1, 2. (a) ‘Olonjila’ vipi Satana a siata oku kuama oco a yapuise omanu? (b) Nye ci tu kuatisa oku kuata ukamba la Yehova?

YEHOVA SUKU wa lulika omanu lonjongole yoku kuata ukamba laye. Pole, Satana o tu vetiya oku sima okuti ka tu sukila ekuatiso lia Yehova. Eci oco ocisimĩlo Satana a vetiya laco Heva poku u kemba eci a kala vocumbo ce Endene. (Efet. 3:4-6) Tunde kosimbu omanu valua va siatavo oku kuata ocisimĩlo caco.

² Etu ka tu sukila oku yapuisiwa latutu a Satana. Momo ‘tua kũlĩha atutu aye.’ (2 Va Kor. 2:11) Satana wa siata oku seteka oku tepa ukamba wetu la Yehova, poku tu vetiya oco tu nõle onjila ka ya sungulukile. Pole, ndomo tua ci konomuisa vocipama capita, tu pondola oku nõla ovina via sunguluka ndeci upange, ovitalukilo kuenda ovina viatiamẽla kepata. Ocipama cilo, ci lekisa okuti, nda tua yuvula oku pitisa kovaso ovoloño, uhayele, olombongo kuenda ocipululu, ci tu kuatisa oku ‘amamako lukamba wetu la Yehova.’—Tia. 4:8.

3. Lombolola ndomo omunu a pondola oku lavulula poku talavaya lokombutador.

³ Omanu valua voluali va siata oku talavaya lokombutador kuenda ovikuata vikuavo. Nda tu talavaya ciwa lovina viaco, ci pondola oku tu kuatisa. Pole, nda tu talavaya lonjila yimue ka ya sungulukile lovina viaco, tu tepa ukamba wetu la Isietu wokilu. O kombutador yi pondola oku tu kuatisa. Utala Wondavululi o kasi oku tanga, wa sonehiwa kuenda wa pangiwa lekuatiso liokombutador. Citava okuti, lekuatiso liokombutador, tu pondola oku konomuisa ovina tu yongola, oku sapela lakamba kuenda oku linga olomapalo via sunguluka. Pole, nda ka tua lavuluile, tu yapuisiwa luloño waco. Vakualomĩlu va siata oku vetiya omanu hati, va sukila oku landa ovina viosi viokaliye. Umalẽhe umue okuti wa yonguile oku landa o kombutador, wa landisa olungela luaye vuyombeki oco a lande o kombutador. Eye, wa linga ocina cimue ka ca sungulukile!

4. Manji umue ulume wa siapo ndati ocituwa ka ca sungulukile coku talavaya lokombutador?

 ⁴ Ka ca sungulukile oku tiamisila lika utima kovoloño okuti, tu tepa ukamba wetu la Yehova. Manji Jon o kuete 28 kanyamo * wa popia hati: “Ndaño nda kũlĩhĩle olonumbi Viembimbiliya, pole nda enda oku pesila otembo yalua loku tala vokombutador. Noke nda limbuka okuti o kombutador ya kala unyali wange.” Manji Jon wa enda oku tala vo Internet toke vokati kuteke. Eye wamisako hati: “Nda enda oku kava calua, kuenda ka ca lelukile oku seleka ovikuata viaco, ndaño okuti ovina nda enda oku tala ka viakuatele esilivilo lialua.” Oco manji Jon a siepo ocituwa caye ka ca sungulukile, wa kapa ocipama cimue vo kombutador oco yi liyike oyo muẽle eci owola yaye yokupekela yi pitĩlapo.—Tanga Va Efeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Ocikele cipi olonjali vi kuete coku tata omãla vavo? (b) Olonjali vi vetiya ndati omãla vavo oku kuata akamba vawa?

