1, 2. (a) Unsa ang “balongbalong ni David,” ug sa unsang paagi kini pagatukoron pag-usab? (b) Kinsa ang hiusang nag-alagad kang Jehova karon?

SA USA ka hinungdanong miting sa nagamandong lawas sa Jerusalem niadtong 49 C.E., si Santiago miingon: “Giasoy sa bug-os ni Simeon [Pedro] kon giunsa sa Diyos sa unang higayon pagliso sa iyang pagtagad ngadto sa kanasoran aron sa pagkuha gikan kanila ug usa ka katawhan alang sa iyang ngalan. Ug niini nahiuyon ang mga pulong sa mga Manalagna, ingon sa nahisulat, ‘Human niining mga butanga ako mobalik ug tukoron ko pag-usab ang napukan nga balongbalong ni David; ug akong tukoron pag-usab ang kagun-oban niini ug patindogon kini pag-usab, aron kadtong mahibilin sa mga tawo matinuorong mangita kang Jehova, kauban sa katawhan sa kanasoran, ang katawhan nga ginatawag sa akong ngalan, nag-ingon si Jehova, nga nagbuhat niining mga butanga, nga nailhan sukad sa kakaraanan.’”—Buh. 15:13-18.

² Ang “balongbalong ni David” [o, mga hari nga maggikan sa iyang banay] napukan dihang si Haring Zedekias gitangtang sa iyang trono. (Amos 9:11) Apan kini pagatukoron pag-usab, ug ang permanenteng hari niini mao ang kaliwat ni David nga si Jesus. (Ezeq. 21:27; Buh. 2:29-36) Sumala sa gipatin-aw ni Santiago sa maong makasaysayanhong miting, ang tagna ni Amos nagakatuman na kay ang mga Hudiyo ug Hentil ginatigom na aron mahimong mga manununod sa Gingharian. Karon, ang nanghibilin sa dinihogang mga Kristohanon ug ang minilyong “ubang mga karnero” ni Jesus hiusang nagpahayag sa kamatuoran sa Bibliya.—Juan 10:16.

3, 4. Sa unsang paagi ang katawhan ni Jehova nakapabiling matinumanon bisag nagpuyo sa Babilonya?

³ Dihang ang mga Hudiyo gibihag sa Babilonya, tin-aw  nga napukan ang “balongbalong ni David.” Kay kaylap man ang bakak nga relihiyon sa Babilonya, sa unsang paagi nakapabiling matinumanon ang katawhan sa Diyos sulod sa 70 ka tuig nga pagkadestiyero didto gikan sa 607 B.C.E. hangtod 537 B.C.E.? Pinaagi sa dagayang espirituwal nga panulondon nga gihatag ni Jehova. Kini usab ang nakatabang sa mga alagad ni Jehova karon nga makapabiling matinumanon bisan pag nagpuyo sa kalibotan nga kontrolado ni Satanas.—1 Juan 5:19.

⁴ Karon, atong nabatonan ang Bibliya ingong bahin sa atong espirituwal nga panulondon. Bisag ang mga Hudiyo nga nadestiyero sa Babilonya walay kompletong Balaang Kasulatan, sila dunay kahibalo sa Moisesnong Balaod, lakip sa Napulo ka Sugo niini. Nahibalo sila sa “mga awit sa Zion,” sa daghang panultihon, ug sa mga asoy bahin sa unang mga alagad ni Jehova. Sila manghilak dihang mahinumdom sa Zion, ug wala sila malimot kang Jehova. (Basaha ang Salmo 137:1-6.) Kadto nakatabang kanila nga magpabiling matinumanon bisag nagpuyo sa Babilonya, diin kaylap ang bakak nga mga doktrina ug kostumbre.

5. Unsang mga tinagutlo nga diyos, o trinidad, ang gisimba sa karaang Babilonya ug Ehipto?

⁵ Ang tinagutlo nga diyos, o trinidad, maoy prominenteng bahin sa pagsimba sa Babilonya. Usa sa ilang mga tinagutlo nga diyos gilangkoban ni Sin (diyos-bulan), Shamash (diyos-adlaw), ug Ishtar (diyosa sa pertilidad ug gubat). Sa karaang Ehipto, ang diyos sagad giisip nga bana sa usa ka diyosa nga nanganak kaniyag anak nga lalaki, sa ingon “naporma ang tinagutlo nga diyos o trinidad diin ang amahan dili kanunayng mao ang pangulo, nga usahay kontento na sa pagkaprinsipe, samtang ang pangunang bathala sa lugar mao ang diyosa.” (New Larousse Encyclopedia of Mythology) Usa ka pananglitan niining tinagutlo nga diyos naglangkob sa diyos nga si Osiris, diyosang si Isis, ug sa ilang anak nga si Horus.

