1, 2. ¿Imaynan sientekunku Diosta serviqkuna kay millay pachapi? ¿Imaynapin ‘wasiyoq’ hina kanku?

 ¿WASIYKIPI hinachu kay millay pachapi sientekunki? Manapunichá. Ñawpa tiempomantapachan Jehová Diosta munakuqkunaqa kay pachapi purikuqkuna hinalla sientekurqanku. Wakinmi Canaán suyupi huk cheqaskunaman astakuspa purishaqtinku ‘purikuqkunalla kasqankuta sut’incharqanku’ (Heb. 11:13).

² Paykuna hinan akllasqa cristianokunapas “hanaq pachapi llaqtayoq” kasqankurayku ‘wak llaqtayoqkuna, purikuqkuna’ hina kay millay pachapi sientekurqanku (Filip. 3:20; 1 Ped. 2:11). Cristoq ‘wak ovejankunapas’ “manan kay pachamantachu kanku”, imaynan Jesuspas mana kay pachamantachu karqan hina (Juan 10:16; 17:16). Chaywanpas kanmi huk wasinchis. Manaña chay wasita rikunchischu chaypas, chaypiqa manan imamantapas manchakunapaq kanchu munasqataqmi sientekunchis. ¿Iman chay wasi? Moisesmi nirqan: ‘Señor Diosniyku, qanmi watanwatan pakakunayku [wasiqa] kanki’, nispa (Sal. 90:1). * ¿Imaynapin Jehová Dios ñawpa tiempopi kamachinkunapaq pakakunanku ‘wasi’ hina karqan? ¿Imaynapin kunanpas sutin apaqkunapaq ‘wasi’ hina kallantaq? ¿Imaynapin hamuq tiempopipas pakakunanchis ‘wasi’ hina kallanqataq?

3. ¿Imawanmi Diosta rikch’anachikun Salmo 90:1 textopi? ¿Imarayku?

³ Imayna Dios kasqanta yachananchispaqmi Bibliaqa mayninpi Jehová Diosta ima rikusqanchiswanpas rikch’anachin. Salmo 90:1 texton Jehová Diosta rikch’anachin ‘pakakunawan’ otaq wasiwan. Huk wasipi yuyaykuspaqa chay wasipi munakuy, thak-kay,  pakakunapaq hina kasqanpin yuyaykunchis. ¿Imaraykun Diosta huk wasiwan rikch’anachikun? Biblian nin: “Diosqa munakuymi”, nispa (1 Juan 4:8). Chaymantapas nillantaqmi thak kayta qoq, serviqninkunatapas hark’aykuq kasqanmanta (Sal. 4:8). Chay hina kasqantan rikunchis Abrahamta, Isaacta, Jacobtapas pakaykusqanpi.

4, 5. ¿Imaynapin Dios karqan ‘pakakuna’ wasi hina Abrahampaq?

⁴ Abrahamqa yaqapaschá sonqonpi mancharikurqan Jehová Dios kayta niqtin: “Ripuy hallp’aykimanta, aylluykimanta, [...] rikuchisqayki chay hallp’aman”, nispa. Ichaqa anchatachá kusikurqan kayta niqtin: “Mirayniykikunatan ancha hatun suyuman tukuchisaq, saminchasqaykin, ancha mentasqatan ruwasqayki [...]. Saminchaqniykikunatan saminchasaq, ñakaqniykikunatan ñakasaq”, nispa (Gén. 12:1-3).

⁵ Chay nisqanwanmi Jehová Dios Abrahamta prometerqan paypaq mirayninpaqpas ‘pakakuna’ wasi hina kananta (Gén. 26:1-6). Chay prometesqantaqa hunt’arqanpunin. Chaymi Egipto suyupi reyta hinallataq Abimélec reytapas hark’arqan Abrahamta ama wañuchinankupaq Saratapas ama violanankupaq. Chay hinatan Isaactapas Rebecatapas pakaykurqan (Gén. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11). Biblian nin: “Señor Diosqa manan piqpa sarunchanantapas munarqanchu, paykunaraykun reykunatapas anyarqan: Akllakusqaykunataqa aman llamiykunkichischu, profetaykunataqa aman imanankichispaschu, nispa”, nispa (Sal. 105:14, 15).

6. ¿Imanirqanmi Isaac Jacobta? ¿Imakunatan Jacob tapukunman karqan?

