Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Moo Ya Nɔ Nɛ O Hɛ Mo Kɛ Su Yehowa He

Moo Ya Nɔ Nɛ O Hɛ Mo Kɛ Su Yehowa He

“Nyɛɛ hɛ nyɛ kɛ su Mawu he, nɛ e maa hɛ lɛ kɛ su nyɛ he.”—YAK. 4:8.

1, 2. (a) Mɛni blɔhi a nɔ Satan guɔ kɛ sisiɔ nihi? (b) Mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa hɛ wɔ kɛ su Mawu he?

YEHOWA MAWU bɔ adesahi konɛ a ha nɛ huɛ bɔmi gbagbanii nɛ hi a kɛ lɛ a kpɛti. Se akɛnɛ Satan je e he kɛ je Yehowa he heje ɔ, e suɔ nɛ wɔ hu waa pee jã. Satan sisi Hawa ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi nɛ e ha nɛ Hawa je e he kɛ je Yehowa he. Kɛ je jamɛ a be ɔ mi kɛ ma a, e ngɛ mɔde bɔe kaa e ma je adesahi kɛ je Yehowa he. (1 Mose 3:4-6) Adesahi babauu fi Satan se, a susu kaa e he hia we nɛ a hɛ mɛ kɛ su Mawu he.

2 Bua jɔmi sane ji kaa wɔɔ lɛɛ wa fi we Satan se. “Wa le gahi nɛ e toɔ.” (2 Kor. 2:11) Satan bɔɔ mɔde kaa e ma ha nɛ waa pee níhi nɛ ma je wɔ kɛ je Yehowa he. Se kaa bɔnɛ munyu nɛ wa kase kɛ sɛ hlami ɔ tsɔɔ ɔ, wa ma nyɛ maa hla nítsumi, hɛja jemi, kɛ níhi nɛ sa kɛ ha wa weku. Wa ma susu níhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ a he ngɛ nikasemi nɛ ɔ mi: klamahi a he nile, nɔmlɔtso mi he wami nami, sika, kɛ fĩami. Ke waa kɛ ní nɛ ɔmɛ tsu ní ngɛ blɔ kpakpa nɔ ɔ, lɔɔ ma ha nɛ ‘wa maa hɛ wɔ kɛ su Mawu he.’—Yak. 4:8.

KLAMAHI A HE NILE

3. Moo tsɔɔ bɔnɛ nɔ ko kɛ computer ma nyɛ ma tsu ní ngɛ blɔ kpakpa aloo blɔ yaya nɔ ha.

3 Ngɛ je kɛ wɛ ɔ, nihi fuu kɛ computer kɛ oslabai he wami klama kpahi tsuɔ ní. Ke waa kɛ ní nɛ ɔmɛ tsu ní saminya a, wa ma nyɛ ma ná he se. Nɛ ke waa kɛ tsu we ní saminya a, a ma nyɛ ma je wɔ kɛ je wa hiɔwe Tsɛ ɔ he. Nyɛ ha nɛ wa susu computer he nɛ waa hyɛ. A kɛ computer nɛ ngma womi nɛ ɔ nɛ o ngɛ kanee ɔ nɛ. Computer ma nyɛ maa ye bua wɔ kɛ hla níhi a mi, wa ma nyɛ maa gu nɔ nɛ waa kɛ nihi nɛ sɛɛ ní, nɛ waa kɛ ma nyɛ ma je wa hɛja. Se wa ma nyɛ ma puɛ be babauu tsɔ ngɛ computer he. Jua tsɛli mlɔɔ nihi kaa e sa nɛ a he ní ehehi nɛ ba nɔ ɔ eko. Akɛnɛ niheyo ko suɔ wawɛɛ kaa e ná computer ko heje ɔ, e ha nɛ a je e se tso mi ngmɛ kake nɛ e jua nɛ́ e fɔli li he nɔ́ ko, konɛ e ná sika kɛ he jamɛ a computer a. Moo hyɛ aywilɛho sane!

