Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

DIAMBU DIA KAPA: O DIFUKUNUKINU DIA JEZÚ—DILOMBOLOLA IHI PHALA EIE?

O Difukunukinu dia Jezú—o Kuila Dia Bhitile Muene?

O Difukunukinu dia Jezú—o Kuila Dia Bhitile Muene?

ERODOTUS mukua musoso mukua Ngeleku, ua kexile ku muenhu 2.500 ja mivu ku dima, ua tange musoso ua lungu ni akua Ijitu mu izuua iê. Muéne ua soneka: “Mu fesa ia jimvuama, kioso kia zubha o ku jandala, saí diiala uambata kiteka kia dibaia kia muthu uafú mu kaxa kio pindale ia a ki fuamesa kiambote, kia kexile ni 50 mba 100 a ji centimetro. Muéne ua kilondekesa ku athu oso akexile kuenhoko, ni kuzuela, ‘nuenu, kazale-nu, mukonda kioso ki mua-nda fuá, mua-nda kala sé muenhu kála o kiteka kiki.’”

O ukexilu iú ua lungu ni muenhu ni kufuá, ki uexile ngó kifua kia akua Ijitu. Lelu, o kizuelu, “kudia, kúnua, ni u kazale,” ene mu ki tumbula kiavulu. Se o muenhu u bhua kioso o muthu kiafuá, mukonda diahi ki tu bhange ioso i tua mesena? Mukonda diahi tu mesena ku bhanga o ima ia tokala? Se o kufuá o disukilu dia ima ioso, o ku bhanga o ima i tua mesena kindala, kima kia tokala muene. O poxolo Phaulu ua zuela o ukexilu ua athu ka xikina mu difukunukinu, kioso kiambe: ‘Se ni kidi kiene o madifundu ka-nda ku a fukununa, tu bhangienu kala kiambe o sabhu, kuila: Tu dietu, tu nuetu, o mungu tu fuetu.’—1 Kolindu 15:32.

Mu kidi, Phaulu ka xikinine kuila o afú keji ku a fukununa. Muéne ua kijidile kuila o afú, a-nda vutuka dingi ku muenhu sé kufuá dingi. O kidielelu kiki kia lungile ni kizulukutu kia dikota, o athu keji tena ku dituna—o difukunukinu * dia Jezú Kristu. O difukunukinu dia Jezú, o kizulukutu kia dikota kia suínisine o kixikanu kia maxibulu mê a dianga.

Ihi-phe ilombolola o difukunukinu dia Jezú phala etu? Kiebhi ki tuejiia kuila diene dia bhitile muene? Tua-nda di longa ihi iambe Phaulu kioso kia sonekena o Jikidistá ku mbanza ia Kolindo.

ABHA SE KRISTU KA MU FUKUNUINE?

Saí Jikidistá ku mbanza ia Kolindo, akexile ni phata ia lungu ni maka enhá, a mukuá ka kexile mu xikinina mu difukunukinu. Mu mukanda uê ua dianga ku sonekena o Jikidistá ku mbanza ienioió, Phaulu ua zuela o maka eji moneka se o difukunukinu ki diexile kidi. Muéne ua soneka: ‘Se mu kidi se-ku difukunukinu dia athu afú, ni Kristu ué ka mu fukununa. Se Kristu ka mu fukununa, etu o ku boka kuetu kima kia ki ngó, ni enu o kixikanu kienu kima kia ki ngó. Kua di te dingi kuila katé ni etu kifua tuala tu jimbangi ja makutu bhu pholo ia Nzambi, . . . o kixikanu kienu kia ki ngó, hanji-phe mua texika mu ituxi ienu. . . . Ni ene oso kiá afú jinga mu kuxikina Kristu, a texika.’—1 Kolindu 15:13-18.

