1. ¿Imanasqataq mana iskayrayaspa Diospa Palabranpi iñinanchik?

BIBLIA estudiaqkuna congregacionwan predicayta munaspankuqa, sutillatam qawachinanku Diospa Palabranpi iñisqankuta. * Arí, llapallanchikmi imayna rimasqanchikwan hinaspa ruwasqanchikwan qawachinanchik Diospa Palabranpi iñisqanchikta. Bibliamanta haykapipas mana iskayrayaspaqa hinaspa predicayninchikpi allinta servichikuspaqa, atisunmi Jehova Diosta reqsinankupaq runamasinchikkunata yanapayta, atisuntaqmi wiñay kawsayman apaq ñanta tarinankupaq yanapaytapas.

2. ¿Imanasqam Diospa yachachikuyninkunata hinalla ‘umanchikman churananchik’?

² Apostol Pablom Timoteoman qellqaspan sutillata qawachirqa Diospa Palabran ancha allin kasqanmanta, nirqam: “Qaqa hina sayaspa yachasqaykikunata umaykiman churay, qamqariki yachankim pikunam yachachisusqaykitaqa”, nispa. ‘Yachasqaykikuna’ nispan Pablopa rimasqanqa Bibliapi tarikuq Diospa yachachikuyninkunam karqa, kaymi Timoteota yanaparqa Diospa nisqankunapi iñinanpaq. Chay yachachikuykunaqa ñoqanchiktapas yanapawarqanchikmi hinaspapas hinallam yanapawachkanchik salvakunapaq (2 Tim. 3:14, 15). Qatiqnin versiculonpi Pablopa rimasqanqa allintam qawachin Bibliaqa Diospa Palabran kasqanta. Ichaqa, ¿imatawanraqtaq yachachwan 2 Timoteo 3:16 nisqanmanta? (leey). Kay textomantam astawanraq qatiqninpi yachasun hinaspam mana iskayrayasunchu Jehova Diospa yachachikuyninkuna ‘allin kawsanapaq’ yanapawasqanchikmanta (Sal. 119:128).

3-5. a) ¿Imatam runakuna ruwarqaku apostol Pedro Pentecostes 33 watapi Diosmanta willakuptin, hinaspa imanasqa? b) ¿Imanasqam Tesalonica llaqtapi achkallaña runakuna iñikurqaku? c) ¿Imanasqam runakunaqa admirasqallaña qepanku predicaptinchik?

³ Jesusmi Israel runakunaman nirqa: “Kachamusqaykichik[mi]  Diosmanta willakuqkunata, yuyayniyoqkunata hinaspa Diospa leynin yachachiqkunata”, nispa (Mat. 23:34). Jesusqa qatiqninkunamantam kaypiqa rimachkarqa, paykunatam yachachirqa predicayninkupi Diospa Palabranta servichikunankupaq. Pentecostes 33 watapim, apostol Pedro Jerusalen llaqtapi achkallaña runakunaman Diosmanta willakurqa, chaypim hebreo rimaypi Diospa Palabranta servichikurqa. Pedropa allin yachachisqanta uyarispankum, achka runakuna ‘sonqonkupi llumpayta llakikurqaku’. Hinaptinmi huchankumanta wanakuspanku yaqa kimsa waranqa runakuna Diosta mañakurqaku pampachaykachikunankupaq hinaspam cristianokunaña rikurirurqaku (Hech. 2:37-41).

⁴ Apostol Pablomantapas yachachwanmi, paypas Jerusalenmanta karu llaqtakunapim Diosmanta willakurqa. Macedonia lawpi kaq Tesalonica llaqtapim, judiokunapa huñunakunanku wasipi yachachirqa. “Kimsa semanapunim chaypi kaq judiokunawan atipanakurqaku. Bibliapi kaqta qawachispanmi yachachirqa Cristopa ñakarinanmantawan wañuruspan kawsarimunanmanta” ¿Imapim chayna ruwasqanqa tukurqa? “Grecia law runakunapas achkallañam iñikurqaku” (Hech. 17:1-4).

