Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Fimaneka edina laJehova la tumbala

Fimaneka edina laJehova la tumbala

“Ohandi ku fimaneke; edina loye handi li hambelele.” — JES. 25:1.

1, 2. Mepingafano neengeleka dOukwakriste, Eendombwedi daJehova ohadi tale ko ngahelipi edina laKalunga?

EENGELEKA dOukwakriste inadi hala okulongifa edina laKalunga. Pashihopaenenwa, meenhetekelindjovo dOmbibeli yo-Revised Standard Version omwa popiwa kutya inashi yuka nandenande Ongeleka yopaKriste i longife edina laKalunga.

2 Ndele mepingafano naasho, Eendombwedi daJehova odi udite etumba eshi da lukilwa edina laKalunga nohadi li fimanekifa. (Lesha Jesaja 25:1; Jesaja 43:10.) Kakele kaasho, otwe shi tala ko yo shi li oufembanghenda okukala tu udite ko eityo ledina olo nonokutya ope na omhata oyo ya kwatela mo oku li yapulifa. (Mat. 6:9) Ashike oufembanghenda wa tya ngaho katu na oku u kwata okahetengi. Natu ka kundafaneni omapulo atatu a fimana oo tae ke tu kwafela moshinima osho: Okushiiva edina laJehova otashi ti shike? Jehova oha kala ngahelipi metwokumwe nedina laye la tumbala? Nongahelipi hatu dulu okweenda medina laJehova?

OKUSHIIVA EDINA LAKALUNGA OTASHI TI SHIKE?

3. Okushiiva edina laKalunga otashi ti shike?

3 Okushiiva edina laKalunga osha kwatela mo shihapu shihe fi ashike okushiiva oshitya “Jehova.” Osha kwatela mo okushiiva kutya Jehova omunhu a tya ngahelipi, omaukwatya aye, elalakano laye nosho yo oilonga yaye oyo ya hokololwa mOmbibeli, naunene tuu onghedi omo ha ungaunga novapiya vaye. Eshi Jehova ta wanifa po elalakano laye, okwa enda te tu hololele kanini nakanini kutya ye omunhu a tya ngahelipi. (Omayel. 4:18) Jehova okwa li a shiivifila ovalihomboli votete, Adam naEva, edina laye, nomolwaasho Eva okwa li e li longifa konima eshi a dala Kain. (Gen. 4:1, NW) Ootatekulululwa ovadiinini, Noa, Abraham, Isak naJakob navo ova li ve shii edina laKalunga. Shimwe vali, ova ka shiiva nawa kutya Kalunga omunhu a tya ngahelipi eshi a kala te va nangeke noupuna, te va file oshisho noku va hololela elalakano laye. Lwanima, Kalunga okwa ka hololela  Moses oshinima she likalekelwa shi na sha neityo ledina laYe.

Moses okwa li e shii eityo ledina laKalunga nosha li sha pameka eitavelo laye

4. Omolwashike Moses a li a pula Kalunga edina laye, nomolwashike omalipulo aye e shii okuudiwa ko?

4 Lesha Exodus 3:10-15. Eshi Moses a li e na omido 80, Kalunga okwa li e mu pa elombwelo la kwata moiti a ti: “Pitifa mo muEgipti oshiwana shange Ovaisrael.” Moses okwa li a nyamukula monghedi yefimaneko, a li a pula epulo lididilikwedi. Paulelalela Moses okwa li a pula ta ti: ‘Edina loye olyelye?’ Ndele mbela Moses okwa li a hala okutya ngahelipi eshi a pula epulo olo, ngeenge oshiwana shaKalunga osha hangwa nale shi shii edina olo? Okwa li a hala okushiiva shihapu kombinga yamwene wedina olo, oinima oyo tai ka tomha oshiwana shaKalunga shi itavele kutya Kalunga ote ke shi mangulula shili. Omalipulo aMoses oku shii okuudiwa ko, molwaashi Ovaisrael ova kala moupika oule wefimbo. Otashi dulika va ka kale va limbililwa ngeenge Kalunga kooxekulululwa ote ke va mangulula ngoo shili. Ndele Ovaisrael vamwe ova li nokuli hava longele oikalunga yomuEgipti. — Hes. 20:7, 8.

