oʼontonal ti kʼuyelan la skʼanbe vokol li Jeovae, yuʼun maʼuk noʼox laj yal ti spasoj smule, moʼoj, chakʼ ta ilel ti la sutes yoʼontone. Li kʼusi mas oy ta yoʼontone jaʼ ti lekuk xil sba xchiʼuk li Diose. Jaʼ yuʼun xi laj yale: «Laj xa jta jmul ta atojol, tsots jmul la jta ta atojol». Xchiʼuk xi la skʼanbe vokol xtoke: «Dios cuʼun, jelbun li coʼntone; acʼo achʼubuc li cʼusi oy ta yut coʼntone. [...] Acʼbun yan velta xcuxetel coʼnton ta sventa li coltael chavacʼbune; acʼo stoyun liquel li Espíritu avuʼune» (Sal. 51:1-4, 7-12). ¿Mi jech jamal chkalbetik kʼusitik muʼyuk lek chkʼot ta pasel kuʼuntik kʼalal ta jkʼopontik Jeova jech kʼuchaʼal li Davide?

⁹ Li Jeovae muʼyuk bu la slokʼesbe li kʼusitik chopol la snuptan David ta skoj smule, laj yil-o svokol ti kʼu sjalil kuxule. Akʼo mi jech, laj yakʼbe perton ta skoj ti chat yoʼonton yuʼun li smule xchiʼuk ti la sbikʼtajes sba ta stojolale ta melel la sutes yoʼonton (kʼelo Salmo 32:5; Sal. 51:17). Li Dios ti skotol xuʼ yuʼune xojtikin lek li kʼusitik oy ta yoʼonton li jun krixchanoe xchiʼuk ti kʼu yuʼun tspas smule. Li Jeovae laj yakʼ ta  ilel xkʼuxul yoʼonton, yuʼun jaʼ la xchapan li David xchiʼuk Betsabee, maʼuk laj yakʼ ti xchapanatik yuʼun krixchanoetik ti xuʼ ox xlajik ta milel kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese (Lev. 20:10). Ta tsʼakale, laj yil jun yol xnichʼonik ti kʼot ta ajvalil ta Israele, taje jaʼ li Salomone (1 Crón. 22:9, 10).

10. 1) ¿Kʼusi van xuʼ la stsak ta venta Jeova sventa xakʼbe perton li Davide? 2) ¿Kʼusitik tstsak ta venta Jeova sventa chakʼbutik perton?

¹⁰ Yan ti kʼusi xuʼ la stsak ta venta Jeova sventa xakʼbe perton li Davide, jaʼ ti laj yakʼbe perton Saúl li Davide (1 Sam. 24: 4-7). Li Jeovae jech chichʼutik ta venta kʼuchaʼal chkichʼtik ta venta li yantike, jaʼ jech laj yal li Jesuse: «Mu me xaticʼbe smul achiʼilic, yuʼun jech mu xavichʼ ticʼbel amulic yuʼun Dios ec. Yuʼun ti cʼu xʼelan chaticʼbe smul achiʼilique, jaʼ jech chavichʼ ticʼbel amulic ec. Ti cʼu yepal chabisbe achiʼilique, jaʼ jech chabisbatic ec» (Mat.7:1, 2). ¡Tspat koʼontontik ti chakʼbe perton Jeova li buchʼu sloʼlaoj xchiʼil ta nupunel o mi oy buchʼu milvaneme! Pe jaʼ to mi ch-akʼvan ta perton eke, mi jamal chal li smule xchiʼuk mi la sjel li yoʼontone. Kʼalal ta melel tsutes yoʼonton jun krixchanoe «chcʼot yorail ta [x-akʼbat] xcuxetel [yoʼonton]» yuʼun li Jeovae (kʼelo Hechos 3:19).

TSOTS SMUL LA PAS LI MANASESE, PE LA SUTES YOʼONTON TA MELEL

11. ¿Kʼusitik toj chopol la spas ta stojolal Dios li Manasese?

¹¹ Kalbetik skʼoplal yan loʼil ti chakʼ iluk bu to kʼalal ch-akʼvan ta perton li Jeovae. Kʼalal echʼ xaʼox 360 jabil yochel ta ajvalil li Davide, jaʼ och ta ajvalil ta Judá li Manasese. Ajvalilaj 55 jabil, pe ep kʼusitik toj chopol la spas, jech oxal li Jeovae laj yalbe ti chchapan ta skoj taje. La spasbe skajleb smoton Baal, laj yichʼ ta mukʼ «li cʼusitic chacʼ xojobal ta vinajele», la xchikʼ xnichʼnab sventa chakʼ ta matanal xchiʼuk la spukbe skʼoplal espiritismo. Ta melel «batsʼi toj chopolic yabtel ta stojol li Mucʼul Diose» (2 Crón. 33:1-6).

