1, 2. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nbawinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa kyäjpn yajpääty diˈib yä Naxwiiny ets tsäjpotm?

XYAJMONYˈIJX xyajmonyjäˈäwëm ko ndukˈijtëmë Jyobaa kyäjpn diˈib yä Naxwiiny ets tsäjpotm. Tijatyë Ezequiel yajtukˈijx mä kapitulo 1, etsë Daniel mä kapitulo 7, jap nnijäˈäwëm ti Jyobaa tyuumpy parë dyaˈˈadëy diˈib të ttuknibëjtäägë. Jesus yëˈë nyëˈëmoopy tyuˈumoobyë Jyobaa kyäjpn diˈib yä Naxwiiny. Yëˈë diˈib yˈijxypy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, tmëjämoˈoy ets ttukniˈˈixë pënaty tyuundëbë tyäˈädë tuunk, ets tpudëkëdë jäˈäy parë tmëdundë Jyobaa. Ko duˈun nnijäˈäwëm, yëˈë diˈib mbäät xypyudëjkëm parë ndukˈijxpajtëmë Jyobaa kyäjpn (Mat. 24:45).

² Per ¿nbanëjkxëm niduˈuk niduˈuk extëm nyijkxyë Jyobaa kyäjpn? ¿Njotmoˈoyëm niˈigyë Diosë tyuunk o të nyajxaˈamëmë tsojkën? Ko nwinmäˈäyëmë tyäˈädë yajtëˈëwën, mbäät nbëjkëmë kuentë pën jam kujk nˈanuˈkxëm o pën kyaj nekyjotmoˈoyëm extëm ijty. Ets mbäät duˈun njäjtëm niˈamukë. Mä primer siiglë, apostëlë Pablo ojts tˈanëëmë ja myëguˈuktëjk ets tpanëjkxtëdë Jesusë yˈijxpajtën. Duˈun tˈanmääy: “Kyaj mˈanuˈxëdët es ni mgatsipkaˈaxtët” (Eb. 12:3). Mä ja tuˈukpë artikulo diˈib të nˈëxpëjkëm, të nnijäˈäwëm tijaty tyamë Jyobaa kyäjpn tyuumpy ets yëˈëxyëp diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nmëmadakëmë Diosë tyuunk ets ndukˈijt ndukxoˈonëm.

3. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nˈanuˈkxëm, ets ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

³ Pablo jyënany ko tsojkëp “nduˈunëm ja oybyë” parë kyaj nˈanuˈkxëm (Gal. 6:9). Pääty, tsojkëp niduˈuk niduˈuk nduˈunëmë mëjää. Min nˈokˈijxëm mëgoxk pëky diˈibë Jyobaa të xynyamoˈoyëm, diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nnayaˈijtëm mëk ets nbanëjkxëm extëmë Jyobaa kyäjpn nyijkxy. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈixäˈänëm pën mbäät ti nˈaktuˈunëm ëtsäjtëm këˈëm o ja familyë.

4. ¿Ti xytyukˈijxëm ko jëjpˈam nnaymyujkëm parë nDiosˈawdäjtëm?

⁴ Pënaty myëduundëbë Jyobaa xëmë dyajnaxtë jëjpˈam ko tyuˈukmuktë. Jam tsäjpotm yaˈˈanmääytyëp  näˈätyë anklës ets tyuˈukmuktët (1 Rey. 22:19; Job 1:6; 2:1; Dan. 7:10). Ja israelitëty nan tsojkëbë nety tyuˈukmuktët parë tmëdooˈittët ets yˈëxpëktët (Deut. 31:10-12). Ja judiyëtëjk diˈib mä primer siiglë myëdäjttëp ijty ja kostumbrë ets nyëjkxtë mä sinagoogë parë tkäjpxtë Diosë jyaaybyajtën (Luk. 4:16; Apos. 15:21). Ets desde ko tsyondaky ja tim jawyiimbë naymyujkën duˈunyëm yaˈixy jëjpˈam. Tyam, nan jëjpˈam nduˈukmujkëm parë Jyobaa nˈawdäjtëm ets parë “nmëdäjtëm waanë niˈigyë tsojkën es nduˈunëm diˈibë oy”. Pääty, “nˈoknayjotmëkmoˈoyëm nixim niyam es waanë niˈigyë tyam, mët ko tyimpatnëp mä Jesus jyëmbitäˈäny” (Eb. 10:24, 25).

