Skip to content

Skip to table of contents

Kuidadu ho ita-nia hakarak iha ita-nia laran

Kuidadu ho ita-nia hakarak iha ita-nia laran

Bíblia hatete: “Laran mak makerek liu buat hotu-hotu no la bele kontrola.” (Jer 17:9) Kuandu ita-nia laran hakarak tebes buat ruma, ita buka razaun oioin atu kumpre ita-nia hakarak neʼe.

Bíblia fó avizu mai ita hodi dehan: “Husi ema nia fuan mak suli mai hanoin aat sira, oho ema, sala hasoru ema nia kaben, sala-foʼer, naʼok, bobar lia falsu, hateten aat Maromak.” (Mt 15:19) Ita-nia fuan-laran bele lohi ita no buka razaun oioin atu halo buat neʼebé kontra Maromak nia hakarak. Karik ita halo buat ruma neʼebé laloos mak ita foin hatene katak ita monu ba dalan neʼebé sala. Entaun, saida deʼit mak bele ajuda ita atu hatene loloos ita-nia hakarak iha ita-nia laran antes atu halo buat neʼebé la diʼak?

OINSÁ ATU HATENE ITA-NIA HAKARAK?

Oinsá mak lee Bíblia loron-loron bele book ita-nia laran?

Lee Bíblia loron-loron no hanoin kleʼan buat neʼebé Bíblia hatete.

Apóstolu Paulo dehan: “Maromak nia liafuan moris no book makaʼas, kroʼat liu fali surik ida ho kroʼat rua, neʼebé bele tesi ketak klamar no espíritu, . . . no bele hatene loloos buat neʼebé ema hanoin no hakarak iha nia fuan.” (Ebr 4:12) Kuandu ita kompara ita ema oinsá loos ho buat neʼebé Bíblia hatete, ida-neʼe ajuda duni ita atu hatene ita-nia hakarak iha ita-nia laran. Tan neʼe, importante duni atu ita lee Maromak nia Liafuan loron-loron no hanoin kleʼan, hodi nuneʼe, ita bele hanoin tuir Jeová nia hanoin!

Kuandu ita simu konsellu husi Bíblia no halo tuir Bíblia nia matadalan, ida-neʼe lori diʼak ba ita-nia konxiénsia, ka laran neʼebé “fó sasin” kona-ba ita-nia hahalok. (Rom 9:1) Ita-nia konxiénsia bele book ita atu la buka razaun oioin atu halo buat neʼebé ladiʼak. Liután neʼe, Bíblia mós iha ezemplu oioin neʼebé ajuda ita atu “matan-moris” ba ita-nia hahalok. (1 Kor 10:11) Hodi aprende husi ezemplu sira-neʼe bele ajuda ita atu hasees an husi dalan neʼebé sala. Entaun, saida deʼit mak ita presiza halo?

Orasaun ajuda ita atu hatene ita ema oinsá loos

Halo orasaun ba Maromak atu ajuda ita hatene loloos ita-nia hakarak iha laran.

Jeová mak Maromak neʼebé “haree ema nia fuan-laran”. (1 Crôn 29:17) Jeová “boot liu fali ita-nia laran, no nia hatene buat hotu”. (1 Joao 3:20) Se ita fó sai ita-nia hanoin, ita-nia sentimentu, no ita-nia hakarak liuhusi orasaun, Jeová bele ajuda ita atu hatene loloos ita-nia hakarak iha laran. Ita mós bele husu ba Maromak atu ‘halo ita-nia laran moos’. (Sal 51:10) Sin, orasaun mak dalan neʼebé importante atu hatene loloos ita-nia hakarak iha ita-nia laran.

Reuniaun sira ajuda ita atu hatene ita-nia hakarak iha ita-nia laran

Rona didiʼak ba buat neʼebé hatoʼo iha reuniaun kristaun.