5. Ongahelipi Jehova a yandja ouyelele muhapu u na sha neityo ledina laye eshi a nyamukula Moses?

5 Jehova okwa li a nyamukula ngahelipi epulo laMoses? Okwa ti: “U nokunyamukula ngaha Ovaisrael, u tye: [Ame ohandi ka kala osho handi ka kala okwa, NW] tuma nge kunye.” * Okwa weda ko vali ta ti: “[Jehova, NW] Kalunga kooxo yeni, . . . okwa tuma nge kunye.” Kungaho, Kalunga okwa holola kutya ota dulu okuninga keshe osho a hala opo a wanife po elalakano laye nonokutya oha wanifa po alushe osho a udaneka. Onghee hano, muExodus 3:15 Jehova okwa popya ta ti: “Olo edina lange fiyo alushe nalo Ame handi ifanwa kepupi fiyo kepupi.” Eendjovo odo kada li tuu da kumwifa Moses noda pameka eitavelo laye!

JEHOVA OHA KATUKA METWOKUMWE NEITYO LEDINA LAYE

6, 7. Ongahelipi Jehova a li a kala filufilu metwokumwe neityo ledina laye la tumbala?

6 Diva konima eshi Jehova a li a popya naMoses, okwa kala metwokumwe neityo ledina laye eshi a mangulula Ovaisrael. Okwa li a handukila Ovaegipti nomahandukilo 10, nopefimbo opo tuu opo okwa li a ulika kutya Farao nosho yo oikalunga yOvaegipti kave na eenghono dasha. (Ex. 12:12) Opo nee, okwa li a tukula pokati Efuta Litilyana opo a pitife mo Ovaisrael, nokwa efa Farao netangakwaita laye enaenghono va file mo. (Eps. 136:13-15) Eshi Ovaisrael ovo tashi dulika va li ve dulife pomamiliyona 3 va li “mombuwa inene noya tilika,” Jehova okwa li a ulika kutya Omuxupifi weemwenyo eshi e va pa oikulya nomeva. Ka li nokuli  a efa oikutu neenghaku davo di kulupe. (Deut. 1:19; 29:5) Onghee hano, kape na osho tashi dulu okwiimba Jehova a kale metwokumwe neityo ledina laye la tumbala. Lwanima Jehova okwa ka lombwela Jesaja ta ti: “Aame, Aame [Jehova, NW] ndele kape na omuxupifi umwe, Aame andike.” — Jes. 43:11.

7 Josua oo a li a ninga omupangeli wOvaisrael a landula Moses naye okwa li a mona oilonganghono yaJehova muEgipti nosho yo mombuwa. Onghee hano, lwopexulilo lokukalamwenyo kwaye, okwa li a dula okulombwela Ovaisrael vakwao nomutima aushe ta ti: “Nye mu nokushiiva nomutima weni aushe nomwenyo weni aushe nokutya, kape na nande ondjovo imwe yomeendjovo adishe diwa Omwene Kalunga keni e mu tonga ya kala inai wanifwa. Adishe de mu wanifilwa, kape na nande imwe inai wanifwa.” (Jos. 23:14) Hano Jehova okwa li a ninga naanaa ngaashi a li a udaneka.

8. Ongahelipi Jehova ha kala metwokumwe neityo ledina laye kunena?

8 Nokunena, Jehova oha wanifa po osho a udaneka. Okwa li a xunganeka okupitila mOmona waye kutya momafiku axuuninwa, etumwalaka lOuhamba otali ka udifilwa “ounyuni aushe.” (Mat. 24:14) Mbela ope na ngoo vali umwe ehe fi ashike Kalunga Omunaenghono adishe ta dulu okuxunganeka oilonga ya tya ngaho, nokushilipaleka kutya otai wanifwa po nokulongifa ovanhu vahapu “vongaho, inava longwa,” ovo ve i wanife po? (Oil. 4:13) Onghee hano, ngeenge to kufa ombinga moilonga oyo, kungaho oto wanifa po exunganeko lOmbibeli. Ohatu fimanekifa yo Tate yetu nohatu ulike kutya ohatu kala shili twa hala eendjovo edi di wanifwe, edi tadi ti: “Edina loye nali yapulwe; ouhamba woye nau uye; ehalo loye nali wanifwe kombada yedu yo ngaashi meulu.” — Mat. 6:9, 10.

