1, 2. (a) Shaitani ageragia kũheenia andũ na njĩra ĩrĩkũ? (b) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkuhĩrĩria Ngai?

JEHOVA NGAI ombire andũ marĩ na bata wa kũmũkuhĩrĩria. Ĩndĩ, Shaitani endaga twĩcirie take—atĩ tũtirabatara Jehova. Macio nĩ maheeni akoretwo agĩtheremia kuuma hĩndĩ ĩrĩa aamahũthĩrire kũheenia Hawa mũgũnda-inĩ wa Edeni. (Kĩam. 3:4-6) Hĩndĩ ĩrĩa yothe andũ makoretwo kuo, aingĩ maaneka ihĩtia o ta rĩu.

² Wega nĩ atĩ, to mũhaka tũgwe mũtego-inĩ wa Shaitani. “Maũndũ marĩa athugundaga tũtirigagwo nĩmo.” (2 Kor. 2:11) Shaitani ageragia gũtũraihanĩrĩria na Jehova na njĩra ya gũtũhenereria tũtue matua moru. Ĩndĩ o ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrĩ mbere kĩonanirie, no tũhote gũtua matua mega megiĩ wĩra, maũndũ ma gwĩkenia, na megiĩ famĩlĩ. Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩkuonania ũrĩa kũiga maũndũ ta indo cia kĩĩrĩu, ũgima wa mwĩrĩ, mbeca, na mwĩtĩo harĩa magĩrĩire kũngĩtũteithia ‘gũkuhĩrĩria Ngai.’—Jak. 4:8.

3. Heana ngerekano ironania ũrĩa kompiuta ĩngĩhũthĩrũo wega kana ũũru.

³ Thĩinĩ wa thĩ, indo cia kĩĩrĩu nĩ irahũthĩrũo nĩ andũ aingĩ. Indo ta icio no iteithie mũno ingĩhũthĩrũo ũrĩa kwagĩrĩire. No ingĩhũthĩrũo ũrĩa gũtagĩrĩire, no itũme tũraihĩrĩrie Ithe witũ wa igũrũ. Ta wĩcirie ũhoro wa kompiuta. Wĩra wa kwandĩka na gũcaba ngathĩti ĩno ũrathoma wateithĩrĩirio nĩ kompiuta. Kompiuta no ĩteithie mũno gwĩka ũthuthuria na gũkinyanĩria mohoro, o na kwĩ hĩndĩ ĩngĩhũthĩrũo maũndũ-inĩ ma gwĩcanjamũra. No ningĩ no twĩkore tũkĩhũthĩra mahinda maingĩ mũno na kompiuta. Endia mageragia kuonia andũ na njĩra ya waara atĩ no mũhaka makorũo na indo iria cia kĩĩrĩu makĩria. Mwanake ũmwe eerirĩirie mũno gakompiuta keho kanini nginya akĩendia higo yake ĩmwe na hitho nĩguo akagũre. Githĩ kũu ti kũrigwo kũnene!

4. Mũkristiano ũmwe aatoririe atĩa ũhũthĩri ũkĩrĩtie njano wa kompiuta?

⁴ Nĩ ũndũ mũru o na makĩria ũngĩreka ũkuruhanu  waku na Jehova ũthũke nĩ ũndũ wa kũhũthĩra ũũru indo cia kĩĩrĩu. “Nĩ njũĩ Bibilia nĩ yugaga atĩ tũtiagĩrĩirũo ‘gũte ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩru’ nĩ ũndũ wa maũndũ ma kĩĩroho,” nĩguo Jon, Mũkristiano ũrorete mĩaka 30 oigaga. * “No ũhoro-inĩ wĩgiĩ kompiuta, ndihotaga kwĩgirĩrĩria.” Jon eekoraga kaingĩ akĩhũthĩra kompiuta nginya ũtukũ mũno. Oigaga atĩ, “O ũrĩa ndaiguaga ndĩ mũnogu, noguo ndaremagwo nĩ gũtiga kwĩrorera tũbica twa video—na tũmwe tũtiakoragwo twĩ twega.” Nĩguo ahote gũtooria mũtugo ũcio mũũru, Jon aigire kompiuta yake ũndũ ĩrĩhoraga yo nyene mathaa make ma gũkoma makinya.—Thoma Aefeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Aciari mabatiĩ gwĩka atĩa nĩ ũndũ wa ciana ciao? (b) Aciari mangĩtigĩrĩra atĩa atĩ ciana ciao irĩ na arata ega?

