Ir al contenido

Ir al índice

Jehovaman qayllaykullaypuni

Jehovaman qayllaykullaypuni

“Diosman astawan qayllaykuychej; paypis qayllamusonqachej.” (SANT. 4:8.)

1, 2. 1) ¿Ima tojllapitaj Satanás urmachiyta munawanchej? 2) ¿Imataj yanapawasun Diosman astawan qayllaykunapaj?

JEHOVAQA mana paymanta karunchasqa kausanapajchu ruwawarqanchej. Satanastaj sapallanchejmanta imatapis ruwayta atisqanchejta yuyachiyta munawanchej. Chaytaqa Edén huertapi Evata chʼaukiyasqanmantapacha yuyachishan (Gén. 3:4-6). Kunankamataj yaqha tukuy runas chay llulla cuentota creellankupuni.

2 Noqanchejrí, mana Satanaspa tojllasninpi urmasunmanchu, imajtinchus “yachanchej payqa ima sajratachus ruwayta munasqanta” (2 Cor. 2:10, 11). Payqa Jehovamanta karunchakunapaj jina imatapis ajllananchejta munan. Iskay kaj yachaqanapeqa llankʼaymanta, kusirikuymanta, qharqochikoj familiaresmanta ima parlarerqanchej. Kay yachaqanapitaj, runaj ruwasqasninta, onqoykunata, qolqeta, jatunchakuyta ima maychus kajllata qhawanata yachakusun, chaytaj Diosman astawan qayllaykunapaj yanapawasun (Sant. 4:8).

RUNAJ RUWASQASNIN

3. ¿Imaynatataj runaj ruwasqanta allinta chayrí mana allinta apaykachakunman? Sutʼinchariy.

3 Runaj ruwasqan aparatosqa tukuynejpiña rikhuriykushan. Chaykunata allinta apaykachajtinchejqa yanapawasunman, manachayrí Jehovamanta karunchawasunman. Sutʼincharinapaj, kay revistataqa computadoraspi qhelqaspa orqhokun. Chantapis, imatapis astawan yachanapaj, wajkunawan parlanapaj, wakin kutitaj sonqota kusirichinapaj kanman. Chaywanpis, chay aparatosllata apaykachayman qokusunman. Kunallanraj rikhurimushasqan aparatosta vendejkunaqa rantinapuni kasqanta yuyachinku. Uj waynuchoqa kunallanraj rikhurej computadorata munaspa, rantikunanpaj pakayllamanta ujnin luruninta venderpasqa. Chayqa, ¡may wampu ruwaypuni!

4. ¿Imatataj uj cristiano ruwarqa Internetman yachaykukusqanta saqenanpaj?

 4 Runaj rikhurichisqan aparatosta apaykachayman qokuspa Jehovamanta karunchakoyqa, aswan wampu ruwayraj kanman. Juan, * pichus 28 watasniyoj cristiano, nerqa: “Bibliapi, cristiano ruwanasninchejta juntʼanapaj tiempochakunata nisqanta yachani. Chaywanpis, computadorata japʼichini chayqa mana saqeyta atinichu”, nispa. Juanqa tutakama Internet qhawarisqa kaj. Pay nin: “May saykʼusqa kaspapis, Internetnejta wajkunawan parlayta chayri mana qhawana videosta qhawayta nipuni saqeyta atejchu kani”, nispa. Yachaykukusqanta saqenanpajtaj, puñunan horasta computadoran sapallanmanta wañunanpaj churarqa (Efesios 5:15, 16 leey).

Tatas wawasniykichejta yanapaychej runaj ruwasqanta allin yuyaywan apaykachanankupaj

5, 6. 1) ¿Imatataj tatas ruwananku tiyan? 2) ¿Imatá ruwasunman wawasninchej sumaj amigosta tarinankupaj?

