Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Eyi dy’Efile Mukulu dikukwashe obe nabene na bwa kukwasha bangi

Eyi dy’Efile Mukulu dikukwashe obe nabene na bwa kukwasha bangi

“Namono shi mayi oobe ooso ngapwidikye.”​—MIS. 119:128.

1. Bwakinyi abitungu shi twikale na lukulupilo Mwiyi dy’Efile Mukulu?

NSAA yabatala su muntu alongo Bible mukumbeene kubanga kwenda mu kulungula mukandu wibuwa, bakulu abeyelaa luno lukonko: ‘Mu ngakwilo aaye, uno muntu kwete kulesha shi mukumine shi Bible nyi Eyi dy’Efile Mukulu difundibwe ku bukome bwa kikudi kyaye su?’ * Bwa muntu akyebe kwikala mulungudi a mukandu wa Bufumu​—twambe shi bwa bafubi b’Efile Mukulu booso​—abitungu kwikala na lwalwa lukumiino. Bwakinyi? Lukulupilo lwatudi nalo Mwiyi dy’Efile Mukulu na ngobesha yetu ya kufuba nadyo mu mudimo wa bulungudi abitukwasha bwa kukwasha bangi bantu bwashi baukye Yehowa na bapete kipandjilo.

2. Bwakinyi abitungu shi ‘twikale balamate pe pô ku byabya bibatulambukîshwe’?

2 Mpoolo mutumibwa baadi muleshe muulo wa Eyi dy’Efile Mukulu pabaadi mufundile Timotee shi: “Ikala mulamate pe pô ku byabya [bintu] bibolambukîshwe, obe nkwibikumîna.” Bino “bintu” bibaadi Mpoolo mutemune nyi mbya binyibinyi bya mu Bible bibaadi bitume Timotee bwa kutuula lukumiino mu mukandu wibuwa. Bino bya binyibinyi bikwete kukita mushindo umune kwatudi lelo uno, na bikwete kutungunuka na kwitukwasha bwa kwikala na ‘binangu abikunkushaa muntu ku kipandjilo.’ (2 Tim. 3:14, 15EEM) Nsaa ibungi atwata ano mayi a Mpoolo bwa kulesha bangi shi Bible mmukanda w’Efile Mukulu, kadi atwe banabene twi balombeene kupeta bukwashi ku angi mayi e mu mukanda wa 2 Timotee 3:16. (Badika.) Tubande kutaluula binobino uno verse. Kukita byabya akukyebe kutamisha lukumiino lwetu shi malongyesha ooso a Yehowa “ngapwidikye.”​—Mis. 119:128.

“ABIKWASHA MU KULAMBUKISHA”

3-5. (a) Kinyi kibaadi kikite kisaka kikata kya bantu kunyima kwa kuteemesha mwisambo wa Mpyeele mwifuku dya Pantekote, na mbwakinyi? (b) Bwakinyi bantu bebungi ba mu Tesalonika abaadi bakumiine bya binyibinyi? (c) Nkinyi kikwete kukemesha bantu bebungi pabitale mudimo wetu wa bulungudi?

3 Yesu balungwile beena Isaleele shi: “Nakyebe kwinutumina batemuki na basha binangu mpa na balambukishi.” (Mat. 23:34EEM) Yesu baadi esamba pabitale balongi baaye, babaadi mulongyeshe bwa kutumika na Bifundwe mu mudimo wabo wa bulungudi. Mu Pantekote a mu kipwa kya 33 kunyima kwa Yesu Kidishitu (K.Y.K.), Mpyeele mutumibwa, umune a ku bano “balambukishi,” bakitshine mwisambo kumpala kwa kisaka kikata kya bantu mu Yeelusaleme. Mu wawa mwisambo baadi mutemune maverse a mu Bifundwe bya mu kina Ebreeyi. Pa kupusha mushindo ubaadi Mpyeele apatuula ano mayi, bantu bebungi “mashimba abebatapikile bikata.” Abaadi belangye ku milwisho yaabo. Bantu balombeene kwikala binunu bisatu abatekyele bwashi Efile Mukulu ebalekyele milwisho yaabo, abo nkufika bu beena Kidishitu.​—Bik. 2:37-41.