12. ¿Kʼu yelan sut ta stojolal Jeova li Manasese?

¹² Ta tsʼakale laj yichʼ chukel ta Babilonia li Manasese, nom to oy ta slumal. Xuʼ van te la svules ta sjol li kʼusi laj yalbe jteklum Israel li Moisese: «Kʼalal mi oy tsots avokole xchiʼuk mi kʼot ta atojol li kʼusitik laj yichʼ alele chlik sutanik tal yan velta ta stojol li Jeova Adiose xchiʼuk chlik achikintabe li kʼusi chale» (Deut. 4:30, NM). Jech kʼot ta pasel, yuʼun sut ta stojolal Jeova li Manasese. «Solel la sbicʼtajes sba» xchiʼuk «la scʼopan Dios» (kʼelo ta pajina 21) (2 Crón. 33: 12, 13). Mu stakʼ naʼel lek kʼusi laj yal ta s-orasion li Manasese, pe xuʼ jnoptik ti koʼol xchiʼuk li kʼusi laj yal David ta Salmo 51. Akʼo mi mu jnaʼtik ti  kʼusi laj yale, lek xvinaj ti la sjel yoʼonton li Manasese.

13. ¿Kʼu yuʼun laj yakʼbe perton Manasés li Jeovae?

¹³ ¿Kʼuxi la stakʼbe s-orasion Manasés li Jeovae? «Iʼaybat scʼop [xchiʼuk] ipasbat li cʼusi la scʼane.» Jech kʼuchaʼal la spas li Davide, laj yakʼ venta kʼu to stsatsal smultak li Manasese, vaʼun la sutes yoʼonton ta melel. Jaʼ yuʼun li Diose laj yakʼbe perton xchiʼuk laj yakʼ ti sut spas mantal ta Jerusalene. «Jaʼ to te lic snaʼ o ti jaʼ Dios» li Jeovae (2 Crón. 33:13). Li xchibal skʼelobil liʼe chakʼ ta ilel ti chakʼbe perton buchʼutik tsutes yoʼontonik li jkʼuxubinvanej Diose, ¿mi mu jechuk ti tspat tajek koʼontontik taje?

¿MI CHAKʼ PERTON SKOTOL VELTA LI JEOVAE?

14. ¿Kʼusi tstsak ta venta sventa chakʼ perton li Jeovae?

¹⁴ Li avie jutuk tajek li yajtuneltak Dios ti jech stsatsal smulik kʼuchaʼal li David xchiʼuk Manasese. Pe li kʼusi kʼot ta stojolal li chaʼvoʼ ajvaliletik taje chakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton chakʼ perton Jeova kʼalal tsutes yoʼonton ta melel li jun krixchanoe, manchuk mi tsotsik li smule.

15. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti mu jecheʼuk noʼox ch-akʼvan ta perton li Jeovae?

¹⁵ ¿Mi xuʼ jnoptik ti jech noʼox chakʼbe perton skotol krixchanoetik li Jeovae? Moʼoj ta melel. Li kʼuyelan laj yakʼ ta ilel yoʼonton li David xchiʼuk Manasese jkoʼoltastik xchiʼuk li jtoybaetik ta Israel xchiʼuk Judae. Sventa sutes yoʼonton li Davide, li Diose la stakbe batel Natán sventa jamal xalbe li smule. Li ajvalile la stoj ta vokol. Kʼalal tsots kʼusi la snuptan li Manasese la sutes yoʼonton ta melel. Yan li jnaklejetik ta Israel xchiʼuk Judae jaʼ bat ta yoʼontonik spasel li kʼusi chopole, jaʼ yuʼun muʼyuk akʼbatik perton yuʼun li Jeovae. Li kʼusi la spasilane, jaʼ ti la stak batel yaj-alkʼoptak sventa xbat yalbeik ta jamal li kʼusi tsnop Dios ta sventa li kʼusitik chopol tspasike (kʼelo Nehemías  9:30). Kʼalal sutik xaʼox ta slumalik ta skoj ti lokʼik ta Babiloniae, laj to stakbe batel tukʼil yaj-almantaltak, jech kʼuchaʼal li pale Esdras xchiʼuk li j-alkʼop Malaquiase. Kʼalal tspas kʼusi tskʼan yoʼonton Dios li jteklume, xmuyubajik skotolik (Neh. 12:43-47).

16. 1) ¿Kʼusi kʼot ta stojolal li jteklum Israel ta skoj ti muʼyuk la sutes yoʼontone? 2) ¿Kʼusi xuʼ staik ta jujuntal li snitilul j-israeletike?