5 Tatas, wawasniykichejta mana ñawisnillaykichejpichu purichinaykichej kajtinpis, computadorapi imatachus qhawashasqankutaqa qhawarinaykichejpuni tiyan. Internetpeqa khuchichakuy, sajra pujllaykuna, layqerios ima rikhurin, sajra runaswantaj masichakunkuman. Mana allinchu kanman ama chʼajwanallankupaj chaykunata qhawajta saqeyqa. Ichapis paykuna yuyankuman: “Ruwashasqayta ni qhawarillankupischu chayqa, allillantachá ruwashani”, nispa. Qankunaqa wawasniykichej jatunña kajtinkupis, Jehovamanta karunchachej imasmanta jarkʼanaykichej tiyan. Kaypi tʼukurina: china jukumareqa uñasninta jarkʼananpaj chay rato phinkin. Uywasllaraj uñitasninkuta jarkʼanku chay, astawanchá tatasqa (Oseas 13:8, kikinchay).

6 Wawasniykichejtaqa tukuy edadniyoj hermanoswan masichakunankupaj yanapaychej. Wawasniykichejqa, paykunawan asirinaykichejta, pujllarinaykichejta, llankʼanaykichejta, Jehovaman qayllaykunaykichejta ima necesitanku. *

ONQOYKUNA

7. ¿Imaraykutaj mana onqoyta munanchejchu?

7 Runasqa “¿wapitullachu kashanki?” nispa sapa kuti tapunakunchej. Chaywanpis, Satanás ñaupa tatasninchejta Jehovamanta karunchasqanmantapacha, tukuy onqonchej. Kuraj Supayqa onqoykojtinchej kusikun, imajtinchus Diosta sirvinapaj jarkʼawanchej. Wañupuspataj, niña payta sirviyta atinchejchu (Sal. 115:17). Chayrayku, wapitulla kanapaj tukuy imata ruwanchej. Hermanosninchej imaynachus kashasqankumantapis llakikunchejpuni. *

8, 9. 1) ¿Imatataj onqoykunamanta mana anchata llakikunapaj ruwasunman? 2) ¿Imaynatataj sonqo kusisqa kay yanapawanchej?

8 Chayllamanta anchata llakikoyqa mana allinchu kanman. Wakin hermanosqa Diospa  Reinonmanta willanankumanta, imastachus mikhunata, ima jampiswanchus jampichikunata ima yuyaychaspa purinku. Chayta ruwaspataj wajkunata yanapashasqankuta yuyankuman. Chaywanpis, tantakuykuna chayri jatun tantakuykuna niraj qallarishajtin chayri tukukojtin, mana allinchu wajkunaman jampista rikuchiy chayri ima tratamientostachus ruwanankuta yuyaychay. ¿Imaraykú?

9 Tantakuykunaqa Bibliamanta yachakunapaj, kusikuyninchejta wiñachinapaj ima, chay kusiytaj Diosmanta jamun (Gál. 5:22, 23). Tantakuykunapi wajkunaman jampista rikuchiy chayri imaynatachus jampichikuyta yuyaychayqa mana allinchu, paykuna mañawajtinchejpis. Chayta ruwaspaqa wajkunaj kusiyninkuta chinkachisunman (Rom. 14:17). Imaynatachus jampichikuytaqa sapa uj ajllanan tiyan. Chantapis, ni maypi tukuy onqoykunapaj jampi kanchu. Sumaj doctorespis onqonku, machuyanku, wañunku ima. Chantapis, anchata phutikuspaqa mana kausayninchejta yapasunchu (Luc. 12:25). Chaywanpis, “sonqo kusisqa kayqa uj sumaj jampi” (Pro. 17:22).

10. 1) ¿Imatataj Jehová noqanchejpi astawan qhawan? 2) ¿Maykʼajtaj ni imamanta onqosunchu?