EDINA LAYE OLA TUMBALA

Farao okwa li a anya okwiitavela kutya Jehova oKalunga

9, 10. Oshike hatu lihongo vali shi na sha naJehova monghedi omo a li ha ungaunga nOvaisrael?

9 Diva konima eshi Ovaisrael va dja muEgipti, Jehova okwa li e va hololela shihapu kombinga yaye. Okwa li a ninga navo ehangano lOmhango noku va udanekela kutya ote ke va fila oshisho ngaashi omushamane ha file oshisho omukulukadi waye. Ovaisrael vo ova li tava ka kala omukulukadi waye wopafaneko, oshiwana sha lukilwa edina laye. (Jes. 54:5, 6) Jehova okwa li te ke va nangeka noupuna, te ke va amena noku va pa ombili ngeenge ove liyandje nehalo liwa kuye nokudulika koipango yaye. (Num. 6:22-27) Kungaho, edina laJehova la tumbala ola li tali ka tumbalekifwa mokati koiwana. (Lesha Deuteronomion 4:5-8; Epsalme 86:7-10.) Nomolwaasho, eshi Ovaisrael va li oshiwana shaKalunga, ovanailongo vahapu ova li va nanenwa kelongelokalunga lashili. Ova li va ninga ngaashi Omumoab Rut oo a li a lombwela  Naomi ta ti: “Oshiwana shoye [osho] oshiwana shange, naKalunga koye Oye Kalunga kange.” — Rut 1:16.

10 Oule weedula 1 500 lwaapo, Jehova okwa ka hololela vali Ovaisrael kutya ye omunhu a tya ngahelipi okupitila monghedi omo a li ha ungaunga navo. Nonande oshiwana osho osha li shitangalali, Jehova okwa kala te shi file onghenda noku shi tala onheni. (Ex. 34:5-7) Ashike onheni yaJehova oi na ongaba, nomolwaashi eshi Ovaisrael va li inava itavela Omona waye nove mu dipaa, kava li vali oshiwana shaye. (Mat. 23:37, 38) Jehova okwa li e va tala ko va fa omuti wa fya. (Luk. 23:31) Mbela osho osha li sha kuma ngahelipi etaleko lavo li na sha nedina laKalunga?

11. Osha enda ngahelipi opo Ovaisrael va efe po okulongifa edina laKalunga?

11 Ondjokonona otai ulike kutya mokweendela ko kwefimbo, Ovaisrael ova li va hovela okukala ve na omadiladilo a puka e na sha nedina laKalunga, tava diladila kutya ka li na okutumbulwa molwaashi oliyapuki. (Ex. 20:7) Oshidjemo, ova enda tava efa po okulongifa edina laKalunga kanini nakanini. Nopehe na omalimbililo, Jehova okwa li a nyemata eshi ovanhu va li ihava fimaneke nandenande edina laye. (Eps. 78:40, 41) Edina laJehova ola fimanenena kuye. Ombibeli oya ti kutya oku na ouladi omolwalo, nomolwaasho eshi Ovaisrael va li ihave li fimaneke, kava li vali tava dulu okukala oshiwana she li lukilwa. (Ex. 34:14) Osho otashi tu hongo kutya osha fimanenena okuungaunga nedina lOmushiti wetu nefimaneko linene.

