Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Mbuka uuthiga wetu wopambepo

Mbuka uuthiga wetu wopambepo

‘Kalunga okwa tameke okulikolela edhina lye oshigwana maapagani.’—IIL. 15:14, OB-1954.

1, 2. (a) “Ondjugo yaDavid” oshike, noya li tayi ka tungululwa ngiini? (b) Oolye taya longo pamwe ye li aapiya yaJehova kunena?

PETHIMBO lyokugongala kwa simanenena kwolutuwiliki muJerusalem, momumvo 49 E.N., omulongwa Jakob okwa li a popi a ti: “Simon [Petrus] okwa hokolola, Kalunga nkene a ningi, sho a tameke okulikolela edhina lye oshigwana omaapagani. Ngaashi noshinima shino oohapu adhihe dhaaprofeti odha tsa kumwe, oshoka opwa shangwa ngeyi: Konima yaambyoka ongame tandi ka galuka ishewe notandi ka tungulula ondjugo yaDavid ya teka po, ongame tandi yi tungulula momakulukuma gayo e tandi yi dhikulula, iihupe yaantu naapagani mbeyaka ayehe yu uvithilwa edhina lyandje, opo ya wape okukonga Omuwa, Omuwa tuu ngoka ta ningi ayihe mbyoka, osho ta ti, nosha li sha tseyika okomathimbo gopontsapo.”—Iil. 15:13-18, OB-1954.

2 ‘Ondjugo [nenge uuwa] waDavid’ owa li wa teka po sho omukwaniilwa Zedekia a kuthwa koshipundi. (Amos 9:11) Ihe “ondjugo” ndjoka oya li tayi ka tungululwa sho gumwe gwomoluvalo lwaDavid, Jesus, ta ningi Omukwaniilwa gwaaluhe. (Hes. 21:27; Iil. 2:29-36) Ngaashi Jakob a li e shi popi pokugongala hoka kwa simana mondjokonona, ehunganeko ndyoka li li muAmos olya li lya gwanithwa sho Aajuda nosho wo aantu mboka kaaye shi Aajuda ya gwayekwa nombepo ya ka pangele pamwe naJesus megulu. Kunena Aakriste aagwayekwa nosho wo ‘oonzi dhilwe’ dhaJesus omamiliyona oya hangana mokuuvitha oshili yOmbiimbeli ye li aapiya yaJehova.—Joh. 10:16.

OSHIGWANA SHAJEHOVA OSHA LI MUUPYAKADHI

3, 4. Oshigwana shaJehova osha li sha hupu ngiini pambepo sho shi li muBabilonia?

3 Sho Aajuda ya falwa muupongekwa kuBabilonia, osha li shi iwetikile kutya “ondjugo yaDavid” oya teka po. Oshigwana shaKalunga osha li sha hupu ngiini pambepo uule womimvo 70 ndhoka sha li muupongekwa okuza mo 607 K.E.N.,  sigo omo 537 K.E.N., ngele omalongelokalunga giifundja oga li taga humu komeho neendelelo muBabilonia? Osha li owala sha hupu ngaashi oshigwana shaKalunga shoka shi li muuyuni mbuka tawu pangelwa kuSatana. (1 Joh. 5:19) Uuthiga wu na ondilo mboka twa thigulula owo hawu tu kwathele tu idhidhimikile oonkalo dhuuyuni.

4 Otu na Oohapu dhaKalunga, ndhoka dhi li oshitopolwa shuuthiga wetu wopambepo wu na ondilo. Sho Aajuda ya li muupongekwa muBabilonia kaya li ye na Omanyolo Omayapuki gi ihwa po. Ihe oya li ye na ontseyo yOmpango yaMoses nosho wo Iipango Omulongo mbyoka ya kwatelwa mo. Oya li ye shi “omaimbilo taga popi Sion,” oya li taya vulu okudhimbulukwa omayeletumbulo noya li wo ye shi nkene aapiya yaJehova yonale ya li aadhiginini. Oshili oyo kutya mboka ya li muupongekwa oya li ya lili sho ya dhimbulukwa Sion, nokaya li ya dhimbwa Jehova. (Lesha Episalomi 137:1-6.) Shoka osha li she ya kwathele ya kale ya tonata pambepo sho ye li muBabilonia, shoka sha li sha dhiingililwa komalongo giifundja gopalongelokalunga nokomikalondjigilile dha nyata.