⁶ Jehová Diosqa pakaykullarqantaqmi Abrahampa nieton Jacobtapas. Casarakunanpaq hinaña kashaqtinmi Isaac Jacobta nirqan: “Aman Canaán warmiwanqa casarakunkichu. Padan-aramta riy, mamaykiq taytan Betuelpa wasinta, hinaspa chaypi casarakamuy [...] Labanpa huknin ususinwan”, nispa (Gén. 28:1, 2). Jacobqa mana iskayaspan kasukurqan. Payqa familianta saqespan, Canaán suyumanta Harán llaqtakama, yaqapaschá sapallan pachak-pachak kilometrokunata purirqan (Gén. 28:10). Yaqapaschá tapukurqan: “¿Hayk’a tiempomantataq kutimusaqri? ¿Imaynatan tioy Labán chaskiwanqa? ¿Dios sonqo esposatachu qowanqa?” nispa. Beerseba llaqtamanta 100 kilometropi hina tarikuq Luz llaqtaman chayaspachá chay llakikuyninqa chinkapurqan. ¿Iman sucederqan Luz llaqtapi?

7. ¿Imatan Dios prometerqan Jacobman huk mosqoypi?

⁷ Luz llaqtapin Jehová Dios huk mosqoypi Jacobman rikhurirqan, hinan nirqan: “Ñoqaqa qanwanmi kashani, mayta riqtiykipas waqaychasqaykin, hinaspan  kay hallp’aman pusampusqayki, manan saqerparisqaykichu qanman nisqayta hunt’anaykama”, nispa (Gén. 28:15). ¡Maytachá chay nisqanqa Jacobpa sonqonta kusirichirqan! Chaymantapachachá payqa tukuy sonqowan suyakurqan Diospa prometesqan hunt’akunanta. Sichus qanpas wasiykita saqerqanki huk llaqtakunapi Diosta servinaykirayku chayqa, entiendenkichá Jacob imayna sientekusqanta. Qantapas Jehová Diosqa pakaykurqasunkichá ima pruebamantapas.

8, 9. ¿Imaynapin Dios ‘pakakuna’ wasi hina karqan Jacobpaq? ¿Imatan chaymanta yachanchis?

⁸ Haranman chayaqtinmi Labanqa sumaqta chaskirqan Jacobta, chay qhepamantaq Leata Raqueltawan qorqan esposankuna kananpaq. Qhepamanmi ichaqa mana allintachu tratarqan, pagontapas sapa kutillanmi cambiarqan (Gén. 31:41, 42). Chaywanpas Jacobqa Jehová Diospa pakaykunanpi suyakuspan aguantarqan Labanpa mana chanin ruwasqankunata. Diosqa pakaykurqanmi, chaymi Canaán suyumanta kutimpurqan ‘askha ovejakunayoq, camellokunayoq, asnokunayoq ima, hinallataq warmi kamachikunayoq qhari kamachikunayoq’ ima (Gén. 30:43). Chaykunamanta graciasta qospan Diosta nirqan: “Qanmi kamachiykita lliwpi khuyapayawarqanki, lliwpitaq ñoqapaq hunt’arqanki, manaña chaypaq hinachu kashaqtiypas. Tawnallayoqmi kay Jordán mayuta chimparqani, kunantaq kay iskay t’aqayoq kapuni”, nispa (Gén. 32:10).

⁹ Chay ejemplokunan rikuchiwanchis Moisespa nisqan cheqaqpuni kasqanta, nirqanmi: ‘Señor Diosniyku, qanmi watanwatan pakakunayku [wasiqa] kanki’, nispa (Sal. 90:1). Kunanpas Jehová Diosqa “manan cambianchu”, payqa hunt’aq sonqo serviqninkunatan pakaykun, munakun, cuidantaq kanpas (Sant. 1:17). ¿Imaynatan chayta ruwan? Chayta qhawarisun.

10. ¿Imaynapin yachanchis Diospa pakaykusqan kasqanchista?

¹⁰ Kaypi yuyaykuy: qanmi huk tribunalpi testigo kashanki huk millay runaq contranpi; payqa yachaysapa, atiyniyoq, runa wañuchiq iman, sinchi askha runakunataqmi paytaqa qatikunku. ¿Allinchu sientekunawaq juzgadomanta lloqsispa? ¡Manapunichá! Aswanchá autoridadkunamanta garantiata mañakuwaq mana wañuchinasuykipaq. Chhayna sasachakuypin Diosta serviqkunapas tarikunchis. Ñoqanchisqa Diospa favorninpi rimaspan mana manchakuspa Satanaspa mana allinkuna ruwasqanta sut’iman horqoshanchis (leey Apocalipsis 12:17) . Chaymi Satanasqa tukuy imata ruwarqan Diospa llaqtanta upallachinanpaq, ichaqa manan atirqanchu. Diospa llaqtanqa astawanmi tukuy imapi wiñashan. ¿Imarayku? Jehová Dios ‘pakaykuwaqninchis’ wasi kasqanrayku, astawanqa kay tukukuy p’unchaykunapi (leey Isaías 54:14, 17). Ichaqa Satanasta kasukuspa Diospa qayllanmanta ayqesunman chayqa, manan paypa pakaykusqanchu kasunman.

