Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Wikwashe Abe Mwine ne Bakwabo na Kwingidija Kinenwa kya Leza

Wikwashe Abe Mwine ne Bakwabo na Kwingidija Kinenwa kya Leza

Wikwashe Abe Mwine ne Bakwabo na Kwingidija Kinenwa kya Leza

“Ndemekanga bitongwe byobe bya mwendele bintu byonso, na’mba i byoloke.”—MIT. 119:128.

USA KULONDOLOLA NAMANI?

I muswelo’ka obwanya kwingidija senene Bisonekwa kitatyi kyofundija bakwabo?

Pānene Polo’mba: “kulombola ñeni ya umboloke” le wadi usaka kunena bika?

Le i muswelo’ka bakulumpe ne bambutwile obabwanya ‘Kudingila madingi’ umboloke?

1. Mwanda waka tufwaninwe kukulupila na mutyima umo mu Kinenwa kya Leza?

 KITATYI kikalanga bakulumpe babandaula mwifundi wa Bible mwanda wa kuyuka shi ubwenye bisakibwa bya kushilula kusapula, bekalanga beipangula’mba: ‘Lelo binenwa bya uno muntu bilombola’mba witabije amba Bible i Kinenwa kya Leza kilembwe ku bukomo bwa mushipiditu?’ * Ekale ku yewa usaka kwikala musapudi wa Bulopwe—nansha ke ku bengidi ba Leza bonso—bafwaninwe kulondolola patōkelela’mba, eyo. Mwanda waka? Kukulupila mu Kinenwa kya Leza ne bwino bwetu bwa kwikingidija mu mwingilo, biketukwasha netu tukwashe bakwabo bayuke Yehova ne kutambula lupandilo.

2. Mwanda waka tufwaninwe ‘kūminina mu bintu byotufundijibwa’?

2 Mutumibwa Polo wākomeneje mvubu idi mu Kinenwa kya Leza pālembele kudi Temote’mba: “Nobe uminina’tu mu bino bintu byo wafundijibwa, ne mo wasumininwa.” “Bino bintu” byātelele Polo i bubinebine bwa mu Bible bwālengeje Temote etabije myanda miyampe. Buno bubinebine budi na bukomo potudi dyalelo kadi bwitukwashanga tushale nyeke na “ñeni ya ku lupandilo.” (2 Tem. 3:14, 15) Divule dine, twingidijanga binenwa bya Polo bilonda’ko’bi mwanda wa kukwasha bakwabo bakulupile’mba Bible i mutambe kudi Leza, ino netu tukokeja kuyukila’ko kadi bintu bikwabo mu bino binenwa bidi mu 2 Temote 3:16. (Tanga.) Tubandaulei bityebitye uno vese. Kino kiketukankamika tukulupile’mba byonso byotufundijibwa na Yehova i “byoloke.”—Mit. 119:128.

“BYO BIMWENWAMO PA KUFUNDIJA”

3-5. (a) Le kibumbo kyaitabile namani ku busapudi bwa Petelo mu pentekosa, ne mwanda waka? (b) Mwanda waka bene Tesalonika bavule bāitabije bubinebine? (c) I bika bikokeja kutulumuja bantu dyalelo pangala pa mwingilo wetu?

3 Yesu wālombwele muzo wa Isalela’mba: “Nkemutumina bafumiki, ne ba ñenyi, ne bafundiji.” (Mat. 23:34DD) Yesu wādi wisambila pa bandi bana ba bwanga, baāfundije mwa kwingidijija bisonekwa mu mwingilo. Mu Pentekosa 33 K.K., mutumibwa Petelo umo wa mu bano “bafundiji,” wāfundije kibumbo kikatampe kya bantu mu Yelusalema ne mu buno busapudi wātelele’mo myanda mivule ya mu Bisonekwa bya Kihebelu. Bavule bāivwanije nshintulwilo ya bino binenwa, “batapilwe ku mityima.” Bēsāsa ku bubi bobālongele. Bantu kubwipi kwa tununu tusatu balombele kulekelwa na Leza baalamuka ke bene Kidishitu.—Bil. 2:37-41.

