1, 2. a) Wãn to la a Sʋɩtãan belgd nebã? b) Bõe n tõe n sõng-d tɩ d kogl tõnd ne Wẽnnaam zoodã?

WẼNNAAM A ZEOVA naana ninsaalbã tɩ b rat a zoodo. La a Sʋɩtãan baoodame tɩ d rɩk yẽ naoor n tẽ t’a Zeova zood pa tɩlae ye. A sẽn belg d yaab a Hawa Edɛnnã tɛk n tãag rũndã, rẽ la a rat tɩ nebã tẽ. (Sɩng. 3:4-6) A tõogame tɩ wʋsg tẽed tɩ Wẽnnaam zood ka yõod ye.

² Zu-noogo, d tõe n gila a Sʋɩtãan bẽdsã. Bala, “tõnd ka zɩ Sʋɩtãanã sɩlem ye.” (2 Kor. 2:11) A maooda a na tõog tɩ d yãk yam n maan sẽn pa segde, n zãag ne a Zeova. La wa sõsg ning sẽn loogã sẽn wilgã, tʋʋmã, reemã la zagsã pʋsẽ zu-loeesã wɛɛngẽ, d tõe n bãng n yãka yam tɩ zemse. Sõs-kãngã na n goma te-paalã, laafɩ wã, ligdã la wuk-m-mengã yelle, la a wilg d sẽn tõe n maan to-to tɩ b ra wa zãag-d ne a Zeova ye.—Zak 4:8.

3. Wãn to la ordinatɛɛr tõe n naf ned wall wã-a?

³ Zĩig zãnga, nebã tʋmda ne te-paalã masã. D sã n bãng n tʋm ne-b sõma, tõe n naf-d lame. La d sã n pa tʋm ne-b tɩ zemse, tõe n zãag-d-la ne d saasẽ Ba wã. D gom ordinatɛɛr-dãmbã yelle. Yaa ne ordinatɛɛr-dãmb la b gʋlsd Gũusg Gasgã n yiisdẽ. Ordinatɛɛr tõe n sõng-d lame tɩ d maan vaeesgo, tɩ d paam kibay wall d taas neb kibaya. A mi n tara reem d sẽn tõe n deem tɩ yɩ-d noogo. La d sã n nong ordinatɛɛrã tɩ looge, d tõe n wa tʋmda ne-a wʋsg la d tagsd a yell wakat fãa n sãamd d sẽkã. Piblisite wã rãmb maanda b sẽn tõe fãa n dat tɩ tõnd tags tɩ d segd n daa te-paall fãa sẽn yi. Wala makre, bi-bɩɩg n tʋlg ordinatɛɛr modɛll-paalle, n soos n yãk a yiimd a ye n koose. Ad sɩd yaa tags-koɛɛg soaba!

4. Bõe la kiris-ned sẽn da tʋmd ne ordinatɛɛrã tɩ loog maan-yã?

 ⁴ Sẽn yaa wẽng n yɩɩd yaa y sẽn na n dɩkd sẽk wʋsg n tʋmd ne ordinatɛɛrã wall y tʋm ne-a tɩ pa zems tɩ zãag-y ne a Zeova. A Jon kibarã wilgda rẽ. Yaa saam-biig sẽn tar yʋʋm 28. A yeelame tɩ baa yẽ sẽn mi tɩ Biiblã wilgame tɩ d tog n baoa sẽk tũudmã tʋʋm yĩngã, a ra tʋmda ne ordinatɛɛrã wʋsg n pa tar sẽk n zãmsd Biiblã ye. * A ra mi n paka ẽnternetã n ges tɩ zĩigã zʋʋge. A Jon yeelame tɩ yẽ yaamsã sã n da paasdẽ, manegd n lebga toog ne-a t’a yiki. A ra toonda neb mesaaz-rãmb la a get filim-koeese. Mi n yaa filim-yood menga. A Jon wa n dat n basa a minim-wẽngã, n tõg a ordinatɛɛrã tɩ gõeemã lɛɛr sã n wa ta bɩ ki a toore.—Karm-y Efɛɛz rãmb 5:15, 16.

5, 6. a) Wãn to la roagdbã segd n ges b kambã yelle? b) Wãn to la roagdbã tõe n sõng b kambã tɩ b paam tũud-n-ta-sõma?