ELONGO LYUUKWATATU KALI SHI OSHINIMA OSHIPE

5. Oshike tashi ulike kutya Aababilonia nosho wo Aaegipiti yonale oya li haya galikana kalunga katatugumwe?

5 Elongo lyuukwatatu ndyoka hali longwa komalongelakalunga kunena, olya li lya dhana onkandangala onene muBabilonia. Oshikalunga shimwe shAababilonia shuukwatatu, osha li sha thikama po (mukalunga komwedhi) hi ithanwa Sin, (mukalunga ketango) hi ithanwa Shamash nosho wo (mukalunga koluvalo nokiita) hi ithanwa Ishtar. Aaegipiti, oya li hayi inyongamene oshikalunga shimwe sha thikama po muukwatatu, he, omukulukadhi nosho wo omwana. Nonando iikalunga mbika oya li itatu, kaya li ya talika ko yi thike pamwe. Oshikalunga oshilumentu shuukwatatu osha li Osiris, oshikalungakiintu Isis nosho wo oshikalunga shokamwanamati kawo Horus.

6. Uukwatatu oshike, nongiini twa kala twa gamenwa kaatu itaale elongo ndyoka lya puka?

6 Uukriste wiifundja ohawu longo aantu kutya Kalunga omukwatatu. Aasita ohaya ti kutya Kalunga oHe, Kalunga Omwana nosho wo kutya Kalunga ombepo ondjapuki. Ihe elongo ndika otali ningitha Jehova a kale a fa kee na oonkondo, molwaashoka oku li owala oshitopolwa oshititatu shaKalunga ngoka omukwatatu. Oshigwana shaJehova osha kala sha gamenwa kaashi itaale elongo ndyoka lya puka, molwaashoka otashi tsu kumwe noohapu dha nwethwa mo ndhika tadhi ti: “Israeli, pulakena! [Jehova, NW] Kalunga ketu oye awike Kalunga.” (Deut. 6:4) Jesus okwa li a totha moohapu ndhoka, nokapu na nando Omukriste gumwe gwashili te mu ludhikitha moshinima shoka.—Mark. 12:29.

7. Omolwashike omuntu ngoka i itaala mUukwatatu inaa gwana okuninginithwa hoka ku li endhindhiliko kutya omuntu okwi iyapulila Kalunga?

7 Elongo lyuukwatatu otali kondjithathana noshilonga shoka Jesus a pa aalanduli ye ya ‘ninge aantu ayehe aalongwa, noku ya ninginitha, medhina lyaHe nolyOmwana nolyombepo ondjapuki.’ (Mat. 28:19, yelekanitha NW.) Opo omuntu a ninginithwe e li Omukriste gwashili noku li gumwe gwomOonzapo dhaJehova, oku na okuzimina oonkondo oonenenene ndhoka He, Jehova e na nosho wo ondondo noonkondopangelo ndhoka Omwana gwaKalunga, Jesus e na. Omuntu ngoka ta ninginithwa oku na wo okwiitaala kutya ombepo ondjapuki oyi li oonkondo dhaKalunga ndhoka ha longitha, ihe kayi li oshitopolwa shUukwatatu. (Gen. 1:2) Kehe ngoka ta tsikile nokukala i itaala mUukwatatu, ita vulu okuninginithwa, molwaashoka eninginitho oli li endhindhiliko kutya omuntu okwiiyapulila Jehova Kalunga. Inatu nyanyukwa tuu sho uuthiga wetu wopambepo we tu gamena kaatu itaale elongo ndika itaali simanekitha Kalunga!

UUMPULILE

8. Aababilonia oya li yi itaala shike shi na ko nasha niikalunga nosho wo noompwidhuli?

8 Aantu muBabilonia kaya li owala yi itaala miikalunga  yawo, ihe oya li wo yi itaala moompwiidhuli nosho wo muumpulile. O-The International Standard Bible Encyclopaedia oya ti: “Oshinima shoka sha landula iikalunga mesimano melongelokalunga lyaBab[ilonia] osha li oompwidhuli ndhoka dha li dhi na oonkondo dhokweetela aantu omikithi dhopalutu nenge dhomomutse. Osha fa shi li ngeyi kutya melongelokalunga, ethimbo olindji olya li owala hali longithwa mokukondjitha oompwidhuli ndhoka nosho wo okugalikana kiikalunga mbyoka ya li apuhe yi ya kwathele ya kondjithe oompwidhuli ndhoka.”