6. Unsa ang Trinidad, ug sa unsang paagi kita napanalipdan gikan niini nga kabakakan?

⁶ Ang Kakristiyanohan duna poy tinagutlo nga diyos—ang Trinidad. Ang mga lider sa relihiyon nag-ingon nga ang Amahan, Anak, ug balaang espiritu maoy usa ka Diyos. Apan pasipala kana sa pagkasoberano ni Jehova, kay gihimo lang siyang bahin sa tinagutlo nga diyos. Ang katawhan ni Jehova napanalipdan gikan niana nga kabakakan kay sila nagtuo niining inspiradong mga pulong: “Pamati, Oh Israel: Si Jehova nga atong Diyos maoy usa lamang ka Jehova.” (Deut. 6:4) Gikutlo ni Jesus kining mga pulonga, ug siyempre walay matuod nga Kristohanon nga dili mouyon kaniya.—Mar. 12:29.

7. Nganong ang usa nga nagtuo sa Trinidad imposibleng mabawtismohan ingong simbolo sa iyang dedikasyon sa Diyos?

⁷ Ang doktrinang Trinidad sukwahi sa sugo nga gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod—ang “paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran, nga magabawtismo kanila sa ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa balaang espiritu.” (Mat. 28:19) Aron ang usa mabawtismohan ingong matuod nga Kristohanon ug mahimong Saksi ni Jehova, angay niyang ilhon ang pagkalabaw sa Amahan, si Jehova, ug ang posisyon ug awtoridad sa Anak sa Diyos nga si Jesus. Angay usab siyang motuo nga ang balaang espiritu maoy aktibong puwersa sa Diyos, ug dili bahin sa Trinidad. (Gen. 1:2) Ang usa nga padayong nagtuo sa Trinidad dili mabawtismohan ingong simbolo sa iyang dedikasyon kang Jehova nga Diyos. Mapasalamaton gayod kita nga ang atong espirituwal nga panulondon nagpanalipod kanato gikan niining nagapasipala sa Diyos nga pagtulon-an!

8. Unsay gituohan sa mga taga-Babilonya labot sa mga diyos ug demonyo?

⁸ Ang relihiyon sa mga taga-Babilonya punog bakak nga mga doktrina. Nagtuo  usab sila sa mga bathala, demonyo, ug sa espiritismo. Ang The International Standard Bible Encyclopaedia nag-ingon: “Gawas sa ilang mga diyos, ang mga taga-Babilonya nagtuo usab sa mga demonyo nga may gahom sa pagtakboy ug daghang sakit sa lawas o hunahuna sa tawo. Ang dakong bahin sa ilang pagsimba nasentro sa pagsukol sa mga demonyo, ug sila nag-ampo sa lainlaing diyos aron sila tabangan.”

9. (a) Samtang nadestiyero sa Babilonya, sa unsang paagi naimpluwensiyahan ang daghang Hudiyo sa bakak nga mga ideya? (b) Sa unsang paagi kita napanalipdan gikan sa kapeligrohan nga malangkit sa mga demonyo?

⁹ Samtang nadestiyero sa Babilonya, daghang Hudiyo ang naimpluwensiyahan sa dili kasulatanhong mga ideya. Dihang mikaylap ang Gregong mga konsepto, gisagop sa daghang Hudiyo ang ideya nga dunay maayo ug daotang demonyo, mao nga dali na lang silang makontrolar sa mga demonyo. Ang atong espirituwal nga panulondon nagpanalipod kanato batok sa pagpakiglabot sa mga demonyo, kay nahibalo kita nga gikondenar sa Diyos ang espiritistikong mga buhat sa Babilonya. (Isa. 47:1, 12-15) Dugang pa, atong gisunod ang panglantaw sa Diyos sa espiritismo.—Basaha ang Deuteronomio 18:10-12; Pinadayag 21:8.

10. Unsay atong ikasulti sa mga buhat ug pagtulon-an sa Dakong Babilonya?

¹⁰ Dili lang mga taga-Babilonya ang nagbuhat ug espiritismo. Gihimo usab kini sa mga tigpaluyo sa Dakong Babilonya, ang tibuok kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. (Pin. 18:21-24) Ang The Interpreter’s Dictionary of the Bible nag-ingon: “Dili lang usa ka imperyo o kultura ang sakop sa [Dakong] Babilonya. Kini mailhan pinaagi sa dayag nga mga idolatriya, dili sa lokasyon sa lugar o sa yugto sa kasaysayan.” (Tomo 1, p. 338) Ang Dakong Babilonya nga puno sa espiritismo, idolatriya, ug ubang sala naglungtad gihapon—apan dili na kini magdugay.—Basaha ang Pinadayag 18:1-5.

