1, 2. (a) Inki “mayele” Satana ke sadilaka? (b) Inki ta sadisa beto na kukwenda pene-pene na Nzambi?

 YEHOWA NZAMBI gangaka bantu ti mpusa ya kukwenda pene-pene na yandi. Kansi, Satana ke zolaka nde beto yindula nde beto kele ve na mfunu ya Yehowa bonso yandi. Satana ke pusaka bantu na kundima luvunu yina tuka yandi kusaka Eva na kilanga ya Edeni. (Kuy. 3:4-6) Mpi banda ntangu yina, bantu mingi ke yindulaka nde bantu ke vandaka ve na mfunu ya Nzambi.

² Diambu ya kiese kele nde, beto kele ve na mfunu ya kubwa na mutambu ya Satana. “Sambu beto me zaba mayele na yandi.” (2 Bak. 2:11) Satana ke sosaka kukabula beto ti Yehowa na kupusaka beto na kusala bansola ya mbi. Kansi mutindu disolo yina me luta monisaka yo, beto lenda sala bansola ya mbote na yina me tala kisalu, bansaka ya kulutisila ntangu, mpi bangwisana ya dibuta. Disolo yai ta monisa mutindu kubika nde ba apareyi ya mpa, mavimpi, mbongo mpi lulendo kuvanda na kisika na yo, lenda sadisa beto na ‘kukwenda pene-pene na Nzambi.’​—Yak. 4:8.

3. Na nki mitindu ba apareyi ya mpa lenda vanda bisadilu ya mbote to ya mbi?

³ Na nsi-ntoto ya mvimba, bubu yai bantu mingi ke sadila ba apareyi ya mpa yina ke basika. Kana beto ke sadila yo na mutindu ya mbote, yo lenda vanda bisadilu ya mbote. Kansi kana beto ke sadila yo na mutindu ya mbi, yo lenda kabula beto ti Tata na beto ya zulu. Mu mbandu, beto tubila ordinatere. Bampangi ke sadilaka ordinatere sambu na kusonika mpi kubasisa zulunalu yai ya nge ke tanga. Ordinatere lenda sadisa beto na kusolula mpi kusala bansosa, mpi bantangu ya nkaka yo lenda sadisa beto na kulutisa bantangu ya mbote. Kansi, kana beto ke zola yo mingi kuluta, beto lenda lutisa ntangu mingi na kusadilaka yo. Na mayele yonso, ba piblisite ke ndimisaka bantu nde bo fwete vanda ti bima yonso yina ke basika. Toko mosi ya bakala yina vandaka na mpusa ya ngolo ya ordinatere ya maboko, tekaka na kinsweki mosi ya bapiku na yandi sambu na kusumba yo. Yai kibansa mosi ya kukonda mfunu mpenza!

4. Inki mutindu Mukristu mosi nungaka kifu na yandi ya kulutisa ndilu na yina me tala kusadila ordinatere?

⁴ Yo kele nkutu kigonsa na kutambika bangwisana na  nge ti Yehowa na kusadilaka na mutindu ya mbi ba apareyi ya mpa to na kulutisaka ndilu na kusadila yo. Toko Mukristu mosi na zina ya Jon ya kele ti bamvula 28 tubaka nde: “Mono me zaba nde Biblia ke tubaka nde beto fwete ‘sadila ntangu mbote kibeni’ sambu na mambu ya kimpeve. * Kansi, sambu na ordinatere, mono me kudikumisaka mbeni na mono mosi.” Mbala mingi Jon ke bikalaka na ntwala ya ordinatere tii na kati-kati ya mpimpa. Yandi ke tuba nde: “Sambu mono vandaka kulemba mingi, yo vandaka mpasi na kuyambula kusosa mambu ya nkaka to kutala bavideo ya nkufi, ata nkutu ya mbi.” Sambu na kununga kifu yina, Jon tulaka programe mosi na ordinatere na mpila nde kana ntangu na yandi ya kulala me lunga, ordinatere kudikanga yo mosi.​—Tanga Baefezo 5:15, 16.

5, 6. (a) Inki bibuti fwete sala sambu na bana na bo? (b) Inki mutindu bibuti lenda zikisa kana bana na bo kele ti banduku ya mbote?

