Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Herenciantsikta precisaqpaq churashun

Herenciantsikta precisaqpaq churashun

“Pedrum willaramarqontsic mana israel caqcunatapis sirweqnincuna cayänanpaq acrarnin, Dios imano chasquir qallecanqanta.” (HECH. 15:14)

1, 2. a) ¿Imataq karqan Davidpa ‘juchurishqa’ wayin, y imanötaq altsakänan karqan? b) ¿Pikunataq kanan witsan Diosnintsikta junto sirwiyan?

JEHOVÄPA markanta dirigeqkunam, 49 watachö, Jerusalen markachö juk reunionta rurayarqan. Tsë reunionchömi Santiagu kënö nirqan: “Simon Pedrum willaramarqontsic mana israel caqcunatapis sirweqnincuna cayänanpaq acrarnin, Dios imano chasquir qallecanqanta. Queqa Diospa une profetancuna escribiyanqantaq tincurin. Pecunam queno escribiyarqan: ‘Quecuna pasacuriptinmi cutimushaq, y rey Davidpa castancunatam yape sharcatsishaq; y imeca wayi juchurishqata perqaq cuentam yape altsashaq. Tsenopam jinantin nasioncunapita noqapa caqqa mana israel caqcunapis noqaman shayamonqa. Unepita patsam quecunata musyatsicorqä, y dispunishqäcunatam canan cumplishaq’ ninmi Dios” (Hech. 15:13-18).

2 Santiäguqa parlarqan Amospa profecïampitam, tsë profecïam Davidpa ‘juchurishqa’ wayin nin; tsëqa, rey yëkoqpaq kaq kastankunam kayan. Davidpa kastankunapita reykunaqa ushakäriyarqan Sedequías rey këta oqrariptinmi (Amós 9:11). Tsënö kaptimpis, tsë juchushqa wayitaqa, Davidpa kastampita yureq Jesusmi sharkaratsinan karqan (Ezeq. 21:27; Hech. 2:29-36). Tsë precisaq reunionchöqa Santiagu nirqan, Jesuswan mandakayämunampaq judío kaqta o mana judío kaqtapis juntar qallakëkanqanwan tsë profecía cumplikëkanqantam. Kanan witsan ciëlopaq akrashqakuna y atska millón Jesuspa ‘juk kaq üshankunapis’, Diospa sirweqninkuna karmi, Bibliapa rasumpa kaq yachatsikïninkunata willakïkäyan (Juan 10:16, NM).

JEHOVÄPA MARKANMI JUK PRUËBAPA PASAN

3, 4. ¿Imataq Diospa markanta yanaparqan Babiloniachö këkarnimpis Dioswan amigo këninkunata mana oqrayänampaq?

3 Judïokunata Babilonia markaman apariyaptinmi, claro rikakurqan Davidpa wayin ‘juchurishqanta’. Pëkunaqa chäyarqan mana alli religión alläpa poderyoq këkaq markamanmi, y 70 watam tsë markachö kayarqan, Jesus manaraq shamunqan 607 watapita hasta 537 watayaq. ¿Imataq yanaparqan Dioswan amigo këninkunata mana oqrariyänampaq? Kanan witsan Diospa markanta yanapanqanmi, rasumpa kaqpita Diosnintsik yachatsinqan herencia (1 Juan 5:19).

4 Tsë herenciachömi Diospa Palabran këkan. Rasumpa kaqchöqa, Babiloniachö këkaq judïokunaqa manam Diospa llapan Palabrantatsu katsiyarqan, pero Moises qellqanqan Leyta y chunka mandamientokunataqa katsiyarqanmi. Jina musyayarqanmi “Sionpita cancionkunata” y Diosta unë sirweqkunapita shumaq willakïkunatapis. Jinamampis, atska proverbiokunatam yarpäyarqan. Tsëchi Sionta llakir y Jehoväman yarpar waqayarqan (lei Salmo 137:1-6 *). Babiloniachö mëtsika mana alli yachatsikïkuna y mana alli rurëkuna kaptimpis, rasumpa kaqta musyayanqan herenciam, Jehoväpita mana rakikäkuriyänampaq yanaparqan.