11. Unsang mga pasidaan ang atong gipatik bahin sa espiritismo?

¹¹ Si Jehova miingon: “Dili ko maantos ang paggamit ug mahikanhong gahom.” (Isa. 1:13) Sa mga katuigan sa 1800, daghan ang nagbuhat ug espiritismo. Busa ang Mayo 1885 nga isyu sa Zion’s Watch Tower nag-ingon: “Ang pagtulon-an nga ang mga patay buhi sa laing dapit o kahimtang dili na bag-o. Gitudlo kini sa karaang mga relihiyon, ug maoy gamot sa tanang mitolohiya.” Ang artikulo midugang nga ang dili kasulatanhong ideya nga ang mga patay makigkomunikar sa mga buhi “nagtago ug nagpasamot sa mga panglimbong sa ‘mga demonyo,’ nga nagpakaaron-ingnong mga espiritu nga mibulag sa lawas sa mga tawo. Pinaagi niining matanga sa panglimbong, ilang naimpluwensiyahan ang hunahuna ug kinabuhi sa daghan.” Ang pulyeto kaniadto nga What Say the Scriptures About Spiritism?, maingon man ang atong bag-ong mga publikasyon, naghatag ug susamang mga pasidaan.

12. Unsay giingon ni Solomon bahin sa kahimtang sa mga patay?

¹² Ang ‘tanang nakadangat sa kahibalo sa kamatuoran’ makatubag nianang pangutanaha. (2 Juan 1) Seguradong mouyon kita sa mga pulong ni Solomon: “Ang buhing iro mas maayo pa kay sa patay nga leyon. Kay ang mga buhi nasayod nga sila mamatay; apan bahin sa mga patay, sila walay nahibaloan nga bisan unsa . . . Ang tanan nga makaplagan sa imong kamot nga buhaton, buhata uban sa imong kusog mismo, kay walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [komon nga lubnganan sa tawo], ang dapit diin ikaw moadto.”—Eccl. 9:4, 5, 10.

13. Sa unsang paagi ang mga Hudiyo naimpluwensiyahan sa Gregong kultura ug relihiyon?

¹³ Ang mga Hudiyo nahibalo sa kahimtang sa mga patay. Apan dihang ang Gresya nabahin tali sa mga heneral ni Alejandro nga Bantogan,  ilang gigamit ang Gregong relihiyon ug kultura sa paghiusa sa Juda ug Sirya. Ingong resulta, ang mga Hudiyo mituo nga dili mamatay ang tawhanong kalag ug may usa ka dapit sa pagsakit. Kini nga ideya dili gikan sa mga Grego, kay ang mga taga-Babilonya nagtuo na nga may “kalibotan sa kahiladman . . . nga puno sa kalisang, . . . nga gidumalahag mga diyos ug mga demonyo nga mabangis ug kusgan kaayo.” (The Religion of Babylonia and Assyria) Oo, ang mga taga-Babilonya nagtuo sa imortalidad sa kalag.

14. Unsay nahibaloan ni Job ug Abraham bahin sa kamatayon ug pagkabanhaw?

¹⁴ Bisag wala pay Bibliya sa panahon ni Job, siya nahibalo sa kamatuoran bahin sa kamatayon. Nahibalo sab siya nga si Jehova maoy mahigugmaong Diyos nga nagtinguha sa pagbanhaw kaniya. (Job 14:13-15) Si Abraham nagtuo usab sa pagkabanhaw. (Basaha ang Hebreohanon 11:17-19.) Kining mahinadlokon sa Diyos nga mga lalaki wala magtuo nga imortal ang tawhanong kalag kay imposible mang banhawon ang usa nga dili mamatay. Seguradong gitabangan sa espiritu sa Diyos si Job ug Abraham nga masabtan ang kahimtang sa mga patay ug motuo sa pagkabanhaw. Kini nga mga kamatuoran maoy bahin usab sa atong panulondon.

15, 16. Sa unsang paagi kita gipahigawas gikan sa sala ug kamatayon?

¹⁵ Mapasalamaton kita nga gipadayag usab sa Diyos kon sa unsang paagi niya kita gipahigawas sa sala ug kamatayon nga atong napanunod kang Adan. (Roma 5:12) Atong nasabtan nga si Jesus “mianhi, dili aron pagaalagaran, kondili aron sa pag-alagad ug sa paghatag sa iyang kalag nga usa ka lukat baylo sa daghan.” (Mar. 10:45) Makapalipay gayong mahibaloan ang kamatuoran bahin “sa pagpagawas pinaagi sa lukat nga gibayad ni Kristo Jesus”!—Roma 3:22-24.