4 Mpoolo mutumibwa, umune a ku baaba balambukishi, baadi mulungule mukandu wibuwa mpa na mu bibundji bi kula na Yeelusaleme. Bu kileshesho, mu kibundji kya Tesalonika, mu Masedwane, baadi mwisambe na baaba abaadi abalangwila mu nshibo ya nteko. Mu Sabato isatu, Mpoolo “nkutentekyesha nabo muyile Bifundwe, nkushinkamishanga na kupatuulanga’shi, bibatunganga nka’shi Kidishitu akyengye na asaangukye munkatshi mwa bafwe.” Nkinyi kibakitshikile? ‘Bangi ba munkatshi mwabo [beena Yuda] babakuminyine,’ mpa na “kisaka kikata kya beena Ngidiki.”​—Bik. 17:1-4Kilombeno kipya 2009.

5 Mushindo ukwete bafubi b’Efile Mukulu kutumika na Bible lelo uno ukwete kukemesha bantu bebungi. Ungi muntu, mu Suisse, kunyima kwa kuteemesha ungi mukwetu mukashi bamubadikiile verse umune, uno muntu bamwipwishe shi: “We mu kipwilo kinyi?” Aye nkwalula shi: “Ami na uno mwinami twi Batemwe ba Yehowa.” Yawa muntu nkwamba shi: “Nadya kwikala muukye byabya. Kukaasha Batemwe ba Yehowa, mbantu kinyi dingi balombeene kufika mu kumbadikila Bible?”

6, 7. (a) Mushindo kinyi ulombeene baaba abalongyeshaa kumpala kwa kakongye kutumika kalolo na Bible? (b) Mushindo kinyi watudi balombeene kutumika na Bifundwe kalolo nsaa yatulongo na muntu Bible?

6 Mushindo kinyi watudi balombeene kutumika kalolo na Bible mu mudimo wetu wa bulungudi? Su bakupa mudimo wa kulongyesha kumpala kwa kakongye, badika verse yoodi musangule kalolo. Pamutwe pa kubwela penda mayi akata e mwanka sunga kubadika ku masaki odi mu imprime ku ordinatere sunga ku kangi kaamo, badika mu Bible obe, na lungula bantu abakuteemesha bwashi abo namu babadikye mu Bible yabo. Na dingi, ata nsaa ya kumona mushindo wa kupatuula maverse mu mushindo waadi alombeene kukwasha bantu bwashi befubwile pepi na Yehowa. Pamutwe pa kutuusha bileshesho bibukopo na kubwela myanda kampanda ikitshikye bwa kusepesha bantu, ata yaaya nsaa bwa kupatuula kalolo Eyi dy’Efile Mukulu.

7 Nkinyi kyatusha kuluba nsaa yatulongo na bantu Bible? Bu byatulongaa na mikanda yetu ya bwina Kidishitu, abitungu tudimukye bwashi tatwikalanga atutupika maverse. Abitungu tulungule mulongi a Bible bwashi ekale abadika verse yabashi bafunde mayi aayo mu paragrafe na kumukwasha bwashi apushe kyaapatuula. Mushindo kinyi? Kushi kwakula myanda ibungi bu muntu amukitshina mwisambo, abitungu kumulungula bwashi ekale apatuula aye nabeene. Pamutwe pa kumulungula myanda ayitungu shi akumine na mushindo wa kukita myanda kampanda, twi kumukwasha na nkonko isangulwe kalolo bwashi aye nabeene amone kya kukumina na kya kukita. *

‘ABIKWASHA MU KUKALASHENA BILUBILO’

8. Mpoolo baadi na ngoshi kinyi munda mwaye?

8 Nsaa ibungi atumonaa shi mwanda wa “kukalashena bilubilo” sunga kusashila ngutale penda bakulu mu kakongye. Eyendo shi, bakulu nyi be na matalwa a ‘kusashila baaba abakitshi milwisho.’ (1 Tim. 5:20; Tt. 1:13) Kadi bibuwa twikale atwikalashena atwe banabene. Mpoolo baadi mwina Kidishitu e buwa shibaadi na kondo k’eshimba akamutopeka. (2 Tim. 1:3) Sunga mbyabya, bafundjile shi: “Mu bipindji byande bya mbidi, nasangana dingi eyi, adilu ngoshi n’eyi dikumine kinangu kyande; adingikasha mwina-lukano a mwiya wa milwisho.” Su tubalongo kibaadi kitume Mpoolo bwashi afunde ano mayi, atukyebe kupusha kalolo ngoshi ibaadi nayo Mpoolo bwa kutonta mbidi yaaye ya milwisho.​—Badika Beena-Looma 7:21-25.

9, 10. (a) Bi kwikala shi Mpoolo baadi na kubofula kinyi? (b) Mushindo kinyi ubaadi Mpoolo mutungunukye na kulwa ngoshi na milwisho?