KIMA DIOS JUKLLËLLACHÖ KANQAN CREENCIAQA UNËPITAM

5. ¿Imataq rikätsikun Babilonia y Egipto markakunachö kima dioskunata adorayanqan?

5 Kima Dios Jukllëllachö Kanqan creenciam Babilonia religionchö más precisaq y reqishqa karqan. Babiloniokuna creiyanqan kima dioskunaqa kayarqan Sin (dios Killa), Shamash (dios Inti o Rupay) y Istar (miratsikoq diosa y guërrapa diosan) dioskunam. Unë Egiptochöpis kima dioskunataqa atskatam adorayaq, y cada dioschömi kaq, teyta, mama y tsuri, juk familianö. Mitología General nishqan librom kënö nin: “[Egipciokunaqa] tríada divina nishqantam rurayaq, y teyta kaq diosqa manam imëpis pëllachö mandakoq kaq, porque tsëchö diosa kaq más precisaq kaptinqa, teyta kaqqa yanaqaqnin principellam tikrareq”. Wakin kima dioskunachömi këkäyarqan Osiris dios, Isis diosa y tsurin kaq Horus dios.

6. ¿Imataq Kima Dioskuna Jukllëllachö Kanqanman creiqa, y imanötaq Jehová tsë creenciapita tsapämarquntsik?

6 Kanan witsan mana alli religionkunapapis kima diosninkunaqa kanmi, tsëqa Kima Dioskuna Jukllëllachö Kanqan creenciam. Tsë religionkunapa pushaqninkunam yachatsikuyan Teyta, Tsuri y santo espíritu jukllëlla Dios kayanqanta. Tsë creenciaqa entienditsikun Jehová alläpa puëdeq mana kanqantam, porque kimanraq completo karnin. Tsënö kaptimpis, tsë mana alli yachatsikïkunapitam Jehoväqa markanta tsapashqa, porque Biblia kënö ninqantam wiyayan: “Këta wiyë Israel marka: Jehová Diosnintsikqa japallanlla Jehovämi” (Deut. 6:4). Kë palabrakunata Jesuspis parlashqa këkaptinqa, ¿manatsuraq rasumpëpa cristiano kaqpis tsënölla creinman? (Mar. 12:29.)

7. ¿Imanirtaq Dios chaskintsu Kima Dioskuna Jukllëllachö Kanqanman creikarninraq Diosllata sirwiyänampaq awnikuyanqanta y bautizakuyanqanta?

7 Qateqninkunatam Jesus kënö nir mandarqan: “Tsemi qamcunata cachayaq jinantin nasioncunapa ewar, noqaman creyicuyänanpaq nunacunata willapäyänequipaq, y creyicoq caqtana bautisayanqui Dios Yayapa, Tsurin Jesucristupa y Santu Espiritupa jutincho” (Mat. 28:19). Jesus kënö mandakunqanwanqa manam igualantsu Kima Dioskuna Jukllëllachö Kanqan creenciaqa. Pipis rasumpa cristiano kanampaq y Jehoväpa Testïgon kanampaq bautizakïta munarqa, puntataqa llapampitapis Jehová más puëdeq kanqantam creinan y Tsurin Jesuspa cargonta y ima autoridadyoq kanqantam alläpa precisaqpaq churanan. Jina, santo espíritu Diospa kallpan kanqantam creinan, y manam juk dios kanqantatsu (Gén. 1:2). Y Diosqa manachi chaskinmantsu, pipis, Kima Dioskuna Jukllëllachö Kanqanman creikarninraq Diosllata sirwiyänampaq awnikuyanqanta ni bautizakuyanqantapis. ¡Alläpam agradecikuntsik Diosta desonraq yachatsikïkunapita herenciantsik tsapämanqantsikta!