⁵ Aciari, mũtirabatara kũrĩithia ciana cianyu kaũndũ-inĩ gothe karĩa ireka, no nĩ mũbatiĩ kũrora ũrĩa irahũthĩra kompiuta. Ndũkae kũrekereria maingĩre maũndũ-inĩ ma ũũra thoni, mĩthako ya ũhinya, kũrongoria ndaimono, na thiritũ njũru Intaneti-inĩ atĩ no getha makorũo na ũndũ wa gwĩka matigagũthĩnie. Ũngĩka ũguo, mahota kuuga, ‘Angĩkorũo Baba na Mami matiratindanĩra-rĩ, gwĩka ũũ ti ũũru.’ Nĩ wĩra waku ũrĩ ta mũciari kũgitĩra ciana ciaku—nginya o na iria nene—harĩ ũndũ o wothe ũngĩtũma iraihĩrĩrie Jehova. O na nyamũ nĩ igitagĩra ciana ciacio kũngĩgĩa ũgwati. Ta geria gwĩciria ũrĩa nduba ĩngĩka mũndũ angĩthakĩra twana twayo!—Ringithania Hosea 13:8.

⁶ Teithia ciana ciaku ũrĩa ingĩbanga gũceeraga na Akristiano arĩa maigĩte kĩonereria kĩega, arĩa akũrũ na arĩa ethĩ. Na ndũkariganĩrũo atĩ ciana ciaku nĩ ibataraga ũhũthagĩre mahinda hamwe nacio! Nĩ ũndũ ũcio, caragia ihinda rĩa gũthaka, gũtheka, kũruta wĩra, na ‘gũkuhĩrĩria Ngai’ mũrĩ hamwe. *

7. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ithuothe twende gũkoragwo na ũgima mwega wa mwĩrĩ?

⁷ “Ũraigua atĩa?” Kĩu nĩ kĩũria kĩũragio kaingĩ na kĩonanagia ũũma wa ũndũ ũmwe. Tondũ aciari aitũ a mbere nĩ metĩkĩririe Shaitani atũme maraihĩrĩrie Jehova, ithuothe nĩ tũrũaraga. Ndwari nĩ ĩhingagia muoroto wa Shaitani, amu ndũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtungatĩra Jehova tũrĩ arwaru. Na tũngĩkua, tũtingĩhota kũmũtungatĩra o na hanini. (Thab. 115:17) Nĩkĩo twendaga gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũgĩe na ũgima mwega wa mwĩrĩ. * Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kũrũmbũiya ũgima wa mwĩrĩ wa ariũ a Ithe witũ.

8, 9. (a)Tũngĩĩthema atĩa gũkĩria njano ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũgima wa mwĩrĩ? (b) Ũguni wa gũikaraga tũrĩ na gĩkeno nĩ ũrĩkũ?

⁸ O na kũrĩ ũguo, nĩ ũndũ wa bata kwaga gũkĩria njano. Andũ amwe nĩ magathagĩrĩria  na kĩyo irio cia mũthemba mũna, ũrigitani, kana indo ingĩ cia gũthondeka mwĩrĩ—o na gũkĩra ũrĩa magathagĩrĩria ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Mahota gũkorũo magĩciria atĩ nĩ andũ arĩa angĩ marateithia. Ĩndĩ, ti ũndũ mwagĩrĩru kũgathĩrĩria indo cia gũthondeka mwĩrĩ kana cia ũthaka na maũndũ ta macio mbere kana thutha wa mĩcemanio Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki kana igomano na irũrũngano-inĩ. Nĩkĩ hihi?