9. (a) Osha li she ende ngiini opo Aajuda oyendji ya ninge iihakanwa yomalongo giifundja gomalongelokalunga konima sho ya zi muupongekwa muBabilonia? (b) Otwa gamenwa ngiini koshiponga shokukala twa hala okukala nekwatathano noompwidhuli?

9 Aajuda oyendji oya li ya ningi iihakanwa yiinima oyindji mbyoka kaayi li metsokumwe nOmanyolo, konima sho ya zi muupongekwa muBabilonia. Aajuda oyendji oya li yi itaala edhiladhilo lyAagreka kutya oompwidhuli otadhi vulu okweetela aantu uuwinayi nenge uuwanawa. Uuthiga wetu wopambepo owe tu gamena kaatu gwile moshiponga shokukala tu na ehalo lyokukala nekwatathano noompwidhuli, molwaashoka otu shi shi kutya Kalunga okwa li e li ompinge niinima yuumpulile yaBabilonia. (Jes. 47:1, 12-15) Kakele kaashono, ohatu landula oohapu dhaKalunga ndhoka dhe tu lombwela tu kale kokule nuumpulile.—Lesha Deuteronomium 18:10-12; Ehololo 21:8.

10. Oshike tashi vulu okutiwa shi na ko nasha nuumpulile nosho wo nomaitaalo gaBabiloni Oshinene?

10 Aantu oyendji kunena mboka ye li iilyo yomalongelokalunga giifundja ohaya kutha ombinga miinima yuumpulile, ngaashi owala aantu yomuBabilonia shonale. Nomolwaashono Ombiimbeli tayi ithana omalongelokalunga giifundja, Babiloni Oshinene. (Eh. 18:21-24) Omalongelokalunga giifundja gokunena oga faathana lela nomalongelokalunga gaBabilonia shonale, molwaashoka musho omo mwa tamekela omadhiladhilo ga puka nomikalondjigilile dha nyata. Babiloni Oshinene otashi ka hanagulwa po masiku, omolwuumpulile washo, okulongela iikalunga kwasho nosho wo omayono galwe.—Lesha Ehololo 18:1-5.

11. Omalondodho geni twa nyanyangidha kombinga yuumpulile?

11 Jehova okwa li a popi a ti: “Ite vulu we okwiidhidhimikila uumpulile.” (Jes. 1:13, NW) Momumvo 1800 lwaampono aantu oyendji oya li haya kutha ombinga muumpulile. Onkee ano, oshifo sho-Zion’s Watch Tower shaMei 1885 osha ti: “Eitaalo kutya oonakusa oye li mehala lyontumba ye na omwenyo nenge monkalo yi ili kashi shi oshinima oshipe. Osha li elongo lyomalongelokalunga gonale nosha li wo oshitopolwa shomahokololo goongano dhonale.” Oshitopolwa osha gwedha ko tashi ti kutya edhiladhilo ndyoka li li ompinge nomanyolo kutya oonakusa ohaya popi naanamwenyo “olya holekwa nolya nwethwa mo komapukitho ‘goompwidhuli’ kutya aantu oyo haya holoka momalutu gopambepo. Oompwidhuli ohadhi kala dha panda sho tadhi holeke eholokopo lyadho, nodha thindila edhiladhilo ndyoka momitse nosho wo monkalamwanyo yaantu oyendji.” Okambo konale haki ithanwa What Say the Scriptures About Spiritism? oka gandja elondodho lya fa omalondodho ngoka taga adhika miileshomwa yetu mbyoka opo ya nyanyangidhwa.

MBELA OONAKUSA OTAYA MONO IIHUNA MEHALA LILWE?