OSHIWANA SHIPE SHA LUKILWA EDINA LAKALUNGA

12. Oolyelye va ka ninga oshiwana sha lukilwa edina laKalunga?

12 Jehova okwa li a holola okupitila muJeremia elalakano laye li na sha nokudika po “ehangano lipe” noshiwana shipe, Israel shopamhepo. Jeremia okwa xunganeka kutya ovanhu aveshe vomoshiwana osho, “ovanyasha novakulunhu,” otava “ka shiiva Omwene [“Jehova,” NW]”. (Jer. 31:31, 33, 34) Exunganeko olo ola li la hovela okuwanifwa pOpentekoste 33 O.P. eshi Kalunga a dika po ehangano lipe. Oshiwana shipe, ‘Israel yaKalunga,’ osho sha kwatela mo Ovajuda novanhu vomoiwana imwe, osha li sha ninga oshiwana osho Kalunga ‘a likolela edina laye mwene.’ — Gal. 6:16; lesha Oilonga 15:14-17; Mat. 21:43.

13. (a) Ovakriste vopefimbo lonale ova li ngoo hava longifa edina laKalunga? Shi yelifa. (b) Owa tala ko ngahelipi oufembanghenda wokulongifa edina laJehova moukalele?

13 Molwaashi oshiwana osho shopamhepo ohashi ‘ifanwa nedina laKalunga,’ oilyo aishe yasho ohai longifa edina laye. Pashihopaenenwa, ohai longifa edina laKalunga ngeenge tai tofa mOmishangwa dOshiheberi. * Onghee hano, eshi omuyapostoli Petrus a li ta popi nongudu yOvajuda novanhu vomoiwana imwe pOpentekoste yomo 33 O.P., okwa li a longifa edina laKalunga lwoikando ihapu. (Oil. 2:14, 20, 21, 25, 34, NW) Molwaashi Ovakriste vopefimbo lonale ova li hava fimaneke Jehova, okwa li a nangeka noupuna oilonga yavo yokuudifa. Sha faafana, nokunena Jehova oha nangeke noupuna oukalele wetu ngeenge hatu shiivifa edina laye nouladi noku li ulikila ovo ve na ohokwe mEembibeli davo ngeenge omo li li. Kungaho, ohatu va kwafele va shiive Kalunga kashili. Oo kau fi tuu oufembanghenda kufye nosho yo kuvo! Osho otashi dulu okukala ehovelo lekwatafano likumwifi pokati kaJehova naavo va hala oku mu shiiva, notali ka enda tali kolo fiyo alushe.

14, 15. Ongahelipi Jehova a amena edina laye, nonande oushunimonima owa enda tau hapupala?

14 Lwanima, ovashunimonima ova li va hovela okunyateka eongalo lopaKriste nomahongo avo oipupulu, naunene tuu konima yefyo lovayapostoli.  (2 Tes. 2:3-7) Ova li nokuli va nwefwa mo konghulunghedi yOvajuda yokuhalongifa edina laKalunga. Ndele mbela Jehova ota ka efa ngoo edina laye la tumbala li dimbuwe? Hasho nandenande! Katu shii lela kutya ola li hali leshwa ngahelipi, kakele kaasho ola xupa. Oule womido dihapu, edina laKalunga ola kala li li momatoloko mahapu Eembibeli nosho yo momashangelo ovahongwanhu vOmbibeli. Pashihopaenenwa, mo 1757, Charles Peters okwa li a shanga ta ti kutya eityo ledina laKalunga, Jehova, otali mu holola nawa shi dulife edinafimaneko keshe. Mo 1797, Hopton Haynes okwa li a shanga membo limwe shi na sha nokulongela Kalunga a ti kutya Ovajuda ova li hava longifa edina laKalunga, Jehova, “noye aeke va li hava longele nokwa longelwa yo kuKristus nOvayapostoli vaye.” Henry Grew (oo a li ko mo 1781-1862), ka li ashike a longifa edina laKalunga ndele okwa li yo e shii kutya ola kala la dinika noli na okuyapulifwa. Sha faafana, George Storrs (oo a li ko mo 1796-1879), nokwa li ha endafana naCharles T. Russell, naye okwa li a longifa edina laKalunga ngaashi ashike Russell naye a li he li longifa.