4. Mɛni Kristofono ko pee nɛ lɔɔ ha nɛ e puɛ we be fuu tsɔ ngɛ computer he?

4 Nɔ́ nɛ pa ngɛ hɛdɔ pe kulaa ji, nɛ́ nɔ ko ma ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ ma puɛ ngɛ klamahi a he nile nɛ e kɛ tsuɔ ní ngɛ blɔ yaya nɔ aloo e puɛɔ be fuu tsɔ ngɛ klamahi a he ɔ heje. Kristofono ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Jon, * nɛ e piɛ bɔɔ nɛ e maa ye jeha 30 ɔ de ke: “I le kaa Baiblo ɔ de ke waa kɛ wa be nɛ tsu ní saminya mohu lɛɛ, se ke i kɛ computer ngɛ ní tsue ɔ, i puɛɔ be fuu ngɛ he, nɛ i ná we be nɛ ma kɛ kase ní.” Jon kpaa Internet ɔ nɔ hluu kɛ ya siɔ nyɔ mi kpɛti. E de ke: “I nuɔ he kaa pɔ tɔ ye he mohu, se i yaa nɔ nɛ i kɛ nihi sɛɛɔ ní ngɛ Internet ɔ nɔ, nɛ i hyɛɛ video kpitihi. Video nɛ ɔ ekomɛ po ngɛ nɛ a hí.” Bɔnɛ pee nɛ Jon nɛ kpa su yaya nɛ ɔ, e to e computer a he blɔ nya nɛ lɛ nitsɛ e gboɔ ngɛ e dɛhe ngɛ be pɔtɛɛ ko nɔ, konɛ e nyɛ nɛ e hwɔ si.—Kane Efesobi 5:15, 16.

Fɔli, nyɛɛ ye bua nyɛ bimɛ ɔmɛ konɛ a kɛ computer nɛ tsu ní saminya

5, 6. (a) Mɛni e sa kaa fɔli nɛ́ a pee kɛ ha a bimɛ? (b) Kɛ fɔli ma plɛ kɛ hyɛ kaa a bimɛ ɔmɛ kɛ ni kpakpahi ngɛ bɔe kɛɛ?

5 Fɔli, e he hia we nɛ nyɛ kudɔ nyɛ bimɛ ɔmɛ ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ a peeɔ ɔ mi mohu lɛɛ, se e he hia kaa nyɛɛ hyɛ bɔnɛ nyɛ bimɛ ɔmɛ kɛ computer tsuɔ ní ha a. Ko de ke o be deka lɔɔ he ɔ, o maa ngmɛɛ a he nɛ a kɛ je mi bami yaya, basabasa peemi, kɛ mumihi a tsɛmi ní peepeehi nɛ je a hɛja, aloo a kɛ nimli yayahi nɛ bɔ ngɛ Internet ɔ nɔ konɛ a ko ba gba o nya. Ke o ngmɛɛ a he ɔ, a ma susu kaa, ‘Akɛnɛ Papaa kɛ Yayo de we nɔ́ ko ɔ, lɛɛ tse tɔmi ko be he mɔ.’ Fɔli, e ji nyɛ blɔ nya nítsumi kaa nyɛɛ bu nyɛ bimɛ tsɔwi kɛ ni nɛmɛ a ye kɛ je jeha nyɔngma kɛ etɛ kɛ ya si nyɔngma kɛ nɛɛ ɔ a he ngɛ níhi nɛ ma nyɛ ma je mɛ kɛ je Yehowa he ɔ a he. Lohwehi po buu a bimɛ a he ngɛ níhi nɛ ma nyɛ maa ye mɛ awi ɔ he. Mo susu bɔnɛ osisiblisi maa pee e ní ha ke nɔ ko ma e bimɛ awi yemi he nɛ o hyɛ!—Kɛ to Hosea 13:8 he.

6 Moo ye bua o bimɛ ɔmɛ konɛ a kɛ nikɔtɔmahi kɛ jokuɛwi tsuo nɛ a ji Kristofoli nɛ a baa a je mi saminya nɛ bɔ. Mo kai kaa e sa nɛ o ná deka ha o bimɛ ɔmɛ! Enɛ ɔ he ɔ, mo deka ha mɛ nɛ o kɛ mɛ nɛ muɔ, o kɛ mɛ nɛ fiɛ, o kɛ mɛ nɛ tsu ní, nɛ o kɛ mɛ tsuo “nyɛɛ hɛ nyɛ kɛ su Mawu he.” *