⁵ Ene alonjali, ndaño ka vu pondola oku lavulula ovina viosi omãla vene va linga, pole, u sukila oku kũlĩhĩsa ovina vi kasi volokombutador viavo. Ka u ka eceleli okuti va tala ovina ka via sungulukile ndeci: Olofilme vi lekisa ungangala, umbanda, kuenda oku linga ukamba lomanu ka va kuete ovituwa viwa. Nda wa ci lingi, ‘omãla vene va limbuka okuti olonjali viavo ka vi tendi ovina viaco ndocina cimue ca sunguluka.’ Ene ulonjali u kuete ocikele coku teyuila omãla vene oco okuti lacimue ci pondola oku tepa ukamba wavo la Yehova. Ovinyama via siata oku teyuila omãla vavo kovina vi koka ohele. Ivaluka okuti, nda omãla va linga cimue ci koka ohele, ina yavo o sumua!—Sokisa Hosea 13:8.

⁶ Kuatisa omãla vove oku linga ukamba lavamanji amalẽhe kuenda akulu okuti va kuete ovituwa viwa. Ivaluka okuti omãla vove va sukila oku kala otembo yalua love! Omo liaco, sokiya otembo yoku lingila kumosi olomapalo, ovopange amue, kuenda “pamisili kumosi ukamba wene la Yehova.” *

7. Momo lie vosi yetu tu yonguila oku kuata uhayele?

⁷ Olonjanja vimue tua siata oku pula vakuetu ndoco: “U kasi ciwa?” Olondaka evi vi situlula nda tu kuete uhayele ale sio. Momo olonjali vietu viatete via ecelela okuti Satana o tepa ukamba wavo la Yehova, kuenje, vosi yetu tua piñala ekandu. Satana o sanjuka calua eci tu kuatiwa loku vela, momo ka ci leluka oku vumba Yehova. Nda tua fa, ka tu pondola vali oku vumba Yehova. (Osa. 115:17) Tu sukila oku likolisilako oku linga ovina vi tu kuatisa oku kuata uhayele. * Kuenje, tu likolisilako oku kuatisa vamanji oco va kuate uhayele.

8, 9. (a) Tu yuvula ndati oku sakalala calua loku sandiliya uhayele? (b) Asumũlũho api a tunda koku kuata esanju?

⁸ Tu sukila oku yuvula oku sakalala calua loku sanda uhayele. Omanu vamue va siata  oku pesila otembo yalua koku vangula catiamẽla kovina va yongola oku lia, kovihemba, ale kuhayele, kuenda kovina vioku liposuisa, kuenje, ka va kuata otembo yalua yoku kunda olondaka viwa Viusoma wa Suku. Ovo va siata oku sima okuti, oku ci linga ci kuatisa vakuavo. Pole, ka ca sungulukile oku vangula ovina viaco, nda tu kasi Vonjango Yusoma, kolohongele vimbo, ale kolohongele viofeka. Momo lie?

⁹ Tua siata oku enda kolohengele, oco tu pamise ekolelo lietu kuenda oku yevelela ovina vi tu nenela esanju li tunda kespirito sandu lia Suku. (Va Gal. 5:22) Olohongele ka vi lingiwa locimaho coku vangula ovina viatiamẽla kovihemba. Nda tua ci linga, ci honguisa ekolelo lietu, kuenda ci tepulula esanju lia vakuetu. (Va Rom. 14:17) Omunu lomunu o kuete ocikele coku nõla onjila a yongola oku kuama poku sakuiwa. Ka kuli lacimue ci pondola oku sakula ovoveyi osi. Momo olondotolo via siatavo oku vela, vi kuka, kuenda vi fa. Oku sakalala calua luhayele wetu, ka ci vokiya otembo yetu yoku kala komuenyo. (Luka 12:25) Momo ‘utima wa sanjuka, owo ovihemba viwa.’—Olosap. 17:22.

10. (a) Ovina vipi Yehova a velisapo viatiamẽla keposo lietimba lietu? (b) Otembo yipi tu ka kuata uhayele wa suapo?