¹⁶ Ang mga Hudiyo ug Hentil sa unang siglo kinahanglang maghinulsol sa ilang mga sala ug magpasundayag ug pagtuo sa halad  lukat ni Jesus aron sila mapasaylo. Ingon usab niana karon. (Juan 3:16, 36) Kon ang usa dili mobiya sa bakak nga mga doktrina, sama sa Trinidad ug sa imortalidad sa kalag, siya dili makabenepisyo sa lukat. Apan makabenepisyo kita kay nahibalo kita sa kamatuoran bahin sa Anak sa Diyos, “nga pinaagi kaniya atong nabatonan ang kagawasan pinaagi sa lukat, ang kapasayloan sa atong mga sala.”—Col. 1:13, 14.

17, 18. Asa kita makakuhag impormasyon bahin sa atong kasaysayan, ug sa unsang paagi kita makabenepisyo niini?

¹⁷ Lakip sa atong talagsaong panulondon ang ubang kamatuoran nga gitudlo sa Diyos kanato, atong mga kasinatian sa pag-alagad, ug ang espirituwal ug materyal nga mga panalangin nga atong nadawat. Ang atong mga Tinuig nga Basahon nagtaho sa makapahinam nga mga kalihokan sa katawhan ni Jehova sa tibuok kalibotan. Ang atong kasaysayan giasoy sa mga video nga Faith in Action, Part 1 ug 2, ug sa ubang publikasyon sama sa Mga Saksi ni Jehova—Mga Magmamantala sa Gingharian sa Diyos. Ug ang atong mga magasin sagad may makapadasig nga mga kasinatian sa atong minahal nga mga isigkamagtutuo.

¹⁸ Makabenepisyo kita sa pagtuon sa kasaysayan sa organisasyon ni Jehova, sama nga ang mga Israelinhon nakabenepisyo sa paghinumdom kon giunsa sila pagluwas sa Diyos gikan sa pagkaulipon sa Ehipto. (Ex. 12:26, 27) Kay nakakita sa kahibulongang mga buhat sa Diyos, giawhag sa tigulang nang si Moises ang mga Israelinhon: “Hinumdomi ang mga adlaw sa kakaraanan, palandonga ninyo ang katuigan kaniadto sukad sa usa ka kaliwatan ngadto sa laing kaliwatan; pangutan-a ang imong amahan, ug siya makasulti kanimo; ang imong mga tigulang, ug sila makasaysay niini kanimo.” (Deut. 32:7) Ingong ‘katawhan ni Jehova ug mga karnero sa iyang sibsibanan,’ malipayon kitang nagdayeg kaniya ug nagpaambit sa iyang gamhanang mga buhat ngadto sa uban. (Sal. 79:13) Ang atong makat-onan sa atong kasaysayan motabang kanato nga padayong mag-alagad kang Jehova.

19. Sanglit atong natagamtam ang espirituwal nga kahayag, unsay angay natong himoon?

¹⁹ Mapasalamaton kita nga wala kita maglakaw sa kangitngit apan nagtagamtam sa espirituwal nga kahayag gikan sa Diyos. (Prov. 4:18, 19) Busa makugihon natong tun-an ang Bibliya ug madasigong ipaambit ang kamatuoran ngadto sa uban. Sundogon nato ang tinamdan sa salmista nga midayeg sa Soberanong Ginoong Jehova: “Pagahisgotan ko ang imong pagkamatarong, ang imo lamang. Oh Diyos, gitudloan mo ako sukad pa sa akong pagkabatan-on, ug hangtod karon nagpadayon ako pagsaysay sa imong katingalahang mga buhat. Ug bisan hangtod sa pagkatigulang ug pagkaubanon, Oh Diyos, ayaw ako pagbiyai, hangtod nga makasaysay ako mahitungod sa imong bukton ngadto sa kaliwatan, mahitungod sa imong pagkagamhanan ngadto sa tanan nga moabot.”—Sal. 71:16-18.

20. Unsang mga isyu ang mitungha, ug unsay imong pagbati bahin niini?

²⁰ Ingong dedikadong katawhan ni Jehova, atong nasabtan ang isyu bahin sa pagkasoberano sa Diyos ug sa integridad sa tawo. Gani, atong gimantala ang dili ikalimod nga kamatuoran nga si Jehova ang Soberano sa Uniberso nga takos sa atong bug-os nga debosyon. (Pin. 4:11) Sa tabang sa iyang espiritu, gimantala usab nato ang maayong balita ngadto sa mga maaghop, nagbugkos sa gun-ob nga mga kasingkasing, ug naghupay sa mga nagbangotan. (Isa. 61:1, 2) Bisan pa sa mga paningkamot ni Satanas nga mandoan ang tanang katawhan lakip ang mga alagad sa Diyos, gipabilhan gayod nato ang atong espirituwal nga panulondon. Determinado natong huptan ang atong integridad ug dayegon ang Soberanong Ginoong Jehova sa walay kataposan.—Basaha ang Salmo 26:11; 86:12.