⁵ Achka runakunam admirakunku Diospa serviqninkuna Bibliata allinta servichikusqankumanta. Huk cristiana Bibliapa huk kaqnin textonta leeptinmi, Suiza nacionniyoq huk runa uyariruspan tapurqa: “¿Pikunataq qamkunaqa kankichik?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Riqmasiywan ñoqaqa Jehova Diospa testigonmi kaniku”, nispa. Chay runañataqmi nirqa: “Ñam musyakurqaniña. Qamkuna mana hamuptikichikqa, ¿pimá wasiymanqa hamunman Biblia leepuwaqniyqa?”, nispa.

6, 7. a) ¿Imaynatam huñunakuykunapi yachachiqkunaqa Bibliata allinta servichikunmanku? b) ¿Imanasqam Bibliataqa allinta servichikunanchik estudiota qospaqa?

⁶ ¿Imaynatam astawanraq Bibliata servichikuchwan runakunaman yachachispaqa? Huñunakuykunapi ñawpaqmanta yachachiq kaspaykiqa, allintayá servichikuy Bibliapa textonkunataqa. Textokunata rimanallaykimantaqa otaq papelmanta leenallaykimantaqa, Bibliata kichaykuspayki chaymantapuni leey, kallpanchaytaq uyariqkunapas chaynata ruwanankupaq. Chaymantapas, Jehova Diosman astawan asuykunankupaq tiempochakuy chay texto imayna yanapananmanta qawachinaykipaq. Sasa rikchanachiykunawan rimanaykimantaqa otaq asirikunankupaq hina imatapas willanaykimantaqa, Diospa Palabranta allinta entiendechinaykipaq kallpanchakuy.

⁷ Qellqanchikkunawan Bibliamanta estudiota qospapas, amayá qonqaruychu Bibliapa textonkunata leeytaqa. Aswanqa Biblia estudiaqta kallpanchay textokunata leenanpaq hinaspa yanapaytaq allinta entiendenanpaq. Qamllaña rimanaykimantaqa payta niy rimarinanpaq. “Kaynam otaq waknam kayqa” nispa ninaykimantaqa, tapukuykunata ruway kikin allinta kutichinanpaq. *

8. ¿Imata atipananpaqmi Pabloqa kallpanchakurqa?

⁸ Yaqa llapanpim piensanchik congregacionpi ancianokunalla mana allin ruwarusqanchikmanta anyawananchikta. Arí, ancianokunaqa congregacionpim churasqa kachkanku huchapi puriqkunata correginankupaq (1 Tim. 5:20; Tito 1:13). Chayna kaptinpas, ancha allinmi sapakama imayna kasqanchikta qawakuspa corregikuyninchik. Apostol Pabloqa allin concienciayoqmi Jehova Diosta servirqa (2 Tim. 1:3). Chaywanpas kaynatam qellqarqa: “Musyakunitaqmi allin munasqaypa contranpi imapas peleasqanta, arí, chayqa presocharuwaspan huchaman pusawaqniymi”, nispan. Qatiqninpim qawasun mana allin ruwaykunaman mana wichiykunanpaq Pablo ima ruwasqanmanta (leey Romanos 7:21-25).

9, 10. a) ¿Imapim Pabloqa pantanman karqa? b) ¿Imatam ruwanman karqa chay pantasqanta atipananpaq?

 ⁹ ¿Ima mana allinman mana wichiykunanpaqmi Pabloqa sapa kuti kallpanchakurqa? Chaymantaqa manamá sutillatachu rimarqa, ichaqa Timoteomanmi qellqarqa hatunchakuq runa kasqanmanta (1 Tim. 1:13, NM). Manaraq cristiano kachkaspanqa llumpaytam Jesuspa qatiqninkunata qatikacharqa. Kikinmi nirqa ‘paykunapaq llumpayta piñakusqanmanta’ (Hech. 26:11). Pabloqa cristiano karuspanqa controlarurqam mana allin geniontaqa, chaywanpas wakinpiqa hinallachá kallpanchakurqa imayna rimasqanpi controlakunanpaq (Hech. 15:36-39). ¿Imataq yanaparqa?