BRUJERÍA RURËKUNA YURIRAMUN

8. ¿Imatataq babiloniokuna creiyaq dioskunapaq y demoniokunapaq?

8 Unë Babiloniachö religionkunaqa tukï mana alli yachatsikïkunatam katsiyaq, jina dioskunaman, demoniokunaman y brujería rurëkunamampis creiyaqmi. Historia Religionum. Manual de Historia de las religiones nishqan librom tsëpaq parlar këta nin: “Babiloniokunam creiyarqan Patsa jananqa dioskunawan, alli y mana alli espïritukunawan junta këkanqanta. [...] Tukï qeshyakunapis demoniokunarëkur kanqanta [...] Y tukïkunata utilizarnin y tukï rëzokunata rurarmi demoniota tsë qeshyapita qarquyaq [...] Kë demoniokunaqa nunakunapa cada junaq kawëninkunatam alläpa controlayaq; jina tsënöllam karqan demoniokunapita librakäyänampaq parlaq magia textokunapis”.

9. a) Babiloniaman apariyaptin, ¿imanötaq mëtsikaq judïokuna mana alli yachatsikïkunaman ishkiyarqan? b) ¿Imanötaq Jehová demoniokunapita tsapämantsik?

9 Babiloniaman apariyaptinmi mëtsikaq judïokunaqa mana alli yachatsikï trampaman ishkiyarqan. Griëgokunapa creenciankuna entero Patsaman chanqanmannömi, alli demoniokunapis kanqan creenciata chaskir creenciata qallëkuyarqan, y tsënömi makinkunaman ishkiyarqan. Pero noqantsiktaqa herenciantsikmi demoniokunapita tsapämantsik, porque yachakurquntsikmi unë Babiloniachö brujería rurayanqankunataqa Dios condenanqanta (Is. 47:1, 12-15). Brujerïakunata chikinapaq Dios mandamanqantsikta wiyakunqantsikmi tsapämantsik (lei Deuteronomio 18:10-12 * y Apocalipsis 21:8).

10. ¿Ima nishwantaq Jatun Garë Babiloniapa creenciankunapita y mana alli rurëninkunapita?

10 Brujería rurëqa manam unë Babilonia markallachötsu reqishqa kashqa, sinöqa kanan witsan Jatun Garë Babiloniata o llapan mana alli religionkunata yanapaqkunachöpis precisaqllam këkan (Apoc. 18:21-24). Kë mana alli religionkunaqa unë Babilonia religionkunawanmi igualan. Porque The Interpreter’s Dictionary of the Bible nishqanmi vol. 1 y 338 päginanchö willakun unë Babiloniapita mana alli creenciakuna y mana alli rurëkuna shamunqanta. Brujerïakunata rurayanqampita y tukï imägenkunata adorayanqampita y más jutsakunata rurayanqampitam Jatun Garë Babiloniaqa ichikllachöna ushakärinqa (lei Apocalipsis 18:1-5).

11. ¿Imakunapita cuidakunantsikpaqtaq publicacionnintsikkunachö willakïkuna yarqamushqa?

11 Juk kutichömi Jehová kënö nirqan: “Manam aguantänatsu magia rurënikikunata” (Is. 1:13). Brujerïakunata rurëqa alläpa reqishqam karqan 1800 watakuna witsanchö. Tsëmi, 1885 wata, mayo killachö Zion’s Watch Tower (La Torre del Vigía de Sión) nishqan revistachö juk yachatsikï yarqamurqan, kënömi nirqan: “Juk nuna wanurir juk lädochö kawëkanqan creenciaqa manam tsëllaraqtsu yurimushqa, mas bienqa unë religionkunapitanam shamun, jina tukï mana alli creenciakunapis tsë creenciapitam yarqamushqa”. Jina kë revistam, wanushqakuna kawëkaqkunawan parlëta puëdiyanqan creenciapaq parlar kënö nirqan: ‘[Tsë creenciam] demoniokunata yanapashqa, kikinkunalla tsë wanushqa nuna rikoq yuripurnin nunakunata creitsiyänampaq. Tsë creenciatam demoniokuna utilizäyashqa, nunakunapa pensëninkunata y kawëninkunata controlayänampaq’. Tsëpita ichik watakuna pasarinqanllachömi What Say the Scriptures About Spiritism? (¿Ima nintaq Biblia espiritismopaq?) nishqan follëtopis brujerïakunaman mana ishkinapaq imata ruranapaq kaqtapis willakurqan. Jina tsënöllam kanan witsan yarqamoq publicacionnintsikkunapis willamantsik brujería asuntokunapita imanö cuidakunapaq.