4 Mufundiji mukwabo i mutumibwa Polo, wāsapwile myanda miyampe ne panja pa Yelusalema pene kulampe kwine. Kimfwa mu Masedonya mu kibundi kya Tesalonika, wāsapwile’mo ku bantu bādi batōta mu shinakoka. Mu mafuku asatu a Sabado, Polo wādi “wipatanya nabo mu bisonekwa kwibishintulula ne kwibalombola mo kyadi kisakile Kidishitu amone byamalwa, ebiya asanguke mu lufu.” Kwalupuka bika? “Penepo bamo bamo bakwabo baitabije,” enka na mwālongele “baNgidiki batūkanye, kibumbo kikatampe.”—Bil. 17:1-4.

5 Dyalelo bengidi ba Leza bashintululanga Bible muswelo utulumukwa na bavule. Mu Swazilande muntu umo waivwene kaka umo umutangila kisonekwa, wamwipangwile’mba: “Le mudi mu kipwilo’ka?” Kaka walondolola’mba: “Ami ne uno mukwetu twi Batumoni ba Yehova.” Mwine njibo’mba: “Nadi kala ndyukile nankyo. Kekudipo bakwabo bāyanga kuntangila Bible ku njibo poso’nka Batumoni ba Yehova.”

6, 7. (a) Boba bafundija ku lukala mu kipwilo bakokeja kwingidija Bible senene namani? (b) Mwanda waka kidi na mvubu kwingidija senene Bisonekwa kitatyi kyotwendeja bifundwa bya Bible ku mobo?

6 Ino le i muswelo’ka otukokeja kwingidija Bible ne pa mfulo kitatyi kyotufundija? Shi ubamone mukenga wa kufundija ku lukala mu kipwilo, ingidija bisonekwa bya mu Bible mu muswelo mupotoloke. Pa kyaba kya kupituluka ku mutwe bisonekwa nansha’nka kwibitanga bitampe pa papye nansha mu kompyuta, pūtula’byo mu Bible wibitange, kadi kankamika bemvwaniki nabo batange’byo. Kadi witudile’ko kitatyi kya kwingidija ano mavese muswelo oakokeja kukwasha bemvwaniki bafwene pepi na Yehova. Pa kyaba kya kuleta byelekejo kebivwanikwa senene, nansha bimfwa bisepejasepeja bemvwaniki, ingidija senene kitatyi na kufundija bidi mu Kinenwa kya Leza.

7 I kika kyotufwaninwe kuta’ko mutyima kitatyi kyotwendeja bifundwa bya Bible ku mobo? Kitatyi kyotwendeja bifundwa kupityila ku mabuku etu a bwine Kidishitu, tufwaninwe kutadija kutyina kupita’tu lubilo pa bisonekwa. Tufwaninwe kukankamika mwifundi atange bisonekwa bitelelwe ne kumukwasha evwanije nshintulwilo yabyo. Namani? Ke na kushintululapo bilabila na abe utanga majulunale, ino i na kukankamika mwifundi anene aye mwine. Pa kyaba kya kumulombola bya kukulupila nansha bya kulonga, tukokeja kumwipangula bipangujo bilanguluja bya kumukwasha afikile ku kukwata butyibi buyampe. *

“BYO BIMWENWAMO . . . PA KUKWASHA”

8. Le i bulwi’ka bwa mundamunda bwādi na Polo?

8 Pavule pene tumonanga bu “kukwasha” i kiselwa kya bakulumpe bene Kidishitu. Ino shako bakulumpe badi na kiselwa kya ‘kudingila madingi boba ba kupya mambo.’ (1 Tem. 5:20; Tet. 1:13) Ino kadi i kya kamweno ne kwikwasha batwe bene. Polo i mwine Kidishitu wāshile kimfwa kya kwikala na mutyima wa mundamunda utōka. (2 Tem. 1:3) Nansha nabya, wālembele’mba: “Ino namone mukanda, ungi nao, wa mu byangitu byami, ke balu ne mukanda wa ku mutyima wami, unkokele monka mu bupika bwa mu mukanda wa bubi.” Kwifunda ngikadilo yālembelwe’mo bino binenwa, kuketukwasha twivwanije senene bulwi bwādi ne Polo bwa kulwa na bubi bwa kibutwila.—Tanga Loma 7:21-25.

9, 10. (a) Le ulanga, i bukōkekōke’ka bwādi bulwa na Polo? (b) Le i bika padi byākweshe Polo anekenye kulwa kwaādi ulwa na bubi?