9 Bibaadi abitungu shi Mpoolo atshokole kubofula kinyi? Sunga mbyashii mwikutemune, baadi mufundjile Timote shi kala baadi “sha kifita.” (1 Tim. 1:13) Kumpala kwa kufika mwina Kidishitu, Mpoolo baadi na nsungu ikile bwa beena Kidishitu. Pabitale bibaadi apusha bwa balongi ba Yesu, baadi mwambe shi: “Pa mwanda wa nsungu ikile bukata i nádi nebakwatshila.” (Bik. 26:11) Mpoolo baadi mobeshe kuleka ino nsungu, anka baadi ingi nsaa na kya kulwa ngoshi ikata bwa kulama ngakwilo aaye na byapusha mwishimba. (Bik. 15:36-39) Nkinyi kibaadi kimukwashe bwa kobesha?

10 Pabaadi mufundile beena Kidishitu ba mu Kodinto, Mpoolo baadi muleshe mayele abaadi mukite bwa kwikalashena aye nabeene. (Badika 1 Beena-Kodinto 9:26, 27.) Baadi nka bu akupila mbidi yaaye ikutwe kupwidika makofi a mu kikudi. Kushii mpaka, baadi mulonde malango e mu Bifundwe, nkwela nteko kwi Yehowa bwashi amukwashe bwa kwiatumikila, na kukita mwaye mooso bwa kulongamisha mwikeelo waye. * Mwanda waye ngulombeene kwitukwasha n’atwe namu mwanda tukwete kulwa ngoshi na ngikashi yetu ya bu bantu bashi bapwidikye.

11. Mushindo kinyi watudi balombeene ‘kwitaluula atwe banabeene’ bwa kumona su tukwete kutambuka mwishinda dya binyibinyi?

11 Tabitungu shi twikale atumono shi lulangwilo lwetu ndupwidikye nya. Bibuwa, twikale ‘atwitaluula atwe banabeene’ bwa kumona su tukwete kutambuka mwishinda dya binyibinyi. (2 Kod. 13:5) Nsaa yatubadika maverse bu Beena-Kolose 3:5-10, twi balombeene kwiyipusha shi: ‘Nkwete kwitatshisha ngofu bwa kwipa ngabyabi ibubi su nkwete kubofula mu kikudi? Pankwete kufuba na Internet, su kubafunguka site e bubi, nakashaa yawa site bukidibukidi su nakimbaa ma site e byabya?’ Kulonda malango e Mwiyi dy’Efile Mukulu nsaa yatudi bupenka akwitukwasha bwashi twikale “bapasukye, dingi belame.”​—1 Tes. 5:6-8.

‘ABIKWASHA MU KULUMBUULA MYANDA’

12, 13. (a) Abitungu shi twikale na lukalo kinyi pabitale ‘kulumbuula kwa myanda,’ na mushindo kinyi watudi balombeene kulonda kileshesho kya Yesu? (b) Ngakwilo kinyi shibuwa kwikala naye nsaa ‘yatulumbuula myanda’ na bangi?

12 Kishima kya kiina Greke kyabadi baluule bu ‘kulumbuula myanda’ akilesha “kulongamisha, kwalusha mu mulongo, sunga kulumbuula kintu kilwile.” Ingi nsaa, abitungu tulumbuule myanda yetu na bantu bashi basangale pabitale ngikashi yetu. Bu kileshesho, bakata ba bipwilo ba beena Yuuda abaadi abafiitshi munda pabaadi Yesu alesha kalolo kwi “baudishi ba bitadi na baa-sha-milwisho.” Yesu bebalungwile shi: “Ta mbe na mbidi bukome be na lukalo na munganga, anka baa-sha-mikumbo. Byabya, ndayi mu kuyiya kino kyambilo: ‘Ndusa lwankyebe, ta mmilambu.’” (Mat. 9:11-13) Na lwishinko na kalolo kooso, Yesu bapatulwile bantu booso eyi dy’Efile Mukulu. Nyi bwakinyi, bantu beyishe abaadi baukye Yehowa bu “Efile sha lusa na kifulo, shakwataa nsungu bukidi, muule ndâ na bumuntu na bya binyibinyi.” (Efi. 34:6EEM) Bu bibaadi Mwan’Efile Mukulu baadi etatshisha bwa ‘kulumbuula myanda,’ bantu bebungi abakuminyine mukandu wibuwa.