5. ¿Wiˈix mbäät naymyëjämoˈoyëm nixim niyam mä naymyujkën?

⁵ Tuk pëky wiˈix mbäät naymyëjämoˈoyëm nixim niyam, yëˈë ko ngomentaräjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nˈatsoˈojëmbijtëm ja yajtëˈëwën diˈib miimp mä parrafo, mbäät nimaytyakëm tuˈugë tekstë wiˈix xypyudëjkëm o tuˈugë eksperiensyë mä wiˈix yajtukˈoyˈaty ko yajpanëjkxyë Biiblyë kyäjpxwijën (Sal. 22:22; 40:9). Oy jeky o waanë kujk nˈyoˈoyëm mä naymyujkën, mëjwiin kajaa xymyëjämoˈoyëm ko nmëdoˈojëm wiˈix kyomentarattë nmëguˈukˈäjtëm, mëjjäˈäy mutsk jäˈäy.

6. ¿Wiˈix ja tuk pëky xypyudëjkëm ko nduˈukmujkëm?

⁶ ¿Tiko ja tuk pëkyë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm mëktaˈaky ets xëmë nëjkxëm mä naymyujkën? Yëˈko asamblee etsë naymyujkën, xypyudëjkëm parë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm amëk jotmëk mä jäˈäy kyaj tmëdowäˈäny o mä xyˈaxëkˈijxëm (Apos. 4:23, 31). Ko nmëdoˈojëm kanäk pëky ja maytyaˈaky diˈib mä Biiblyë, yëˈë diˈib yajkëktëjkëbë mëbëjkën (Apos. 15:32; Rom. 1:11, 12). Ko nyajtukniˈˈijxëm ets naymyëjämoˈoyëm nixim niyam mä tuˈukmujkën, yëˈë diˈib xyjyotkujkmoˈoyëm ets agujk jotkujk xyajnayjäˈäwëm ko amay jotmay nbatëm (Sal. 94:12, 13). Mä Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, yajpäätyë Komitee diˈib Tukniˈˈijxëp, yëˈë diˈib yˈijxypy wiˈix yˈoyë tukëˈëyë tijaty yaˈëxpëjkp mä Jyobaa kyäjpn abëtsemy nyaxwinyëdë. ¡Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko nyajtukniˈˈijxëm sëmään sëmään nuˈun tyuˈuyoˈoy ja xëë jëmëjt!

7, 8. 1) ¿Tiko nëjkxëm mä naymyujkën? 2) ¿Wiˈix mbudëkëty ko mnëjkxy mä naymyujkën?

⁷ Kyaj nëjkxëm mä naymyujkën parë këˈëm ndukˈoyˈatäˈänëm, yëˈë duˈun parë nˈawdäjtëmë Jyobaa (käjpxë Salmo 95:6). * ¡Jantsy oy nnayjäˈäwëm ko Jyobaa nmëjkumäˈäyëm! (Kol. 3:16.) Yëˈë duˈun nitëjkëp parë xëmë nmëjkumäˈäyëm, ets duˈun nduˈunëm ko nëjkxëm mä naymyujkën ets ko ngomentaräjtëm (Diˈibʉ Jat. 4:11). Päätyë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets xëmë nduˈukmujkëm (Eb. 10:25).

⁸ ¿Njaygyujkëm ko xypyudëjkëmë naymyujkën parë nmadakëm axtë ko myinëdë kutëgoˈoyën? Pën njaygyujkëm, ta yëˈë nbëjtakëm jëjpˈam ets nduˈunëmë mëjää parë nëjkxëm xëmë mä naymyujkën oy nmëdäjtëm mayë tuunk (Filip. 1:10). Jaayë mbäät ndëgoyˈäjtëm ets kyaj nduˈukmujkëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm parë nˈawdäjtëmë Jyobaa ko ti mëjwiin kajaa xyjäjt xykyëbajtëm.