9 Le Polo wādi wikankila’ko kunekenya bukōkekōke’ka? Nansha byākatelele’bopo pa bute pa bute, ino wālembele Temote’mba wadi wa “bingojila.” (1 Tem. 1:13) Kumeso kwa kwitabija, Polo wādi ushikilwe bene Kidishitu bya malwa. Pa kulombola muswelo waādi umwene balondi ba Kidishitu, Polo wānene’mba: “Nadi nebamwesha malwa pangipangi.” (Bil. 26:11) Polo wēfundile kutalaja bulobo bwandi, nansha byo kebyādipo bipēla na pamopamo kwīfula, mu binenwa kitatyi kyalobejibwa. (Bil. 15:36-39) Le i bika byāmukweshe anekenye?

10 Kitatyi kyālembele bene Kidishitu ba mu Kodinda, Polo wālombwele byāmukweshe ekale kwikwasha bidi aye mwine. (Tanga 1 Kodinda 9:26, 27.) Wānekenye kibutwila kya bubi na kwela bikoni senene bya ku mushipiditu. Bimweka bu wākimbile madingi a mu Bisonekwa ne kumwisāshila Yehova amukwashe engidije ano madingi, kadi wādi ulonga bukomo bwa kwilemununa. * I biyampe tulonde kimfwa kyandi mwanda netu tulwanga bulwi bumo bonka na kibutwila kyetu kya kubulwa kubwaninina.

11. Le i muswelo’ka “otukebandaula” batwe bene mwanda wa kuyuka shi twendelelanga kunangila mu dishinda dya bubinebine?

11 Mu butōtyi bwetu, ketwakekulupilai batwe bene bipitepite. Ino, tusakilwa ‘kwibandaula’ batwe bene mwanda wa kuyuka shi bine tunangilanga mu dishinda dya bubinebine. (2 Kod. 13:5) Kitatyi kyotutanga bisonekwa pamo bwa Kolose 3:5-10, i biyampe twiipangule’mba: ‘Le nekankilanga’ko kwipaya bya kilokoloko bya bubi’ni, nansha ngikadilo yami yendanga ibipila’ko? Shi ñingidijanga Entelenete, kitatyi kyomponena pa diteba dya bintu bya munyanji, le mbulanga’byo ne kukimba byobya byubaka?’ Kwingidija madingi a mu Kinenwa kya Leza mu ngikadilo idi namino kuketukwasha tuleke “kulāla tulo.”—1 Tes. 5:6-8.

“BYO BIMWENWAMO . . . PA KULOMBOLA ÑENI YA UMBOLOKE”

12, 13. (a) Mu myanda itala “kulombola ñeni ya umboloke,” tufwaninwe kwitūdila’ko kitungo’ka, ne Yesu wetushidile kimfwa’ka? (b) Pa “kulombola ñeni ya umboloke” i binenwa’ka bimobimo byotufwaninwe kwepuka?

12 Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “kulombola ñeni ya umboloke” kishintulula “kulonga biyampe, kulemununa, kulongolola, kujokeja kiyampe, kolola myanda.” Kyaba kimo, tufwaninwe kolola bintu na bakwabo betwivwana bibi nansha ke ne pa byotulonga bine. Kimfwa, bafundiji ba mutōtelo wa buyuda bātopekele Yesu amba wādi usenswe “basonkeja-musonko ne babipyamambo.” Yesu wēbatentulula’mba: “Bakomo kebadipo ne kyo basakila ñanga poso bakubela. Nanshi endai bidi mukafundijibwe ñeni mwendele kinenwa kino’mba: Nsaka walusa, ke wakuleta kyonka kitapwa, mhm.” (Mat. 9:11-13) Na kitūkijetyima ne kanye wāsapwile Kinenwa kya Leza ku bonso. Enka penepa ba kwityepeja bāyukile’mba Yehova i “Leza! muyule lusa ne buntu, wija pakufuna bulobo, kadi i wa kanye ka ntanda ne ntanda, ne binebinepo.” (Div. 34:6) Buno bukomo bwālongele Mwanā Leza bwa ‘kulombola ñeni ya umboloke,’ bwālengeje bavule betabije myanda miyampe.