11. ¿Imatan yachanchis Diosta serviq ñawpa runakunamanta?

¹¹ ¿Imatawanmi yachasunman Diosta serviq ñawpa runakunamanta? Canaán hallp’apiña tiyarqanku chaypas, paykunaqa manan chay runakunawan huñunakuqkuchu, cheqnikuqkun qhelli kawsasqankuta millaykuna ruwasqankutapas (Gén. 27:46). Paykunaqa yacharqankun imatan Dios munakun imatataqmi cheqnikun chayta, manataqmi huk listapi kamachikuykuna kanantaraqchu suyarqanku. Diosmi paykunapaqqa pakakunanku wasi hina karqan, chaymi kay pachapi kaq runakunamanta karunchakuqku. Ñoqanchisri, ¿paykuna hinachu amigokunatapas kusirikuykunatapas akllakunchis? Wakin iñiqmasikunan mayninqa  ruwasqankuwan rimasqankuwan ima, rikuchinku kay pachapi kaqkunata munapayasqankuta. Sichus qanpas sonqoykipi chaykunata pisillatapas munapayashanki chayqa, Diosmanmi chayta willakunayki. Kayta yuyariy: kay pachaqa Saqraq makinpin kashan, pay hinataqmi runakunaqa mana munakuq, payllapaq munaq kanku (2 Cor. 4:4; Efes. 2:1, 2).

12. a) ¿Imaynatan Dios pakaykuwanchis? b) ¿Imaynan sientekunki Dios tukuy imaymana qowasqanchiswan?

¹² Saqraq trampankunaman mana urmanapaqqa, Diospa tukuy imaymana qowasqanchistan chaskikunanchis. Qowasqanchispin kashan huñunakuykuna, familiapi Diosta yupaychay, umallikuna ima. Chay umallikunan kallpachawanchis imaymana sasachakuykunata aguantanapaq (Efes. 4:8-12). Umalliq T’aqamanta kaq George Gangas iñiqmasin nirqan: “[Diosta serviqkunawan] kaspan familiaywanpas kashayman hina sientekuni, huk paraisopipas kashayman hina”, nispa. Qanri, ¿imaynan sientekunki iñiqmasikunawan kaspa?

13. ¿Imatan yachanchis Hebreos 11:13 textomanta?

¹³ Diosta serviq ñawpa runakunaqa manan hawa runakunaq ruwasqanta qatikuqkuchu.  Ñawpaq parrafopi rikusqanchis hina, paykunaqa ‘kay pachapi purikuqkunalla kasqankutan sut’incharqanku’ (Heb. 11:13). ¿Hawa runakunamanta hukniraytachu kawsashanki? Yaqapaschá wakinpaqqa sasa kashan, ichaqa Diospa yanapayninwan iñiqmasikunaq yanapayninwan imaqa atillankin. Chaytan hukkunapas ruwashanku. Bibliapunin willan Diosta serviq runakuna huk maqanakuypi hina kasqanchista (Efes. 6:12). Ichaqa Diosta pakakunanchis wasita hina qhawarisun, paypitaq confiakusunpas chayqa, atipasunmi chay maqanakuypi.

14. ¿Ima “llaqtatan” Diosta serviqkuna suyakushanku?

¹⁴ Hinaspapas ñoqanchisqa Abraham hinan hamuq tiempopi kaq premionchista suyakunanchis (2 Cor. 4:18). Apóstol Pablon qelqarqan: “Abrahamqa suyasharqan Diospa wakichispa sayarichisqan allin teqsiyoq llaqtatan”, nispa (Heb. 11:10). Chay ‘llaqtaqa’ Diospa Gobiernonmi, chay Gobierno chayamunantan payqa suyakurqan. Ñoqanchismi ichaqa manaña chayamunanta suyanchischu. Jesusqa ñan hanaq pachapi kamachikushanña, hinaspapas pisi tiempomantan kay Hallp’ata kamachimunqa. ¿Rikuchishankichu kawsayniykiwan chay Gobiernopi iñisqaykita? ¿Diospa Gobiernontachu ñawpaqta maskhashanki? ¿Karunchakushankichu kay millay pachamanta? (Leey 2 Pedro 3:11, 12.)