⁵ Bibuti, beno kele ve na mfunu ya kulangidila mambu yonso yina bana na beno ke salaka, kansi beno fwete langidila mutindu yina bo ke sadilaka ordinatere. Beno yambula bo ve na kukota na basite yina ke songaka mansoni, bansaka ya mubulu, bisalu ya bampeve ya mbi, mpi na kusala kinduku ti bantu ya mbi na nzila ya Internet kaka sambu na kupesa bo kisalu na mpila nde bo yangisa beno ve. Kana beno ke sala mpidina, bo lenda tuba nde ‘Sambu tata ti mama ke tudila yo ve dikebi, mambu yina kele mbi ve.’ Bonso bibuti, beno kele ti mukumba ya kutanina bana na beno, yo vanda ya batoko na mambu yonso yina lenda kabula bo ti Yehowa. Ata nkutu bambisi ke taninaka bana na bo na bigonsa. Yindula diambu yina nkoi ya nkento ta sala kana muntu mosi ke zola kukanga bana na yandi!​—Fwanisa ti Ozea 13:8.

⁶ Beno sadisa bana na beno na kusala kinduku ti Bakristu yina kele ti bikalulu ya mbote, yo vanda batoko to bambuta. Mpi beno vila ve nde, bana na beno kele na mfunu nde beno lutisa ntangu kumosi ti bo! Yo yina, sosa ntangu ya kuseka, kusakana mpi kusala kumosi ti bo. Mpidina, yo ta sadisa beno yonso na ‘kukwenda pene-pene na Nzambi.’ *

7. Sambu na nki beto yonso ke zolaka kuvanda ti mavimpi ya mbote?

⁷ Mbala mingi bantu ke yulaka beto nde: “Inki mutindu?” Sambu bibuti na beto ya ntete pesaka Satana nzila ya kukabula bo ti Yehowa, beto yonso ke belaka. Maladi ke lungisaka lukanu ya Satana, sambu ntangu beto ke belaka, yo ke vandaka mpasi na kusadila Yehowa. Mpi kana beto me fwa, beto lenda sadila yandi diaka ve ata fioti. (Nk. 115:17) Yo yina, beto ke salaka yonso yina beto lenda sala sambu na kuvanda ti mavimpi ya mbote. * Diaka, beto fwete kudiyangisa sambu na mavimpi mpi mambote ya bampangi Bakristu.

8, 9. (a) Inki mutindu beto lenda yambula kudiyangisa kuluta ndilu sambu na mavimpi na beto? (b) Inki kele mambote ya kuvanda kaka na kiese?

⁸ Kansi, yo kele mfunu na kubuya kudiyangisa kuluta ndilu sambu na mavimpi na beto. Bantu ya nkaka ke lutisaka ntangu mingi na kutubila mambu ya me tala madia, lusansu, mavimpi, mpi bima yina muntu lenda sadila sambu na kutomisa kitoko na yandi kuluta ntangu  yina bo ke lutisaka na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Bo lenda kwikila mpenza nde, kusala mpidina kele kusadisa ba nkaka. Ata mpidina, yo me fwana ve na kuteka to kutubila mambu ya me tala mavimpi to bima ya kusadila sambu na kutomisa kitoko na beto, yo vanda na ntwala to na nima ya balukutakanu na Nzo ya Kimfumu mpi na balukutakanu ya nene. Sambu na nki?

⁹ Na balukutakanu, beto ke vukanaka kumosi sambu na kutubila mambu ya kimpeve mpi kuvanda na kiese yina ke katukaka na mpeve santu ya Nzambi. (Bag. 5:22) Na balukutakanu ya mutindu yina, kupesa bandongisila ya me tala mavimpi to bankisi yo vanda bo me yula beto to ve lenda katula dikebi na beto na lukanu ya balukutakanu mpi kuvidisa kiese ya bampangi ya nkaka. (Bar. 14:17) Bika konso muntu na kubaka desizio na yandi mosi na yina me tala mavimpi na yandi. Diaka, ata muntu mosi ve lenda manisa maladi yonso. Ata nkutu minganga ya kuluta mayele ke nunaka, ke belaka, mpi ke fwaka. Diaka, kudiyangisa kuluta ndilu sambu na mavimpi na beto lenda yika ve nda ya luzingu na beto. (Luka 12:25) Kansi, Biblia ke tuba nde: “Ntima ya kiese kele bonso nkisi na kubelula bantu.”​—Bing. 17:22.

10. (a) Sambu na Yehowa, nki bikalulu ke kumisaka muntu kitoko? (b) Inki ntangu beto ta vanda ti mavimpi ya mbote mpenza?