NƆMLƆTSO MI HE WAMI NAMI

7. Mɛni heje nɛ wɔ tsuo wa suɔ nɛ waa hi nɔmlɔtso mi he wami ɔ?

7 “Kɛ o ngɛ kɛɛ?” Wa biɔ nihi sane nɛ ɔ konɛ wa kɛ le kaa a ngɛ he wami aloo a be he wami. Akɛnɛ Adam kɛ Hawa ngmɛ blɔ nɛ Satan je mɛ kɛ je Yehowa he heje ɔ, wɔ tsuo wa nuɔ hiɔ. Ke wa nu hiɔ ɔ, Satan bua jɔɔ, ejakaa lɔɔ haa nɛ e yeɔ ha wɔ kaa wa ma sɔmɔ Yehowa. Nɛ ke wa gbo ɔ, wa be nyɛe ma sɔmɔ Yehowa kulaa. (La 115:17) Enɛ ɔ he ɔ, wa bɔɔ mɔde wawɛɛ kaa wa maa hi nɔmlɔtso mi he wami kpakpa be tsuaa be. * Nɛ e sa kaa wa nyɛmimɛ a nɔmlɔtso mi he wami nami hu he nɛ hia wɔ wawɛɛ.

8, 9. (a) Bɔnɛ pee nɛ e ko ba kaa wa nɔmlɔtso mi he wami nami he he hia wɔ wawɛɛ tsɔ ɔ, mɛni e sɛ kaa waa pee? (b) Mɛni heje nɛ e hi kaa wa ma ha nɛ wa bua nɛ jɔ daa a?

8 Se e he hia we nɛ wa susu wa nɔmlɔtso mi he wami nami he tsɔ pe bɔnɛ sa. Ni komɛ tuɔ niye ní, tsopa, kɛ ní kpahi a he munyu wawɛɛ pe bɔnɛ a fiɛɛɔ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a. Eko ɔ, ngɛ a tsui mi ɔ, a ma susu kaa a ngɛ nihi ye buae. Ke jã ji sane ɔ po ɔ, e dɛ blɔ kaa wa maa wo níhi nɛ ma ha nɛ wa ná nɔmlɔtso mi he wami kpakpa, aloo níhi nɛ ma ha nɛ wa he maa pee fɛu ɔ ta ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ aloo kpehi a sisi. Mɛni heje?

9 Wa yaa kpehi konɛ wa ya susu Mawu jami mi níhi a he nɛ́ bua jɔmi, nɛ ji mumi ɔ yiblii ɔ fã ko nɛ wa ngɛ ɔ nɛ ya hɛ mi. (Gal. 5:22) Nɔ ko bi wɔ yemi kɛ buami jio, nɔ ko bi we wɔ yemi kɛ buami jio, ke wa kpe konɛ wa susu Mawu jami mi níhi a he ɔ, e sɛ nɛ waa tu nɔmlɔtso mi he wami nami kɛ tsopahi a he munyu ngɛ lejɛ ɔ. (Rom. 14:17) Ha nɛ nihi nɛ a mwɔ mɛ nitsɛmɛ a yi mi kpɔ ngɛ bɔnɛ a ma plɛ kɛ ná nɔmlɔtso mi he wami kpakpa a he. Jehanɛ se hu ɔ, nɔ ko nɔ ko be nɛ ma nyɛ ma tsa hiɔhi tsuo. Dɔkitahi nɛ a he be pe nɔ tsuaa nɔ po bwɔɔ, nɛ a nuɔ hiɔ, nɛ nyagbenyagbe ɔ, a gboɔ. Yeyeeye nɛ wa maa pee ngɛ wa nɔmlɔtso mi he wami nami he wawɛɛ ɔ be nyɛe ma tsu nɔ́ ko ha wɔ. (Luka 12:25) Se “Ke nɔ ko bua jɔ e he be tsuaa be ɔ, e ngɛ kaa tsopa nɛ haa nɔ he wami.”—Abɛ 17:22.

10. (a) Mɛni suhi muɔɔ Yehowa hɛ? (b) Kɛ wa ma plɛ kɛ ná nɔmlɔtso mi he wami kpakpa kɛɛ?