⁹ Tũcemanagia hamwe nĩguo twarĩrĩrie maũndũ ma kĩĩroho na tuongerere gĩkeno gitũ, kĩrĩa kiumanaga na roho mũtheru wa Ngai. (Gal. 5:22) Hĩndĩ ta ĩyo, kũheana ũtaaro wĩgiĩ ũrigitani kana indo cia gũthondeka mwĩrĩ—mũndũ orĩtio kana atorĩtio—no kweherie meciria maitũ harĩ maũndũ ma kĩĩroho na kũniinĩre arĩa angĩ gĩkeno kĩao. (Rom. 14:17) O mũndũ nĩwe wagĩrĩirũo gũtua ũrĩa ekũhiũrania na ũgima wake wa mwĩrĩ. Makĩria ma ũguo, gũtirĩ mũndũ ũngĩkorũo na kĩhonia kĩa mĩrimũ yothe. O na arigitani arĩa ega mũno nĩ makũraga na makarũara, na mũthia-inĩ magakua. Ningĩ kũmakĩra mũno ũgima wa mwĩrĩ gũtingĩraihia ũtũũro witũ. (Luk. 12:25) Ithenya rĩa ũguo, Bibilia yugaga, “ngoro ĩrĩa ngenu nĩ mũthaiga mwega.”—Thim. 17:22.

10. (a) Nĩ ngumo irĩkũ ikoragwo ĩrĩ cia bata harĩ Jehova? (b)Nĩ hĩndĩ ĩrĩkũ tũkaahota gũkenera ũgima mwega biũ wa mwĩrĩ?

¹⁰ No taguo, nĩ ũndũ mwega kũrũmbũiya muonekere witũ. No tũtiagĩrĩirũo kũgeria kweheria maũndũ mothe marĩa maronania atĩ nĩ tũrakũra. Maũndũ macio no monanie kũgimara, gĩtĩo, na ũthaka wa na thĩinĩ. Kwa ngerekano, Bibilia yugaga: “Kĩongo kĩrĩ mbuĩ nĩ thũmbĩ ĩrĩ ũgemu; kuoneka kĩonekaga na njĩra ya ũthingu.” (Thim. 16:31) Ũguo nĩguo Jehova atuonaga na twagĩrĩirũo kũgeria kwĩyona o ta ũguo atuonaga. (Thoma 1 Petero 3:3, 4.) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, hihi nĩ ũndũ wa ũũgĩ kwĩingĩria ũgwati-inĩ ũrĩa ũngĩoneka mũndũ agĩthĩnjwo kana akĩrigitwo no getha tu oneke arĩ mũthaka? “Gũkenera Jehova” nĩkuo kĩhumo kĩa ũthaka wa ma ũrĩa umanaga na thĩinĩ, hatarĩ ũhoro wa mĩaka kana ũgima wa mwĩrĩ. (Neh. 8:10) Thĩinĩ wa thĩ njerũ nokuo tũgaakorũo na ũgima mwega biũ wa mwĩrĩ na tũcokererũo nĩ ũthaka wa wĩthĩ. (Ayub. 33:25; Isa. 33:24) Nginya rĩrĩa hĩndĩ ĩyo ĩgaakinya, gũkorũo na ũũgĩ na wĩtĩkio nĩ kũrĩtũteithagia gũikara hakuhĩ na Jehova o tũkĩgeragia gũkenera ũrĩa tũhaana ihinda-inĩ rĩrĩ.—1 Tim. 4:8.