9. ¿Ti xytyukˈijxëm ko jëjpˈam nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

⁹ Ko nbëjtakëm tukëˈëyë jot mëjää mä ngäjpxwäˈkxëm, nan mbäät xypyudëjkëm parë nbanëjkxëm extëm nyijkxyë Jyobaa kyäjpn. Jesus yëˈë diˈib yajtsondakë tyäˈädë tuunk ko ijty yä Naxwiiny (Mat. 28:19, 20). Desde mä tadë tiempë, Jyobaa kyäjpn yëˈë diˈib mas jëjpˈam pyëjtaktëbë tyäˈädë tuunk mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë ets dyaˈëxpëktë jäˈäy. Mä tyäˈädë tiempë, ta kanäägë  eksperiensyë diˈib xytyukˈijxëm ko anklëstëjk yëˈë xytyukniwoˈojëmë jäˈäy diˈib tsyojkënyëˈajtypyë tëyˈäjtën (Apos. 13:48; Diˈibʉ Jat. 14:6, 7). Jyobaa kyäjpn diˈib yä Naxwiiny të yajtukniwits yajtuknimäˈkxë parë ttunëdë tyäˈädë tuungë jëjpˈambë. Ets mijts, ¿nanduˈun xypyëjtaˈaky jëjpˈam?

10. 1) Nimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën mä wiˈix mbäät niˈigyë ntsojkëm ja tëyˈäjtën. 2) Ko mnëjkxy käjpxwäˈkxpë, ¿wiˈix mbudëkëty parë kyaj mˈanuˈkxë?

¹⁰ Ko ndukˈijt ndukxoˈonëm mä ngäjpxwäˈkxëm, ta niˈigyë ntsojkëm ja tëyˈäjtën. Okˈix wiˈix jyënaˈanyë Mitchel, diˈib kanäk jëmëjt kujk tyuny mëjjäˈäy ets prekursoor regulaar: “Njantsy tyukmëtmaytyäˈägaambyëtsë jäˈäyë tëyˈäjtën. Kojëts nwinmay tuˈugë jembyë artikulo diˈib miimp mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm o ¡Despertad!, mëjˈixy mëjmëdoyëts njawë wiˈix tmëminyë wijyˈäjtën, jaygyujkën ets wiˈix yˈoyëty tukëˈëyë nrebistëˈäjtëm. Jantsy nëjkxäämbëts käjpxwäˈkxpë parëts nˈixäˈäny wiˈix ja jäˈäy yˈokˈatsoy ets wiˈixëts mbäät ndukˈoyˈixy ja rebistë. Kots nˈëwaˈkxy ngäjpxwaˈkxy, yëˈë diˈibëts xypyudëjkëp parëts nˈixy tits diˈib jëjpˈam nbëjtakypy mätsë njukyˈäjtën. Kyajts nasˈixë etsëts ti xyajtuˈudukët mä Diosë tyuunk, jawyiinëts tijaty nduungojy parëts nëjkxy tëjkˈayeˈebyë o pën kyaj, jaanëmëts nduny kojëts njëmbity”. Pën jam nanduˈun nyaˈijtëm ja jot winmäˈäny mä Diosë tyuunk, nëjkxëp xypyudëjkëm parë nnayaˈijtëm mëk mä tyäˈädë tiempë diˈib jëjpkëxanëp (käjpxë 1 Korintʉ 15:58).

11. ¿Tiko jyëjpˈamëty ngäjpxtäˈäyëmë ëxpëjkpajn ets nbawinmäˈäyëm diˈib ngäjpxëm?

 ¹¹ Jyobaa xymyoˈoyëm mayë ëxpëjkpajn parë mëk nyajpatëm. Waˈan ko xykyäjpxtääy tuˈugë ëxpëjkpajn mjënany: “¡Tyäˈädëts meerë nyajtëgoyˈajtypy! ¡Duˈunxyëp extëmtsë Jyobaa të xytyuknijayë!”. Ets duˈunë duˈun, pesë Jyobaa yëˈë diˈib xytyukniˈˈijxëm ets xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë ëxpëjkpajn. Yëˈë të twandaˈaky: “Ëjts mijts nmoˈoyëp ja wijyˈäjtën, ets mijts nëˈëmoˈoy nduˈumoˈoyëp mä ja nëˈë tuˈu diˈib mijts mnëjkxëp” (Sal. 32:8). ¿Nduˈunëmë mëjää parë ngäjpxëm tukëˈëyë ëxpëjkpajn diˈib nˈaxäjëm? ¿Nbawinmäˈäyëm diˈib ngäjpxëm? Pën nduˈunëm duˈun, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm ets niˈigyë ndukˈijt ndukxoˈonëmë Diosë tyuunk mä tyäˈädë tiempë diˈib tsip nimëjää (käjpxë Salmo 1:2, 3). *

12. ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë nmëjjäˈäwëmë ëxpëjkpajn?