“U tukulukila hama jitanu ja axikani bhua-moxi . . . ua tukulukila Tiiaku, o tanu, ua tukulukila Jipoxolo joso. Kiabhu ene oso, nga sukidila-ku eme.”—1 Kolindu 15:6-8

Phaulu ua mateka ni kuzuela: Se o madifundu ka-nda ku a fukununa, mu kiki-phe o Kristu ua fuile, ka mu fukunuine ué. Se tuila kuila Kristu ka mu fukunuine, ihi ieji bhita? O kikalakalu kia ku boka o njimbu iambote, ki kieji kala ni valolo, kieji kala makutu. Sé phata o difukunukinu dia Jezú, diene dia suínisine dingi o kixikanu kia Jikidistá. Se o difukunukinu ki diexile kidi, etu-phe ki tueji tena ku tendela kiambote o milongi ia mukuá ia Bibidia, kála o ungana uê, o dijina, o utuminu uê ni ubhulukilu uetu. Se o difukunukinu ki dia bhitile, o njimbu ia kexile mu tula Phaulu ni jipoxolo ja mukuá, ki ieji kala ni valolo.

Kueji moneka maka a mukuá. Se Kristu ka mu fukunuine muene, o kixikanu kia Jikidistá ki kieji kala ni valolo. Phaulu ni jipoxolo ja mukuá, eji tanga ué makutu, kana ngó o difukunukinu dia Jezú, maji ia lungu ué ni ió ua mu fukunuine—Jihova Nzambi. O maka a kuila Jezú ‘ua fuile ku ituxi ietu’ kueji kala ué makutu—se o Mubhuludi ka mu bhuluile, muéne keji tena ku bhulula akuâ. (1 Kolindu 15:3) Kieji lombolola kuila o Jikidistá ja fuile mukonda dia kixikanu kiâ, a fuile sé kidielelu kia kidi kia ku a fukununa.

Phaulu ua suku mu kuzuela: ‘Se tu dielela Kristu mu ku mu kingila ku muenhu uetu tua di boto!’ (1 Kolindu 15:19) Kala o Jikidistá ja mukuá, Phaulu, ua talele hadi, a mu zukutisile, ua kolokotele mu ibhidi, ka kexile ni uôma ua kufuá mukonda ua dielele mu difukunukinu. Se o difukunukinu ki diexile kidi, Phaulu keji xikina ku bhita mu ibhidi ioso ioio!

MUKONDA DIAHI UA TOKALA KU XIKINA

Phaulu ka banzele kuila o ia xikinine o jikidistá ja mukuá, iexile makutu. Muéne ua kijidile kuila Jezú a mu fukunuine muene mu’alunga, iu ua zuelela akuâ Kolindo, ‘Kuila Kristu ua fuile mukonda dia ituxi ietu kala kia ki soneka mu Mikanda Ikôla. Kuma Muène a mu fundile, mu kizuua kia katatu anga u fukunuka kala kia ki soneka mu Mikanda; anga u dianga kutukulukila Phetele, hé u tukulukila kiua o kuinhi ni kiiadi.’ * Phaulu ua suluka: “Lua katatu u tukulukila hama jitanu ja axikani bhua-moxi. Ku en’ió, ala-ku kota, ala hanji ni muenhu, suke amoxi-ku-phe afu ue kiá. Uana, ua tukulukila Tiiaku, o tanu, u tukulukila jipoxolo joso. Kiabhu ene oso, nga sukidila-ku eme.”—1 Kolindu 15:3-8.

Phaulu ua mateka ni kuzuela kuila, Kristu ua fuile ku ituxi ietu, a mu fundile ia a mu fukununa. Ihi ia mu bhangesa ku kala ni kidielelu kiki? Kima kia dianga, o jimbangi a mono Jezú. Jezú kioso kia mu fukununa, ua monekena ku athu, (katé muene kua Phaulu) ku ibuka iofele ni ku 500 a athu, akexile ué ni phata ia difukunukinu dia Jezú! (Luka 24:1-11) O jimbangi ja muene Jezú, akexile hanji ku muenhu mu izuua ia Phaulu, ene eji tena kuzuela o kidi kia lungu ni difukunukinu dia Jezú. (1 Kolindu 15:6) Nange mbangi imoxi mba jiiadi keji ku a bhana mátui, maji o umbangi ua 500 ja athu, keji tena ku dituna kuila kidi.