NUNAKUNA WANURIYAPTIN, ¿ALMANKUNA MËCHÖ KARPIS SUFRIKÄYANTSURAQ?

12. Diospa yanapakïninwan, ¿ima nirqantaq Salomon wanushqakunapaq?

12 ‘Rasonpa caqta musyaqcunaqa’ alleqmi musyayan wanushqakunata ima pasanqanta (2 Juan 1). Tsëmi Salomon pensanqannö noqantsikpis pensantsik, kënömi nirqan: “Juk kawëkaq allquqa, juk wanushqa leonpita masmi välen. Kawëkaqkunaqa musyayanmi wanuyänampaq kaqta; pero wanushqakunaqa manam imatapis musyayannatsu [...]. Rurëta puëdinqëkitaqa kallpëkiwan llapanta rurë. Porque ewëkanqëki Seolchöqa mananam kannatsu ni ima rurë, ni imaman yarpë, ni yachë, ni musyaq kë” (Ecl. 9:4, 5, 10).

13. ¿Griëgokunapa ima creenciankunamantaq y costumbrenkunamantaq judïokuna creir qallëkuyarqan?

13 Judïokunaqa alleqmi musyayarqan wanushqakunata ima pasanqanta. Tsënö kaptimpis, Alejandro Magnopa generalninkuna Grecia nacionchö mandakoq yëkurirmi, Judätawan Siriata juntëta munayarqan griëgokunapa religionninta y costumbrenkunata yachatsirnin. Tsënöpam judïokunaqa mana alli yachatsikïkunata creir qallëkuyarqan. Tsë mana rasun kaq yachatsikïkunaqa karqan, mana wanoq alma kanqan y wak vïdachö almakuna sufriyänampaq juk sitio kanqan. Tsënö kaptimpis, juk sitiochö almakuna sufriyanqan creenciaqa manam Greciachötsu qallarqan, porque babiloniokunam unëpitana creiyarqan wanushqakunapaq juk sitio kanqanta y tsëchö mana alli dioskuna y demoniokuna nunakunata sufritsiyanqanta (The Religion of Babylonia and Assyria). Awmi, Babiloniachöqa mana wanoq almamanmi creiyaq.

14. ¿Imatataq Jobwan Abrahán musyayarqan wanushqakunapita y kawariyämunampaq kaqpita?

14 Diospa Palabranta mana katsirnimpis, Jobqa alleqmi musyarqan wanushqakunata ima pasanqanta. Jinamampis, alleqmi musyarqan Jehoväqa kuyakoq Dios kanqanta y wanuptimpis kawaritsimïta munanqanta (Job 14:13-15). Jina Abrahanpis wanushqakuna kawariyämunanmanmi creirqan (lei Hebreus 11:17-19). Jobwan Abrahanqa manam creiyarqantsu juk nuna wanuriptin alman yarqurir juk lädokunachö kawëkanqanta, tsënö kaptinqa manachi wanushqakunam kawariyämunqa nir Diosnintsik awnikunmantsu karqan. Jobtawan Abrahantaqa, Diospa espïritunchi yanaparqan pipis wanuriptin imapis pasanqanta alleq entiendiyänampaq y wanushqakuna kawariyämunanman markäkuyänampaq. Kë yachatsikïkunapis, rasumpa kaqpita Diosnintsik willapämanqantsik herenciachömi këkan.