¹⁰ Corinto llaqtapi iñiqmasinkunaman qellqaspanmi nirqa corregikunanpaq imakuna ruwasqanmanta (leey 1 Corintios 9:26, 27). Payqa anchatamá kallpanchakurqa pantasqanta atipananpaq. Chaypaqqa, yaqapaschá Diospa Palabranpi yanapakuykunata maskarqa, Jehova Diospa yanapakuynintapas mañakurqachá hinaspapas tukuy atisqantachá ruwarqa pantasqankunata atipananpaq. * Chayna ruwasqanqa qatipakunapaqmi. Ñoqanchikpas pay hinam kallpanchakunchik imapipas pantasqanchikta atipanapaq.

11. ¿Imaynatam yachachwan sichu cheqaptapuni Diospa munasqanman hina kawsasqanchikmanta?

¹¹ Jehova Dios serviyninchikpiqa amayá haykapipas hukmanyarusunchu. Aswanqa sapa kuti sonqonchikpi tapukusun sichu cheqaptapuni Diospa munasqanman hina kawsasqanchikmanta (2 Cor. 13:5). Ichapas Colosenses 3:5-10 nisqanta leespa kaynata tapukuchwan: “¿Tukuy atisqaytachu ruwani imapas pantasqayta atipanaypaq, icha aychapa munasqantachu ruwayta munani? Internet nisqaman yaykuspaqa, ¿utqayllachu chinkachini millakuypaq kaqkuna rikuriramuptin? ¿Mana allinkunata qawanaypaqchu Internetman yaykuni?”, nispa. Imayna kawsakunapaq Bibliapa nisqankunata kasukuyqa yanapawasunmi iñiyninchikpi mana hukmanyarunapaq hinaspa imapipas allinta tanteanapaq (1 Tes. 5:6-8).

12, 13. a) ¿Ima ninantaq ‘allin ñanman kutirichiy’ ninanqa, hinaspa imaynatam Jesusta qatipakuchwan? b) ¿Imayna rimaykunatam mana rimanachu pitapas ‘allin ñanman kutirichinapaqqa’?

¹² Griego rimaypi ‘allin ñanman kutirichiy’ ninanqa allichay, allinyachiy otaq corregiy ninanmi. Wakinpiqa imapas rimarusqanchikta otaq ruwarusqanchikta hukkuna mana allinpaq hapiptinkum allichananchik kanqa. Kaypi piensarisun, judiokunapa religionninpi punta apaqkunam nirqaku Jesusqa ‘impuesto cobraqkunatawan huchasapakunata’ kuyapayasqanmanta. Chaymi Jesus nirqa: “Sano runakunaqa manam necesitankuchu medico hampinanta ichaqa onqoqkunallam. Yachamuychik Bibliapi Diospa kayna nisqanta: ‘Animalkuna wañuchipuwanaykichikmantapas aswanqa munani kuyapayakuq kanaykichiktam’”, nispa (Mat. 9:11-13). Jesusqa kuyapayakuyllawanmi Diospa nisqankunataqa yachachirqa, chaymi allin sonqoyoq runakunaqa yacharurqaku Jehova Diosqa llakipayakuq, sumaq sonqo, anaq piñakuq hinaspa cheqap kuyapayakuq Dios kasqanta (Ex. 34:6). Jesuspa chayna allichasqanwanmi achkallaña iñikurqaku.