¹² Oy ko nbawinmäˈäyëm wiˈix mëjwiin kajaa yajniduungë ëxpëjkpajn diˈib xëmë pëtsëëmp. Mä Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, yajpäätyë Komitee diˈib Jyaaytyëbë ëxpëjkpajn, yëˈë yˈijxtëp diˈibë dibujë myënëjkxaampy, wiˈix yajjäˈäy, yajpayoˈoy, yajwijtsˈoyë, ets yajkäjpxnaxy tukëˈëyë diˈib pëtsëmäämp o diˈib patäämp mä Internet. Ets mäjatyë Betel diˈib yajpëtsëëmbyë ëxpëjkpajn yëˈë net yˈagajxwaˈxypy mäjatyë naymyujkën diˈib wingon ets diˈib jagam wëˈëmp. ¿Tiko mëjwiin kajaa yajniduungë ëxpëjkpajn? Yëˈë parë Diosë kyäjpn yajnëˈëmoˈoy yajtuˈumoˈoy ets xëmë tmëdundëdë Jyobaa (Is. 65:13). Pääty, nˈoknaytyukpudëjkëm tukëˈëyë ëxpëjkpajn diˈib xymyoˈoyëmë Jyobaa kyäjpn (Sal. 119:27).

13, 14. ¿Pënaty pyudëjkëdëbë Diosë kyäjpn jam tsäjpotm, ets wiˈix nanduˈun mbäät nbudëjkëm?

¹³ Apostëlë Juan ojts tëgok yajtukˈixy myinyë Jesus mä tuˈugë poop kuääy parë ttukumëdowäˈäny pënaty kyaj tmëmëdowdë Jyobaa (Diˈibʉ Jat. 19:11-15). Juan nan yˈijx ja Dios mëduumbë diˈib të nyëjkxtë tsäjpotm mëdë anklëstëjk tpanëjkxtë Jesus ak kuääygyëjxy. Diˈib xytyukˈijxëm ko pyuwäˈkëdëp extëmë Wyintsën (Diˈibʉ Jat. 2:26, 27). Tyäˈädë yëˈë tuˈugë oybyë ijxpajtën parë nbanëjkxëm tijatyë Jyobaa të ttuknibëjtäägë.

¹⁴ Nanduˈun ja mayjyaˈay diˈib jukyˈatandëp yä Naxwiiny, pyudëjkëdëp amumduˈukjot ja Kristë myëguˈuktëjk diˈib akwëˈëmdëp yä Naxwiiny, diˈib nyëˈëmooy tyuˈumooytyëbë Jyobaa kyäjpn (käjpxë Zacarías 8:23). * ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm niduˈuk niduˈuk? Tuk pëky, yëˈë ko nmëmëdoˈojëm pënaty xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm (Ebr. 13:7, 17). Extëm nˈokpëjtakëm, ko nmaytyakëmë mëjjäˈäytyëjk, ¿nyaˈijxëmë wintsëˈkën ets mä ja tuunk diˈib nyikëjxmˈäjttëp? ¿Nˈanmäˈäyëmë uˈunk ënäˈk parë twintsëˈëgëdët ets tˈamdowdëdë käjpxwijën? Taa ja tuk pëky wiˈix mbäät nbudëjkëmë Diosë kyäjpn, ¿nˈëmujk ngäjpxmujkëm mëdë familyë wiˈix mbäät nyäjkëmë meeny sentääbë parë nbudëjkëmë Diosë tyuunk diˈib yajtuump abëtsemy nyaxwinyëdë? (Prov. 3:9; 1 Kor. 16:2; 2 Kor. 8:12.) ¿Nyajwatsëm ets nyaˈˈaˈoˈoyëm ja Tëjk mä nˈëxpëjkëm? Ko Jyobaa tˈixy wiˈix nbudëjkëmë kyäjpn, ta xymyoˈoyëmë myëjää, ets yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë nwinguwäˈkëmë tyäˈädë jukyˈäjtën diˈib tsip nimëjää  (Is. 40:29-31).

15. ¿Tiko mëk tsyiptaˈaky parë njukyˈäjtëm extëmë Dios ttukjotkëdaˈaky?