¹⁰ Oku liposuisa ku kuete esilivilo lia velapo kokuetu. Pole, tu yuvuli oku sakalala loku liupa olosima viosi vi molẽha vetimba lietu. Momo vi lekisa oku kula kuomunu, esumbilo kuenda eposo liovutima. Embimbiliya li popia hati: “Owele ocifuto culamba, nda ci sangiwa vonjila yesunga.” (Olosap. 16:31, NW) Olondaka evi vi lekisa okuti eposo lio vutima, olio ocina ca velapo ku Yehova. (Tanga 1 Petulu 3:3, 4.) Tu sukila hẽ oku kapa kohele uhayele lomuenyo wetu, poku sakuiwa ale oku pelaliwa oco tu kuate eposo liwa? Cikale okuti tua kuka, ale tu kuete uhayele, eposo liocili, li tunda koku “sanjukila Yehova.” (Neh. 8:10) Tu sukila oku ivaluka okuti, oluali luokaliye oluo lika lu ka nena uhayele wa lipua, kuenda vosi yetu tu ka kala amalẽhe. (Yovi 33:25; Isa. 33:24) Tu sukila oku kuata olondunge poku nõla ovina tu yongola oku linga, kuenda oku kolela kolohuminyo via Yehova. Nda tua ci linga, ci tu kuatisa oku pamisa ukamba wetu la Yehova, osimbu tu likolisilako oku linga ovina via sunguluka.—1 Tim. 4:8.

11. Oku sola olombongo ku pondola ndati oku tepa ukamba wetu la Yehova?

¹¹ Oku kuata olombongo ale oku vi sanda lonjila yimue ya sunguluka, kacivĩko. (Uku. 7:12; Luka 19:12, 13) Pole, oku “sola olombongo” ci tepa ukamba wetu la Yehova. (1 Tim. 6:9, 10) ‘Oku sakalala calua lovina violuali lulo’ oco tu kuate ovina tu yongola, ci nyõla ekolelo lietu. Citava okuti tu kembiwa ‘lunene wovokuasi’ poku sima okuti, olombongo vi nena esanju kuenda oku kolapo. (Mat. 13:22) Yesu wa lekisa okuti “lomue” o pondola oku kuata esanju poku vumba Suku kuenda ovokuasi.—Mat. 6:24.

12. Ovina vipi omanu va siata oku linga oco va kuate olombongo vialua? Tu yuvula ndati ovina viaco?

¹² Nda tua sima okuti olombongo ovio ocina ca velapo, tu pondola oku vetiyiwa oku linga ovina ka via sungulukile. (Olosap. 28:20) Kuli omanu vamue va siata oku sima okuti, va sukila oku landa ovikanda vioku imba ombatota, oco va kuate olombongo vialua. Vamanji vamue, va siata oku linga olomĩlu vimue lelavoko lioku nganyala olombongo vialua, kuenje, va vetiya vakuavo hati, nda va ci linga, va kuata olombongo vialua. Ku ka ecelele oku kembiwa locisimĩlo caco, pole lekisa olondunge. Momo ka ca lelukile oku sanda olombongo lonjanga, oco omunu a kale ohuasi.

13. Ocisimĩlo ca Yehova catiamẽla kolombongo ca litepa ndati leci coluali?

¹³ Nda tua pitisa kovaso ‘usoma wa Yehova kuenda esunga liaye,’ eye o sumũlũisa alikolisilo etu oku sandiliya lika ovina tu sukila komuenyo wetu. (Mat. 6:33; Va Efe. 4:28) Yehova ka yongola okuti, nda tu kasi Vonjango Yusoma kolohongele tu suñila, omo lioku talavaya calua kupange woku sanda eteku,  ale oku tiamisila utima kolombongo. Omanu valua voluali va siata oku sima okuti, oku sanda olombongo ci va kuatisa oku kolapo, kuenda ka va yongola oku ci linga noke komuenyo. Olonjanja vimue va siata oku vetiya omãla vavo oku kuata ocimaho coku sandiliya ovokuasi. Yesu wa lekisa okuti ovisimĩlo viaco ka via sungulukile. (Tanga Luka 12:15-21.) Gehasi wa simĩle okuti, ndaño o kuete ocipululu, pole, o pondola oku kuata ukamba la Yehova.—2 Olos. 5:20-27.