Kuandu ita halo nuneʼe, ida-neʼe bele ajuda ita atu hanoin didiʼak ita ema oinsá loos. Maski dala ruma ita la hetan informasaun foun iha reuniaun, maibé reuniaun sira ajuda ita atu komprende diʼak liután matadalan husi Bíblia, no fó-hanoin mai ita konsellu sira hodi bele hatene ita-nia hakarak iha laran. Ita-nia irmaun-irmán sira-nia komentáriu mós ajuda ita atu hadiʼa ita-nia laran. (Prov 27:17) Se ita hakarak mesak duké ransu malu ho maluk kristaun sira hodi tuir reuniaun beibeik, ida-neʼe bele lori perigu mai ita tanba hahalok hanesan neʼe bele book ita atu ‘buka ita rasik nia hakarak deʼit’. (Prov 18:1) Tan neʼe, diʼak atu husu ba ita-nia an: ‘Haʼu iha toman atu tuir reuniaun hotu hodi hetan buat diʼak ka lae?’—Ebr 10:24, 25.

ITA-NIA LARAN BELE BOOK ITA ATU HALO SAIDA?

Ita-nia laran neʼebé makerek bele lohi ita atu halo desizaun sala kona-ba buat oioin iha ita-nia moris. Tan neʼe, mai ita hanoin kona-ba buat haat. Neʼe mak buka rikusoin, hemu tua, hili kolega, no hili atividade halimar nian.

Buka rikusoin.

La sala atu ita hakarak buat neʼebé ita presiza iha ita-nia moris. Maibé, Jesus fó avizu mai ita kona-ba buka rikusoin nuʼudar buat neʼebé importante liu iha ita-nia moris. Nia konta ai-knanoik ida kona-ba ema riku ida neʼebé halo ninia armazein sai nakonu ho ai-han toʼo la iha tan fatin atu rai ninia sasán. Ema riku neʼe hanoin atu sobu ninia armazein no harii fali armazein neʼebé boot liután. Nia hatete: “Iha neʼebá haʼu sei rai ai-fuan hotu toʼos nian ho haʼu-nia rikusoi tomak. No haʼu sei dehan ba haʼu-nia klamar: ‘Haʼu klamar, ó iha sasán barak neʼebé rai hela ba tinan waʼin; hakmatek bá, han hemu hodi haksolok bá.’” Maibé, ema neʼe la hanoin kona-ba realidade neʼebé importante, katak nia bele lakon ninia moris iha kalan neʼe kedas.—Lc 12:16-20.

Kuandu ita-nia idade aumenta ba beibeik, karik ita komesa hanoin barak kona-ba ita-nia moris bainhira ita sai ferik-katuas ona. Ida-neʼe bele halo ita hanoin katak la sala atu serbisu liu oras iha tempu reuniaun, ka hanoin katak ita iha razaun diʼak atu la halaʼo responsabilidade balu nuʼudar ema kristaun. Ita presiza kuidadu atu labele hanoin hanesan neʼe. Se ita mak ema joven, karik ita hatene katak la iha serbisu neʼebé diʼak liu fali serbisu pioneiru. Maski nuneʼe, dala ruma ita sente ka lae, katak ita presiza buka osan barak uluk hodi bele serbí nuʼudar pioneiru? Diʼak liu ita hakaʼas an agora atu sai riku ba Maromak. Sé mak hatene se ita sei moris ka mate iha loron aban?

Hemu tua.

Provérbios 23:20 hatete: “Keta hamutuk ho ema neʼebé hemu tua barak demais.” Karik ema neʼebé hakarak tebes atu hemu tua, nia bele fó razaun oioin atu bele hemu tua beibeik. Ema hanesan neʼe karik hatete katak nia hemu tua atu ninia laran bele sente hakmatek, laʼós atu lanu. Se ita presiza hemu tua atu bele sente hakmatek, karik ida-neʼe mak tempu atu ita buka-hatene didiʼak ita-nia laran nia hakarak.

Hili kolega sira.

Klaru katak ita presiza atu serbisu ka eskola hamutuk ho ema neʼebé fiar la hanesan, no iha serbisu haklaken mós ita hasoru ema neʼebé fiar la hanesan. Maibé, ida-neʼe la dehan katak ita bele ransu malu no sai kolega diʼak ho sira. Karik ita-nia laran buka razaun oioin atu ransu ho ema neʼebé fiar la hanesan hodi hatete katak sira mós iha hahalok diʼak. Maibé Bíblia fó avizu mai ita hodi dehan: “Keta husik ema lohi imi: ‘Hela hamutuk ho ema laran-aat sira halakon lisan diʼak.’” (1 Kor 15:33) Hanesan buat kiʼik deʼit bele hafoʼer bee neʼebé moos, nuneʼe mós ransu malu ho ema iha mundu, ida-neʼe bele hafoʼer ita iha dalan espirituál no halo ita simu mundu nia hanoin, hahalok, dalan atu hatais no koʼalia.