12. Salomo okwa li a nwethwa mo kuKalunga a popye shike kombinga yonkalo yoonakusa?

12 “Ayehe mboka ya tseya oshili” otaya vulu okuyamukula epulo ndyoka. (2 Joh. 1) Osha yela kutya otatu tsu kumwe lela noohapu dhaSalomo ndhika tadhi ti: “Ombwa yi na omwenyo oyi vule onime ya sa. Oshoka aanamwenyo otaa tseya kutya oye na okusa, ihe aasi itaa tseya sha nando . . . Longa ashihe to vulu niikaha yoye, shi longa noonkondo dhoye, oshoka kaku na iilonga, ompangela, uunongo nenge owino moshaasi, moka no ka ya mo.”—Omuuv. 9:4, 5, 10.

13. Aajuda oya li ya nwethwa mo ngiini komithigululwakalo nokelongelokalunga lyOshigreka?

13 Aajuda oya li ye na ompito yokutseya oshili  kombinga yoonakusa. Ihe sho oshilongo shaGreka sha li shi itopolelwa koondjayi dhaAlexander Omunene, opwa li pwa ningwa oonkambadhala dhokuhanganitha Juda naSiria melongelokalunga nosho wo momithigululwakalo dhOshigreka. Shika osha li sha ningitha Aajuda ya taambe ko omalongo giifundja ngaashi kutya omwenyo ihagu si nosho wo kutya oonakusa otaya mono iihuna mehala lilwe. Aagreka hayo ya li ya toto po edhiladhilo ndyoka kutya opu na ehala moka oomwenyo tadhi mono iihuna. Embo The Religion of Babylonia and Assyria otali ti kutya Aababilonia oya kala nale haya longo aantu kutya ‘opu na ehala li na aantu taya hepekwa noonkondo, nehala ndyoka otali wilikwa kiikalunga nokoompwidhuli ndhoka dhi na oonkondo nonyanya.’ Aababilonia oya li yi itaala lela kutya omwenyo ihagu si.

14. Job naAbraham oya li ye shi shike kombinga yeso nosho wo yeyumuko?

14 Nonando omulumentu omuyuuki Job ka li e na Ombiimbeli, okwa li e shi oshili kombinga yeso. Okwa li wo e shi kutya Jehova oKalunga omunahole ngoka a li ta ka kala e na ondjuulukwe yoku mu yumudha. (Job 14:13-15) Abraham naye wo okwa li i itaala meyumuko. (Lesha Aahebeli 11:17-19.) Aalumentu mboka aatilikalunga kaya li yi itaala nando kutya omwenyo ihagu si, molwaashoka itashi vulika Kalunga a yumudhe omuntu ngoka ihaa si. Ombepo yaKalunga oyo ya li ya kwathele Job naAbraham yu uve ko onkalo moka mu na oonakusa nokukala ye na eitaalo meyumuko. Ooshili ndhika odhi li wo oshitopolwa shuuthiga wetu.

‘EKULILO’ OLYA SIMANENENA

15, 16. Oshe ende ngiini tu mangululwe muulunde nomeso?

15 Otu na olupandu sho Kalunga e tu hololela oshili kombinga yaashoka a ninga po e tu hupithe muulunde neso, iinima mbyoka twa thigulula kuAdam. (Rom. 5:12) Otu shi shi kutya Jesus ka li e ya “okuyakulwa, ihe okuyakula nokugandja omwenyo gwe, a hupithe oyendji.” (Mark. 10:45)  Itashi nyanyudha tuu okutseya kutya ‘Jesus Kristus okwe tu kulila’!—Rom. 3:22-24.

16 Aajuda nosho wo Aapagani oya li ye na okwiitedhulula omolwomayono gawo nokukala ye na eitaalo mekuliloyambo lyaJesus. Ngele hasho, andola inaya vula okudhiminwa po omayono gawo. Shoka osha faathana nokunena. (Joh. 3:16, 36) Ngele omuntu okwa kakatela komalongo giifundja ngaashi Uukwatatu nosho wo omwenyo ihaagu si, ita vulu okumona uuwanawa mekulilo. Ihe tse otatu vulu, molwaashoka otu shi oshili kombinga ‘yOmwana gwaKalunga omuholike, ngoka e tu mangulula notwa dhiminwa po oondjo dhetu.’—Kol. 1:13, 14.

PULENI KOMEHO MU LI OSHIGWANA SHA LUKILWA EDHINA LYAJEHOVA!