¹⁵ Parë nmadakëm ets nëjkxëm extëm nyijkxyë Diosë kyäjpn, tsojkëp njukyˈäjtëm extëm ngäjpxwäˈkxëm. Jëjpˈam ets nˈijxëm pën njukyˈäjtëm “extëm ja Dios ttseky” (Éfes. 5:10, 11). Tsiptakp parë duˈun nduˈunëm, mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm ets mët ko yëˈë mëët ntsiptuˈunëmë Satanás mëdë jyaˈay. Ta nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuˈuk tuˈugë xëë, tyuundëbë mëjää parë oy yˈittë mëdë Jyobaa, pääty yëˈë mëk tsyokëdë. Ko njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa ttukjotkëdaˈaky, ta agujk jotkujk nnayjäˈäwëm ets ijtëm seguurë ko kyaj nanëgoobë nmëduˈunëm, pääty, ¡kyaj yˈoyëty nˈëxtëkëwäˈkëm! (1 Kor. 9:24-27.)

16, 17. 1) ¿Ti mbäät nduˈunëm pën pokytyuˈunëm mëjwiin kajaa? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈixpajtënë Anne?

¹⁶ ¿Ets ti mbäät nduˈunëm pën pokytyuˈunëm mëjwiin kajaa? Tsojkˈam mbäät nˈamdoˈojëmë naybyudëkë. Pes niˈigyë myëjwindëkë jotmay ko nguyuˈtsëmë poky. Extëm jyajtyë David, diˈib kyuyuˈtsë pyoky, jyënany: “Kojëts amonyë ojts nwëˈëmy, tajëtsë nwääy nbäjk wyindëgooytyaay mët kojëts xënaxy njëëy nyaxy” (Sal. 32:3). Ko nguyuˈtsëmë poky, yajtëgoopy ja jotkujkˈäjtën ets nan kyaj oy nekyˈijtëm mëdë Jyobaa “per diˈib myaytyakypy ets myastutypy, yëˈë yajpaˈˈayowäämp” (Prov. 28:13).

¹⁷ Okwinmay wiˈix jyaˈtyë Anne, * diˈib tuundëjkë prekursoora regulaar ko nety të yaˈkˈabajnë. Myentrës nety duˈun tyuny, ta nanduˈun ttuuntsondakyë axëkˈäjtën. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy? Kyaj jotkujk nyekynyayjäˈäwë. Yëˈë jyënaˈany: “Jeˈeyëts xëmë nmääy ndäjnë ets nmoon ndujknëts”. ¿Wiˈix yˈawäˈätspëtsëëmy mä tyäˈädë jotmay? Tëgok mä naymyujkën yajmaytyakyë Santya̱ˈa̱gʉ 5:14, 15, diˈib yajwinmääyë ko tsojkëbë nety tˈamdowëdë naybyudëkë ets ta tˈanmääyë mëjjäˈäytyëjk diˈib mä naymyujkën. Yëˈë jyënaˈany: “Tyäˈädë tekstë yëˈë tuˈugë tsooy diˈibë Jyobaa yajkypy parë xyaˈˈagëdakëm. Tsip ngupëjkëm, per yaˈˈagëdakp. Duˈunëts nduuny extëmë tyäˈädë tekstë dyakyë käjpxwijën ets oybyëtsëëm”. Të nyäjxnë kanäk jëmëjt mä duˈunë Anne jyaˈty ets tyam, myëduumbyë Jyobaa amumduˈukjot ets mët wäˈätsë jyot wyinmäˈäny.

18. ¿Wiˈix mbäädë winmäˈäny nbëjtakëm?

¹⁸ Jantsy oy nnayjäˈäwëm ko njukyˈäjtëm mä tiempë jyëjpkëxanë ets ko nyajpatëm mä Jyobaa kyäjpn. Xëmë mbäät nmëjjäˈäwëm. Pääty, nˈoktuˈunëmë mëjää parë tuˈugyë mëdë familyë nyajpatëm mä naymyujkën, mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets mä ngäjpxëm tukëˈëyë ëxpëjkpajn parë nnaytyukpudëjkëm. Nˈokpudëjkëm nanduˈun pënaty myënëjkxtëbë jëjpˈamˈäjtën ets nˈoktukjukyˈäjtëm ja tëyˈäjtën diˈib nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta nbanëjkxëmë Diosë kyäjpn extëm nyijkxy ets ninäˈä nëjkx ngamëkjäˈäwëm ko nduˈunëm diˈib oy.