Hili atividade halimar nian.

Teknolojia modernu halo fasil ba ita atu halo atividade halimar nian oioin, maibé iha buat barak neʼebé la diʼak ba ema kristaun. Apóstolu Paulo hatete: “Keta husik ema ida iha imi leet temi . . . buat foʼer.” (Ef 5:3) Oinsá se ita-nia laran hakarak haree ka rona buat ruma neʼebé foʼer? Karik ita fó razaun oioin katak ema hotu presiza tempu atu halimar no katak buat neʼebé ita hili nuʼudar atividade halimar nian mak ema ida-idak nian. Maibé, mai ita halo tuir Paulo nia konsellu hodi la haree ka rona ba buat neʼebé foʼer.

ITA BELE HALO MUDANSA

Se ita husik ita-nia laran atu lohi ita no sai toman ona atu fó razaun oioin atu halo hahalok ruma neʼebé la diʼak, ita bele halo mudansa. (Ef 4:22-24) Mai ita haree ezemplu rua.

Irmaun Miguel a presiza hadiʼa ninia hanoin kona-ba sasán no osan. Nia hatete: “Haʼu ho haʼu-nia feen no oan mai husi rai neʼebé ema barak buka teknolojia ho modelu foun no sasán sira neʼebé kualidade diʼak liu. Uluk, haʼu hakaʼas an atu hola sasán diʼak sira iha mundu neʼe, hodi hanoin katak haʼu bele halo nuneʼe maski haʼu la sai ema neʼebé buka rikusoin deʼit. Maibé lakleur, haʼu haree katak buka buat sira-neʼe mak hanesan laʼo nafatin iha dalan neʼebé la iha rohan. Haʼu halo orasaun ba Jeová hodi fó sai haʼu-nia hanoin no hakarak iha laran. Haʼu fó-hatene ba Jeová katak nuʼudar família, ami hakarak serbí nia ho laran tomak. Ikusmai, ami foti desizaun atu halo ami-nia moris sai simples liu no muda ba fatin neʼebé presiza haklaken-naʼin barak liután. Lakleur, ami komesa serbí nuʼudar pioneiru. Agora, ami hatene katak la presiza sasán no osan barak atu bele moris kontente.”

Ezemplu ida seluk mak husi irmaun ida naran Lee. Hodi buka-hatene didiʼak ninia laran, ida-neʼe ajuda nia atu la ransu malu ho ema neʼebé la adora Maromak. Nia hatete: “Tanba haʼu-nia serbisu, uluk haʼu ransu beibeik ho ema neʼebé ami-nia kompañia hola sasán. Maski haʼu hatene katak iha enkontru hanesan neʼe ema sei hemu tua barak, maibé haʼu gosta atu tuir. Dala barak haʼu mós hemu toʼo besik atu lanu, maibé ikusmai haʼu sente sala. Haʼu presiza duni buka-hatene didiʼak haʼu-nia laran. Konsellu husi Maromak nia Liafuan no matadalan husi katuas kristaun sira ajuda haʼu atu hatene katak tuir loloos haʼu buka atu sai kolega ho ema neʼebé la hadomi Jeová. Agora, kuandu haʼu presiza serbisu ho sira, haʼu koko atu koʼalia ho sira liuhusi telefone deʼit no hakaʼas an atu la ransu malu ho sira.”

Ita presiza hanoin didiʼak kona-ba ita-nia an no buka-hatene ita rasik nia hakarak iha ita-nia laran. Kuandu halo nuneʼe, ita presiza husu Jeová nia ajuda liuhusi orasaun hodi hanoin-hetan katak “Nia hatene buat neʼebé subar hela iha ema nia laran”. (Sal 44:21) Maromak mós fó mai ita ninia Liafuan, neʼebé sai nuʼudar espellu neʼebé haleno ita-nia an rasik. (Tgo 1:22-25) Liután neʼe, ita-nia livru no reuniaun kristaun sira mós fó konsellu diʼak no fó-hanoin mai ita kona-ba Maromak nia matadalan sira! Hodi simu ajuda sira-neʼe hotu, ita bele proteje ita-nia laran no laʼo nafatin iha dalan neʼebé loos.

a Naran sira laʼós naran neʼebé loos.