11. Mbeca ingĩtuĩka mũtego atĩa?

¹¹ Mbeca ti njũru, o na ti ũũru gwetha mbeca na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. (Koh. 7:12; Luk. 19:12, 13) O na kũrĩ ũguo, “kwĩrirĩria mbia” no mũhaka kũngĩtũma tũraihĩrĩrie Jehova. (1 Tim. 6:9, 10) “Mĩhang’o ya gũkũ thĩ,” kũrũmbũiya mũno ũhoro wĩgiĩ mabataro ma ũtũũro, no gũtũthararie kĩĩroho. No taguo tũngĩtharario nĩ ‘maheeni ma ũtonga,’ gwĩtĩkia atĩ ũtonga no ũrehe gĩkeno gĩa gũtũũra na ũgitĩri. (Mat. 13:22) Jesu nĩ onanirie wega atĩ “gũtirĩ mũndũ” ũngĩhota gũtungatĩra Ngai na ũtonga.—Mat. 6:24.

12. Nĩ mĩtego ĩrĩkũ ya kĩĩmbeca ĩrĩ kuo mahinda-inĩ maya, na tũngĩmĩĩthema atĩa?

¹² Mawoni matagĩrĩire megiĩ mbeca no matũme mũndũ eke maũndũ moru. (Thim. 28:20) Matanya ma kũgĩa na mbeca cia na ihenya na njĩra hũthũ nĩ matũmĩte amwe meingĩrie ciũthi-inĩ kana makaingĩrĩra biacara cia gwetha mbeca nyingĩ, o na makagucĩrĩria andũ angĩ thĩinĩ wa kĩũngano. Angĩ nao maheenekaga nĩ mbeca nyingĩ iria meragĩrũo makombithia mbeca. Ndũkanareke mũhaha wa mbeca ũtũme ũheenio. Hũthagĩra ũũgĩ. Ũngĩigua ũndũ ta waagĩra mũno, kaingĩ ndũkoragwo ũrĩ mwega.

13. Mawoni ma Jehova ũhoro-inĩ wĩgiĩ mbeca matiganĩte atĩa na ma thĩ ĩno?

¹³ Rĩrĩa twacaria “ũthamaki wa Ngai o na  ũthingu wake” mbere, Jehova nĩ arathimaga kĩyo gitũ tũgĩetha mabataro ma ũtũũro. (Mat. 6:33; Ef. 4:28) Ndangĩenda tũcũngage twĩ mĩcemanio-inĩ nĩ ũndũ wa kũruta wĩra mũkĩru kana tũgeciragia ũhoro wa mbeca rĩrĩa tũrĩ Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki. No andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno metĩkĩtie atĩ kũhũthĩra mahinda mao gwetha mbeca nokuo gwiki kũngĩtũma magaikara wega ihinda rĩrĩa rĩũkĩte. Kaingĩ nĩ mahatagĩrĩria ciana ciao ithingate mĩoroto ta ĩyo. Jesu onanirie atĩ mwĩcirĩrie ta ũcio ti wa ũũgĩ. (Thoma Luka 12:15-21.) Ũndũ ũcio ũratũririkania ũhoro wa Gehazi, ũrĩa weĩraga atĩ no akorokere indo cia kĩĩmwĩrĩ na atũũrie ũkuruhanu mwega na Jehova.—2 Ath. 5:20-27.

14, 15. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo kũiga mwĩhoko witũ harĩ mũtabarĩre wa kĩbiacara? Heana ngerekano.

¹⁴ Kũrĩ ndwĩgĩ imwe cianatwarũo nĩ maĩ nĩ ũndũ wa kwaga kũrekia thamaki ciarĩ nditũ mũno harĩ cio gũkuua. Hihi ũndũ ta ũcio no wĩkĩke harĩ Mũkristiano? Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Alex ataaragĩria atĩ, “Nĩ ngeragia mũno kũmenyerera indo. Ngĩhũthĩra thabuni nyone nĩ waitĩka mũingĩ, njokagia ũmwe cuba.” O na kũrĩ ũguo, Alex nĩ aingĩrire biacara-inĩ ya ũgũri na wendia wa cĩya, agĩĩciria atĩ thutha wa kahinda nĩ angĩatigire wĩra na aingĩre ũtungata-inĩ wa painia. Akĩambĩrĩria kũhũthĩra ihinda rĩingĩ agĩthuthuria ũhoro wĩgiĩ ũgũri na wendia wa cĩya. Akĩhũthĩra mbeca iria aaigĩte na ingĩ cia gũkomba kũgũra cĩya cierĩgagĩrĩrũo atĩ nĩ ingĩahaicire thogora. No handũ ha ũguo, ikĩgũa thogora na njĩra nene. Alex oigaga, “Nĩ ndehotorire gũcokia mbeca ciakwa, ndonaga atĩ ingĩathire na mbere, cĩya nĩ ingĩahaicire thogora.”