¹⁰ Mutindu mosi, yo kele mbote na kudiyangisa na yina me tala kitoko na beto ya nganda. Kansi, beto fwete sala ve bikesa sambu na kumanisa bidimbu yonso ya kimununu. Bidimbu yina lenda monisa kuyela, lukumu, mpi kimuntu ya kati. Mu mbandu, Biblia ke tubaka nde: ‘Nsuki ya mpembe kele bonso mpu ya kimfumu.’ (Bing. 16:31) Yo kele mutindu yina Yehowa ke tadilaka beto, mpi beto fwete sala bikesa sambu na kuditadila mutindu yandi ke tadilaka beto. (Tanga 1 Piere 3:3, 4.) Yo yina, keti yo kele mbote na kutula mavimpi mpi luzingu na beto na kigonsa na kundima bankisi to operasio mosi ya kigonsa kaka sambu na kutomisa kitoko na beto? Yo vanda beto kele na bamvula ikwa to ti mavimpi ya nki mutindu, nto ya kitoko ya kieleka ke katukaka na ‘kiese yina Yehowa ke pesaka beto.’ (Neh. 8:10) Beto ta vanda ti mavimpi ya kukuka mpi ta kuma diaka kitoko bonso batoko kaka na nsi-ntoto ya mpa. (Yobi 33:25; Yez. 33:24) Kansi bubu yai, beto fwete sala bansola ya mayele mpi kuvanda ti lukwikilu yina ta sadisa beto na kubikala pene-pene na Yehowa. Mpidina, yo ta sadisa beto na kusepela ti luzingu na beto bubu yai mpi kudiyangisa mingi ve sambu na mavimpi na beto.​—1 Tim. 4:8.

11. Inki mutindu mbongo lenda kuma mutambu?

¹¹ Mbongo kele mbi ve, mpi yo kele mbi ve na kusala mumbongo ya masonga. (Lo. 7:12; Luka 19:12, 13) Kansi, kuyedisa “zola ya mbongo” ta kabula beto ti Yehowa. (1 Tim. 6:9, 10) “Basusi ya ngidika yai” mpi kudiyangisa mingi sambu na kuzwa bima ya kuzingila lenda kanga beto na kimpeve. Yo kele mpi mutindu mosi sambu na “kiyeka ya kimvwama ya ke kusaka,” disongidila kukwikila nde mbongo ke pesaka kiese mpi lutaninu. (Mat. 13:22) Yezu monisaka pwelele nde, “ata muntu mosi ve” lenda sadila Nzambi mpi kimvwama.​—Mat. 6:24.

12. Inki mitambu ke kangaka bantu mingi bubu yai na yina me tala mbongo, mpi nki mutindu beto lenda tina yo?

¹² Kana beto ke yindula nde mbongo kele kima ya kuluta mfunu mingi, yo lenda pusa beto na kusala mambu ya mbi. (Bing. 28:20) Balusilu ya kubaka mbongo mingi na mbala mosi mpi kukonda mpasi, me bendaka bampangi ya nkaka na kusumba batike ya loteri to na kudikotisa na mimbongo ya kudefisa mbongo ti lunta ya mingi; nkutu bo me bendaka bampangi ya nkaka na dibundu na mambu yina bo ke salaka. Ba nkaka diaka me kusamaka na balusilu ya kubaka lunta ya mingi kana bo kotisa mbongo na bo na kisalu mosi buna. Kubika ve nde mpusa ya kuzwa mbongo mingi kupusa nge na kundima diambu mosi buna ya lenda sala nde nge kusama mpi nge vidisa mbongo mingi. Sadila luswasukusu. Kuvila ve nde, yo kele mpasi mpenza na kuzwa mbongo mingi na mbala mosi.

13. Na nki mpila mutindu yina Yehowa ke tadilaka mbongo me swaswana ti ya bantu ya nsi-ntoto?

¹³ Kana beto ke tula “Kimfumu ti lunungu” ya Yehowa na kisika ya ntete, yandi ta sakumuna kisalu ya ngolo yina beto ke salaka sambu na kuzwa bima ya beto kele na yo mfunu. (Mat. 6:33; Baef. 4:28) Yandi ke zolaka ve nde  beto lala na balukutakanu sambu beto salaka kisalu ya ngolo to kudiyangisa sambu na mbongo ntangu beto kele na Nzo ya Kimfumu. Ata mpidina, bantu mingi na nsi-ntoto ke kwikilaka nde kana bo ke kudipesa mingi na kusosa mbongo, bo ta vanda ti mbongo mingi mpi ti luzingu ya mbote na makwisa. Mbala mingi bo ke pusaka bana na bo na kuvanda ti balukanu ya mutindu mosi. Yezu monisaka nde, kuyindula mutindu yina kele kukonda mayele. (Tanga Luka 12:15-21.) Yo ke yibusa beto mbandu ya Gehazi, yina yindulaka nde yandi lendaka kuvanda lukasi mpi kaka na ntangu yina kulanda kuvanda ti bangwisana ya mbote ti Yehowa.​—2 Bant. 5:20-27.