13 Kimfwa kya Yesu kitufundija muswelo otukokeja kukwasha bakwabo. Padi muntu mulobe ukokeja kunena na kibengo’mba, ‘ami nsaka kukolola.’ Ino bino binenwa kebifikidijangapo byobya binenwe mu 2 Temote 3:16. “Bisonekwa byonsololo” kebikankamikangapo kutuka bakwabo. Pamo bwa “kusaba kwa kipete,” binenwa bitapa bivudile kushiya misanshi ya kitatyi kilampe, ne kepavulepo pobidi na kamweno.—Nk. 12:18.

14-16. (a) Mukulumpe ukokeja namani ‘kulombola ñeni ya umboloke’ kitatyi kyakwasha bakwabo bavuije makambakano abo? (b) Mwanda waka “kulombola ñeni ya umboloke” kukwatañana na Bisonekwa kudi na kamweno pa kulela bana?

14 Ino pano, i muswelo’ka otukalombola kitūkijetyima ne kanye pa “kulombola ñeni ya umboloke”? Langa’po bidi shi ba mulume ne mukaji abaiya kulomba bukwashi kudi mukulumpe mwine Kidishitu ebakwashe baleke bya kwipotomeja kyaba ne kyaba. Le uno mukulumpe ukalonga bika? Kakalēmenenapo ku mutamba umo, ino padi ukalanguluka nabo pa misoñanya ya mu Bible, na kwingidija myanda idi mu shapita 3 wa dibuku Lufungulo lwa Būmi Bwansangaji mu Kisaka. Kitatyi kimanina mukulumpe ino mīsambo, ba mulume ne mukaji bakokeja kubandaula umo ne umo madingi kampanda asakilwa kwikankila’ko kwingidija. Mwenda mafuku, uno mukulumpe ukebepangula ayuke myanda yenda ilumbuluka mu kisaka ne kwibakwasha shi kudi pasakilwa.

 15 Le i muswelo’ka bambutwile obakokeja ‘kulombola ñeni ya umboloke’ mwanda wa kukwasha babo bana ku mushipiditu? Langa bidi shi usaka kukwasha obe mwana nsongwa-kaji epuke balunda babi. Dibajinji, ufwaninwe bidi kuyuka būmi bwandi senene. Kupwa shi kudi pasakilwa kukwashibwa, wisambe nandi, padi na kubandaula myanda idi mu dibuku Les jeunes s’interrogent— Réponses pratiques, volime 2. Mwenda mafuku, ukesamba nandi monka. Ukokeja kukimba kuyuka mwikadile mutyima wandi, shi utambila nandi mu busapudi nansha ku kwipwija mukose pamo mu kisaka. Shi wikale na kitūkijetyima ne kanye nabya nsongwakaji obe ukevwanija’mba umuswele. Padi ukasangela kwingidija madingi obe ne kwepuka ngikadilo ya kyaka umbūmi bwandi.

16 Enka na kino kitūkijetyima ne kanye tukokeja kukankamika boba ba mityima mipungile shi pa mwanda wa misongo, kujimija kaji, nansha boba bafundijibwe bya bubela pa Bisonekwa. Kwingidija Kinenwa kya Leza mwanda wa ‘kulombola ñeni ya umboloke’ kudi na byabuyabuya bivule ku bantu ba Yehova.

“BYO BIMWENWAMO . . . PA KUDINGILA MADINGI” UMBOLOKE

17. Mwanda waka tufwaninwe kwitabija na mutyima umo madingi otupebwa?

17 “Kudingilwa madingi kuno kwine kekuyūkenepo’mba, i kwakusangaja mutyima, mhm; amba i kwakufītyijako fututu.” Kupwa “ke kupe bipa bitalala, nyā, ke bipa bya boloke kadi, ku boba badi, babangile monka.” (Bah. 12:11) Bene Kidishitu bavule batame pano betabijanga’mba madingi obapelwe na bambutwile bobadi besumbidile ebakweshe. Kadi madingi atamba kudi Yehova ne oa aleta bakulumpe bene Kidishitu etukwashanga tushale mu dishinda dya būmi.—Nk. 4:13.

18, 19. (a) Mwanda waka madingi adi mu Nkindi 18:13 adi na kamweno pa “kudingila madingi” umboloke? (b) Shi bakulumpe balombola butūkanye ne buswe kitatyi kyobatyiba myanda ya muntu ulongele bubi, i bipa’ka bilupuka’ko?