¹⁵ Ihinda rĩa mĩeri ĩigana ũna, gũtirĩ ũndũ ũngĩ Alex eeciragia. Akĩremwo gũthingata maũndũ ma kĩĩroho, na akĩũrũo nĩ toro. No cĩya itigana kũhaica. Alex akĩũrũo nĩ mbeca ciake nginya akĩendia nyũmba yake. Oigaga, “Nĩ ndareheire famĩlĩ yakwa thĩna mũnene mũno.” No nĩ eerutire ũndũ wa bata. “Rĩu nĩ menyete atĩ mũndũ angĩiga mwĩhoko wake harĩ mũtabarĩre ũyũ wa Shaitani, no nginya angĩtuurithio.” (Thim. 11:28) Ma nĩ atĩ, kũiga mwĩhoko witũ harĩ mbeca, biacara, kana ũhoti wa gwetha mbeca mũtabarĩre-inĩ ũyũ nĩ ũndũ ũmwe na kwĩhoka “ngai ĩrĩa ya gũkũ thĩ,” Shaitani. (2 Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Alex rĩu nĩ ahotete kũhũthia mũtũũrĩre wake ‘tondũ wa ũhoro ũrĩa mwega.’ No oige atĩ gwĩka ũguo nĩ kũmũreheire gĩkeno marĩ na famĩlĩ yake na gũgatũma makuhĩrĩrie Jehova makĩria.—Thoma Mariko 10:29, 30.

16. Kwĩraha kũrĩa kwagĩrĩire gũtiganĩte atĩa na kũrĩa gũtagĩrĩire?

¹⁶ Kwĩrahĩra maũndũ marĩa magĩrĩire no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega. Kwa ngerekano, nĩ twagĩrĩirũo kwĩrahagĩra gũkorũo tũrĩ Aira a Jehova. (Jer. 9:24) Kwĩhe gĩtĩo kĩrĩa kĩagĩrĩire no gũtũteithie gũtua matua mega na gwĩthema kwagarara ithimi citũ cia mĩtugo. No gwĩkĩrĩra mũno mawoni maitũ no gũtũme tũraihĩrĩrie Jehova.—Thab. 138:6; Rom. 12:3.

17, 18. (a) Gweta cionereria cia Bibilia cia andũ maarĩ enyihia o na cia arĩa maarĩ etĩi. (b) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe eethemire atĩa kũreka mwĩtĩo ũtũme araihĩrĩrie Jehova?

¹⁷ Bibilia nĩ ĩgwetete ũhoro wa andũ maarĩ etĩi na angĩ enyihia. Mũthamaki Daudi aacaragia ũtongoria wa Jehova arĩ na wĩnyihia, na Jehova nĩ aamũrathimaga. (Thab. 131:1-3) No Jehova nĩ aaconorithirie Nebukadinezaru na Belishazaru, Athamaki maarĩ etĩi. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) O na ũmũthĩ harĩ maũndũ mangĩgeria wĩnyihia witũ. Ryan, mũteithia wa ũtungata wĩna mĩaka 32, nĩ aathamĩire kĩũngano kĩerũ. Oigaga, “Ndeerĩgagĩrĩra atĩ nĩ ngũtuo mũthuri wa kĩũngano thutha wa kahinda, no mwaka ũgĩthira ũndũ ũcio ũtarĩ wekĩka.” Hihi Ryan nĩ aarakarire kana agĩturũo, nĩ kuona ta  athuri maagaga kũmũhe gĩtĩo kĩrĩa kĩmwagĩrĩire? Hihi nĩ aatigire gũthiĩ mĩcemanio, akĩreka mwĩtĩo ũtũme araihĩrĩrie Jehova na andũ Ake? Korũo nĩ wee ũngĩekire atĩa?