¹³ Jesuspa chayna ruwasqanqa yanapawanchikmi hukkunata imayna yanapanapaq. Ichapas wakinpiqa piñasqallaña kaynata nichwan: “¡Kayqa kaynatamá ruwakunan!”, nispa. Chayna rimayqa manamá tupanmanchu 2 Timoteo 3:16 nisqanwanqa. Bibliaqa manamá niwanchikchu pitapas qaqchanapaqqa. ‘Espadawan tuksichkaq hinam’, nanay simiwan rimasqanchikqa hukkunataqa llumpayta hukmanyarachinman, yaqa llapanpim chayna rimayqa mana yanapakunchu (Prov. 12:18).

14-16. a) ¿Imatam ancianokuna ruwanmanku iñiqmasinkuna sasachakuypi tarikuptinku ‘allin ñanman kutirichinankupaq’? b) ¿Imanasqam ancha allin tayta-mamakuna Bibliata servichikuspa warmankunata ‘allin ñanman kutirichiyninkuqa’?

 ¹⁴ Hinaptinqa, ¿imaynatam pacienciakusqanchikta hinaspa kuyapayakusqanchikta qawachichwan pitapas ‘allin ñanman kutirichispanchik’? Piensariy kaypi: huk casarasqa iñiqmasinchikkunam qaqchanakusqankuta allichanankupaq huk ancianopa yanapakuyninta mañakunmanku. ¿Imatam ancianoqa ruwanan? Payqa mana pimanpas sayapakuspallanmi Bibliapa yachachikuyninkunata allinta qawachinman, ichapas servichikunman Familiaykiwan kusisqa kawsakuy niq qellqapa 3 kaq yachachikuyninta. Ancianowan rimaptinkuqa, paykunaqa sapakamam yuyaymananmanku Bibliapa mayqen nisqankunata kasukunankupaq. Tiempopa risqanman hinam ancianoqa paykunata tapunman imayna tarikusqankumanta hinaspa yanapanapaq hina kaptinqa ninmanmi astawan yanapananpaq.

 ¹⁵ ¿Imaynatam tayta-mamakunaqa warmankunata ‘allin ñanman kutirichinmanku’? Piensariy kaypi; qanmi tayta otaq mama kaspayki sipas warmaykita mana allin amistadninta qepanchananpaq yanapayta munawaq. Chaypaqqa, puntatam yachanayki chay amistadnin imayna kasqanmanta. Mana allinkunaman aparunanmanta yachaspaykiqa, paywan rimay Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 2) qellqapa nisqanwan yanapachikuspa. Qatiqnin punchawkunapiñataqmi warmaykipaq astawan tiempochakuwaq chaynapi Diosmanta willakuyninpi otaq familiawan kusirikuyninpi imayna kasqanta qawanaykipaq. Pacienciawan hinaspa kuyapayakuywan yanapaptikiqa musyakunqachá kuyasqaykita hinaspa paypi interesakusqaykitapas. Yaqapaschá consejasqaykitapas kasukunqa chaynapim mana allin amistadkunamanta karunchakunqa.

¹⁶ Chayna pacienciawanmi hinaspa kuyapayakuyllawanmi kallpanchayta atichwan onqosqankumanta llakikuqkunata, mana  llamkayniyoq qeparuqkunata otaq Bibliapa yachachikuyninmanta iskayrayaqkunatapas. Arí, pitapas ‘allin ñanman kutirichinapaq’ Jehova Diospa Palabranta allinta servichikuyqa achka yanapakuykunatam apamun.

17. ¿Imanasqataq corregiwaptinchikqa agradecekunanchik?

¹⁷ “Castigawasqanchik ratoqa manam gustonchikpaqchu aswanqa llakichiqninchikmi. Chaywanpas llakikuy pasaruptinqa chayna corregisqakunallam hawka kaspanku allinta ruranku” (Heb. 12:11). Yaqa lliw yuyayniyoq iñiqmasinchikkunam reqsikunku cristiano tayta-mamankupa corregisqanta chaskikusqanku allinninkupaq kasqanta. Chaynallataqmi congregacionpi ancianontakama Jehova Diospa corregiwasqanchikpas, wiñay kawsayman apaq ñanpi hinalla kanapaq yanapawanchik (Prov. 4:13).