⁵ Roagdbã, baa sẽn pa tɩlae tɩ y gũusd y kambã tʋʋm fãa wã, segdame tɩ y gũusd n get b sẽn tʋmd ne ordinatɛɛrã to-to wã. Ra n bas-y tɩ b ges sit wɛɛb-rãmb sẽn wilgd yoob la zĩn-dãmb yɛl ye. Ra n bas-y-b me tɩ b tão nen-kɛglem ze-video-rãmb wall b bao nin-wẽns zood ye. Y sã n bas-b tɩ b maand b yam y sẽn pa rat tɩ b tiis-y yĩnga, b tõe n tagsame tɩ b sẽn maandã pa wẽng ye. Yaa yãmb a roagdbã n segd n kogl y kom-bõonegã la y kom-bɩɩsã tɩ bũmb da wa kɩt tɩ b zãag ne a Zeova ye. Rũmsã meng kogenda b kambã. Roagdbã me segd n kogla b kambã tɩ bũmb da maan-b ye.—Ges-y Oze 13:8.

⁶ Sõng-y y kambã tɩ b bao tũud-n-ta-sõma saam-biisã sʋka. Sẽn paase, tẽeg-y tɩ y kambã ratame tɩ y naagd taab n kokd pemsem, n deemdẽ, la y maand yɛl a taaba, tɩ paasd y zakã neb ne Wẽnnaam zoodã pãnga.

7. Bõe yĩng tɩ d kogend d laafɩ wã?

⁷ Tõnd sã n wa pʋʋsd d taaba, d wae n sokd-b-la b yĩns kibare. Bala d yaab a Ãdem ne a Hawa sẽn bas t’a Sʋɩtãan zãag-b ne a Zeova wã tɛka, bãasã namsda ãdem-biisã. Woto nooma a Sʋɩtãana, bala d sã n ka laafɩ, yaa toog tɩ d tʋm a Zeova tʋʋmdã sõma. La d sã n ki, d pʋd n pa le tõe n maan dẽ ye. (Yɩɩl 115:17) Rẽ n so tɩ d maand d sẽn tõe fãa n kogend d laafɩ wã. Sẽn paase, d tẽed-n-taasã laafɩ yell pak-d lame.

8, 9. a) Laafɩ wã wɛɛngẽ, bõe yĩng tɩ d pa segd n maan tɩ looge? b) Wãn to la sũ-noog nafd neda?

⁸ La segdame tɩ d gũus n da wa maan tɩ loog ye. Makre, kẽer sãamda b sẽka, n pẽgd rɩbd sãnda, tɩt la ka-sõodem kẽere, n dat tɩ neb a taabã maan wa bãmba, tɩ b sẽn maand rẽ  ne yẽesem ningã yɩɩd b sẽn moond koɛɛgã to-to wã. B tõe n tagsdame tɩ b sẽn maand woto wã yaa b taabã neer yĩnga. La pa zems tɩ Rĩungã roogẽ wall tigis-kãsemsã zĩigẽ bɩ d koosd tɩt la ka-rãmb wall d gomd b yell ye. Bõe yĩnga?

⁹ Tõnd sẽn tigimd taabã yaa sẽn na yɩl n zãms Biiblã la d paas d sũ-noogã sẽn yaa zʋg-sõng vʋʋsem sõngã sẽn kõtã. (Gal. 5:22) Sasa kãense, d pa segd n kõt d taabã sagls tɩt wɛɛngẽ, baa yaa bãmb n kos ye. Tõe n booga kẽer sũ-noogã. (Rom 14:17) Pa tõnd n segd n wilg nebã b sẽn tõe n tɩbs b mens to-to ye. Sẽn paase, ned kae n mi bãasã fãa tɩɩm ye. Logtoɛɛmb nins sẽn tar minimã meng kʋʋndame, b lʋɩta bãase, la b kiidẽ. Baa d maand yɩɩr d laafɩ wã wɛɛngẽ, d pa tõe n paas d yõorã woglem ye. (Luk 12:25, MN) D tẽeg tɩ Biiblã yeelame tɩ “sũ-noog wata ne laafɩ.”—Yel. 17:22.

10. a) Bõe n kɩtd tɩ ned yaa neer a Zeova nifẽ? b) Wakat bʋg la d na n paam laafɩ hakɩka?