10 Rijchʼayninchejmanta llakikuypis mana juchachu. Chaywanpis, mana machuyayta munaspa tukuy imata ruwachikoyqa mana allinchu. Machuyashasqanchejqa wiñay tukusqa, sumajpaj qhawasqa, sumaj runas ima kasqanchejta rikuchinman. Bibliapi nin: “Machuyaspa yuraj uma kayqa sumaj pillumin; chayqa tarikun cheqan ñanta purisqapi”, nispa (Pro. 16:31). Jehovaqa ajinata qhawawanchej, noqanchejpis ajinallatataj qhawakuna (1 Pedro 3:3, 4 leey). ¿Allinchu kanman allin rijchʼayniyoj kanapaj kausayninchejta wañuy pataman churaspa operachikuy chayri uj tratamientota ruway? Ima edadniyoj chayri ima rijchʼayniyoj kajtinchejpis, Diospa kusikuynin aswan sumaj, imajtinchus allinpaj qhawawanchej (Neh. 8:10). Mosoj pachallapi ni imamanta onqosunchu, waynasman, sipasmantaj tukusun (Job 33:25; Isa. 33:24). Chaykamataj, yachaywan imatapis ajllana, creeyniyojtaj kana, chayqa Jehovaj qayllallanpipuni kanapaj yanapawasun (1 Tim. 4:8).

QOLQE

11. ¿Imaynapitaj qolqe uj tojlla kanman?

11 Qolqeyoj kay, llankʼakuspa qolqeta japʼiypis mana juchachu (Ecl. 7:12; Luc. 19:12, 13). Chaywanpis, “qolqe munakoyqa” Jehovamanta karunchawanchej (1 Tim. 6:9, 10). “Kay pacha imaspi yuyaykuna”, nisunman necesitasqanchej kapunawanchejmanta anchata llakikoyqa Diosmanta karunchawasunman. Kikillantaj kanman “qhapajyayta” munapayajtinchejpis chayri chaykunawan kusisqa, ni imamanta llakikuspataj kausakuyta yuyajtinchejpis (Mat. 13:22). Jesusqa “mana pipis” Diosta, qhapaj kaytawan ujllapi sirviyta atisqanta nerqa (Mat. 6:24).

12. ¿Imastataj wakin ruwanku qolqeta usqhayllata japʼiyta munaspa, imaynatá chaykunata qhesachasunman?

12 Qolqeta maskʼayllaman qokuspaqa chʼampaykunapi rikhurisunman (Pro. 28:20). Wakenqa qolqeta usqhayllata japʼiyta munaspa, billetes de lotería nisqata rantinku chayri runasta tantanku ranqhaspa llankʼanankupaj, hermanostapis chayman tanqanku. Wakintaj, qolqenkuta sumajta llankʼachinankuta yuyaspa negociospaj qolqenkuta churanku. Ama qolqeta munapayaspa chaykunawan chʼaukiyachikuychu. Allin yuyayniyoj kay, pillapis ujllapi qolqeykita mirachinaykita nisojtenqa ichá mana jinachu.

13. ¿Imaynatataj Jehová qolqeta qhawananchejta munan?

13 “Diospa reinonta, cheqan kaynintawan” ñaupajman churasun chayqa, necesitasqanchejta tarinapaj llankʼasqanchejta Jehová bendicenqa (Mat. 6:33;  Efe. 4:28). Payqa mana munanchu anchata llankʼasqanchejrayku chayri qolqellapi yuyasqanchejrayku, tantakuykunapi may saykʼusqa kananchejta. Kay pacha runasqa qolqeta tantajtillanku qhepaman mana llakikuspa kausanankuta yuyanku. Wawasninkutapis chayman tanqanku. Jesusrí ajinata yuyay mana allinchu kasqanta yachacherqa (Lucas 12:15-21 leey). Ama Giezi jina kanachu, payqa qolqeta munapayaspapis, Dioswan allillanpipuni kayta yuyarqa (2 Rey. 5:20-27).

14, 15. ¿Imaraykutaj qolqepi atienekuy mana allinchu? Sutʼinchariy.