10 Jã nɔuu kɛ̃ nɛ e da blɔ kaa wa ma ha nɛ wa he nɛ pee fɛu. Se ke wa bwɔ ɔ, e sɛ nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ kaa wa ma tsake wa nɔmlɔtso ɔ konɛ nihi nɛ a na wɔ kaa wa wɛ. Ke nɔ ko ngɛ bwɔe ɔ, e ji okadi nɛ tsɔɔ kaa e wa, nɛ bumi ngɛ e he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Baiblo ɔ de ke: “Yi mi mua ngɛ kaa jlasi nɛ woɔ nɔ hɛ mi nyami; nihi nɛ peeɔ nɔ́ nɛ da lɛ a náa lɔɔ.” (Abɛ 16:31) Yehowa susuɔ kaa bɔnɛ wa ngɛ ha ngɛ wa tsui mi ɔ he hia kulaa pe bɔnɛ wa nɔmlɔtso ngɛ ha. (Kane 1 Petro 3:3, 4.) Ke jã a, anɛ nile ngɛ mi kaa wa ma ha nɛ a pee wɔ operation aloo waa kɛ nu kɛ jale komɛ nɛ a nya wa nɛ a ma nyɛ maa ye wɔ awi nɛ tsake bɔnɛ wa nɔmlɔtso ɔ kɛ wa he womi nɔ su ngɛ ha a hɛ mi ngɛ he fɛu heje lo? Wa bwɔ jio, nihewi kɛ yihewi ji wɔ jio, wa ngɛ nɔmlɔtso mi he wami jio, wa be nɔmlɔtso mi he wami jio, ‘bua jɔmi nɛ Yehowa haa wɔ’ ɔ ji nɔ́ nɛ haa nɛ wa he peeɔ fɛu nitsɛnitsɛ. (Neh. 8:10) Je ehe ɔ mi pɛ nɛ wa ma ná nɔmlɔtso mi he wami kpakpa, nɛ wa he hu maa pee fɛu saminya ngɛ. (Hiob 33:25; Yes. 33:24) Loko e maa su jamɛ a be ɔ, e sa nɛ waa pee wa níhi ngɛ nile mi nɛ waa tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi. Enɛ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa hi Yehowa kasa mi nɛ wa be haoe tsɔ ngɛ si himi mi nɛ wa ngɛ amlɔ nɛ ɔ he.—1 Tim. 4:8.

SIKA

11. Ngɛ mɛni blɔ nɔ sika ma nyɛ ma je wɔ kɛ je Yehowa he?

11 Tɔmi ko be he kaa nɔ ko ma ná sika, aloo e ma tsu ní. (Fiɛlɔ 7:12; Luka 19:12, 13) Se ke wa ná ‘suɔmi kɛ ha sika’ a, lɔɔ ma nyɛ ma je wɔ kɛ je Yehowa he. (1 Tim. 6:9, 10) Ke wa ‘gbaa wa he nya ngɛ je nɛ ɔ mi níhi a he’ tsɔ ɔ, lɔɔ ma nyɛ ma je wɔ kɛ je Yehowa he. “Sika suɔmi” ma nyɛ ha nɛ wa ná susumi nɛ dɛ kaa ja wa ná sika fuu pɛ loko wa ma ná bua jɔmi. (Mat. 13:22) Yesu ha nɛ e pee heii kaa ‘nɔ ko’ be nyɛe ma sɔmɔ Mawu kɛ sika tsuo.—Mat. 6:24.

12. Mɛni níhi nɛ nihi peeɔ konɛ a ná sika fuu mla, nɛ kɛ wa ma plɛ kɛ yu wa he ngɛ jamɛ a ní ɔmɛ a he kɛɛ?

12 Ke wa ná juɛmi nɛ dɛ ngɛ sika he ɔ, lɔɔ ma ha nɛ wa maa pee níhi nɛ dɛ. (Abɛ 28:20) Akɛnɛ ni komɛ suɔ nɛ a ná ní mla heje ɔ, a ngɔɔ a he kɛ ya woɔ asɔ fiɛmi ní peepeehi a mi. Ni komɛ hu kɛ a he woɔ ní nami kuu komɛ a mi nɛ́ ke mɛ hu a bɔ mɔde nɛ a ná nihi nɛ a ngma a biɛ kɛ wo kuu ɔ mi ɔ, lɔɔ haa nɛ a náa sika fuu. Enɛ ɔ he ɔ, a woɔ nihi he wami ngɛ asafo ɔ mi konɛ mɛ hu a kɛ a he nɛ wo mi. Ni komɛ ngɔɔ a sika kɛ ya woɔ jua yemi blɔ nya tomi komɛ a mi akɛnɛ a sisiɔ mɛ kaa ke a pee jã a ma ná sika fuu ɔ heje. Koo ngmɛ blɔ nɛ hɛkɔ nɛ ha nɛ a sisi mo. O kɛ nile nɛ tsu ní. O be nyɛe ma ná sika fuu mla.