¹⁶ Kʼalal laj xaʼox stak tal ta Balumil Jesús li Jeovae muʼyuk xa xchʼam li chonbolometik chakʼik ta matanale, yuʼun li Jesuse laj yakʼ xkuxlejal ta matanal ti muʼyuk xchopolal yoʼ tspojutik lokʼel ta mulile (1 Juan 4:9, 10). Li Jesuse laj yakʼ ta ilel kʼuyelan chaʼi sba Stot kʼalal xi laj yale: «¡Jerusalén, Jerusalén, voʼot ti atalel o chamil li yajʼalcʼoptac Diose, ti chavacʼbe ton li bochʼotic tacbilic tal yuʼun Dios liʼ ta atojole! Pero ep xa velta ta jcʼan ta jtsob jnaclumetic avuʼun jech chac cʼu chaʼal ta stsob yol ta yolon xicʼ jcot meʼcaxan, pero muc xacʼanic. Aʼyo avaʼyic, ictabil chcom o li alumalique» (Mat. 23:37, 38). Li jmulavil jteklum ti mu xa xjele och xkʼexol, jaʼ li Israel sventa Diose (Mat. 21:43; Gál. 6:16). Pe, ¿kʼusi van chkʼot ta stojolal li snitilul batsʼi Israele? Ta jujuntal chichʼik albel ti sventa ch-akʼbatik perton xchiʼuk xkʼuxul yoʼonton Jeovae skʼan xchʼunik ta stojolal xchiʼuk xakʼ xchʼunel yoʼontonik li ta matanal laj yakʼ Jesucristoe. Li buchʼutik chamik ti muʼyuk la sutes yoʼontonik ti chchaʼkuxiik talel ta Balumil kʼalal muʼyuk xaʼox choplejale, xuʼ staik perton ek (Juan 5:28, 29; Hech. 24:15).

TABO SBALIL TI CHAKʼ PERTON LI JEOVAE

17, 18. ¿Kʼuxi xuʼ jtatik li perton chakʼ Jeovae?

¹⁷ ¿Kʼusi skʼan jpastik ta skoj ti jnaʼojtik ti oy ta yoʼonton ch-akʼvan ta perton li Jeovae? Skʼan jchanbetik li stalelal David xchiʼuk Manasese. Skʼan xkakʼtik venta ti oy jmultike, jsutes koʼontontik, jkʼanbetik perton xchiʼuk ti akʼo sjel koʼontontik li Jeovae (Sal. 51:10). Mi oy tsots jmul jpasojtike skʼan jsaʼtik koltael ta mantal ta stojolal li moletike (Sant. 5:14, 15). Kʼusiuk kʼotem ta jkuxlejaltik, tspat koʼontontik ti xi laj yalbe Moisés ti kʼuyelan li Jeovae: «Vuʼun Mucʼul Diosun. Jcʼuxubinvanejun, toj lec coʼnton, muc ta aniluc chiʼilin; toj ep cʼuxubinel cuʼun, xchiʼuc melel cʼusi chcal. Cʼux ta coʼnton epal mil cristianoetic; ta jchʼaybe ta coʼnton li smulique, li stoyobbailique, li xchopolilique». Li Jeovae muʼyuk jelem-o (Éx. 34:6, 7).

¹⁸ Li Jeovae laj yakʼbe jun skoʼoltasobil ti toj labal sba sventa chakʼ iluk kʼusi tspasbe li smultak j-israeletik ti sutesoj yoʼontonike. Laj yal ti tstupʼbe li smulike xchiʼuk ti manchuk mi «batsʼi cuxul tsoj [...], sac chcom jech chac cʼu chaʼal tayo [o taiv]» (kʼelo Isaías 1:18). Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi sbalil xuʼ jtabetik ti oy ta yoʼonton Dios ch-akʼvan ta pertone? Jaʼ ti xuʼ xichʼ tupʼel ta melel li jmultike xchiʼuk li kʼusitik chopol ta jpastike, jaʼ noʼox venta mi chkakʼtik ta ilel ti jnaʼ jtojtik ta vokol xchiʼuk mi ta jsutes koʼontontike.

19. ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

¹⁹ Ta skoj ti ch-akʼvan ta perton li Jeovae, ¿kʼu yelan xuʼ jech jpastik ta stojolal li yantike? ¿Kʼusi tskoltautik sventa xkakʼtik ta perton li buchʼu tsots spasoj smul ta jtojolaltike, pe tsutes yoʼontone? Li ta yan xchanobile tskoltautik skʼelel kʼuyelan oy koʼontontik sventa mas xijkoʼolaj-o xchiʼuk li Jtotik Jeova, ti xi albat skʼoplal yuʼun li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Oy yutsil slequil avoʼnton, ta xachʼay ti mulil coloʼile» (Sal. 86:5, Ch).

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 21]

[Lokʼol ta pajina 23]

[Lokʼol ta pajina 24]

Ta skoj ti akʼvan ta perton li Jeovae laj yakʼ spas mantal yan velta ta Jerusalén li Manasese