17, 18. Openi tatu vulu okwaadha uuyelele tawu tu kwathele kombinga yondjokonona yetu, nongiini tatu vulu okumona uuwanawa sho tatu ilongo kombinga yayo?

17 Otatu vulu okupopya oshindji kombinga yomalongo gashili ngoka twa tseya, yiimoniwa yetu tu li aapiya yaKalunga nosho wo yiinima yopambepo nomayambeko gopainiwe ngoka tu na. Uule woomvula omilongo dha ka pita, momambo getu go-Yearbook omwa kala hamu holoka omahokololo taga nyanyudha kombinga yiilonga yetu muuyuni awuhe. Ondjokonona yetu otayi adhika mokavidio ko-1 noka-2 kedhina Faith in Action nosho wo membo Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom. Miileshomwa yetu ohamu kala omahokololo taga gumu omutima kombinga yooitaali ooyakwetu aaholike.

18 Ohatu mono uuwanawa uuna tatu dhiladhila kombinga yonakuziwa yehangano lyaJehova, ngaashi owala Aaisraeli ya li ya mono uuwanawa, sho ya li nayo taya dhiladhila nkene Kalunga e ya hupitha muupika wAaegipiti. (Eks. 12:26, 27) Moses ngoka a li omukokele nokwa mona iilongankondo yaKalunga okwa li a ladhipike Aaisraeli a ti: “Dhiladhila utale nale, omathimbo gonale ndjiya; pula ooho ye ku lombwele shoka sha ningilwe, pula aakulupe ye ku hokololele iinima yonale.” (Deut. 32:7) Tu li ‘aantu yaJehova noonzi dhuusita we,’ atuhe ohatu uvithile yalwe nenyanyu kombinga yesimano lye nohatu lombwele yalwe kombinga yiilongankondo ye. (Eps. 79:13) Shimwe ishewe, otatu ningi nawa uuna tatu konakona ondjokonona yetu, tatu ilongo sha muyo nokuninga oondjumbu dhokomongula.

19. Oshike tu na okuninga sho tatu nyanyukilwa uuyelele wopambepo?

19 Otwa pandula sho kaatu li we momilema dhopambepo, tatu nyanyukilwa uuyelele wopambepo wa za kuKalunga. (Omayel. 4:18, 19) Onkee ano, natu kale hatu konakona Oohapu dhaKalunga twa mana mo nokuuvithila yalwe oshili nuulaadhi twa fa omupisalomi ngoka a li a tanga Omuwa Omupangeliawike Jehova a ti: “Otandi simaneke oonkondo dhoye; uuwanawa owoye auke tandi hokolola. Kalunga, owa longo ndje okuza muugundjuka, sigo onena otandi uvitha iilonga yoye iikumithi. Ngashingeyi sho nda kulupa nondi na oomvi, ino etha ndje, Kalunga! Kala pungame, sho te tseyitha oonkondo niikumitha yoye komaluvalo taga landula.”—Eps. 71:16-18.

20. Otwi itaala iinima iyali yini mbyoka ya pambathana, nowu uvite ngiini kombinga yayo?

20 Tu li aapiya yaJehova twe mu iyapulila, ohatu ulike kutya otwi itaala kutya oye e na uuthemba woku tu pangela noye awike tu na okulongela. Ohatu uvitha nokuli kombinga yoshili ndjoka itaayi vulu okupatanekwa kutya Jehova oye Omunamapangelo agehe nosho wo kutya oye a gwana okulongelwa kutse nomutima aguhe. (Eh. 4:11) Omolwombepo ye ndjoka tu na, ohatu uvithile aaifupipiki onkundana ombwanawa, nokwaaludha mboka ye na oomwenyo dha nyanyagulwa, nohatu hekeleke ayehe mboka taya lili. (Jes. 61:1, 2) Nonando Satana ota ningi oonkambadhala ndhoka itaadhi tompola sha dhokupangela oshigwana shaKalunga nosho wo aantu ayehe, tse otwa pandula noonkondo uuthiga wetu wopambepo notwa tokola toko okukala aadhiginini kuKalunga nokutanga Omunamapangelo agehe Omuwa Jehova ngashingeyi nosho wo sigo aluhe.—Lesha Episalomi 26:11; 86:12.