14, 15. Momo lie ka ca sungulukilile oku sima okuti olombongo vi tu kuatisa oku kuata ekalo liwa komuenyo? Tukula ulandu umue.

¹⁴ Kuli ovolandu a lekisa okuti, olongonga vimue, via siata oku iñila kosi yovava poku seteka oku kuata ombisi yimue ka va kũlĩhĩle okuti, yi lema calua. Ukristão o pondola hẽ oku pita locitangi caco? Manji umue o tukuiwa hati Alex, wa popia hati: “Nda siata oku lavulula ndomo ndi pesela olombongo viange. Poku lisukula, ndi tetẽlela onjapãu oco ka yi kapue lonjanga.” Eye wa ci lingila oco a kuate olombongo okuti, noke yoku siapo upange waye woku sanda eteku, o litumbika kupange wakundi votembo yosi. Noke, wa konomuisa asapulo atiamẽla koku landa loku landisa ovina. Omo liaco, wa levala olombongo oco a lande ovina vialua vioku landisa. Pole, ovina viaco a landa, ka via kuatele esilivilo oco vi landisiwe. Noke, manji Alex wa popia hati: “Nda kuata onjongole yoku tiukila kovitumãlo nda landa ovina viaco, oco va ndi tiuwile olombongo viange. Pole, nda sokolola okuti, nda nda kevelela, ovina viaco vi ka kuata vali esilivilo.”

¹⁵ Manji Alex wamamako oku sokolola ocitangi caco vokuenda kuolosãi vialua. Ka ca lelukile kokuaye oku pitisa kovaso upange wa Yehova, kuenda wa enda oku pumba otulo. Momo ka tẽlele oku landisa ovina viaco oco opemo olombongo viaye. Manji Alex wa pumba ovina viaye viosi a kuatele kuenda wa landisa onjo yaye. Eye wa popia hati: “Nda kokela ovitangi vialua epata liange.” Pole, ulandu waco, wo longisa oku kuata olondunge. Kuenje, wa amisako lulandu waye hati: “Nda limbuka okuti, oku kolela koluali lua Satana, kua ndi kokela esumuo lialua.” (Olosap. 11:28) Nda tua tiamisila lika utima wetu kolombongo ale tu talavaya calua oco tu kuate olombongo, ci lekisa okuti, tua kololela Satana okuti eye “o suku yoluali lulo.” (2 Va Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Manji Alex cilo wa leluisa omuenyo waye, kuenda o kuete otembo yalua yoku “kunda olondaka viwa.” Eye wa siata oku likolisilako oku linga ovina vi sanjuisa epata liaye kuenda oku va kuatisa oco va amameko oku pamisa ukamba wavo la Yehova.—Tanga Marko 10:29, 30.

16. Tu lekisa ndati ocipululu kovina viwa, kuenda ca litepa ndati loku kuata ovisimĩlo ka via sungulukile?

¹⁶ Ca sunguluka oku lekisa ocipululu kovina viwa. Tu sukila oku sanjukila esumũlũho tu kuete lioku kala Olombangi Via Yehova. (Yer. 9:24) Omo liaco, tu sukila oku lavulula poku nõla olonjila tu yongola oku kuama, oco ka tu ka yapuisiwe lovina ka via sungulukile. Pole, nda tua pitisa kovaso ovisimĩlo ale ekalo lietu, ci tepa ukamba wetu la Yehova.—Osa. 138:6; Va Rom. 12:3.

17, 18. (a) Tukula ovolandu a sangiwa Vembimbiliya omanu va lekisa umbombe kuenda ocipululu. (b) Nye manji umue a linga oco ka ka ecelele okuti ocipululu ci tepa ukamba waye la Yehova?