13. Kɛ Yehowa suɔ nɛ waa bu sika ha kɛɛ?

13 Ke wa hla “Mawu matsɛ yemi ɔ, kɛ níhi nɛ da ngɛ e hɛ mi” ɔ kekle ɔ, Yehowa maa jɔɔ ní nɛ wa tsuɔ konɛ wa ná wa si himi mi hiami níhi ɔ nɔ. (Mat. 6:33; Efe. 4:28) Yehowa sume kaa wa tsu ní wawɛɛ nɛ ke wa ba Matsɛ Yemi Asa a nɔ ɔ, nɛ waa hi mahe hwɔe, aloo ke wa ngɛ lejɛ ɔ nɛ waa hi sika he susue. Se nihi fuu nɛ a ngɛ je ɔ mi ɔ susu kaa e sa nɛ a bɔ mɔde wawɛɛ nɛ a ná sika fuu konɛ hwɔɔ se ɔ, a si himi nɛ pee slɔkee nɛ a he mi nɛ jɔ mɛ. Behi fuu ɔ, a woɔ a bimɛ hu he wami konɛ a pee jã. Yesu tsɔɔ kaa susumi kaa kikɛ ɔ dɛ. (Kane Luka 12:15-21.) Eko ɔ, susumi nɛ ɔ ha nɛ wa kai Gehazi. Gehazi susu kaa ke e hɛ kɔ̃ɔ po ɔ, huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ be puɛe.—2 Ma. 5:20-27.

14, 15. Mɛni heje nɛ nile be mi kaa wa ma susu kaa ke wa ná sika a, lɔɔ ma ha nɛ waa pee slɔkee ɔ? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.

14 A de ke kɔle komɛ nɔ pa mi nɛ a gbo ejakaa a nu pa mi lo ko nɛ́ e mi jiɔ pe mɛ nɛ a ngmɛɛ we lo ɔ he. Anɛ nɔ́ ko kaa jã ma nyɛ maa ba Kristofono ko nɔ lo? Asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Alex ɔ de ke: “I hyɛɛ ye sika nɔ saminya. Ke i ngmɛ jale kɛ wo ye dɛ mi nɛ i na kaa e hiɛ tsɔ ɔ, i plɛɔ nɔ kɛ woɔ tɔ ɔ mi ekohu.” Se Alex susu kaa ke e ná sika fuu ɔ, e ma kpa ní nɛ e ngɛ tsue ɔ nɛ e maa pee blɔ gbalɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e kase bɔnɛ a heɔ ní kɛ maa si ha nɛ pee se ɔ, a juaa. E kɛ e sika tsuo ya he níhi konɛ pee se ɔ, e jua. E ya pa sika po kɛ piɛɛ sika nɛ e ngɛ ɔ he konɛ e nyɛ nɛ e he ní fuu. Se níhi nɛ e he ɔ a jua ba gbo kulaa. Alex ke: “I mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ma ná ye sika nɛ sã a ekohu. I susu kaa ke i kɛ níhi nɛ i he ɔ to ɔ, jua maa ba he pee se.”