¹⁸ Ryan aririkanaga akoiga, “Ndaathomire maũndũ marĩa mothe ingĩahotire kuona megiĩ itanya rĩngĩaga kũhinga.” (Thim. 13:12) “Ngĩambĩrĩria kuona atĩ nĩ ndaabataraga gũkũria wetereri na wĩnyihia. Nĩ ndaabataraga kũreka Jehova andute.” Ryan agĩtiga gwĩciria igũrũ rĩake na akĩambĩrĩria gwĩciria ũhoro wa gũtungatĩra arĩa angĩ—kĩũngano-inĩ na ũtungata-inĩ. Thutha wa kahinda, nĩ eerutaga na andũ aigana ũna Bibilia. Oigaga, “Rĩrĩa ndaamũrirũo gũtungata ndĩ mũthuri wa kĩũngano mwaka ũmwe na nuthu thutha ũcio, ndierĩgagĩrĩra ũndũ ũcio. Nĩ ndatigĩte kũwĩciria amu nĩ ndakenagĩra ũtungata wakwa mũno.”—Thoma Thaburi 37:3, 4. 

19, 20. (a) Tũngĩtigĩrĩra atĩa atĩ maũndũ maitũ ma o mũthenya matiratũma tũraihĩrĩrie Jehova? (b) Nĩ cionereria irĩkũ tũngĩĩgerekania nacio cia andũ maatũũrire hakuhĩ na Jehova?

¹⁹ Maũndũ marĩa mothe marĩrĩirio gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ na kĩrĩa kĩhĩtũku nĩ ma bata ũtũũro-inĩ witũ. Nĩ twĩrahagĩra gũkorũo tũrĩ ndungata cia Jehova. Gũkorũo na famĩlĩ ĩrĩ na gĩkeno na ũgima mwega wa mwĩrĩ nĩ imwe cia irathimo nene iria Jehova atũheaga. Nĩ tũũĩ wega atĩ wĩra na mbeca no itũteithie kũhingia mabataro maitũ. Ningĩ nĩ tũmenyaga atĩ maũndũ ma gwĩkenia no matũcanjamũre na atĩ indo cia kĩĩrĩu no ikorũo na ũteithio. No gũthingata maũndũ macio ihinda rĩrĩa rĩtagĩrĩire, na njĩra ĩkĩrĩtie njano, kana ĩraingĩrĩra ũthathaiya witũ no gũtũme tũraihĩrĩrie Jehova.

²⁰ Hatarĩ nganja, ũguo nĩguo Shaitani angĩenda gũthiĩ. Ĩndĩ, no ũhote gwĩthema kũingĩra ũgwati-inĩ ta ũcio hamwe na famĩlĩ yaku! (Thim. 22:3) Kuhĩrĩria Jehova na ũtũũre hakuhĩ nake. Tũrĩ na cionereria nyingĩ cia Bibilia cia gũtũruta ũndũ-inĩ ũcio. Enoku na Nuhu ‘maatũire marĩ athiritũ a Ngai.’ (Kĩam. 5:22; 6:9) Musa ‘nĩ aakirĩrĩirie, ta onanĩte na Ũrĩa ũtonekaga.’ (Ahib. 11:27) Jesu nĩ aateithagio nĩ Ngai tondũ hĩndĩ ciothe eekaga maũndũ marĩa maakenagia Ithe ũrĩa wĩ igũrũ. (Joh. 8:29) Wĩgerekanagie na cionereria ta icio. ‘Kenaga hingo ciothe; hoyaga ũtegũtigithĩria maũndũ-inĩ mothe, cokagĩria Ngai ngatho.’ (1 Thes. 5:16-18) Na ndũkanareke ũndũ o na ũrĩkũ ũtũme ũraihĩrĩrie Jehova!