¹⁷ Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu omanu va lekisa ocipululu kuenda ava va lekisa umbombe. Soma Daviti wa lekisa umbombe poku kuama olonumbi via Yehova kuenda wa tambula asumũlũho kokuaye. (Osa. 131:1-3) Pole, Yehova wa yambula Soma Nevukandesa kuenda Belsiatare. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Koloneke vilo kuli ovina vialua vi pondola oku seteka umbombe wetu. Manji umue o tukuiwa hati Ryan okuete 32 kanyamo okuti o ñuatisi yekongelo, eci a ilukila kekongelo liokaliye wa popia hati: “Nda sima okuti ndi ka nõliwa oco ndi kale ukulu wekongelo. Pole, noke liunyamo umosi, sia nõliwile oku kala ukulu  wekongelo.” Anga hẽ manji Ryan wa sumuile loku sima okuti, akulu vekongelo ka va lekisile esumbilo kokuaye? Wa liwekapo hẽ oku endaenda kolohongele okuti wa tepa ukamba waye la Yehova kuenda lafendeli Vaye? Nda ove wa pitile locitangi caco nye nda wa linga?

¹⁸ Manji Ryan wa popia hati: “Osimbu nda kala oku kevelela nda konomuisa ovolandu alua valivulu etu.” (Olosap. 13:12) “Noke, nda limbuka okuti nda sukilile oku kuata epandi kuenda umbombe. Nda sukililevo oku ecelela oku pindisiwa la Yehova.” Noke, manji Ryan wa fetika oku sokolola ndomo a pondola oku kuatisa vamanji vekongelo kuenda omanu a sanga kupange woku kunda. Kuenje, wa kuatisa omanu valua poku va longisa Embimbiliya. Eye wa popia hati: “Noke yunyamo umosi, nda nõliwa oku kala ukulu wekongelo. Kuenje, nda liwekapo oku sakalala lika lovina viange muẽle kuenda ndeya oku kuata esanju lialua kupange woku kunda.—Tanga Osamo 37:3, 4.

19, 20. (a) Tu kũlĩha ndati okuti ovina tu linga ka vi tepa ukamba wetu la Yehova? (b) Ovolandu api tu pondola oku kuama atiamẽla komanu va amamako lukamba wavo la Yehova?

¹⁹ Ovina viosi tua konomuisa vocipama cilo, leci ca pita, vi kuete esilivilo komuenyo wetu. Tu sanjuka calua omo lioku kala afendeli va Yehova. Momo epata li kuete esanju kuenda uhayele, ombanjaile yimue ya tunda ku Yehova. Tua kũlĩha okuti upange woku sanda eteku kuenda olombongo, vi tu kuatisa oku landa ovina tu sukila. Tua kũlĩhavo okuti olomapalo vi tu nenela esanju kuenda ovoloño a pondola oku tu kuatisa. Pole, nda tua pitisa kovaso ovina viaco, ale tu pesila otembo yalua kovina viaco, ci nyõla efendelo lietu, kuenda ci tepa ukamba wetu la Yehova.

²⁰ Satana o yongola okuti, tu nyõla ukamba wetu la Yehova. Pole, ove kumue lepata liove u pondola oku liteyuila kovitangi viaco! (Olosap. 22:3) Omo liaco, pamisa ukamba wove la Yehova, oco eye amẽle kokuove. Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu alua a tu kuatisa oku ci linga. Enoke la Noha “va enda enda la Suku yocili.” (Efet. 5:22; 6:9) Mose “wa pandikisa ndu o lete Una ka muiwa lovaso ositu.” (Va Hev. 11:27) Yesu olonjanja viosi wa linga ovina Isiaye a yonguile okuti o vilinga kuenje wo sumũlũisa. (Yoa. 8:29) Omo liaco, tu kuami ongangu yavo. Embimbiliya li tu vetiya hati: “Sanjuki olonjanja viosi. Kali locituwa coku likutilila. Pokati kovina viosi, [kuati ocituwa coku eca] olopandu.” (1 Va Tes. 5:16-18) Omo liaco, ka tu ka eceleli lacimue okuti, ci tepa ukamba wetu la Yehova!