¹⁰ D sã n manegd d mens n dat n yɩ neere, pa wẽng ye. La d pa segd n maand d sẽn tõe fãa sẽn na yɩl tɩ nebã ra neẽ tɩ d kʋʋndame ye. Biiblã yeela woto: “Zoob-peend yaa wa waoogr maanfo. La yaa tɩrlem sor zug la b paamd-a.” (Yel. 16:31) A Zeova getame tɩ tõnd sẽn sɩd yaa ned ningã yõod yɩɩda d neermã, tɩ tõnd me segd n maan woto. (Karm-y 1 Pɩɛɛr 3:3, 4.) Rẽnd pa tar yõod tɩ nagem yĩng bɩ d maan woperasɩõ, n sõod kaam wall d vond tɩt sẽn tõe n ning d vɩɩmã yell pʋgẽ ye. Neerem hakɩkã pa be ne d laafɩ wall d yʋʋm ye. Yaa “sũ-noog ning” a Zeova sẽn kõtã n wat ne rẽ. (Neh. 8:10) Dũni-paalgã pʋgẽ bal la d na n paam laafɩ hakɩka, la d le lebg poala. (Zoob 33:25; Ezai 33:24) La nand tɩ wakat kãng ta, d sã n tʋmd ne yam la tẽebo, na n sõng-d lame tɩ d ra zãag ne a Zeova, la d ra bas tɩ yɩ d laafɩ wã yell bal n pak-d ye.—1 Tɩm. 4:8.

11. Wãn to la ligd tõe n zãag-d ne a Zeova?

¹¹ Ligd pa bõn-wẽng ye. D sã n baood ligd ne pʋ-peelem, yaa sõma. (Koɛ. 7:12; Luk 19:12, 13) La d sã n nong ligdi, na n zãag-d-la ne a Zeova. (1 Tɩm. 6:9, 10) Ned sã n maand “yɩɩr ne dũniyã yɛla,” rat n yeel t’a sã n maand yɩɩr bũmb nins sẽn yaa tɩlaeyã yĩnga, tõe n komsa a tẽebã. “Arzɛgsã belgr” me, rat n yeel tɩ tẽ tɩ arzɛgsã wata ne koglg la sũ-noog hakɩkã tõe n komsa ned tẽebo. (Mat. 13:22) A Zezi yeelame tɩ “ned ka be” n tõe n tũud Wẽnnaam la a pʋgd arzɛgsã tɩ zems ye.—Mat. 6:24.

12. Bõe la neb kẽer maand n dat ligd tao-tao, la wãn to la d tõe n da rɩk b togs-n-taare?

¹² D sã n tagsdẽ tɩ ligd yõod yɩɩda bũmba fãa, d tõe n wa maana sẽn pa segde. (Yel. 28:20) Saam-biis kẽer sẽn tʋlg n paam ligd tao-tao sak n tãoa lotori, wall b kẽes b toog afɛɛr-dãmb pʋsẽ n pa reng n tags sõma ye. Kẽer meng baoome tɩ b tẽed-n-taas kẽ yel-kãens pʋsẽ. Sãnda sak n dɩka b ligd n peng saam-biisi, b sẽn pʋlem-b tɩ b na n wa yao-b lame n dogl wʋsg yĩnga. D sã n yaa yão-beed soaba, d tõe n wa kẽe afɛɛr sẽn tõe n kɩt tɩ d bõn ligd wʋsgo. Woto yĩnga, d gũus ne yão-beedo. Tẽeg-y tɩ sɩdem-sɩdmã, ligd wʋsg pa tõe n tiig n paam woto ye.

13. Wãn to la dũniyã neb sẽn get ligdã to-to wã yaa toor ne a Zeova rẽndã?

¹³ D sã n lʋɩɩs ‘Wẽnnaam soolmã ne a tɩrlmã’ taoore, la d modgd sẽn na yɩl n paam bũmb nins sẽn yaa tɩlaeyã,  a Zeova na n ninga d modgrã barka. (Mat. 6:33; Ef. 4:28) A pa rat tɩ d wa suusd Rĩungã roogẽ d sẽn tʋm wʋsg n ya yĩnga, wall d zĩ n maand yɩɩr ligd yĩng ye. La dũniyã neb wʋsg tẽedame tɩ b segd n maana b sẽn tõe fãa n lebg arzɛgs-rãmba, tɩ rẽ la bũmb pa na n paoog-b b kʋʋlem zugẽ. B nong n datame tɩ b kambã rɩk b togs-n-taare. A Zezi wilgame tɩ woto pa yam tʋʋmd ye. (Karm-y Luk 12:15-21.) Tõe tɩ rẽ tẽegda tõnd a Gehazi yelle. A ra tẽeme t’a tõe n yɩɩ yão-be-ned la a kell n ta a Zeova yam.—2 Rĩm 5:20-27.