RESCÄTEQA RASUMPA KAQ YACHATSIKÏMI

15, 16. ¿Imanötaq jutsapita y wanïpita Diosnintsik libramarquntsik?

15 Adan muyamanqantsik jutsapita y wanïpita libramänapaq Diosnintsik imata ruranqanta willamanqantsikpitam, ¡alläpa agradecikuntsik! (Rom. 5:12.) Musyanqantsiknöpis Bibliam Jesuspaq kënö nin: “Diospita Shamushqa Nunapis que patsaman shamushqa nunacunata sirwinanpaq y yawarninwan rescatananpaq, y manam peta sirwiyänanpaqtsu” (Mar. 10:45). Jina “Jesucristurecurlla” librashqa kanqantsikta entiendinqantsikqa alläpa kushikïpaqmi (Rom. 3:22-24).

16 Apostolkuna kawayanqan witsanchöqa, judïokuna y mana judío kaqkunaqa jutsankunapitam arrepentikuyänan karqan, jina Jesus kawëninwan jutsapita pagakunqanman markäkuyanqantam rikätsikuyänan karqan. Tsënö mana rurayaptinqa, manam jutsankunapita perdonashqatsu kayanman karqan. Jina kanan witsampis tsënöllam (Juan 3:16, 36). Kima Dios Jukllëllachö Kanqanman o alma mana wanunqanman pipis creirqa, manam Jesus kawëninwan jutsapita pagakunqan yanapakïta chaskita puëdintsu. Pero noqantsikqa, Jesucristupita rasumpa kaqta musyarnin tsë yanapakïta chaskita puëdintsikmi, porque përëkurllam “Diosnintsic llapan jutsantsiccunapita perdonamarnintsic” salvamarquntsik (Col. 1:13, 14).

JEHOVÄTA SIRWIR SÏGUISHUN

17, 18. ¿Mëchötaq tarishwan Jehoväpa markan unë witsan imanö kanqampita willakïkunata, y imanötaq yanapamantsik tsë willakïkuna?

17 Kuyanqantsik rasumpa kaq yachatsikïpita, Diospa sirweqninkuna kar imakunapa pasanqantsikpita y Diospa kaqchö y tukï necesitanqantsikkunachö bendecimanqantsikpitaqa, maskunataraqmi parlashwan. Këllaman pensarishun, atska watakunapam entero Patsachö ruranqantsikkunapita shumaq willakïkunata Anuario librochö leirquntsik. Imakunapa pasanqantsikkunapitaqa willakun Historia de fe viva (partes 1 y 2) vidëokunachö y Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios nishqan librochö y más publicacionnintsikkunachömi. Y revistantsikkunachöqa, kuyashqa cristiano mayintsikkunapa kawëninkunapita willakïkunam yarqëkämunlla.

18 Rasun kaqchöqa, Egiptopita markanta Jehová jorqamunqanman israelïtakuna yarpachakuyanqan yanapanqannöllam, Jehoväpa markan unëpita imanö kanqanman yarpëqa noqantsiktapis yanapamantsik (Éx. 12:26, 27). Wanunampaqna këkarnam Moisesqa parlarqan Jehová Dios tukïta ruranqampita. Tsëmi Israel markata kënö consejarqan: “Unë witsan watakunaman yarpë, unë witsan kastëkikuna pasayanqanta yarpäyë; teytëkita tapï [tapuy], y pëmi willashunki; awkinyashqa kastëkikunata, pëkunam niyäshunki” (Deut. 32:7). Jehoväpa markan kar y üshan karmi, alläpa kushishqa alabantsik y alläpa puëdeq këninwan ruranqankunapita wakinkunatapis willantsik (Sal. 79:13). Jinamampis, alläpa allim kanqa Jehoväpa markan unë imanö kanqanta alleq musyanantsik, tsëpita yachakunantsik y shamoq tiempochö imata ruranapaq kaqta churapakänantsikpis.

19. ¿Imatataq rurashwan Rasumpa kaqwan aktsichönö këkarqa?