18, 19. a) Proverbios 18:13 nisqanqa, ¿imanasqataq ancha allin pitapas ‘allin kawsakuyta yachachinapaq’? b) ¿Imapim tukun huchallikuqta pi ancianopas llampu sonqollawan hinaspa kuyakuyllawan corregiptinqa?

¹⁸ ¿Imaynatam ancianokunawan tayta-mamakunaqa allintapuni corregiyta yachanmanku? Diosqa lliw cristianokunatam kamachirqa ‘allin kawsakuyta yachachinankupaq’ (2 Tim. 3:16). Chaypaqqa Bibliapa yachachikuyninkunawanmi yanapachikunanchik. Proverbios 18:13 nin: “Manaraq allinta uyarichkaspan rimaq runaqa mana tanteoyoq kasqantam qawachikun. Mana allinta uyarichkaspan rimaq runaqa penqaypi kasqantam qawachikun”, nispa. Chaynaqa, congregacionpi ancianokuna pi huchallikuqwanpas rimanankupaqqa, puntataqa allintaraqmi yachananku sichu chayna kasqanmanta (Deut. 13:14). Chaynata ruwaspallam ‘allin kawsakuyta yachachinmanku’.

¹⁹ Bibliaqa nintaqmi ancianokunaqa ‘llampu sonqollawan’ iñiqmasinkuta correginankupaq (leey 2 Timoteo 2:24-26). Arí, wakin cristianokunaqa Jehova Diospa sutintam penqaypi churanku hinaspa hukkunatapas llumpayta hukmanyachinku. Chayna kaptinpas, huk anciano piñasqallaña anyaspanqa manam allintaqa yanapanqachu. Diospa kuyakuyninta qatipakuspanmi ichaqa allinta yanapanqa wanakunanpaq (Rom. 2:4).

20. ¿Bibliapa ima nisqantam tayta-mamakunaqa kasukunanku churi-wawankuta correginankupaq?

²⁰ Tayta-mamakunapas Bibliapa yachachisqankunatam kasukunanku chaynapi wawa-churinkuta Diospa ‘yachachikuyninman hina’ uywanankupaq (Efes. 6:4). Manam pipas ima nirusqankuraykullachu castigananku. Manataqmi allinchu piñakuywan atipachikuspa corregiyqa. Jehova Diosqa “kuyapayakuqmi hinaspa llakipayakuqmi”, chaymi warmakunata corregiqkunaqa Diospa chayna kasqanta qatipakunanku (Sant. 5:11).

21, 22. ¿Imatam qamqa Diospa Palabranmanta niwaq Salmo 119:97-104 nisqanman hinaqa?

²¹ Huk kutipim Diosman sonqo huk runa nirqa imanasqa Jehova Diospa kamachikuyninkunata kuyasqanmanta (leey Salmo 119:97-104). Payqa estudiaspanmi yachayniyoq karqa hinaspapas allintam entienderqa yachachikuyninkunata. Diospa Palabranpa nisqanta kasukuspantaqmi, wakin runakunapa wichisqanku huchakunamanqa mana wichirqachu. Payqa anchatam kusikuq Diospa Palabranta estudiaspanqa. Yachachikuyninkuna tukuy vidanpi allinta yanapasqanraykum haykapipas munarqa Dios kasukuyta.

²² ¿Qampas chaninchankichu Bibliata? Bibliaqa allintam yanapasunkiman munayninta Dios cumplinanmanta mana haykapipas iskayrayanaykipaq. Nisqankunaqa waqaychasunkim huchaman mana wichiykunaykipaq. Allinta yachachispaykiqa hukkunatam yanapanki wiñay kawsayman apaq ñanpi kanankupaq. Chaynaqa, tukuy chaykunapaqyá Diospa Palabranta servichikusun chaynapim kuyakuq hinaspa ancha yachayniyoq Jehova Diosta yupaychasun.