14, 15. Bõe yĩng tɩ pa yam bũmb tɩ d tẽ tɩ ligd kogenda ned sõma? Rɩk-y makre.

¹⁴ Sɩls buud n be n yõgd zĩm. Sɩl-kãens kẽer bõra koomẽ, b sẽn yõk zĩif sẽn yaa zɩsg wʋsg ne-b yĩnga. Bũmb sẽn wõnd woto tõe n paama kiris-ned bɩ? Kãsem-soab yʋʋr sẽn boond t’a Alex wilgame tɩ yẽ ra mii ligd kẽgsgo. La a wa n tagsame t’a sã n paam ligd wʋsgo, a tõe n basa a tʋʋmdã n lebg so-pakda. Woto kɩtame t’a rɩk a ligdã fãa n da teed n bĩngi, n gũudẽ tɩ te-kãens ligdã sã n wa rʋ bɩ a koose. A penga ligd meng n paase. La a Alex sẽn da teed ninsã ligd wa n sigame. Ad a sẽn yeele: “Mam sẽn da rat yaa m we n lebs n paam m ligdã. Mam tagsame tɩ m sã n yãas n gũu, teedã ligd na n wa rʋʋme, tɩ m paam n koose.”

¹⁵ Maana kiis t’a Alex pa tagsd bũmb yell tɩ pa a leebgã ye. A ra pa le tõe n tʋm tũudmã tʋʋm sõma, n da pa tõe n gũs sõma me ye. La a teedã ligd pa tol n dʋ ye. A Alex bõna a ligdã, tɩ lebg tɩlae t’a koos a zakã. A yeelame tɩ yẽ baoa toog n kõ a zakã rãmba. La a Alex rɩka yam. Ad a sẽn yeele: “Masã, m kɩsa sɩd tɩ ned ning fãa sẽn teeg a Sʋɩtãan dũniyã na n paama sũ-sãamse.” (Yel. 11:28) Sɩd me, d sã n teega d ligd wall d teega d meng d sẽn mi ligd baoob yĩnga, d mi tɩ d pa mi me, yaa a Sʋɩtãan sẽn yaa “dũni-kãngã wẽnnaamã” la d teeg-yã. (2 Kor. 4:4; 1 Tɩm. 6:17) A Alex zu-loɛɛgã poore, a basa yɛl wʋsg baoob “koe-noogã yĩnga.” Woto paasa yẽ ne a zakã rãmb sũ-noogã, la paas b zoodã ne a Zeova.—Karm-y Mark 10:29, 30.

16. Wãn to la zu-zẽkr yaa toor ne wuk-m-menga?

¹⁶ D sẽn paam n yaa a Zeova Kaset rãmbã yaa zu-zẽkre. (Zer. 9:24) D sẽn mi rẽ wã kɩtame tɩ d maand d sẽn tõe tɛk sẽn na yɩl tɩ d yam-yãkr fãa zems ne Wẽnnaam noyã sẽn yaa tɩrsã. La d segd n gũusame n da lebg wuk-m-meng soaba, bala tõe n kɩtame tɩ d zãag ne a Zeova.—Yɩɩl 138:6; Rom 12:3.

17, 18. a) Wilg-y ned sẽn yɩ sik-m-meng-soaba, la neb sẽn yɩ wuk-m-mens rãmb tɩ Biiblã gomd b yelle. b) Wãn to la saam-biig pa bas tɩ wuk-m-meng zãag-a ne a Zeova?