15. ¿Iman sucedenqa kay pachapi confiaq runakunata?

¹⁵ Kay millay pachaq tukukuynin qayllaykamusqanman hinan astawanraq ‘nanaynin’ yapakunqa (Mat. 24:7, 8). Hatun ñak’ariy chayamuqtinqa astawanmi paykunapaq sasachakuykuna kanqa. Kay pachapi Saqraq imaymana kaqninmi tukupunqa, runakunataq mana imata ruwayta atispa sinchi mancharisqa kanqaku (Hab. 3:16, 17). Sinchi manchakuypin runakunaqa “qaqa t’oqokunapi, orqo qaqa k’aktukunapi” pakakunqaku (Apo. 6:15-17). Ichaqa manan qaqa k’aktukunapas, nitaq orqoman rikch’akuq gobiernokunapas comerciantekunapas pakaykuyta atinqakuchu.

16. ¿Imaynatan qhawarinchis iñiq t’aqapi huñunakuykunata? ¿Imarayku chayta ruwananchis?

¹⁶ Diosta serviqkunan ichaqa ‘pakakunanku’ wasipi kaspa mana imamantapas manchakunqakuchu. Profeta Habacuc hinan paykunaqa ‘Señor Dioswan kusikunqaku, Qespichiqninku Dioswan q’ochukunqaku’ (Hab. 3:18). ¿Imaynapin Dios huk wasi hina paykunata ‘pakaykunqa’ chay ñak’ariy tiempopi? Chaytaqa manaraqmi yachanchischu. Ichaqa Egiptomanta israelitakuna lloqsimushaqtin hinan, ‘ancha askha runakunapas’ Diospa kamachikuyninta chaskinqaku, allin wakichisqataq kanqakupas (Apo. 7:9; leey Éxodo 13:18 *). ¿Imaynapin Dios willawasun chay p’unchaypi ima ruwananchistapas? Yaqapaschá iñiq t’aqakunapi willachiwasun. Hallp’antinpi waranqa-waranqanpi kaq iñiq t’aqakunan yaqapas tupashan pakakunapaq kaq cuartokunawan (leey  Isaías 26:20 *). ¿Ancha chaninpaqchu qhawarinki iñiq t’aqapi huñunakuykunata? ¿Kasukushankichu iñiq t’aqawan Dios ima kamachiwasqanchistapas? (Heb. 13:17.)

17. ¿Imaynapin wañupuqkunapas Diospa ‘pakaykusqan’ kashanku?

¹⁷ Manchay ñak’ariy p’unchay ñawpaqta wañupuq cristianokunapas Diospa pakaykusqanmi kanqaku. ¿Imaynapi? Ñawpaq tiempopi Diosta serviq runakuna wañupusqanmanta unay tiempo qhepamanmi Dios Moisesta nirqan: “Ñoqan kani [...] Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa Diosnin”, nispa (Éx. 3:6). Chay simikunata yuyarispan Jesús nirqan: “Diosqa manan wañusqakunaq Diosninchu, aswanpas kawsaqkunaq Diosninmi, paypaqqa llapankupas kawsashanmi”, nispa (Luc. 20:38). Arí, wañusqakunatan Dios kawsarichimpunqa, chaymi paypaqqa llapankupas kawsashankuman hina kashanku (Ecl. 7:1).

18. ¿Imaynapin mosoq pacha chayamuqtin Dios ‘pakakunanchis’ wasi hina kallanqataq?

¹⁸ Mosoq pacha chayamuqtinmi Diosqa llaqtanpaq ‘pakakuna’ wasi hina kallanqataq. ¿Imaynapi? Apocalipsis 21:3 texton nin: “Kunanqa runakunawanñan Diosqa tiyan, paykunawantaqmi tiyanqapas”, nispa. Jesuspa kamachikuyninpi kasqanchismi kanqa Diospas ñoqanchiswan tiyashanman hina. Waranqa wata pasaytan ichaqa, Diospa tukuy munasqanta hunt’aspa Taytanman kamachikuyta qopunqa (1 Cor. 15:28). Chaymanta wichaymanqa llapallanchismi ch’uya runakuna kapusun, manañan necesitasunchu pipas Dioswan allipunachiwananchista, chaypin ichaqa Dios ñoqanchiswan tiyanqa. ¡May munaymi chayta yachayqa! Chayrayku kallpachakusun ñawpaq tiempopi Diosta serviq runakuna hina, Jehová Diosta ‘pakaykuwaqninchis’ wasita hina qhawarinapaq.