14 Wakin ankasqa mayupi may jatun challwata japʼispa mana kacharipuyta munasqankurayku, yakupi pʼultikuspa wañunku. ¿Uj cristiano ajinapi rikukunmanchu? Uj anciano, Alejo sutiyoj nin: “Imatapis michʼakunipuni, ashkha champú surorqamojtenqa botellanman kutiykuchipuni”, nispa. Chaywanpis, payqa uj tojllapi urmasqanrayku ashkha qolqeta pierderqa. Payqa wajkunaj qolqenkuta llankʼachej empresaman qolqenta churaykorqa, ajinamanta niña unaytachu llankʼaspa, precursor kayta yuyarqa. Imaynatachus qolqenta astawan llankʼachinanta yachananpajtaj, astawan chayman qokorqa. Waqaychasninwan, manukusqanwan ima empresaspi wajkunaj qolqe churasqankuta ranterqa, wicharinanta yuyaspa. Chaywanpis mana yuyasqanman jinachu karqa. Alejo nin: “Mana qolqeyta pierdeyta munarqanichu. Tumpata suyarejtiy ichapis wicharinanta yuyarqani”, nispa.

15 Alejoqa killasta chayllapi yuyaspa anchata llakikorqa. Jehovata yupaychaytapis niña ñaupajman churayta aterqachu, ni puñuypis chayajñachu. Chay rantisqantaj nipuni wicharerqachu. Chayrayku waqaychasninta pierderqa, wasintapis vendenan karqa. Pay nin: “Llakiypi familiayta rikhuricherqani”, nispa. Chaywanpis, imatachus yachakusqanmanta nin: “Satanaspa pachanpi atienekojqa sonqo pʼakisqa qhepakun”, nispa (Pro. 11:28). Waqaychanchejpi, llankʼachinapaj qolqe churasqanchejpi chayri uj rato qolqeta japʼiyta yachasqanchejpi atienekoyqa Satanaspi atienekuy jina, “kay pachaj diosnenqa” pay kasqanrayku (2 Cor. 4:3, 4; 1 Tim. 6:17). Alejoqa chay kutimantapacha, sumaj willaykunata astawan willananpaj kapusqallanwanña kausakun. Kunantaj, familianwan kusisqa kanku, Jehovawantaj astawan masichakunku (Marcos 10:29, 30 leey).

JATUNCHAKUY

16. ¿Imaraykutaj jatunchakuy wakin kuti allillan, wakin kutitaj mana?

16 Jatunchakoyqa wakin kuti allillan. Sutʼincharinapaj, Jehovaj testigosnin kasqanchejmanta jatunchakoyqa allillan (Jer. 9:24). Allinpaj qhawakusqanchejqa imatapis allinta ajllanapaj, kamachiykunata mana pʼakinapaj ima yanapawanchej. Chaywanpis, yuyasqanchej aswan sumaj kasqanta yuyay chayri runaykachay, Jehovamanta karunchawasunman (Sal. 138:6; Rom. 12:3).

Qotuchakuypi ima ruwaytapis japʼiymanta llakikunamantaqa willaypi kusisqa llankʼakuna

17, 18. 1) ¿Pikunataj llampʼu sonqo karqanku, pikunataj jatunchakoj runas karqanku? 2) ¿Imatataj uj hermano ruwarqa Jehovamanta mana karunchakunanpaj?

17 Bibliapeqa llampʼu sonqosmanta, runaykachajkunamanta ima parlan. Sutʼincharinapaj, Jehovaqa rey Davidta bendicerqa llampʼu sonqowan yanapayninta maskʼasqanrayku (Sal. 131:1-3). Chaywanpis Nabucodonosorta, Belsasartawan, jatunchakoj reyes kasqankurayku castigarqa (Dan. 4:30-37; 5:22-30). Kunanpis, llampʼu sonqochus manachus kasqanchejta wakin kuti rikuchina kanqa. Raulmanta parlarina. Payqa 32 watasniyoj kashaspa, siervo ministerial jina waj qotuchakuyman riporqa. Pay nin: “Usqhayllata ancianota sutichanawankuta yuyarqani, wataña kajtinpis  nipuni sutichawarqankuchu”, nispa. ¿Phiñakunmanchu karqa ancianos pisipaj qhawasqankuta yuyaspa? ¿Niñachu tantakuykunaman rinman karqa? ¿Karunchakunmanchu karqa Jehovamanta, llajtanmantapis? ¿Imatá qan ruwawaj karqa?