13 Kileshesho kya Yesu, akitulongyesha mushindo autungu shi tukwashe bangi bantu. Muntu mufiite munda mukumbeene kwamba n’eyi dikaamine shi, ‘Ne na mwanda wankyebe kupudisha no’be.’ Kadi kukita myanda mu wawa mushindo ta nkwipushene na byabadi besambe mu 2 Timotee 3:16. “Bifundwe byooso” tabitupa matalwa a kusashila bantu. Anka bu “lupete lwa ngoshi,” nsaa ibungi kusashila kwa muntu akutapaa kwishimba ngofu na takulumbuulaa myanda nya.​—Mye. 12:18.

14-16. (a) Mushindo kinyi ulombeene bakulu ‘kulumbuula myanda’ mu mushindo ukumbeene kukwasha bangi bwa kupudisha myanda yabadi nayo? (b) Bwakinyi ‘kulumbuula myanda’ muyiile Bifundwe kwi na muulo ukata bwa kukusha bana kalolo?

14 Byabya, mushindo kinyi watudya kulesha lwishinko na kalolo mu ‘kulumbuula kwa myanda’? Tubande kupwandikisha shi mulume umune na mukashi aaye bakwete kutontoola nsaa yooso, abatekye mukulu umune mwina Kidishitu bwashi ebakwashe. Abitungu shi uno mukulu akite kinyi? Kushi kwikala ku lupese lwa umune a kwabadi, mmukumbeene kunangushena nabo muyiile mayi a mu Bible, pangi kutaluula nabo ano e mu shapitre 3 a mukanda wa Le secret du bonheur familial. Pakwete mukulu kutentekyesha nabo, abitungu shi uno mukwetu mulume na mukashy’aye beele binangu pabitale elango aditungu shi ooso a kwabadi atumikile. Kunyima, mukulu mmulombeene kwipusha bwa kuuka mushindo wabakwete kukita myanda mu kifuko na kwibapa bukwashi bwabadi nabo lukalo.

 15 Mushindo kinyi ulombeene baledi ‘kulumbuula myanda’ mu mushindo ulombeene kunyingisha lukumiino lwa bana baabo? Banda kupwandikisha shi okyebe kukwasha nsongwakashi oobe bapitale balole bebubi. Kya kumpala, abitungu oukye mwanda wadi nawo kalolo. Akupu, su kwi mwanda wi bubi, we kwisamba naaye, ingi nsaa nwi kubadika myanda i mu mukanda wa Les jeunes s’interrogent—Réponses pratiques, volime 2. Kunyima kwa mafuku, we kukisha nsaa ibungi n’aaye. We mukumbeene dingi kutala bi lukyebo lwaye nsaa yaadi mu mudimo wa bulungudi sunga nsaa yanukisha kapapi mu kifuko. Su bolesha lwishinko na kalolo, nsongwakashi obe akyebe kumona shi okwete kwitatshisha bwaye na kifulo kyooso. Abimweneka shi akyebe kulonda elango dyoobe na kusuuka myanda ikumbeene kulwisha muwa waye.

Su abatumika kalolo na Bible bwa ‘kulumbuula myanda’ na bana baabo, baledi abakwasha bana bwa kusuuka nkalakasho ibungi (Tala  paragrafe 15)

16 Na kaaka kalolo na lwishinko, twi balombeene kunyingisha baaba abenyongola bwa mikumbo, baaba bashimishe mudimo, sunga baaba bashabapusha angi malongyesha a mu Bifundwe kalolo. Kutumika n’Eyi dy’Efile Mukulu bwa ‘kulumbuula myanda’ akukwasha bafubi ba Yehowa ngofu.

‘ABIKWASHA MU KUYIYISHA MU BULULAME’

17. Bwakinyi abitungu shi tukumiine kunyokibwa na lutumbu?

17 “Kunyokibwa kooso, pa kipungo kyako, takumwenekaa bu mwanda wa muloo nya, anka bu wa kinyongwa.” Kadi, “kunyima, baaba abalumbuulwa mu aa malwa abatambula kikuba kya butaale na kya bululame.” (Eb. 12:11) Beena Kidishitu bebungi batabadi bakulu abamba shi, abaadi bapete bukwashi bwa baledi baabo beena Kidishitu. Na dingi kukumiina malango a Yehowa, akwete kwitupa pa kukidila kwi bakulu mu kakongye, akwitulama mwishinda dya muwa.​—Mye. 4:13.

18, 19. (a) Bwakinyi elango di mu Myeele 18:13 di na muulo ukata bwa ‘kuyiyisha mu bululame’? (b) Nkinyi kilombeene kukitshika su bakulu abalesha kalolo na kifulo kwi bantu balwishe?