14, 15. Sambu na nki beto fwete tula ve ntima na lutaninu yina mbongo ke nataka? Pesa mbandu.

¹⁴ Bango ya nkaka ya zulu me dindaka na masa mpi me fwaka sambu yo vandaka kusosa kunangula mbisi yina vandaka kilo mingi. Keti diambu ya mutindu mosi lenda kumina mpi Mukristu? Alex, yina kele nkuluntu ke tuba nde: “Mono vandaka kusadila mbongo na mono na dikebi yonso. Kana mono me basisa sabuni mingi ya kuyobisa nsuki (shampoing) mono vandaka kuvutula ndambu na mulangi.” Ata mpidina, Alex bwaka na mutambu ntangu yandi kumaka kusala kisalu ya kusumba bima mingi, kubumba yo mpi kuteka yo na nima; yandi yindulaka nde kana yandi kuma ti mbongo mingi, yandi lendaka kuyambula kisalu na yandi mpi kukuma mupasudi-nzila. Yo yina, yandi longukaka mutindu ya kusumba bima, kuteka yo mpi na nima kusadila mbongo na yandi yonso sambu na kusumba bima ya nkaka yina yandi vandaka na yo mfunu. Yandi sadilaka mbongo yina yandi bumbaka mpi yina yandi defaka na bantu ya nkaka sambu na kusumba bima yina bo tubaka nde yo ta vanda na valere mingi na makwisa. Kansi, kukonda kusukinina bima yina yandi sumbaka vandaka diaka ve na valere. Alex ke tuba diaka nde: “Mono vandaka kusala yonso sambu na kuvutula mbongo na mono. Mono vandaka kuyindula mutindu yai, kana mono vingila mwa fioti, bima yina ta kuma diaka na valere.”

¹⁵ Bangonda mingi lutaka, kansi Alex vandaka kaka kuyindula bima yina yandi sumbaka. Yandi vandaka kukuka diaka ve kutula dikebi na mambu ya kimpeve mpi vidisaka mpongi na yandi. Kansi valere ya bima yina mataka ve ata fioti. Alex vidisaka mbongo na yandi yonso mpi yo lombaka nde yandi kuteka nzo na yandi. Yandi ke tuba nde: “Mono tulaka dibuta na mono na mpasi ya nene.” Kansi yandi bakaka dilongi mosi ya mfunu. Yandi ke yika nde: “Mono me zaba ntangu yai nde, konso muntu yina ke tula ntima na ngidika ya Satana ta lemba nitu mpi ta vanda na mawa.” (Bing. 11:28) Kana beto ke tula ntima na beto na mbongo to na makuki na beto ya kukuma ti mbongo mingi na ngidika yai, yo ke tendula nde beto ke tula kivuvu na beto na Satana, “nzambi ya ngidika yai.” (2 Bak. 4:4; 1 Tim. 6:17) Bubu yai, Alex me kumisaka luzingu na yandi ya kukonda mindondo sambu na kulutisa ntangu mingi na kusamuna “nsangu ya mbote.” Yo me nataka kiese na dibuta na yandi mpi me sadisaka bo na kukwenda pene-pene na Yehowa.​—Tanga Marko 10:29, 30.

16. Inki mutindu lulendo ya mbote me swaswana ti ya mbi?

¹⁶ Kutula lulendo sambu na bima ya mbote lenda vanda mbi ve. Mu mbandu, ntangu yonso beto fwete tula lulendo sambu beto kele Bambangi ya Yehowa. (Yer. 9:24) Kudipesa mwa luzitu ke sadisaka beto na kubaka balukanu ya mayele mpi na kubuya kufwa minsiku ya bikalulu ya mbote. Kansi kana beto ke baka bangindu mpi kiyeka na beto na mbalu mingi, yo lenda kabula beto ti Yehowa.​—Nk. 138:6; Bar. 12:3.

17, 18. (a) Biblia ke tubila nki bambandu ya bantu yina kudikulumusaka mpi ya bayina vandaka lulendo? (b) Inki mutindu mpangi-bakala mosi buyaka nde lulendo kukabula yandi ti Yehowa?