Talesa ué kuila, Phaulu ua tumbula mu veji jiiadi o kufuá, o ku funda ni difukunukinu dia Jezú, “kala kia ki soneka mu Mikanda Ikôla.” O izulukutu íii ilondekesa kuila o ikanenu ia kexile mu Kikutu Kiokulu kia lungu ni Mexiia, kia kexile muene kia kidi, ni kulondekesa ué kuila, Jezú uexile muene o Mexiia a mu kanene.

Né muene ni umbangi ua athu ni ua Mikanda Ikola, kua kexile hanji athu akexile ni phata ia difukunukinu dia Jezú kála kiene mu bhita ué lelu. Saí athu amba kuila o maxibulu a Jezú a nhanene o kimbi kiê, ia akexile mu zuela kuila jimbangi ja difukunukinu diê. Maji o maxibulu ka kexile ni kutena kua ku lundumuna o alangidi akexile mu langidila o mbila. A mukuá amba kuila o difukunukinu, diexile ngó phala ku nganala o athu. Maji Jezú ua monekena ku athu avulu mu ithangana ni ithangana. Se Kristu ka mu fukunuine, o kuila ueji tena ku lamba ni ku sidivila mbiji ku mbanza ia Ngalileia? (Nzuá 21:9-14) O kuila o kimbi ki tena kuixana o athu phala ku mu babata o mukutu?—Luka 24:36-39.

Saí hanji iá, amba kuila o maxibulu ene a tele o sabhu ia difukunukinu dia Jezú phala ku nganala ngó o athu. Maji mbote iahi ieji katula-ko mu ku bhanga kiki? O ku kala mbangi ia difukunukinu dia Jezú kuexile mu bhekela ibhidi iavulu ku maxibulu a Jezú kála, o ku a sebhulula, ku a zukutisa ni ku a jibha. Mukonda diahi ene eji ta o mienhu iâ mu iluezu, se diexile makutu? Ene a dianga ku bhana umbangi mu Jeluzaleme ni ku a mona ku jinguma jâ, a mesenene ku a kuata ni ku a balakala.

O difukunukinu diene dia kexile dingi mu suínisa o maxibulu ku bhana umbangi ua lungu ni Ngana iâ, sumbala ni izukutisu ni kua beta. O difukunukinu diene di suínisa o kixikanu kia Jikidistá. O Jikidistá ja dianga keji ta o mienhu iâ mu ibhidi mu ku bhana umbangi ua lungu ni mesene a mu jibhile. Ene a te o mienhu iâ mu iluezu phala ku ijidisa o difukunukinu dia Jezú, mukonda diene dia londekesa kuila Jezú muéne Kristu, o Mon’a Nzambi, uala ni ku tena, muthu ua a kuatekesele ni ku a endesa. O difukunukinu diê, dia lombolola kuila, ene eji ku a fukununa ué mu’alunga. Se Jezú ka mu fukunuine, ki kueji kala Jikidistá. Se Jezú ka mu fukunuine, ki tueji kuívua maka alungu ni muéne.

Ihi-phe ilombolola o difukunukinu dia Jezú phala etu?

^ kax. 5 Mu Bibidia, o kizuelu difukunukinu, mu Ngeleku kilombolola “ku balumuka dingi.” Kilombolola ku fukununa o muthu ni ukexilu uê uoso kála kiexile ande dia kufuá.

^ kax. 13 “O kuinhi ni kiiadi” ukexilu uéngi ua ku tumbula o jipoxolo, sumbala kioso Juda dia Kadiota kia fuile, kua subhukile ngó 11. O 10 dia maxibulu akexile mu lombolola o 12, mukonda Tomé ka kexile-bhu dingi.—Nzuá 20:24.