18 Kunyoka na kuyiyisha bantu ta mmwanda ubofule nya. Yehowa baadi mulungule beena Kidishitu bwa kwibikita ‘mu bululame.’ (2 Tim. 3:16) Byabya, abitungu tulonde mayi a mu Bible bwashi etukunkushe yaaya nsaa. Mu Myeele 18:13 mwi dingi eyi dya kulonda, adyamba shi: “Yawa alulaa mwanda kumpala kwa kwiupusha kalolo alesha bu byadi mupatakane, dingi ekakila bufu.” Byabya, nsaa i bakulu na lukalo lwa kwisamba na muntu abadi bafunde shi bakitshi mulwisho ukata, abitungu balondeshe mwanda kalolo bwa kuuka tu myanda tooso. (Miy. 13:14) Anka su abakitshi byabya ndjo byabadi balombeene kuyiyisha sunga kunyoka ‘mu bululame.’

19 Na dingi, Eyi dy’Efile Mukulu adilungula bakulu mu kakongye bwa kuludika bangi “na kipopeelo.” (Badika 2 Timotee 2:24-26.) Eyendo, muntu mmulombeene kusabulusha eshina dya Yehowa na kutapa bantu bashi na mwanda ku mashimba. Na dingi, mukulu afiitshi munda nsaa yalanga muntu e byabya tobesha kumukwasha nya. Byabya, su bakulu abalondo kileshesho kya “bumuntu bukata bw’Efile Mukulu,” mbakumbeene kukwasha muntu bwashi elangye ku milwisho yaaye.​—Lom. 2:4.

20. Mayi kinyi aatungu shi baledi balonde nsaa yabanyoko bana baabo?

20 Pabitale kukusha bana, bwa ‘kwibalongyesha na kwibanyoka muyile abikyebe Yehowa,’ abitungu shi baledi balonde mayi a mu Bible. (Ef. 6:4) Tabitungu shi nshe mwana anyokye nsongwalume aaye muyile bibabamulungula pabitale uno nsongwalume. Nsungu ikile tayi na mbalo mu kifuko kya beena Kidishitu nya. ‘Yehowa e n’eshimba dya kalolo na nsha lusa,’ byabya baaba be na matalwa a kunyoka bansongwalume na bansongwakashi abitungu bekale na yaaya ngikashi.​—Ja. 5:11.

KYABUNTU KIKATA KITUPE YEHOWA

21, 22. Mayi kinyi e mu Misambo 119:97-104 aalesha kalolo bikumbeene kupusha muntu bwa Eyi dya Yehowa?

21 Muntu umune a Efile Mukulu, baadi muleshe bwakinyi mmufule Yehowa. (Badika Misambo 119:97-104.) Mu kulonga kwa uno mwiya, baadi mupete binangu, kapatupatu, na mpushisho ebuwa. Kulonda kw’elango di mu uno mwiya kubaadi kumukwashe bwa kusuuka mashinda ebubi abaadi atanyishe bangi mutwe. Bwaye’ye, kulonga kwa Bifundwe kubaadi akumupa muloo. Baadi mwate kitshibilo kya kukokyela Efile Mukulu mutuushe miiya ibaadi imukwashe ngofu mu muwa waye.

22 Wataa “Bifundwe” na muulo su? Abyo mbikumbeene nkukwasha bwa kwikala na lukumiino shi Efile Mukulu akyebe kukumbasha mpángo yaaye. Malango e mwanka aakukalwila ku myanda ibubi ayifiki ku milwisho. Na dingi pweyipatulwila bangi kalolo, webakwasha bwa kutwela mwishinda dya muwa na kwimushaala. Tutumikyeyi kalolo na “Bifundwe byooso” patukwete kufubila Yehowa, Efile a kifulo na binangu.

^ par. 1 Tala mukanda wa Organisés pour faire la volonté de Jéhovah, esaki 79.

^ par. 7 Nsaa ibaadi alongyesha, Yesu baadi nsaa ibungi ayipusha bantu shi: “Anumono naminyi?” Akupu atengyela lwalulo.​—Mat. 18:12; 21:28; 22:42.

^ par. 10 Mu mikanda yaaye, Mpoolo kwete kunyingisha bantu bwa kulwa ngoshi na mbidi yetu ya milwisho. (Lom. 6:12; Gal. 5:16-18) Twi na kya kwamba shi aye nabeene baadi mutumikile myanda ibaadi mupe bangi malango.​—Lom. 2:21.