18 Raúl nin: “Proverbios 13:12 versiculopi ‘imatapis suyasqa mana juntʼakusqanmanta’ nisqanta, publicacionespi mayta ukhuncharqani. Ajinamanta astawan pacienciakunayta, llampʼu sonqo kanayta ima reparakorqani. Chantapis, Jehovaj makisninman churakunay karqa”, nispa. Raulqa niña payllapichu yuyarqa. Astawanqa qotuchakuypi, willaypi ima wajkunata yanaparqa. Pisi tiemponmantaj, ashkha runasmanña Bibliamanta yachachisharqa, pikunachus sumajta ñauparisharqanku. Pay nin: “Wata khuskanninman jina, mana suyashajtillay ancianota sutichawarqanku. Willaypi kusiywan llankʼakusharqani, niña chaypeqa yuyasharqanichu”, nispa (Salmo 37:3, 4 leey).

JEHOVAMANTA AMA KARUNCHAKUYCHU

19, 20. 1) ¿Imatá ruwasunman ni ima Jehovamanta karunchanawanchejpaj? 2) ¿Pikuna jinataj ruwasunman Jehovaj qayllallanpipuni kanapaj?

19 Kay iskay yachaqanaspeqa qanchis imasmanta parlarinchej, chaykunatataj maychus kajllata qhawana. Jehovaj testigosnin kasqanchejtaqa jatunpaj qhawanchej. Familianchej kusisqa kasqan, mana onqosqanchej ima Jehovaj sumaj bendicionnin. Qolqe, llankʼaypis necesitasqanchej kapunawanchejpaj yanapawanchej. Sonqota kusiricheyqa sumaj, runaj ruwasqasnintaj yanapawasunman. Chaywanpis, chaykunallapi tiempota usuchiy chayri Diosta yupaychayninchejta jarkʼananta saqeyqa Jehovamanta karunchawasunman.

¡Ni jaykʼaj Jehovamanta karunchakuychu!

20 Satanasqa mayta kusikunman qan Jehovamanta karunchakojtiyki chayri familiayki. Mana jina kananpajtaj kallpachakuyta atinki (Pro. 22:3). Chayrayku, Jehovaman qayllaykuy, qayllallanpipunitaj kakuy. Bibliaqa ashkha cheqa sonqo runas, ajinata ruwasqankuta nin. Enocwan Noewanqa “Diospa munayninta” ruwarqanku (Gén. 5:22; 6:9). Moisespis “mana rikukoj Diosta rikushanmampis jina” kausarqa (Heb. 11:27). Jesustataj Tatan yanaparqa munaynintapuni ruwasqanrayku (Juan 8:29). Qanpis paykuna jina ruway. Kay yuyaychaytataj kasukuy: “Kusikullaychejpuni. Mana saykʼuspa, Diosmanta mañakullaychejpuni. Imapis kachun, Diosman graciasta qollaychejpuni” (1 Tes. 5:16-18). Chantá, ¡ni jaykʼaj Jehovamanta karunchakuychu!

^ párrafo 4 Mana chaychu sutisnin.

^ párrafo 6 Kay ¡Despertad! octubre 2011 watamanta, “Cómo criar hijos responsables” nisqata leeriy.

^ párrafo 7 Kay ¡Despertad! marzo 2011 watamanta, “Cinco claves para mejorar la salud” nisqata leeriy.