19 Mana alli yachatsikïkunawan paqaschönö mana këkanqantsikpitam alläpa kushikuntsik. Awmi, aktsi cuenta rasumpa kaq yachatsikïninkunatam Diosnintsik musyatsimarquntsik (Prov. 4:18, 19). Tsëmi, kallpachakurnin Diospa Palabranta estudiashun y rasumpa kaq willakïkunata nunakunata yachatsishun. Tsënö rurarllam salmista ruranqannö Ciëlochö y Patsachö Autoridadyoq Jehoväta alabëkäshun, pëmi kënö alabarqan: “Alli ruranqëkipitam parlashaq, qamllapita. Oh Dios, joven kanqäpita patsëmi qam yachatsimashqanki, y kanankamayaqpis shumaq rurënikipitam willakïkälla. Y awkinyashqa y soqu aqtsa kashqäkamayaqpis, oh Dios, ama dejamëtsu, hasta rikrëkipita kanan witsan nunakunata willanqäyaq; llapan shamoqpaq kaqkunatapis, puëdeq kënikipita willanqäyaq” (Sal. 71:16-18).

20. ¿Pikunapa contrantaq Diablu parlarqan, y imatataq noqantsik rurashwan?

20 Jehovällata sirweq markam kantsik y musyantsikmi Diospa Gobiernompa contran y nunakuna Diosllata shonqupita patsë sirwiyanqampaq Satanás mana alli parlanqanta. Tsëmi, Jehovälla Ciëlochö y Patsachö Autoridadyoq kanqanta y pëllata adorana alläpa precisanqanta yachatsikur purintsik (Apoc. 4:11). Espïritunrëkurmi manshu nunakunata alli willakïta willapantsik, shonqunkunachö herïdayoqkunata vendantsik y kastankuna wanupakushqakunata shoqantsik (Is. 61:1, 2). Diospa markanta y llapan nunakunata tukïnöpa Diablu controlëta munëkaptimpis, Diospa rasumpa kaq yachatsikïnin herenciatam alläpa precisaqpaq churantsik, jina Jehovällapaq këta, y pëlla autoridadyoq kanqampitam kanan y imëyaqpis musyatsikïta munantsik (lei Salmo 26:11 *; 86:12 *).

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 4 Salmo 137:1-6: “Babiloniapa mayunkunapa kuchunkunachö... tsëchömi jamayarqä. Jina Sionpaq yarparmi waqayarqä. Tsëchö këkaq álamo montikunamanmi arpäkunata shawayarqä. Porque tsëchömi esclävotanö katsiyämaqnïkuna cantayänäpaq niyämarqan, hasta noqakunapita burlakoqkunapis kushitsiyänätam munayarqan: ‘Sionpita juk cancionta cantapäyämë’ nir. ¿Imanöraq Jehoväpa cancionninta cantëkuyäman karqan jukpa markanchöqa? Jerusalen, qamta qonqëkuptïqa, derecha kaq makïpis tsakitsun. Qallupis paladarnïman laqakätsun, qamta mana yarpaptï, kushikïnïpitapis más precisaqpaq Jerusalenta mana churaptïqa”.

^ par. 9 Deuteronomio 18:10-12: “Manam qamchö kanmantsu, ollqu o warmi tsurinta ninapa pasatseq, ni adivinaq, ni magia ruraq, ni suerte qateq, ni hechicero, ni brüjakoq, ni brüjota tapoq, ni shamoq tiempopaq willakoq, ni wanushqakunata tapukoq. Kë llapan ruraqkunataqa alläpam Jehová chikïkun, y kë melanëpaq rurëkunata rurayanqanrëkurmi, Jehová Diosnikiqa puntëkipita qarqurinqa”.

^ par. 20 Salmo 26:11: “Noqaqa imëpis Jehovällapaqmi kawëkäshaq. Oh, rantimë y yanapëkallämë”.

^ par. 20 Salmo 86:12: “Jehová Diosllä, llapan shonqöwanmi qamta alabaq, y jutikitaqa imëyaqpis alabashaqmi”.