Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

BUSHE KUTI MWA-ASUKA IFI FIPUSHO?

BUSHE KUTI MWA-ASUKA IFI FIPUSHO?

BUSHE KUTI MWA-ASUKA IFI FIPUSHO?

Bushe abaYuda ba mu nshita ya batumwa balepekanya shani icitumbi ca muntu ilyo bashilashiika?

AbaYuda baleshiika bwangu sana umuntu nga afwa, ilingi line balecita ifyo pa bushiku ubo bwine afwa. Kwali imilandu ibili iyalelenga ukuti baleshiika bwangu. Uwa kubalilapo, ni co umubili wa muntu uwafwa waleonaika bwangu sana pantu ku Middle East kwalikaba sana. Umulandu walenga bubili wa kuti, pali ilya nshita baletontonkanya ukuti ukukanashiika bwangu umuntu calelanga ukuti tabacindike umuntu uwafwa e lyo no lupwa lwakwe.

Mu mabuuku ya Mbila Nsuma e lyo na mwi buuku lya Imilimo, mwaba amalyashi yane ayalanda pa bantu abo bashiikile bulya bwine bushiku bafwile. (Mateo 27:57-60; Imilimo 5:5-10; 7:60–8:2) Kale sana, Rakele umukashi wa kwa Yakobo alifwile ninshi Yakobo no lupwa lwakwe bali pa lwendo. Mu nshita ya kusenda icitumbi ca kwa Rakele no kuyacishiika uko baleshiika balupwa lwakwe, Yakobo ashiikile Rakele “mu nshila ya ku . . . Betelehemu.”—Ukutendeka 35:19, 20, 27-29.

Amalyashi ya mu Baibolo ayalanda pa fyo balepekanya umubili wa muntu uwafwa yalangilila ukuti abaYuda balebikako sana amano pa kupekanya icitumbi ilyo bashilashiika. Balupwa ne fibusa balesamfya icitumbi, balecisuba ifyanunkila e lyo na mafuta ayasuma no kucipomba mu nsalu. (Yohane 19:39, 40; Imilimo 9:36-41) Abena mupalamano na bantu bambi baleya mu kuloosha e lyo no kusansamusha ulupwa ulufwililwe.—Marko 5:38, 39.

Bushe Yesu bamushiikile nge fyo baleshiika abaYuda bambi?

Indupwa sha baYuda ishingi shaleshiika balupwa mu nshiishi na mu ncengo isho baleimba mu fimabwe ifyali ifyanaka ifyaseekele sana mu Israele. Ifi balecita e fyo ne fikolwe fyabo na fyo fyalecita. Abrahamu, Sara, Isaki, Yakobo na bambi babashiikile mu lucengo ulwali mu mpanga ya Makpela mupepi na Hebrone.—Ukutendeka 23:19; 25:8, 9; 49:29-31; 50:13.

Yesu bamushiikile mu nshiishi iyo baimbile mu cilibwe. (Marko 15:46) Ilingi line inshiishi sha musango uyu shaleba ishinono ku mwinshi. Mu kati ya nshishi balepangamo ifipunda umo balebika imibili ya balupwa lwabo nga bafwa. Pa numa umubili nga wabola, kwaleba ukusenda amafupa ayauma no kuyabika mu ka bokoshi ako bapangiile ne libwe. Utubokoshi twamusango uyu baletwita ati ossuary. Ukucita ifi kwalelenga balupwa bakwata incende iya kushiikamo balupwa lwabo bambi ku ntanshi.

Ifunde lya kwa Mose ilya kusunga Isabata lyalileseshe abaYuda ukucita imilimo yonse iyakumine icililo pe Sabata. Apo Yesu afwile ninshi kwashala fye ama-awala yatatu ukuti Isabata litendeke, Yosefe uwa ku Arimatea na bambi bashiikile Yesu ukwabula ukupekanya umubili wakwe nge fyo balepekanya imibili ya bambi abafwa. (Luka 23:50-56) Apo tabapwishishe ukupekanya umubili wakwe, ifibusa fya kwa Yesu fyaile ku nshiishi pa numa ye Sabata pa kutila bayepwilishisha ukupekanya umubili wakwe.—Marko 16:1; Luka 24:1.