¹⁷ Biblia kele ti bambandu ya bantu yina vandaka lulendo mpi ya bayina monisaka kudikulumusaka. Na kudikulumusa yonso, Ntotila Davidi sosaka lutwadisu ya Yehowa mpi Yehowa sakumunaka yandi. (Nk. 131:1-3) Kansi Yehowa pesaka ndola na Nabukodonozore ti Baltazare, Bantotila ya lulendo. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Bubu yai, beto ke kutanaka ti mambu ya nkaka yina ke tulaka kudikulumusa na beto na kumekama. Ryan, yina kele na bamvula 32 mpi nsadi ya kisalu, katukaka na dibundu yina yandi vandaka mpi kwendaka na dibundu mosi ya mpa. Yandi ke tuba nde: “Mono yindulaka  nde, mambu zolaka kusukinina ve sambu nde mono kuma nkuluntu. Kansi, mvula mosi lutaka mpi mono kumaka ve nkuluntu.” Keti Ryan waka makasi mpi yindulaka nde bankuluntu monisilaka yandi ve luzitu? Keti yandi yambulaka kukwenda na balukutakanu mpi kubika nde lulendo kukabula yandi ti Yehowa mpi dibundu na yandi? Inki nge zolaka kusala kana diambu yina kuminaka nge?

¹⁸ Yandi ke yibuka nde: “Mono tangaka masolo yonso yina kele na mikanda na beto ya ke tubilaka kuzaba kuvingila.” (Bing. 13:12) Yandi ke yika nde: “Mono yantikaka kubakisa nde mono vandaka na mfunu ya kulonguka ntima-nda mpi kudikulumusa. Yo lombaka nde mono bika nde Yehowa kulonga mono.” Ryan kumaka kutula dikebi na yandi na kusadila ba nkaka na dibundu mpi na kisalu ya kusamuna, na kisika ya kutula dikebi kaka na yandi mosi. Kukonda kusukinina, yandi kumaka kulonguka Biblia ti balongoki mingi yina vandaka kuyela mbote. Yandi ke tuba na nima nde: “Ntangu mono kumaka nkuluntu na nima ya mvula mosi ti ndambu, yo vandaka na ntangu yina mono vandaka kuvingila ve. Mono yambulaka kudiyangisa sambu na yo, sambu mono vandaka kusepela mingi na kisalu na mono ya kusamuna.”​—Tanga Nkunga 37:3, 4.

19, 20. (a) Inki mutindu beto lenda zikisa nde ata kima mosi ve ya luzingu na beto ya konso kilumbu ta kabula beto ti Yehowa? (b) Inki bambandu beto lenda fulula, ya bantu yina bikalaka pene-pene na Yehowa?

¹⁹ Mambu nsambwadi yina beto me tubila na disolo yai mpi yina me luta, kele ti kisika na yo na luzingu na beto. Beto ke tulaka lulendo sambu beto kele bansadi ya Yehowa. Dibuta ya kiese mpi mavimpi ya mbote kele na kati ya makabu ya nene yina Yehowa me pesaka beto. Beto ke zabaka nde kisalu ya kinsuni mpi mbongo lenda sadisa beto na kulungisa bampusa na beto. Beto me zaba mpi nde bansaka ya kulutisa ntangu ke pesa beto kikesa mpi nde ba apareyi ya mpa lenda sadisa beto. Kansi, kana beto ke lutisa ndilu na kusadila bima yina yonso mpi ke sadila yo na ntangu ya mbi, to na mutindu yina ke wakana ve ti lusambu na beto, yo lenda kabula beto ti Yehowa.

²⁰ Ya kieleka, lukanu ya Satana kele nde yo salama mutindu yina. Kansi, nge lenda sala ngolo sambu kuditanina mpi kutanina dibuta na nge na kubwa ve na kigonsa yina! (Bing. 22:3) Kwenda pene-pene na Yehowa mpi bikala pene-pene na yandi. Kele ti bambandu mingi na Biblia ya bantu yina salaka mpidina. Enoki mpi Noa tambula ti Nzambi ya kieleka. (Kuy. 5:22; 6:9) Moize “bikalaka ngolo bonso nde yandi vandaka kumona Muntu yina ke monanaka ve.” (Baeb. 11:27) Sambu Yezu vandaka kusala ntangu yonso mambu yina ke sepedisaka Tata na yandi ya zulu, Nzambi vandaka kusadisa yandi ntangu yonso. (Yoa. 8:29) Landa bambandu yina. ‘Vanda ntangu yonso na kiese. Samba ntangu yonso. Pesa matondo sambu na mambu yonso.’ (1 Bate. 5:16-18) Mpi kubika ve ata kima mosi kukabula nge ti Yehowa!