¹⁷ Biiblã tara kibay sẽn gomd wuk-m-mens rãmb la sik-m-mens rãmb yelle. Wala makre, rĩm a Davɩɩd ra sikda a meng n baood a Zeova sor-wilgri, t’a ningd-a barka. (Yɩɩl 131:1-3) La a Zeova sɩbga rĩm a Nebukadnezaar ne a Bɛlsazaar fãa b wuk-m-mengã yĩnga. (Dan. 4:27-34; 5:22-30) Yɛl kẽer taoore, d sã n sɩd pa sik-m-meng soaba, tõe n yɩɩ toog ne-do. A Ryan kibarã wilgda rẽ. A ra yaa kãsemb-sõngd sẽn tar yʋʋm 32, n toeem tiginga. Ad a sẽn yeele: “Mam da tagsdame tɩ pa na n kaoos la b yãk-m tɩ m lebg kãsem-soab ye. La maana yʋʋmd tɩ b pa yãk maam ye.” Sã n da yaa yãmba, y maanda wãna? Rẽ yĩnga a Ryan wuka a meng n sãam a sũur ne kãsem-dãmbã n tẽed tɩ b paoog-a lame bɩ? A basa tigissã kẽnd  n zãag a meng ne a Zeova la a nin-buiidã bɩ?

¹⁸ Ad a Ryan sẽn yeele: “Mam karma tõnd sɛbã sõss nins sẽn wilgd d sẽn segd n zã d mens to-to d sã n wa gũud bũmb tɩ kaoosdẽ wã. (Yel. 13:12) A paasa woto: “Mam wa n bãngame tɩ m segd n bɩɩsa maag-m-meng la sik-m-menga, la tɩ m segd n basame t’a Zeova zãms-m n paase.” Rẽ poore, a Ryan basa a mengã yell tagsgo, n tagsd a sẽn tõe n sõng a tẽed-n-taasã la koe-moonegã zĩigẽ neb to-to. Sẽn pa yã n kaoose, a paama neb wʋsg n zãmsd Biiblã. Ad a sẽn wa n yeele: “Yʋʋmd la pʋɩ-sʋk poor b sẽn wa n yãk maam tɩ m lebg kãsem-soabã, ling-m lame. M sẽn da kẽes m meng wʋsg koe-moonegã pʋgẽ wã ra noom-m lame, tɩ m da pa le maand yɩɩr b sẽn da nan pa yãk-mã yĩng ye.”—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 37:3, 4.

19, 20. a) Wãn to la d tõe tɩ bũmb nins yell d sẽn gomã ra wa zãag-d ne a Zeova? b) Wãn to la d tõe n dɩk neb nins sẽn tõog n pa zãag ne a Zeova wã togs-n-taare?

¹⁹ Bũmb nins yell d sẽn gom sõs-kãngã la sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã fãa tara yõodo. Makre, tõnd zẽkda d zut d sẽn paam n yaa a Zeova nin-buiidã. Zak pʋgẽ sũ-noog la yĩns laafɩ bee bõn-kãsems nins a Zeova sẽn kõ-dã sʋka. D miime tɩ nug-tʋʋmd la ligd yaa tɩlae sẽn na yɩl n ges d mens la d zagsã rãmb yelle. D miime me tɩ pemsmã kokr pa wẽnga, la tɩ te-paalã tõe n naf-d lame. La segdame tɩ d tẽeg tɩ d sã n pʋgd bõn-kãensã wʋsg n pa le tar sẽk n tʋmd tũudmã tʋʋma, wall d pʋg-b n maan sẽn pa segde, tõe n zãag-d-la ne a Zeova.

²⁰ Rẽ la a Sʋɩtãan data. La yãmb ne y zakã rãmb tõe n gila yel-beed a woto. (Yel. 22:3) Yaa y sẽn na n sakd a Zeova. Kibay wʋsg bee Biiblã pʋgẽ n gomd neb sẽn maan woto yelle. Wala makre, a Enok ne a Nowe “tũu Wẽnnaam.” (Sɩng. 5:22; 6:9) A Moiiz “talla tẽeb kãn-kãe wa a yãa nebã nin sẽn ka tõe n yã-a soabã.” (Heb. 11:27) A Zezi sẽn da maandã fãa sẽn tat a saasẽ Ba wã yamã, a pa tol n bas a sõngr ye. (Zã 8:29) Rɩk-y nin-kãensã togs-n-taare. “Maan-y sũ-noog wakat fãa. Pʋʋs-y Wẽnnaam n da bas ye. Bɩ y pʋʋs Wẽnnaam bark bũmb fãa yĩnga.” (1 Tes. 5:16-18) Ra n bas-y tɩ baa fʋɩ zãag-y ne a Zeova ye!