18 Pa kupāna madingi mafwaninwe bilomba kwikala na bwino. Yehova wālombwele bene Kidishitu bapāne madingi “umboloke.” (2 Tem. 3:16) Nanshi tufwaninwe kuleka misoñanya ya mu Bible ituludike. Musoñanaya umo bidi udi mu Nkindi 18:13: “Yewa ulondolola kala kaivwanije, i bulembakene ne bumvu kwadi.” O mwanda mukulumpe, kumeso kwa esambe na muntu usambilwe’mba i mulonge bubi bukatampe, ufwaninwe bidi kukimba kuyuka myanda yonso senene. (Kup. 13:14) Ebiya pene ukokeja kudingila madingi “umboloke.”

19 Kadi, Kinenwa kya Leza kifundijanga bakulumpe bene Kidishitu mwanda wa bafikile’po pa kudingila bakwabo “ne kukōkelela.” (Tanga 2 Temote 2:24-26.) I bine, muntu ukokeja kutukija Yehova, ne kutukija bantu ba Leza mwanda ke mwanda. Ino, shi mukulumpe amudingile na bulobo kakabwanyapo kumukwasha. Inoko shi bakulumpe balonde kimfwa kya “būmuntu bwa Leza,” bakakwasha senene yewa ulongele kilubo.—Loma 2:4.

20. I misoñanya’ka ifwaninwe kwingidija bambutwile shi ke badingila babo bana?

20 Pa kutamija bana “monka mu madingi, ne mu lufundijo lwa Mfumwetu,” bambutwile bafwaninwe kwingidija misoñanya ya mu Bible. (Ef. 6:4) Shabana ufwaninwe kwepuka kupa mwana mfuto pa myanda yobamulombola itala mwana ya kyakanwa kimo. Kadi bukalabale kebufwaninwepo kutelwa mu kisaka kya bene Kidishitu. “Yehova byādi muyūle kanye ne lusa,” ye mwanda boba badi na kiselwa kya kudingila bana bafwaninwe kwielela’ko kulombola ngikadilo imo yonka ya buswe.—Yak. 5:11.

KYABUNTU KILĒME KITUPELE YEHOVA

21, 22. Le i myanda’ka idi mu Mitōto 119:97-104 ilombola motufwaninwe kumwena Kinenenwa kya Yehova?

21 Mwingidi wa Leza umo wālombwele kine kyādi uswedile mukanda wa bijila wa Yehova. (Tanga Mitōto 119:97-104.) Pa kwifunda’o, wāsokwele’mo ñeni, bujinguludi ne kuyukidija. Kulama misoñanya yandi kwāmukweshe epuke mashinda mabi, atwala ku kusanshija bakwabo mutyima. Kwifunda Bisonekwa, kwādi kumuletela nsangaji. Wādi mutyipe lukwembo lwa kukōkela Leza mwinē misoñanya yadi imuletela byabuyabuya bivulevule umbūmi.

22 Le bine ukwete “Bisonekwa byonsololo” na mutyika? I abyo bikakukwasha wikale na lwitabijo lukomo amba Leza ukafikidija mpango yandi. Madingi abyo a ku bukomo bwa mushipiditu akakukinga ku bipa bileta lufu bilupuka ku bubi. Ne kadi kufundija Kinenwa kya Leza na bwino, kukakwasha bakwabo batwele mu dishinda dya būmi ne kushadidila’mo. Shi ke twipanga ke twipeta a bana betu, twingidijei senene “Bisonekwa byonsololo” ponso potwingidila Yehova Leza wetu wa tunangu kadi wa buswe.

[Kunshi kwa dyani]

^ Tala Balongololwe Mwa Kulongela Kiswa-Mutyima kya Yehova, paje 80.

^ Mu kufundija kwandi, divule Yesu wādi wipangula bakwabo’mba: “Lelo bānwe’mba namani?” Kupwa kaebelaije balondolole.—Mat. 18:12; 21:28; 22:42.

^ Mikanda ya Polo idi na madingi mavule alombola mwa kunekenenya bya kusakasaka bya bubi. (Loma 6:12; Ngat. 5:16-18) Nanshi tukokeja kufula ku kunena’mba aye mwine bidi wādi wingidija ano madingi aādi udingila bakwabo.—Loma 2:21.

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 12]

[Bifwatulo pa paje 15]

Shi bambutwile babandaula Bible pamo na babo bana na kanye pa ‘kulombola ñeni ya umboloke,’ bakebakwasha bepuke kubelabela kwa mutyima (Tala  musango 15)