15 Omudo 1931 owa li udidilikwedi, molwaashi momudo oo oshiwana shaKalunga osho sha li hashi ifanwa Ovakonakoni vOmbibeli voPaiwana, osha li sha tambula ko edina olo li li pamishangwa, Eendombwedi daJehova. (Jes. 43:10-12) Ova li va shiivifila ounyuni kutya ove udite etumba eshi ve li ovapiya vaKalunga aeke kashili nokukala oshiwana sha lukilwa “edina laye,” osho tashi li tange. (Oil. 15:14) Ngeenge hatu diladila kunghee Jehova a amena edina laye otashi tu dimbulukifa eendjovo daye odo di li muMalakia 1:11, odo tadi ti: “Edina lange otali kala linene mokati kovapaani kokudja kepito letango fiyo okokuningina kwalo.”

ENDA MEDINA LAJEHOVA

16. Otu na okukala tu udite ngahelipi eshi tu li Eendombwedi daJehova?

16 Omuprofeti Mika okwa shanga ta ti: “Oiwana aishe tai kala nokweenda, keshe shimwe, medina laKalunga kasho, ndelenee fye ohatu ka kala nokweenda medina [laJehova, NW] Kalunga ketu alushe fiyo alushe.” (Mika 4:5) Eshi Jehova a pitika Ovakonakoni vOmbibeli va lukilwe edina laye kashi fi ashike oufembanghenda munene ndele oshi li yo eshilipaleko kutya okwe va hokwa. (Lesha Malakia 3:16-18.) Ongahelipi nee shi na sha naave pauhandimwe? Oto ningi ngoo ngaashi to dulu opo u kale “nokweenda medina [laJehova, NW]”? Ou udite ko ngoo kutya okuninga ngaho okwa kwatela mo shike?

17. Okweenda medina laKalunga osha kwatela mo shike?

17 Okweenda medina laKalunga osha kwatela mo oinima yopatatu. Shotete, otu na okushiivifila vamwe edina olo, molwaashi otu shii kutya ou “ta ifana edina lOmwene, oye ota xupifwa.” (Rom. 10:13) Oshitivali, otu na okukala tu na omaukwatya a fa aJehova, naunene tuu ohole. Oshititatu, ohatu ende medina laKalunga mokukala hatu dulika nehalo liwa komifikamhango daye douyuki, nokungaho, itatu ka shekifa edina liyapuki laTate yetu. (1 Joh. 4:8; 5:3) Owa tokola ngoo okukala to ‘ende medina [laJehova, NW] Kalunga ketu alushe fiyo alushe’?

18. Omolwashike aveshe ovo hava fimaneke edina laJehova linene va teelela onakwiiwa nodjuulufi?

18 Mafiku, ovo vehe na ko nasha ile va tukulila Jehova oshibofa otava ka fininikwa ve mu shiive. (Hes. 38:23) Ovanhu ovo ova fa Farao oo a tile: “[Jehova, NW] olyelye, ame ndi pwilikine ondaka yaye?” Farao okwa li a fininikwa a shiive kutya Jehova olyelye. (Ex. 5:1, 2; 9:16; 12:29) Ndele fye otwa shiiva Jehova nehalo liwa. Otu udite etumba eshi twa lukilwa edina laye nohatu dulika kuye. Onghee hano, otwa teelela onakwiiwa nodjuulufi notwe lineekela eudaneko olo li li mEpsalme 9:11, olo tali ti: ‘Ava va shiiva edina loye, otave ku lineekele, Omwene, Ove ito efa ava tave ku kongo.’

^ okat. 5 Edina laKalunga ola dja koshitya shOshiheberi osho tashi ti, “okuningifa.” Onghee hano, edina “Jehova” otali ti, “Oha ningifa.”

^ okat. 13 Edina laJehova ola li momashangelo Oshiheberi oo a li haa longifwa kOvakriste vopefimbo lonale. Oumbangi otau ulike yo kutya edina laJehova ola li la longifwa mOmishangwa dOshigreka donale odo da tolokwa okudja mOmishangwa dOshiheberi.