15 Nɔ́ nɛ ɔ wo Alex yi mi susumi nyɔhiɔhi abɔ. E nyɛ we nɛ e susu Mawu jami mi níhi a he, nɛ ke e hwɔ si ɔ, e hwɔɛ mahe. Se loloolo ɔ, ní ɔmɛ a he jua yɛ hiɔwe kaa bɔnɛ e ngɛ hlae ɔ. Alex sika tsuo sã, nɛ e jua e we ɔ. E de ke: “I hao ye weku ɔ wawɛɛ nitsɛ.” Se e kase nɔ́ ko nɛ he hia kɛ je nɔ́ nɛ ba e nɔ ɔ mi. E de ke: “Amlɔ nɛ ɔ, i ba le kaa ke nɔ ko kɛ e hɛ fɔ Satan je ɔ nɔ ɔ, e nine maa nyɛ si wawɛɛ nitsɛ.” (Abɛ 11:28) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke waa kɛ wa hɛ fɔ sika abɔ nɛ wa ngɛ, aloo bɔnɛ wa ma plɛ kɛ ná sika ha a nɔ ɔ, lɔɔ tsɔɔ kaa waa kɛ wa hɛ fɔ Satan nɛ ji “je nɛ ɔ mi mawu ɔ” nɔ. (2 Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Kɛ je jamɛ a be ɔ mi ɔ, Alex pee e si himi kpokploo ngɛ “sane kpakpa” a heje. E deɔ ke jã nɛ e pee ɔ ha nɛ e kɛ e weku ɔ ná bua jɔmi wawɛɛ, nɛ enɛ ɔ hɛ mɛ kɛ su Yehowa he.—Kane Marko 10:29, 30.

FĨAMI

16. Mɛni slɔɔto ngɛ fĩami kpakpa kɛ fĩami yaya a kpɛti?

16 Tɔmi ko be he kaa wa maa fĩaa ngɛ ní kpakpahi a he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e da blɔ kaa wa maa fĩa kaa Yehowa Odasefoli ji wɔ. (Yer. 9:24) Enɛ ɔ he ɔ, wa bɔɔ mɔde be tsuaa be kaa wa maa pee juɛmi nɛ da, konɛ waa kɛ Mawu mlaahi nɛ a nɔ kuɔ nɛ tsu ní. Se ke e pee wɔ kaa wa le nɔ́ pe Yehowa a, lɔɔ ma nyɛ ma je wɔ kɛ je e he.—La 138:6; Rom. 12:3.

O bua nɛ jɔ fiɛɛmi nítsumi ɔ he wawɛɛ mohu pe nɛ o maa hi sɔmɔmi he blɔ ko nɛ o ngɛ hlae ngɛ asafo ɔ mi ɔ he susue!

17, 18. (a) Moo tsɔɔ nɔ ko nɛ Baiblo ɔ wo e ta kaa e ba e he si kɛ ni komɛ hu nɛ Baiblo ɔ tsɔɔ kaa a wo a he nɔ. (b) Mɛni ji nɔ́ nɛ nyɛminyumu ko pee konɛ he nɔ womi nɛ ko je lɛ kɛ je Yehowa he?

17 Baiblo ɔ tu nihi nɛ a wo a he nɔ kɛ nihi nɛ a ba a he si tsuo a he munyu. Matsɛ  David ba e he si nɛ e bi konɛ Yehowa nɛ tsɔɔ lɛ blɔ, nɛ Yehowa jɔɔ lɛ. (La 131:1-3) Se Yehowa gbla Matsɛ Nebukadnezar kɛ Matsɛ Belshazar nɛ a ji he nɔ woli ɔ a tue. (Dan. 4:30-37; 5:22, 30) Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, wa ya jeɔ si himi komɛ a mi nɛ e yeɔ kɛ haa wɔ kaa wa maa ba wa he si. Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Ryan nɛ e ji asafo mi sɔmɔlɔ nɛ e ye jeha 32 ɔ hia kɛ ho asafo kpa mi ya. Ryan de ke: “I hyɛ blɔ kaa e be kɛe nɛ a maa pee mi asafo mi nɔkɔtɔma, se jeha be nɛ nɔ́ ko bɛ.” Anɛ Ryan mi mi fu nɛ e susu kaa nikɔtɔma amɛ pee we e he akɔtaa lo? Anɛ e kpa kpehi yami nɛ e ha nɛ he nɔ womi je lɛ kɛ je Yehowa kɛ Yehowa webi a he lo? Ke mo ji Ryan ɔ, kɛ o ko pee o ní ha kɛɛ?

18 Ryan de ke: “I kane nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ i na nɛ a ngma ngɛ wa womi ɔmɛ a mi nɛ kɔɔ bɔnɛ e sa kaa waa pee wa ní ha ke wa ngɛ nɔ́ ko blɔ hyɛe nɛ nɔ́ ɔ bɛ ɔ.” (Abɛ 13:12) E de hu ke: “I ba yɔse kaa e he hia nɛ ma kase tsui si tomi kɛ he si bami. E he hia nɛ ma ha nɛ Yehowa nɛ tsɔse mi.” Ryan bɔni bɔnɛ e ma plɛ kɛ ye bua nihi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi, kɛ nihi nɛ e kɛ mɛ kpeɔ ngɛ fiɛɛmi nítsumi ɔ mi ɔ he susumi mohu pe sɔmɔmi he blɔ nɛ e ngɛ hlae nɛ e nine sui nɔ ɔ. E kɛ we kulaa nɛ e na nihi fuu nɛ e kɛ mɛ bɔni Baiblo mi nikasemi peemi daa. E de ke: “Ye hɛ be nɔ kaa jeha kake kɛ fã se ɔ, a maa hla mi kaa ma sɔmɔ kaa asafo mi nɔkɔtɔma. I hɛwi ngɛ he hu, ejakaa i ngɛ bua jɔmi náe ngɛ ye fiɛɛmi nítsumi ɔ mi.”—Kane La 37:3, 4.

MOO HI YEHOWA KASA MI!

19, 20. (a) Mɛni wa maa pee konɛ níhi nɛ wa diɔ se daa ligbi ɔ nɛ ko je wɔ kɛ je Yehowa he? (b) Mɛnɔmɛ hi Yehowa kasa mi nɛ́ wa ma nyɛ maa kase mɛ?

19 Níhi tsuo nɛ wa susu a he ngɛ nikasemi nɛ ɔ kɛ nikasemi nɛ sɛ hlami ɔ mi ɔ a he hia wɔ wawɛɛ nitsɛ. Wa fĩaa kaa Yehowa sɔmɔli ji wɔ. Weku si himi nɛ bua jɔmi ngɛ mi kɛ nɔmlɔtso mi he wami kpakpa piɛɛ níhi nɛ a se be nɛ Yehowa ke wɔ ɔ a he. Wa le kaa helo nya nítsumi kɛ sika ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa tsu wa hiami níhi a he ní. Wa le hu kaa hɛja jemi ma nyɛ ma ha nɛ wa bua nɛ jɔ, nɛ se nami ngɛ klamahi a he nile hu he. Se ke wa pee ní nɛ ɔmɛ aloo waa kɛ ní nɛ ɔmɛ tsu ní ngɛ be nɛ sɛ mi, aloo waa kɛ tsu ní babauu tsɔ pe bɔnɛ sa, aloo wa ha nɛ a tsi jami nɛ waa kɛ haa Yehowa a nya a, e ji tɔmi.

Ko ha nɛ nɔ́ ko nɛ je mo kɛ je Yehowa he!

20 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Satan maa suɔ nɛ waa pee jã. Se kɛ̃ ɔ, o ma nyɛ maa bu o kɛ o weku ɔ nyɛ he ngɛ oslaa nɛ ɔ he! (Abɛ 22:3) Moo hɛ mo kɛ su Yehowa he nɛ́ o hi e kase mi. Baiblo ɔ tu nihi fuu nɛ a pee jã a he munyu, nɛ wa ma nyɛ maa kase mɛ. Enok kɛ Noa ‘pee Mawu suɔmi nya ní.’ (1 Mose 5:22; 6:9) Mose ‘pɛtɛ Mawu nɛ e nɛ́ lɛ kɛ e hɛngmɛ ɔ he wawɛɛ kaa nɔ́ nɛ e ngɛ lɛ hyɛe paa.’ (Heb. 11:27) Mawu ye bua Yesu ejakaa Yesu pee e hiɔwe Tsɛ ɔ suɔmi nya ní. (Yoh. 8:29) Moo kase nɔ hyɛmi ní nɛ ɔmɛ. “Nyɛ na bua jɔmi daa; nyɛɛ sɔle be tsuaa be; nyɛɛ na Mawu si ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ he.” (1 Tes. 5:16-18) Ko ha nɛ nɔ́ ko nɛ je mo kɛ je Yehowa he!

^ kk. 4 A tsake biɛ ɔmɛ.

^ kk. 6 Hyɛ “How to Raise Responsible Children” nɛ je kpo ngɛ October 2011 Awake! ɔ mi ɔ.

^ kk. 7 Hyɛ “Five Keys to Better Health” nɛ je kpo ngɛ March 2011 Awake! ɔ mi ɔ.